Η εργαστηριακή διδασκαλία στη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών

Ποιο είναι το αντικείμενο της Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών; Ποιο είναι το αντικείμενο της Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών;

Δύο βασικές παραδοχές 1. Τα παιδιά προσέρχονται στην εκπαιδευτική διαδικασία με μια σειρά διαμορφωμένων ιδεών για έννοιες, φαινόμενα και ιδιότητες του φυσικού κόσμου (βιωματικές νοητικές παραστάσεις). 2. Η γνώση δεν μεταφέρεται αλλά συγκροτείται στη σκέψη, στα πλαίσια ειδικά οργανωμένων διδακτικών πρωτοβουλιών μέσω των οποίων οι μαθητές οδηγούνται στην οικοδόμηση συστημάτων σημασιών και νοητικών/γνωστικών εργαλείων προσέγγισης του φυσικού κόσμου.

Η Διδακτική των Φυσικών Επιστημών είναι ένα αυτόνομο επιστημονικό πεδίο το οποίο ασχολείται: με την ανίχνευση των βιωματικών νοητικών παραστάσεων των παιδιών για τις φυσικές έννοιες και τα φαινόμενα με τον εντοπισμό των δυσκολιών και των εμποδίων που συναντούν οι μαθητές στην πορεία τους προς τη νοητική συγκρότηση γνώσεων από τις Φυσικές Επιστήμες με την επεξεργασία θεωρητικών εργαλείων και διδακτικών στρατηγικών για το μετασχηματισμό της βιωματικής σκέψης και τη συγκρότηση νοητικών μοντέλων συμβατών με τα επιστημονικά πρότυπα

Ο ρόλος του πειράματος στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών

Οι Φυσικές Επιστήμες είναι πειραματικές επιστήμες Οι Φυσικές Επιστήμες είναι πειραματικές επιστήμες. Συγκροτούνται από ένα πλέγμα εννοιών, αρχών και μοντέλων μέσω των οποίων οι επιστήμονες επιχειρούν να ερμηνεύσουν το φυσικό κόσμο. Το σύστημα αυτό παράγεται, βελτιώνεται και ελέγχεται ως προς την εγκυρότητά του μέσα από την πειραματική εργασία. Από τη στιγμή που το πείραμα αποτελεί την ουσία της μεθοδολογίας των Φυσικών Επιστημών, δεν μπορεί παρά να αποτελεί θεμελιακό συστατικό και της διδασκαλίας τους. Οι Φυσικές Επιστήμες αποτελούν πολιτισμικά αντικείμενα που ενδιαφέρουν όλους τους πολίτες και όχι μόνο εξειδικευμένη γνώση για μια ελίτ ειδικών.

Στόχοι της πειραματικής διδασκαλίας των Φ.Ε. Μαθησιακοί Ευρύτερης γνωστικής ανάπτυξης Συναισθηματικοί Κοινωνικοί Ψυχοκινητικοί

Το πείραμα στην ΄΄εμπειριστική-επαγωγική΄΄ προσέγγιση της γνώσης Κάθε έγκυρη γνώση προέρχεται από την εμπειρία και θεμελιώνεται σ’ αυτήν Η συλλογή συστηματικών παρατηρήσεων μέσω επιλεγμένων πειραματικών δραστηριοτήτων και στη συνέχεια η κατάλληλη επεξεργασία τους αποτελεί την ικανή και αναγκαία συνθήκη για την οικοδόμηση ενός εννοιολογικού πλαισίου των φυσικών επιστημών Πειράματα επιβεβαίωσης Πειράματα εφαρμογής

Το πείραμα στην ΄΄εποικοδομητική΄΄ προσέγγιση της γνώσης Οι μαθητές/τριες κατασκευάζουν οι ίδιοι μια καινούργια γνώση για τα φυσικά φαινόμενα/έννοιες, μέσα από μια διαδικασία αλληλεπίδρασης βιωματικών ιδεών που έχουν δημιουργήσει γι’ αυτά και του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος που τους προσφέρει τις κατάλληλες δραστηριότητες Ανάδειξη των εναλλακτικών ιδεών των μαθητών/τριών πριν από τη διδασκαλία. Διευκρίνιση και ανταλλαγή αυτών των ιδεών στο πλαίσιο ολιγομελών ομάδων. Έκθεση των μαθητών/τριών σε πειραματικές καταστάσεις γνωστικής σύγκρουσης που δημιουργούνται από νέες κατάλληλα επιλεγμένες δραστηριότητες. Οικοδόμηση –μέσω νέων πειραματικών δραστηριοτήτων- των νέων ιδεών. Αξιολόγηση.

Το πείραμα στην ΄΄υποθετικο-παραγωγική΄΄ προσέγγιση της γνώσης Οι επιστημονικές θεωρίες αποτελούν επινοήσεις της ανθρώπινης σκέψης στην προσπάθειά της να ξεπεράσει τα προβλήματα που συνάντησαν προηγούμενες θεωρίες και να δώσει μια επαρκή εξήγηση για τη συμπεριφορά κάποιας όψης του κόσμου ή του σύμπαντος Η παρατήρηση και το πείραμα καθοδηγούνται από τη θεωρία Πείραμα → « Δραστηριότητα-πρόβλημα » Οικειοποίηση του προβλήματος και συμμετοχή των διδασκομένων στο σχεδιασμό των πειραματικών δραστηριοτήτων

Η αξιολόγηση της πειραματικής διδασκαλίας

Η αξιολόγηση της πειραματικής διδασκαλίας εξαρτάται: Διδάσκων Διδασκόμενος Εποπτικά μέσα Η αξιολόγηση της πειραματικής διδασκαλίας εξαρτάται: από τον επιλεγόμενο, κάθε φορά, τρόπο πειραματικής άσκησης από τη φύση των στόχων που γίνεται προσπάθεια να ελεγχθούν

Έκθεση των διδασκομένων σε νέες πειραματικές καταστάσεις με διαφορετικό εμπειρικό περιεχόμενο Έλεγχος μαθησιακών και ψυχοκινητικών στόχων Ερωτηματολόγια συναισθηματικών στάσεων, κοινωνιομετρικές μέθοδοι, κ.λ.π. Έλεγχος συναισθηματικών και κοινωνικών στόχων

Η αξιολόγηση θα πρέπει κυρίως να θεωρηθεί ως μια διαδικασία ανατροφοδότησης, δηλαδή ως διαδικασία λήψης πληροφοριών για τις γνωστικές και συναισθηματικές μεταβολές των διδασκομένων με στόχο τη βελτίωσή τους μέσα από διαρκείς διορθωτικές παρεμβάσεις και τροποποιήσεις.