ΚΥΡΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΝΗΛΙΚΩΝ Η Ε Κ Κ Λ Η Σ Ι ΑΗ Ε Κ Κ Λ Η Σ Ι ΑΗ Ε Κ Κ Λ Η Σ Ι ΑΗ Ε Κ Κ Λ Η Σ Ι Α ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2008 Ελληνική Εκκλησία Ευαγγελική Κατερίνης

Κυριακή, 27 Ιανουαρίου 2008 Ισραήλ, Εκκλησία και Βασιλεία του Θεού

Ισραήλ και Εκκλησία, Πώς σχετίζονται μεταξύ τους ο λαός Ισραήλ και η Εκκλησία; Ταυτίζονται ή, αντίθετα, είναι δύο εντελώς διαφορετικοί λαοί του Θεού; Για να απαντήσει κανείς σε αυτό το ερώτημα, πρέπει να λάβει υπόψη και ορισμένα άλλα ζητήματα που έχουν να κάνουν με την ερμηνεία της Παλαιάς Διαθήκης.

Η αποτυχία του λαού Ισραήλ στην Παλαιά Διαθήκη Η εξορία του λαού Ισραήλ από τη Γη της Επαγγελίας (διάλυση των βασιλείων του Ισραήλ και του Ιούδα) απέδειξε την καθολική αποτυχία τους να υπακούσουν τον Θεό. Αυτή η αποτυχία δεν σχετίζεται μόνο με τη Μωσαϊκή διαθήκη του Νόμου, αλλά και με τη Δαβιδική διαθήκη της Βασιλείας.

Η αποτυχία του λαού Ισραήλ Οι προφήτες του Ισραήλ που έζησαν προς τα τελευταία χρόνια πριν την εξορία υπηρέτησαν τον λαό τους επιμένοντας πως η κρίση του Θεού είναι αναπόφευκτη γιατί ο λαός έχει παραβεί τη διαθήκη με τον Θεό. Ήταν λάθος των Ισραηλιτών να πιστεύουν πως η διαθήκη / οι διαθήκες του Θεού ήταν άνευ όρων.

Το ελπιδοφόρο μήνυμα της αποκατάστασης Οι προφήτες όμως, μετέδωσαν και κάποιο άλλο επίσης σημαντικό μήνυμα. Καθώς ο Ισραήλ μπήκε στην περίοδο της κρίσης, διακήρυξαν ένα μήνυμα ελπίδας πέρα και μετά την καταστροφή που τους βρήκε. Παρόλο που ο λαός Ισραήλ είχε αποτύχει να μείνει πιστός στις υποχρεώσεις της διαθήκης, ο Θεός δεν θα αποτύγχανε στο δικό Του σκοπό: να δημιουργήσει ένα μεγάλο έθνος για τη δική Του δόξα. Η πρόθεση του Θεού να λυτρώσει, από την πεσμένη ανθρωπότητα, ένα λαό για τον εαυτό Του, θα καρποφορούσε.

Η αποκατάσταση του λαού του Θεού και η Καινή Διαθήκη Αυτή η ελπίδα μετά την καταστροφή πήρε πολλές μορφές. Οι προφήτες συχνά μίλησαν για επιστροφή στη Γη της Επαγγελίας (π.χ. Ιεζεκιήλ λς’) για την αποκατάσταση της σωστής λατρείας του Θεού, για την ανανέωση της βασιλικής μεσσιανικής γενιάς. (π.χ. Ιεζεκιήλ λζ’) Συγκεκριμένα, ένα από τα μοτίβα των προσδοκιών για αποκατάσταση ήταν μια νέα διαθήκη, δηλαδή μια νέα σχέση με τον Θεό (Ιερεμ. λα’ 31-34).

Κρίσιμο σχετικό ερώτημα Εκπληρώθηκαν αυτές οι υποσχέσεις προς τον Ισραήλ ή θα εκπληρωθούν στο μέλλον και πώς; Θα δούμε ποιες απαντήσεις δίνουν στο ερώτημα αυτό διαφορετικές θεολογικές κατευθύνσεις.

Α. Ισραήλ και Εκκλησία: Οι βασικές θεολογικές απόψεις

Δύο βασικές απόψεις ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΩΝ Ο Ισραήλ και η Εκκλησία είναι δύο εντελώς διαφορετικοί λαοί. Οι υποσχέσεις αφορούν τον φυσικό Ισραήλ, όχι την Εκκλησία. –Βαπτιστές (όχι όλοι), Χριστιανοί Αδελφοί, Πεντηκοστιανές Εκκλησίες, Ελεύθερες Ευαγγελικές Εκκλησίες ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ Η Εκκλησία είναι ο ένας πνευματικός λαός του Θεού, που αποτελείται από τους πιστούς όλων των αιώνων, Ιουδαίους και εθνικούς. Η Εκκλησία είναι ο νέος, πνευματικός Ισραήλ, στον οποίο εκπληρώνονται οι υποσχέσεις. – Καθολική και Ορθόδοξη Εκκλησία – Κλασική Ευαγγελική άποψη: ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ.

Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Θέση: Ο σκοπός του Θεού είναι ο Χριστός και οι εν Χριστώ, δηλαδή η εκκλησία. Ο ένα αυτός λαός ξεκινά από τον Αδάμ και περιλαμβάνει τους πιστούς της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης. Η εκκλησία της Καινής Διαθήκης είναι ο νέος Ισραήλ. Συνέπειες της θέσης: –Οι άγιοι όλων των αιώνων σώζονται εν Χριστώ και μέλη του σώματός του. –Οι υποσχέσεις προς τον Αβραάμ και τον Δαβίδ εκπληρώνονται εν Χριστώ στον πνευματικό Ισραήλ, την Εκκλησία.

Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Όπως γίνεται κατανοητό, για τις υποσχέσεις της Παλαιάς Διαθήκης η Θεολογία της Διαθήκης ακολουθεί την πνευματική ερμηνεία και ερμηνεύει την Παλαιά Διαθήκη υπό το πρίσμα της Καινής Διαθήκης: Έτσι π.χ. –Η Γη της Επαγγελίας βρίσκει την εκπλήρωσή της στη Νέα Γη. –Η Ιερουσαλήμ ως αγία πόλη βρίσκει την εκπλήρωσή της στην επουράνιο Ιερουσαλήμ. –Η ανέγερση του ναού (Ιεζεκιήλ) εκπληρώθηκε στον Χριστό. –Ο Χριστός ως Υιός Δαβίδ πρόσφερε μια πνευματική και αόρατη βασιλεία, που απορρίφθηκε από τον σαρκικό Ισραήλ, αλλά έγινε δεκτή από τον πνευματικό Ισραήλ. Η βασιλεία του Θεού ξεκίνησε να εκπληρώνεται στην Εκκλησία Του. Ορατή θα γίνει μόνον στη Νέα Γη.

Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΩΝ Θέση: Ο Ισραήλ και η Εκκλησία είναι δύο εντελώς διαφορετικοί λαοί. Ο Ισραήλ, επίγειος λαός με επίγειες υποσχέσεις. Η Εκκλησία, επουράνιος λαός με επουράνιες υποσχέσεις. –Η εκκλησία είναι μια παρένθεση, άγνωστη στην Παλαιά Διαθήκη, που ξεκινά την Πεντηκοστή και θα κλείσει με την ξεχωριστή αρπαγή της εκκλησίας. (Πρόκειται για άποψη που εμφανίστηκε από το 1830 στον ευαγγελικό χριστιανισμό (Αγγλία – Η.Π.Α.) Συνέπειες της θέσης: Οι άγιοι της Παλαιάς Διαθήκης δεν ήταν εν Χριστώ, δεν είναι μέλη του σώματος του Χριστού. Οι προφητείες της αποκατάστασης της βασιλείας αφορούν τον φυσικό λαό Ισραήλ ως έθνος και δεν αναφέρονται καθόλου στην Εκκλησία. Οι υποσχέσεις θα εκπληρωθούν στη χιλιετή βασιλεία.

Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΩΝ Όπως γίνεται κατανοητό, για τις υποσχέσεις της Παλαιάς Διαθήκης η Θεολογία των Οικονομιών ακολουθεί την κυριολεκτική ερμηνεία. Ερμηνεύει την Παλαιά Διαθήκη χωρίς το πρίσμα της Καινής Διαθήκης: Έτσι π.χ. –Η Γη της Επαγγελίας είναι η Παλαιστίνη και θα δοθεί στον φυσικό Ισραήλ. –Ο Χριστός πρόσφερε στον Ισραήλ τη βασιλεία, αλλά εκείνοι δεν την δέχθηκαν. Γι’ αυτό και η έλευση της βασιλείας αναβλήθηκε. Η βασιλεία θα αποκατασταθεί με ορατό τρόπο στην Ιερουσαλήμ στη χιλιετή βασιλεία. –Ο ναός θα ξανακτιστεί στη Σιών.

Ενδιάμεσες απόψεις ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΩΝ Η Εκκλησία είναι ξεχωριστός λαός από τον Ισραήλ, αλλά δεν αποτελεί παρένθεση. Αποτελεί ένα περαιτέρω στάδιο της σχέσης του Θεού με τον φυσικό Ισραήλ. Ο στόχος του Θεού είναι η ίδρυση της βασιλείας του, όπου θα συμμετέχουν τόσο η Εκκλησία όσο και ο Ισραήλ. ΝΕΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Όλοι οι πιστοί των αιώνων είναι εν Χριστώ και σώμα Χριστού. Η Εκκλησία, όμως, γεννήθηκε την Πεντηκοστή. Ο Ισραήλ ήταν τύπος της Εκκλησίας. Η κατοίκηση του Πνεύματος δεν ήταν ίδια στην Παλαιά και στην Καινή Διαθήκη.

Β. Σε ποιον λαό εκπληρώνονται οι υποσχέσεις της βασιλείας;

Στον φυσικό Ισραήλ; Τον φυσικό Ισραήλ τον τιμάμε και τον αγαπούμε, διότι πρώτα σε αυτούς δόθηκαν οι υποσχέσεις του Θεού. Τα έθνη σώζονται καθώς εισέρχονται στις ευλογίες που ο Θεός υποσχέθηκε ήδη στον Αβραάμ. Ο Ισραήλ είναι η ελιά στην οποία εγκεντρισθήκαμε εμείς τα έθνη (Ρωμ. ια’). Ωστόσο, όλος ο φυσικός Ισραήλ δεν είναι και πνευματικός Ισραήλ: « … πάντες οι εκ του Ισραήλ δεν είναι ούτοι Ισραήλ». Ρωμ. θ’ 6

Πιστεύουμε … Ότι η βασιλεία έχει αφαιρεθή από τον άπιστο Ισραήλ: «Διά τούτο λέγω προς υμάς ότι θέλει αφαιρεθή αφ' υμών η βασιλεία του Θεού και θέλει δοθή εις έθνος κάμνον τους καρπούς αυτής·» Ματθ. κα’ 43 Ότι μόνον εν Χριστώ γίνεται κανείς εκλεκτός και αληθινός λαός του Θεού (Ρωμ. β’ 28-29, Γαλ. ε’ 15-16, Εφεσ. α’ 4) Ότι η διαθήκη του Θεού και η ευλογία του Θεού ισχύει μόνον εν Χριστώ. (Β’ Κορ. α’ 20). Ότι ο Θεός έχει σχέδια για όλους τους λαούς, κατά την υπόσχεσή του στον Αβραάμ. (Γεν. ιβ’ 3)

Η πίστη μας : Η εκπλήρωση όλων των διαθηκών στον Χριστό Ο Χριστός είναι ο δεύτερος Αδάμ (Α’ Κορ. ιε’ 47) Ο Χριστός είναι το σπέρμα του Αβραάμ (Γαλ. γ’ 16) Ο Χριστός είναι ο αληθινός Ισραήλ (Ησαΐας μδ’ 1-2 και νβ’ 13 και νγ’) Ο Χριστός είναι ο νέος Μωυσής (Δευτ. ιη’ 15) Ο Χριστός είναι ο υιός Δαβίδ (Ματθ. α’ 1)

Η πίστη μας: Η εκπλήρωση όλων των τύπων στον Χριστό Η πνευματική πραγματικότητα εν Χριστώ παίρνει τη θέση των εξωτερικών τύπων Η περιτομή – η αναγέννηση Ο Αμνός του Θεού – ο Εσταυρωμένος Το μάννα στην έρημο – ο Άρτος της ζωής Ο Ναός Σολομώντος – το σώμα του Χριστού Ο Νόμος στις πλάκες – Ο Χριστός εντός μας Η Παλαιστίνη – Η νέα γη Η επίγεια Σιών - Η επουράνια Σιών

Η διεύρυνση της γης της επαγγελίας διά της εκκλησίας «Ο δε Κύριος είπε προς τον Άβραμ, Έξελθε εκ της γης σου, και εκ της συγγενείας σου, και εκ του οίκου του πατρός σου, ΕΙΣ ΤΗΝ ΓΗΝ την οποίαν θέλω σοι δείξει και θέλω σε κάμει εις έθνος μέγα· […] και θέλουσιν ευλογηθή εν σοι πάσαι αι φυλαί της γης». Γεν. ιβ’ 1-2 «Επειδή η επαγγελία προς τον Αβραάμ ή προς το σπέρμα αυτού, ότι έμελλε να ήναι ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ, δεν έγεινε διά του νόμου, αλλά διά της δικαιοσύνης της εκ πίστεως». Ρωμ. δ’ 13

Η διεύρυνση των ορίων της βασιλείας διά της εκκλησίας «Εκείνοι λοιπόν συνελθόντες ηρώτων αυτόν, λέγοντες· Κύριε, ΠΟΤΕ; τάχα εν τω καιρώ τούτω ΠΟΥ; αποκαθιστάνεις την βασιλείαν εις τον Ισραήλ;» Πράξεις α’ 6 «Είπε δε προς αυτούς· ΠΟΤΕ; Δεν ανήκει εις εσάς να γνωρί- ζητε τους χρόνους ή τους καιρούς, τους οποίους ο Πατήρ έθεσεν εν τη ιδία αυτού εξουσία, αλλά θέλετε λάβει δύναμιν, όταν επέλθη το Άγιον Πνεύμα εφ' υμάς, και θέλετε είσθαι εις εμέ μάρτυρες ΠΟΥ; και εν Ιερουσαλήμ και εν πάση τη Ιουδαία και Σαμαρεία και έως εσχάτου της γης». Πράξεις α’ 7-8

Η επουράνια εκπλήρωση των υποσχέσεων «αλλά προσήλθετε εις όρος Σιών και εις πόλιν Θεού ζώντος, την επουράνιον Ιερουσαλήμ, και εις μυριάδας αγγέλων, εις πανήγυριν και εκκλησίαν πρωτοτόκων καταγεγραμμένων εν τοις ουρανοίς, και εις Θεόν κριτήν πάντων, και εις πνεύματα δικαίων οίτινες έλαβον την τελειότητα, και εις νέας διαθήκης μεσίτην Ιησούν, και εις αίμα καθαρισμού το οποίον λαλεί καλήτερα παρά το του Άβελ». Εβρ. ιβ’ 22-24

Η επουράνια εκπλήρωση των υποσχέσεων «Τα οποία είναι κατά αλληγορίαν· διότι αύται είναι αι δύο διαθήκαι, μία μεν από του όρους Σινά, η γεννώσα προς δουλείαν, ήτις είναι η Άγαρ. Διότι το Άγαρ είναι το όρος Σινά εν τη Αραβία, και ταυτίζεται με την σημερινήν Ιερουσαλήμ, είναι δε εις δουλείαν μετά των τέκνων αυτής· η δε άνω Ιερουσαλήμ είναι ελευθέρα, ήτις είναι μήτηρ πάντων ημών». Γαλ. δ’ 24-26

Η επουράνια εκπλήρωση των υποσχέσεων Εν πίστει απέθανον ούτοι πάντες, μη λαβόντες τας επαγγελίας, αλλά μακρόθεν ιδόντες αυτάς και πεισθέντες και εγκολπωθέντες και ομολογήσαντες ότι είναι ξένοι και παρεπίδημοι επί της γης. Διότι οι λέγοντες τοιαύτα δεικνύουσιν ότι ζητούσι πατρίδα. Και εάν μεν ενεθυμούντο εκείνην, εξ ης εξήλθον, ήθελον ευρεί καιρόν να επιστρέψωσι· τώρα όμως επιθυμούσι καλητέραν, τουτέστιν επουράνιον. Διά τούτο ο Θεός δεν επαισχύνεται αυτούς να λέγηται Θεός αυτών, διότι ητοίμασε δι' αυτούς πόλιν». Εβρ. ια’ 13-16

Ένας λαός του Θεού εν Χριστώ, η εκκλησία «Δεν είναι πλέον Ιουδαίος ουδέ Έλλην, δεν είναι δούλος ουδέ ελεύθερος, δεν είναι άρσεν και θήλυ· διότι πάντες σεις είσθε εις εν Χριστώ Ιησού·» Γαλ. γ’ 28 «… εν τω μυστηρίω του Χριστού γνώσιν μου, το οποίον εν άλλαις γενεαίς δεν εγνωστοποιήθη εις τους υιούς των ανθρώπων, καθώς τώρα απεκαλύφθη διά Πνεύματος εις τους αγίους αυτού αποστόλους και προφήτας, να ήναι τα έθνη συγκληρονόμα και σύσσωμα και συμμέτοχα της επαγγελίας αυτού εν τω Χριστώ διά του ευαγγελίου,» Εφεσ. γ’ 3-6

Ένας λαός του Θεού εν Χριστώ, η εκκλησία «Διότι αυτός είναι η ειρήνη ημών, όστις έκαμε τα δύο εν και έλυσε το μεσότοιχον του φραγμού, καταργήσας την έχθραν εν τη σαρκί αυτού, τον νόμον των εντολών των εν τοις διατάγμασι, διά να κτίση εις εαυτόν τους δύο εις ένα νέον άνθρωπον, φέρων ειρήνην, και να συνδιαλλάξη αμφοτέρους εις εν σώμα προς τον Θεόν διά του σταυρού, θανατώσας δι' αυτού την έχθραν. Και ελθών εκήρυξεν ευαγγέλιον ειρήνης εις εσάς τους μακράν και εις τους πλησίον, διότι δι' αυτού έχομεν αμφότεροι την είσοδον προς τον Πατέρα δι' ενός Πνεύματος. Άρα λοιπόν δεν είσθε πλέον ξένοι και πάροικοι αλλά συμπολίται των αγίων και οικείοι του Θεού». Εφεσ. β’ 14-19

Ένας λαός του Θεού εν Χριστώ, η εκκλησία ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ: «και σεις θέλετε είσθαι εις εμέ βασίλειον ιεράτευμα και έθνος άγιον. Ούτοι είναι οι λόγοι, τους οποίους θέλεις ειπεί προς τους υιούς Ισραήλ». Έξοδος ιθ’ 6 ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ: «σεις όμως είσθε γένος εκλεκτόν, βασίλειον ιεράτευμα, έθνος άγιον, λαός τον οποίον απέκτησεν ο Θεός, διά να εξαγγείλητε τας αρετάς εκείνου, όστις σας εκάλεσεν εκ του σκότους εις το θαυμαστόν αυτού φώς·» Α’ Πέτρου β’ 9

Γ. Εκκλησία και βασιλεία του Θεού

Διαφορετικές απόψεις Η Ρωμαιοκαθολική άποψη: –Η εκκλησία είναι η βασιλεία του Θεού. Η άποψη της Θεολογίας των οικονομιών: –Η βασιλεία δεν αφορά την εκκλησία. Αφορά τον Ισραήλ στη χιλιετή βασιλεία. Η Αναμορφωμένη αντίληψη: –Σχετίζεται αλλά δεν ταυτίζεται με την εκκλησία.

Η αναμορφωμένη άποψη Η βασιλεία του Θεού είναι η κυριαρχία του Θεού. Γι’ αυτό και η εκκλησία είναι η κοινότητα της βασιλείας, υπήκοος της βασιλείας. Η κυριαρχία του Θεού όμως είναι ευρύτερη έννοια από την εκκλησία. Αφορά ολόκληρη τη ζωή. Η εκκλησία κηρύττει τη βασιλεία του Θεού (όχι τον εαυτό της) και οι δυνάμεις της βασιλείας ενεργούνται διά της εκκλησίας. Η βασιλεία είναι ταυτόχρονα παρούσα και μελλοντική: ΗΔΗ ΚΑΙ ΌΧΙ ΑΚΟΜΑ.

Βιβλιογραφία Wayne Grudem, Systematic Theology, κεφ. 44.