Διαχείριση Γνώσης Τμήμα Αρχειονομίας & Βιβλιοθηκονομίας Ιόνιο Πανεπιστήμιο Χ. Παπαθεοδώρου - Μ. Γεργατσούλης

Τι είναι η Γνώση;  Οι ορισμοί για τη γνώση ποικίλουν ανάλογα με την οπτική γωνία (πρακτική, φιλοσοφική, εννοιολογική κ.λ.π.). Μερικοί από τους ορισμούς είναι οι: –Γνώση είναι η οργανωμένη πληροφορία που μπορεί να εφαρμοστεί για την επίλυση προβλημάτων. –Γνώση είναι η αιτιολογημένη πεποίθηση η οποία αυξάνει τη δυνατότητα μιας οντότητας για αποδοτική δραστηριότητα. –Η γνώση είναι πληροφορία που έχει οργανωθεί και αναλυθεί κατά τρόπο ώστε να είναι κατανοητή και εφαρμόσιμη για την επίλυση προβλημάτων και τη λήψη αποφάσεων. –Η γνώση ενσωματώνει τους έμμεσους και άμεσους περιορισμούς που επιβάλλονται πάνω στα αντικείμενα (οντότητες) και στις μεταξύ τους συσχετίσεις, καθώς και τους γενικούς και ειδικούς εμπειρικούς κανόνες και κανόνες εξαγωγής συμπερασμάτων, που αφορούν το πρόβλημα το οποίο αναπαρίσταται.

Τι είναι η Γνώση; (συνέχεια) –Γνώση είναι το να συλλογίζεσαι σχετικά με την πληροφορία και τα δεδομένα στοχεύοντας στην αποτελεσματική εκτέλεση εργασιών, την επίλυση προβλημάτων, τη λήψη αποφάσεων, τη μάθηση και τη διδασκαλία. –Η γνώση συνίσταται από αλήθειες και πεποιθήσεις, απόψεις και αφηρημένες έννοιες, κρίσεις και προσδοκίες, μεθοδολογίες και τεχνογνωσία. –Γνώση είναι το σύνολο των στοιχείων διορατικότητας, εμπειρίας, και διαδικασιών, που θεωρούνται ορθές και αληθείς και επομένως κατευθύνουν τις σκέψεις, τη συμπεριφορά και την επικοινωνία των ανθρώπων.  Στα πλαίσια του μαθήματος μας ενδιαφέρει λιγότερο να δώσουμε ακριβή ορισμό για τη γνώση και περισσότερο να εξετάσουμε τι μπορούμε να κάνουμε με αυτήν.

Τι είναι η Διαχείριση Γνώσης;  Ο όρος διαχείριση γνώσης αναφέρεται στις μεθόδους και τα εργαλεία για τη δημιουργία, συλλογή, αποθήκευση, οργάνωση και εφαρμογή της γνώσης, καθώς και στη διάθεση της στα όρια μιας ομάδας/κοινότητας ή μεταξύ διαφορετικών κοινοτήτων.  Η αποδοτική διαχείριση γνώσης συνήθως απαιτεί κατάλληλο συνδυασμό οργανωτικών, κοινωνικών, και διοικητικών πρωτοβουλιών, και τις περισσότερες φορές τη χρήση κατάλληλων τεχνολογιών.  Η διαχείριση γνώσης είναι ένας νέος, αναδυόμενος επιστημονικός κλάδος.  Στα πλαίσια του μαθήματος θα δώσουμε έμφαση στη χρήση των τεχνολογιών της πληροφορικής για τη διαχείριση γνώσης.

Τύ π οι γνώσης  Υπονοούμενη γνώση: Είναι δύσκολο να περιγραφεί και να εξηγηθεί. Είναι προσωπική γνώση και βασίζεται στην εμπειρία και τη διαίσθηση. –Π.χ., ο τρόπος που κάνουμε ποδήλατο, ο τρόπος που αναγνωρίζουμε πρόσωπα, κ.λ.π.  Κατηγορηματική γνώση: Είναι γνώση που μπορεί να περιγραφεί τυπικά (μέσω κάποιας τυπικής γλώσσας, με μαθηματικές εκφράσεις, ορισμούς, κωδικοποιημένες διαδικασίες, και γενικές αρχές). Μπορεί να συμπεριληφθεί σε τεχνικά εγχειρίδια και είναι εύκολο να μεταδοθεί. –Π.χ., ο τρόπος που κάνουμε κάποιες εργασίες, οι κανόνες επίλυσης προβλημάτων.

Α π οθήκευση της γνώσης  Μέσα αποθήκευσης της γνώσης: –Ανθρώπινος εγκέφαλος Συχνά είναι δύσκολη η πρόσβαση της γνώσης. –Οργανισμοί Γνώση συχνά διάχυτη και διαμοιρασμένη. –Έγγραφα Κυμαίνεται από ελεύθερο κείμενο, μέχρι καλά δομημένα διαγράμματα, πίνακες, κ.λ.π. –Η/Υ Τυποποιημένη, εύκολα προσβάσιμη, και συνήθως καλά δομημένη και οργανωμένη.

Ιεραρχία της Γνώσης Δεδομένα 70s Γνώση 90s Σοφία 00s Πληροφορία 80s Κείμενο, Εικόνα, ήχος Οργανωμένα, ερμηνευμένα και συνοψισμένα δεδομένα Ιδέες, κανόνες, και διαδικασίες που καθοδηγούν ενέργειες και αποφάσεις Διαίσθηση και εμπειρία

Προσβασιμότητα της γνώσης  Η γνώση έχει μεγαλύτερη αξία όταν είναι περισσότερο προσιτή και τυπικά διατυπωμένη.  Η προσβασιμότητα της γνώσης σχετίζεται με τα μέσα αποθήκευσης.  Η προσβασιμότητα σχετίζεται με την τυπολογία της γνώσης. – Η υπονοούμενη γνώση είναι προσβάσιμη με έμμεσο τρόπο, με δυσκολία, δια μέσου της εκμαίευσης και με παρατήρηση της συμπεριφοράς. –Η κατηγορηματική γνώση είναι εύκολα προσβάσιμη, τεκμηριωμένη, σε συνήθως καλά οργανωμένες τυπικές πηγές γνώσης.

Μετασχηματισμός της γνώσης  Κοινωνικοποίηση (υπονοούμενη σε υπονοούμενη): Περιλαμβάνει την από κοινού διαμόρφωση και ανταλλαγή υπονοούμενης γνώσης μεταξύ των ανθρώπων. –Η διάχυση γνώσης γίνεται συχνά χωρίς την παραγωγή κατηγορηματικής γνώσης και για να είναι αποδοτική πρέπει να γίνεται μεταξύ ανθρώπων που διαθέτουν την ίδια κουλτούρα και μπορούν να συνεργάζονται αποδοτικά. Επομένως η διάχυση γνώσης συνδέεται με τις ιδέες της κοινότητας και της συνεργασίας. –Μια τυπική δραστηριότητα στην οποία λαμβάνει χώρα διάχυση υπονοούμενης γνώσης είναι οι συναντήσεις των μελών μιας ομάδας κατά τις οποίες περιγράφονται και συζητούνται οι διάφορες εμπειρίες.

Μετασχηματισμός της γνώσης(συνέχεια)  Εξωτερίκευση (υπονοούμενη σε κατηγορηματική): Από τη φύση της η υπονοούμενη γνώση είναι δύσκολο να μετατραπεί σε κατηγορηματική γνώση. Δια μέσου της διαμόρφωσης εννοιών, της εκμαίευσης γνώσης, και της τελικής σύνδεσης, τυπικά σε συνεργασία με άλλους, τμήμα της υπονοούμενης γνώσης ενός ατόμου μπορεί να μετατραπεί σε κατηγορηματική μορφή. –Τυπικές δραστηριότητες με τις οποίες συντελείται η μετατροπή είναι ο διάλογος μεταξύ των μελών της ομάδας, καθώς και η εκμαίευση ιστοριών.

Μετασχηματισμός της γνώσης(συνέχεια)  Συνδυασμός (κατηγορηματική σε κατηγορηματική): Η κατηγορηματική γνώση μπορεί να διαχέεται μέσω συναντήσεων, δια μέσου εγγράφων, ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, κ.λ.π., ή δια μέσου της (επι)μόρφωσης και της εκπαίδευσης. Έχει καθιερωθεί η χρήση της τεχνολογίας για την αναζήτηση συλλογών κατηγορηματικής γνώσης. Υπάρχουν επίσης επιπλέον ευκαιρίες για την υιοθέτηση μεθόδων δημιουργίας γνώσης, όπως για παράδειγμα με τον εμπλουτισμό της πληροφορίας που έχει συλλεχθεί, και την αναδιάταξη της ώστε να είναι πιο εύκολα αξιοποιήσιμη. –Παράδειγμα: η χρήση μεθόδων κατηγοριοποίησης κειμένων για την αυτόματη ένταξη των κειμένων σε κατηγορίες με βάση το αντικείμενο στο οποίο αναφέρονται.

Μετασχηματισμός της γνώσης(συνέχεια)  Εσωτερικοποίηση (κατηγορηματική σε υπονοούμενη): Για να επενεργήσουν πάνω στην πληροφορία οι άνθρωποι πρέπει να την κατανοήσουν και να την ενσωματώσουν πράγμα το οποίο περιλαμβάνει τη δημιουργία της δικής τους υπονοούμενης γνώσης. Διαβάζοντας έγγραφα κατά κάποιο τρόπο βιώνουν αυτά που άλλοι έχουν προηγουμένως μάθει. Διαβάζοντας έγγραφα από διάφορες πηγές έχουν την ευκαιρία να δημιουργήσουν νέα γνώση συνδυάζοντας τη δική τους υπάρχουσα υπονοούμενη γνώση με τη γνώση άλλων. Η διαδικασία αυτή συνήθως περιλαμβάνει μεγάλο όγκο πληροφορίας που πρέπει να συνδυαστεί. –Μια τυπική δραστηριότητα είναι να διαβάζονται έγγραφα από έναν αριθμό διαφορετικών βάσεων δεδομένων.

Συνεχής μετασχηματισμός της γνώσης Υπονοούμενη Κατηγορηματική ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΥΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΠΟΙΗΣΗΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ

Τεχνολογίες π ου υ π οστηρίζουν το μετασχηματισμό της γνώσης Text searchVisualization Κατηγορηματική σε κατηγορηματικήΚατηγορηματική σε υπονοούμενη AnnotationSynchronous collaboration (chat) Υπονοούμενη σε κατηγορηματικήΥπονοούμενη σε υπονοούμενη Document categorizationBrowsable video/audio of presentations Answering questionsE-meetings