ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΕΝΤΑΞΗΣ Ο /Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΕΑΕ ΚΑΙ Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΡΙΣΕΩΝ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ Πηλείδου Κωνσταντίνα Σχολική Σύμβουλος ΕΑΕ 10ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας

Η επικοινωνία στη σχολική κοινότητα Επικοινωνία είναι η διαδικασία μεταβίβασης πληροφοριών, ιδεών, σκέψεων, γνωμών, συναισθημάτων από ένα άτομο σε ένα άλλο και η κινητοποίηση μέσω αυτής των επαφών ανθρώπων που εμπλέκονται σε μια κοινή δραστηριότητα.

Η επικοινωνία στη σχολική κοινότητα Για να υπάρχει γνήσια και αληθινή επικοινωνία τα μηνύματα πρέπει να αποκωδικοποιούνται με σαφήνεια και να υπάρχει ανατροφοδότηση, ενώ παράλληλα η αποτελεσματικότητά της εξαρτάται και από τις ιδιαίτερες δεξιότητες και ικανότητες του δέκτη αναφορικά με την ορθή ερμηνεία των μηνυμάτων

Η επικοινωνία στη σχολική κοινότητα Το σχολείο είναι το πεδίο όπου καθημερινά εκπαιδευτικοί, μαθητές και γονείς αποτυπώνουν τις απόψεις τους, αναλύουν τα γεγονότα, γίνονται κοινωνοί συμπεριφορών και επικοινωνούν μέσω λεκτικών ή μη τρόπων. Το ζητούμενο είναι η αμφίδρομη επικοινωνία να προάγει την εκπλήρωση των παιδαγωγικών στόχων της σχολικής μονάδας

Η επικοινωνία στη σχολική κοινότητα Αναπόφευκτο αποτέλεσμα ελλιπούς επικοινωνίας και αναποτελεσματικής συνεργασίας στο σχολείο είναι οι συγκρούσεις που μπορεί να προκύψουν και οι οποίες προκαλούν έλλειψη ποιότητας στο παραγόμενο εκπαιδευτικό έργο

Σύγκρουση Ως σύγκρουση νοείται η διαμάχη που παρουσιάζεται όταν υπάρχουν αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα, ασυμβατότητες, αλληλοεξαρτώμενες σχέσεις ή ανταγωνιστική αλληλεπίδραση

Η κρίση στο σχολικό περιβάλλον μπορεί να προκληθεί από συγκρούσεις: διαπροσωπικές (ανάμεσα σε έναν μαθητή και εκπαιδευτικό, σε δύο μαθητές, σε έναν εκπαιδευτικό και το διευθυντή κτλ) ομαδικές (π.χ. μεταξύ των μαθητών και των εκπαιδευτικών, μεταξύ των εκπαιδευτικών και των γονέων κτλ) ατόμων και ομάδας (π.χ. μεταξύ διευθυντή και εκπαιδευτικών, μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητών κτλ)

Η κρίση στο σχολικό περιβάλλον μπορεί να προκληθεί από συγκρούσεις: σχολικής μονάδας (π.χ. ανάμεσα στη σχολική μονάδα και σε φορείς της τοπικής κοινότητας) ενδοπροσωπικές μαθητών και εκπαιδευτικών (π.χ. η σύγκρουση που βιώνει ο μαθητής καθώς καλείται να προσαρμοστεί σε ένα περιβάλλον με διαφορετικές αρχές από αυτές με τις οποίες έχει ανατραφεί)

Πρόληψη και αντιμετώπιση κρίσεων και συγκρούσεων Η διαχείριση κρίσεων συνίσταται σε μία σειρά διαδικασίων: αναγνώριση μελέτη προετοιμασία εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων για την πρόληψη και την αντιμετώπισή τους

Συγκρούσεις μεταξύ παιδιών Στη βιβλιογραφία οι συγκρούσεις: περιγράφονται ως κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και σχέσεις όπου υπάρχουν αντικρουόμενοι στόχοι και διεκδικήσεις, εμμονή σε συγκεκριμένες συμπεριφορές και χρήση κοινωνικών ή αντικοινωνικών στρατηγικών προκειμένου να επηρεάσει το ένα άτομο τη συμπεριφορά του άλλου. υποστηρίζεται ότι διευκολύνουν τη μάθηση και την απόκτηση κοινωνικών δεξιοτήτων και ηθικών κρίσεων των παιδιών

Συγκρούσεις μεταξύ παιδιών Οι συγκρούσεις αφορούν: τη διεκδίκηση αντικειμένων, την είσοδο σε χώρους παιχνιδιού, την ένταξη σε ομάδες, την αλλαγή στη δομή του παιχνιδιού, την ενόχληση-πείραγμα, την τήρηση σχολικών κανόνων

Η σύγκρουση ως δυναμική διαδικασία στην ανάπτυξη των παιδιών Η σύγκρουση ως δυναμική διαδικασία στην ανάπτυξη των παιδιών Οι συγκρούσεις μεταξύ συνομηλίκων στο σχολικό περιβάλλον είναι αναπόφευκτες στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι στους τομείς της γνωστικής, κοινωνικής, συναισθηματικής και ηθικής ανάπτυξης των παιδιών

Η σύγκρουση ως δυναμική διαδικασία στην ανάπτυξη των παιδιών Η σύγκρουση ως δυναμική διαδικασία στην ανάπτυξη των παιδιών Piaget, J.(1932): η σύγκρουση δημιουργεί περιβάλλον γνωστικής ανισορροπίας μέσω της οποίας τα παιδιά αναζητούν πιο εξελιγμένες αντιλήψεις, εγκαταλείποντας τα γνωστικά μοντέλα που δεν επιτρέπουν τη διαχείρισή της. Erikson Ε (1963): οι συγκρούσεις θεωούνται απαραίτητο στοιχείο για την εξελισσόμενη γνωστική και λογική ανάπτυξη των παιδιών. Vygotsky, L. (1978): οι συγκρούσεις έχουν κοινωνικό ρόλο, εντάσσονται στη ΖΕΠ και οδηγούν στη γνωστική και συναισθηματική ενδυνάμωση, καθώς τα παιδιά μέσω της αλληλεπίδρασης έχουν την ευκαιρία να εσωτερικεύσουν τις νέες γνώσεις και να τις συνδέσουν με τις προϋπάρχουσες .

Η σύγκρουση ως δυναμική διαδικασία στην ανάπτυξη των παιδιών Η σύγκρουση ως δυναμική διαδικασία στην ανάπτυξη των παιδιών Τα παιδιά μέσω των συγκρούσεων συνομηλίκων έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν ή να βελτιώσουν: επικοινωνιακές δεξιότητες διαπραγμάτευσης αιτιολόγησης και πληροφόρησης δεξιότητες ενσυναίσθησης δεξιότητες αλληλεπίδρασης και ενεργητικής συμμετοχής στην ομάδα των συνομηλίκων

Εμπόδια στην εποικοδομητική διαχείριση: Πώς επιτυγχάνεται η εποικοδομητική διαχείριση της σύγκρουσης στο πλαίσιο της κρίσης που δημιουργεί στη σχολική κοινότητα; Εμπόδια στην εποικοδομητική διαχείριση: Οι συγκρούσεις συχνά αφορούν συμπεριφορές που διαταράσσουν την ομαλή λειτουργία της τάξης και ενδέχεται να έχουν επιθετικό χαρακτήρα Η σύγκρουση, ενώ μπορεί να αφορά μία διαφωνία και θεωρείται μία κατάσταση όπου ένα άτομο αντιτίθεται σε ένα άλλο, συχνά ταυτίζεται με την επιθετική συμπεριφορά και το σχολικό εκφοβισμό και έτσι η διακοπή πρέπει να είναι άμεση

Εμπόδια στην εποικοδομητική διαχείριση: Πώς επιτυγχάνεται η εποικοδομητική διαχείριση της σύγκρουσης στο πλαίσιο της κρίσης που δημιουργεί στη σχολική κοινότητα; Εμπόδια στην εποικοδομητική διαχείριση: Οι διαφόρων ειδών συγκρούσεις των παιδιών στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι γεγονός ανεπιθύμητο Όλες οι συγκρούσεις βιώνονται από τους/τις εκπαιδευτικούς ως προβλήματα και θεωρούνται πηγή άγχους και αρνητικών συναισθημάτων

Πώς επιτυγχάνεται η εποικοδομητική διαχείριση της σύγκρουσης στο πλαίσιο της κρίσης που δημιουργεί στη σχολική κοινότητα; άρση εμποδίων εποικοδομητικής διαχείρισης: Χρήση στρατηγικών από τα παιδιά όπως η επίμονη διεκδίκηση, η απόσυρση, η διαπραγμάτευση, η αντικατάσταση του επιθυμητού αντικειμένου, η αναζήτηση της βοήθειας του/της εκπαιδευτικού για ανεύρεση λύσης Ο κατάλληλος χειρισμός συγκρούσεων μπορεί να τις μετατρέψει σε πρακτικά εκπαιδευτικά εργαλεία Ο/η εκπαιδευτικός καθοδηγεί τα παιδιά στη ρύθμιση των αλληλεπιδράσεών τους και στην «αυτοδιαχείριση» της σύγκρουσής τους

Πώς επιτυγχάνεται η εποικοδομητική διαχείριση της σύγκρουσης στο πλαίσιο της κρίσης που δημιουργεί στη σχολική κοινότητα; άρση εμποδίων εποικοδομητικής διαχείρισης: η στάση του/της εκπαιδευτικού λειτουργεί ως μοντέλο και πρότυπο μίμησης για τα παιδιά (αγνοεί; ευνοεί μεροληπτικά; συμβιβάζει; κατανοεί;) όταν ο/η εκπαιδευτικός εκφράζεται με θετικούς χαρακτηρισμούς για τα παιδιά και αποφεύγει τις αξιολογικές κρίσεις δημιουργεί τις προϋποθέσεις για ευελιξία στις παρεμβάσεις

Ατόμων και ομάδας (π.χ. μεταξύ μαθητή/τριας και ομάδας μαθητών/τριών) Το είδος των συγκρούσεων που καλείται το τμήμα ένταξης και ο/η εκπαιδευτικός ΕΑΕ να αντιμετωπίσουν στο πλαίσιο μια κρίσης Διαπροσωπική σύγκρουση μεταξύ συνομηλίκων μαθητών/τριών μεταξύ μαθητή/τριας και εκπαιδευτικού στη συνήθη τάξη φοίτησης Ενδοπροσωπική σύγκρουση όταν παρατηρείται δυσκολία προσαρμογής μαθητή/τριας σε περιβάλλον για το οποίο δεν έχει αποκτήσει τις κατάλληλες δεξιότητες Ατόμων και ομάδας (π.χ. μεταξύ μαθητή/τριας και ομάδας μαθητών/τριών)

Τι παρατηρήθηκε κατά τη σχολική χρονιά 2013-2014 σε σχολικές μονάδες της Δυτ. Θεσσαλονίκης αναφορικά με τη λειτουργία του Τμήματος Ένταξης μαθητής/τρια υποστηριζόταν στο ΤΕ καθώς είχε εκδηλωθεί ήδη διαπροσωπική σύγκρουση με συμμαθητή/τρια στο πλαίσιο της συνήθους τάξης φοίτησης μαθητής/τρια υποστηριζόταν στο ΤΕ καθώς παρουσίαζε δυσκολίες προσαρμογής στη συνήθη τάξη φοίτησης μαθητής/τρια υποστηριζόταν στο ΤΕ καθώς είχε ήδη εκδηλωθεί σύγκρουση ατόμου/ομάδας (μαθητή/τριας με ομάδα συμμαθητών/τριών του/της)

Τι παρατηρήθηκε κατά τη σχολική χρονιά 2013-2014 σε σχολικές μονάδες της Δυτ. Θεσσαλονίκης αναφορικά με τη λειτουργία του Τμήματος Ένταξης μαθητής/τρια υποστηριζόταν στο ΤΕ ενώ είχε Παράλληλη Στήριξη, καθώς αυτό κρίθηκε αναγκαίο όταν απουσίαζε ο/η συνάδελφος της ΠΣ καθώς αντιμετώπιζε ενδοπροσωπική σύγκρουση άρνησης προσαρμογής στη σχολική τάξη μαθητής/τρια αποκλείστηκε από τη φοίτησή του στη συνήθη τάξη φοίτησης, όταν απουσίαζε η εκπαιδευτικός του ΤΕ (προσχολική αγωγή)

τα παιδιά στοχοποιήθηκαν Τι παρατηρήθηκε κατά τη σχολική χρονιά 2013-2014 σε σχολικές μονάδες της Δυτ. Θεσσαλονίκης Οι συγκρούσεις δημιούργησαν κρίση σχολικής κοινότητας με τις εξής συνέπειες: τα παιδιά στοχοποιήθηκαν Η ποιότητα του παραγόμενου εκπαιδευτικού έργου υποβαθμίστηκε ο δυνάμει θετικός ρόλος των συγκρούσεων δεν αναγνωρίστηκε Το Τμήμα Ένταξης λειτούργησε ως «εργαλείο» καταπολέμησης και άμεσης διακοπής της σύγκρουσης

Ο εκπαιδευτικός ΕΑΕ ανάμεσα σε πολλά άλλα: Είναι ανάγκη να επαναπροσδιορίσουμε το ρόλο του Τμήματος Ένταξης και του/της εκπαιδευτικού ΕΑΕ; Είναι το Τμήμα Ένταξης «καταφύγιο» ή χώρος εκπαιδευτικής παρέμβασης; Ο εκπαιδευτικός ΕΑΕ ανάμεσα σε πολλά άλλα: Ενισχύει τη γενικότερη προσαρμογή των μαθητών του Τ.Ε. στο κοινό σχολικό περιβάλλον, με τη συμμετοχή τους σε ομάδες εργασίας, παιχνιδιών και άλλων δραστηριοτήτων της σχολικής ζωής. Συνεργάζεται με τον εκπαιδευτικό της τάξης, ώστε να υπάρχει σύνδεση μεταξύ του κοινού και του εξειδικευμένου προγράμματος ως προς το περιεχόμενο και τον τρόπο υλοποίησης αυτού (π.χ. συνδιδασκαλία).

Είναι ανάγκη να επαναπροσδιορίσουμε το ρόλο του Τμήματος Ένταξης και του/της εκπαιδευτικού ΕΑΕ; Στο Τμήμα Ένταξης εφαρμόζεται: Κοινό και εξειδικευμένο πρόγραμμα, που καθορίζεται με πρόταση του οικείου ΚΕΔΔΥ για τους μαθητές με ηπιότερης μορφής ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, το οποίο για κάθε μαθητή δεν θα υπερβαίνει τις δεκαπέντε (15) διδακτικές ώρες εβδομαδιαίως. Εξειδικευμένο ομαδικό ή εξατομικευμένο πρόγραμμα διευρυμένου ωραρίου, που καθορίζεται με πρόταση του οικείου ΚΕΔΔΥ, για τους μαθητές με σοβαρότερης μορφής ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Το εξειδικευμένο πρόγραμμα μπορεί να είναι ανεξάρτητο από το κοινό, σύμφωνα με τις ανάγκες των μαθητών.

τομείς εκπαιδευτικής παρέμβασης Οι θεματικές της παρέμβασης προκύπτουν από τη γνωμάτευση, το αναλυτικό πρόγραμμα και την παιδαγωγική αξιολόγηση. Και μεταξύ άλλων είναι δυνατόν να αφορούν συμπεριφορά κοινωνική προσαρμογή μαθησιακή ετοιμότητα αυτοεξυπηρέτηση ικανότητα στην ομιλία και στην επικοινωνία ψυχοκινητικές ικανότητες

Εξατομικευμένο Πρόγραμμα Το ΕΕΠ περιλαμβάνει Τις ικανότητες του παιδιού Αποτελέσματα από πρόσφατες αξιολογήσεις Απόψεις και προσδοκίες γονέων Σχέση μεταξύ μακροπρόθεσμου και βραχυπρόθεσμου στόχου Συμμετοχή σε εξω-ακαδημαϊκές δραστηριότητες Συμμετοχή στη διαδικασία του μαθήματος της τάξης φοίτησης Αξιολόγηση της προόδου και αναπροσαρμογή του εξατομικευμένου προγράμματος

Το Εξατομικευμένο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα (ΕΕΠ) αποτελεί: μία συμφωνία που τηρούν όλοι οι εμπλεκόμενοι ένα σχέδιο ανταπόκρισης στις διαφορετικές εκπαιδευτικές ανάγκες του παιδιού Το Εξατομικευμένο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα (ΕΕΠ) στοχεύει: στην ποιοτική εκπαίδευση στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη

Μπορούμε να συναντήσουμε το θετικό ρόλο των συγκρούσεων μέσα στην εκπαιδευτική διαδικασία; εντοπίζοντας τα σφάλματα στη διαχείριση των συγκρούσεων μέσω αναζήτησης λύσης της κρίσης διαχωρίζοντας τη σύγκρουση από την επιθετική συμπεριφορά καθώς η επιθετική συμπεριφορά παραπέμπει σε έλλειμμα στις κοινωνιογνωστικές ικανότητες του παιδιού σχεδιάζοντας και υλοποιώντας παιδαγωγικά προγράμματα τροποποίησης συμπεριφοράς αναγνωρίζοντας το Τμήμα Ένταξης ως δομή συνεκπαίδευσης , τμήμα της συνήθους τάξης φοίτησης και όχι ως «καταφύγιο» και χώρο όπου συμβαίνει η άμεση διακοπή της σύγκρουσης

Καλή σχολική χρονιά