Κάπνισμα ονομάζεται η πρακτική της εισπνοής καπνού προερχόμενου από την καύση φύλλων του φυτού καπνός. Η καύσΗ γίνεται συνήθως σετσιγάρο, πίπα, πούρο ή με άλλο τρόπο. Η πρακτική αυτή ήταν συνήθεια των κατοίκων της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής, πριν ακόμα αυτές ανακαλυφθούν από τους Ευρωπαίους. Η συνήθεια μεταφέρθηκε στην Ευρώπη και την Ασία μετά το 1556. Τη δεκαετία του 1920, Γερμανοί επιστήμονες ανακάλυψαν ότι το κάπνισμα είναι βλαβερό για την υγεία, αλλά η παγκόσμια κοινότητα αναγνώρισε το πρόβλημα σταδιακά μόνο μετά το 1950. Στα επόμενα χρόνια, έγινε κατανοητό ότι το κάπνισμα προκαλεί καρκίνο (του πνεύμονα αλλά και άλλα είδη καρκίνου) καθώς και άλλα προβλήματα υγείας. Τα κράτη έλαβαν μέτρα για το κάπνισμα και ανάλογα με τη χώρα τα μέτρα για τη συνήθεια του καπνίσματος μπορεί να περιλαμβάνουν απαγόρευση της διαφήμισης των προϊόντων καπνού, απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, προκειμένου να αποφευχθεί το παθητικό κάπνισμα, υποχρεωτική σήμανση στα προϊόντα καπνού και άλλα.   ΟΙ ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ Καρκίνος του πνεύμονα ( Ευθύνεται για το 90% των θανάτων λόγω καρκίνου του πνεύμονα! ) Καρκίνος της στοματικής κοιλότητας (τοπική εμφάνιση καρκίνου – μια από τις πιο καταστρεπτικές συνέπειες του καπνίσματος) Καρκίνος του λάρυγγα (τοπική εμφάνιση καρκίνου – μια από τις πιο καταστρεπτικές συνέπειες του καπνίσματος) Καρκίνος του οισοφάγου (τοπική εμφάνιση καρκίνου – μια από τις πιο καταστρεπτικές συνέπειες του καπνίσματος) Καρκίνος ουροδόχου κύστης (50% των ασθενών με καρκίνο της ουροδόχου κύστης, είναι ή ήταν καπνιστές!) Καρδιακές παθήσεις (άλλη μια από τις πιο επικίνδυνες συνέπειες του καπνίσματος) Μείωση της καλής χοληστερίνης με συνέπεια να αυξάνεται ο κίνδυνος αρτηριοσκλήρυνσης. Εμφύσημα Λιγότερο επικίνδυνες (αλλά πιο συχνά εμφανιζόμενες) συνέπειες του καπνίσματος είναι: Διατάραξη της όρασης (νικοτινική αμβλυωπία – μια από τις πιο επικίνδυνες επιπτώσεις του καπνίσματος στην όρασή σας) Φαρυγγίτιδα (Μια από τις πιο συχνές επιπτώσεις του καπνίσματος – εμφανίζεται συχνά και σε νέα άτομα) Αλλοίωση της γεύσης, της ακοής και της όσφρησης Μείωση της αντοχής (Μια από τις πιο γνωστές επιπτώσεις του καπνίσματος) Τρεμούλιασμα των άκρων Ίλιγγος Νευραλγίες Εγκεφαλική υπεραιμία με βάρος και ζάλη Παλμούς Πόνους στομάχου και εντέρων – δυσκοιλιότητα (Πρόκειται για μια από τις επιπτώσεις του καπνίσματος που εμφανίζεται περισσότερο σε νέους καπνιστές) Τοπικός ερεθισμός στα χείλη, στο στόμα και στη γλώσσα

ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ Η έκθεση στον καπνό του περιβάλλοντος που οφείλεται στο κάπνισμα - που ονομάζεται επίσης «παθητικό κάπνισμα» - εξακολουθεί να είναι μια σημαντική αιτία αύξησης της νοσηρότητας και της θνησιμότητας, και να επιβαρύνει με σημαντικές δαπάνες την κοινωνία ως σύνολο. Η έκθεση στον καπνό του περιβάλλοντος που οφείλεται στο κάπνισμα (environmental tobacco smoke - EST) είναι ένα πολυσύνθετο μίγμα χιλιάδων συστατικών που εκλύονται στον αέρα, και δεν μπορεί να υπολογιστεί σαν μια ολότητα. Παρόλα αυτά, συγκεκριμένα συστατικά όπως η νικοτίνη και διάφορα εισπνεόμενα σωματίδια (respirable suspended particulates - RSPs) χρησιμοποιούνται για να προσδιοριστεί η έκθεση στον περιβαλλοντικό αυτό κίνδυνο. ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ  Πολλές πρόσφατες μελέτες επιβεβαίωσαν τους σοβαρούς κινδύνους για την υγεία και τη ζωή που συνδέονται με το παθητικό κάπνισμα. Έχει αποδειχθεί ότι η χρόνια έκθεση στο παθητικό κάπνισμα είναι η αιτία πολλών από τις ασθένειες που προκαλεί και το ενεργητικό κάπνισμα, συμπεριλαμβανομένων του καρκίνου του πνεύμονα, καρδιαγγειακών παθήσεων και παιδικών ασθενειών. Μελέτη του διεθνούς οργανισμού για την έρευνα κατά του καρκίνου του Π.Ο.Υ. (IARC 2002) έδειξε ότι για τους μη καπνιστές που ζουν με καπνιστές ο κίνδυνος καρκίνου του πνεύμονα είναι 20-30% μεγαλύτερος. Ο επιπλέον κίνδυνος λόγω της έκθεσης στο χώρο εργασίας εκτιμήθηκε ότι είναι 12 - 19%. Οι σχέσεις μεταξύ έκθεσης στον καπνό του περιβάλλοντος και άλλων τύπων καρκίνου είναι λιγότερο σαφείς. Ο κίνδυνος στεφανιαίας νόσου είναι αυξημένος μεταξύ των μη καπνιστών που ζουν με καπνιστές κατά 25 - 30%.  Υπάρχουν επίσης όλο και περισσότερες ενδείξεις ότι υπάρχει αιτιώδης συνάφεια μεταξύ παθητικού καπνίσματος και εγκεφαλικών επεισοδίων σε μη καπνιστές, παρότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την εκτίμηση του κινδύνου. Το παθητικό κάπνισμα συνδέεται με αναπνευστικές νόσους και αποτελεί σημαντική αιτία επιδείνωσης για άτομα που πάσχουν από άσθμα, αλλεργίες και χρόνια αποφρακτική πνευμονική πάθηση, που οδηγεί σεεί κοινωνικό και εργασιακό αποκλεισμό. Μια πρόσφατη πανευρωπαϊκή έρευνα σε άτομα με συμπτώματα άσθματος οξείας μορφής έδειξε ότι μια από τις σημαντικές επιθυμίες τους για το μέλλον είναι να μπορούν να αναπνέουν καθαρό αέρα. Το παθητικό κάπνισμα είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για τα μικρά παιδιά και τα βρέφη, εφόσον συνδέεται με τον αιφνίδιο θάνατο των βρεφών, την πνευμονία, τη βρογχίτιδα, το άσθμα, παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος καθώς και παθήσεις του μέσου ωτός. Η έκθεση των εγκύων στον καπνό του περιβάλλοντος μπορεί να έχει ως συνέπεια νεογνά χαμηλού βάρους, θάνατο του εμβρύου και πρόωρα νεογνά. Συγκεκριμένα και όσον αφορά στις έγκυες γυναίκες είναι τεκμηριωμένο ότι, όσες είναι καπνίστριες έχουν συσχετισθεί με πρόωρο τοκετό (<37 εβδομάδες), με γέννηση ελλιποβαρών νεογνών (μ.ο. 150-200 γραμ. λιγότερο) σε διπλάσια συχνότητα, αυτόματη αποβολή, εκδήλωση άσθματος στην παιδική ηλικία, αλλά και ελαττωμένη πνευμονική λειτουργία τόσο στα νεογέννητα, όσο και στα παιδιά σχολικής ηλικίας.   Στις έγκυες γυναίκες, επίσης, το παθητικό κάπνισμα έχει συνδεθεί με ελλιποβαρή νεογνά (31 γραμ.) κυρίως, αλλά και με πρόωρο τοκετό. Μια πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι η έκθεση στον καπνό του περιβάλλοντος διπλασιάζει σχεδόν τον κίνδυνο εκφύλισης της ώχρας κηλίδας λόγω γήρανσης - την κύρια αιτία απώλειας της όρασης στην Ευρώπη (Khan et al. 2006). Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες - συντηρητικές - εκτιμήσεις της σύμπραξης που δημιουργήθηκε από την European Respiratory Society (Ευρωπαϊκή Πνευμονολογική Εταιρεία), τον οργανισμό Cancer Research UK ( Έρευνα για τον καρκίνο ΗΒ) και το Institut National du Cancer (Εθνικό Αντικαρκινικό Ινστιτούτο) στη Γαλλία, περισσότεροι από 79.000 ενήλικες πεθαίνουν κάθε χρόνο λόγω του παθητικού καπνίσματος στις 25 χώρες της Ε.Ε. . 

Υπάρχουν ενδείξεις ότι το παθητικό κάπνισμα στο χώρο είχε ως συνέπεια 72.000 θανάτους επιπλέον. Οι εκτιμήσεις αυτές περιλαμβάνουν θανάτους από καρδιοπάθειες, εγκεφαλικά επεισόδια, καρκίνο του πνεύμονα και ορισμένες αναπνευστικές νόσους που προκαλούνται από το παθητικό κάπνισμα. Εντούτοις, στις εκτιμήσεις αυτές δεν περιλαμβάνονται οι θάνατοι ενηλίκων που οφείλονται σε άλλες νόσους που συνδέονται με την έκθεση στον καπνό του περιβάλλοντος (όπως πνευμονία), οι θάνατοι παιδιών και η σοβαρή νοσηρότητα, οξεία και χρόνια, λόγω του παθητικού καπνίσματος (Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων 2007). Γενικότερα, φαίνεται ότι υπάρχουν επαρκείς και αξιόπιστες αποδείξεις από τη βιβλιογραφία και από τη συναίνεση των ειδικών επιστημόνων ότι μπορούν να γίνουν αξιόπιστοι προσδιορισμοί για τη συμμετοχή του παθητικού καπνίσματος για την πρόκληση άσθματος, λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος, συμπτώματα από το ανώτερο αναπνευστικό, χαμηλού σωματικού βάρους γέννησης στα παιδιά, καθώς και για τον καρκίνο του πνεύμονα. Αντίθετα, φαίνεται ότι υπάρχουν ορισμένες, μερικώς επαρκείς και αξιόπιστες αποδείξεις για να εκτιμηθούν ανάλογα η ελαττωμένη πνευμονική λειτουργία, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και η πνευμονία στους ενήλικες, οι πρόωρες γεννήσεις στα παιδιά και η ελαττωμένη πνευμονική λειτουργία. 

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ Τα στοιχεία που υπάρχουν για το παθητικό κάπνισμα είναι πολύ λιγότερα. Μόλις την τελευταία πενταετία είδαν το φως της δημοσιότητας εμπεριστατωμένες έρευνες οι οποίες αποδεικνύουν ότι το παθητικό κάπνισμα είναι εξίσου βλαβερό με το ενεργητικό. Δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά μια και μόλις το 20% του πληθυσμού παγκοσμίως προστατεύεται γονιδιακά από το κάπνισμα. Αυτό σημαίνει ότι ένας παθητικός καπνιστής, εάν δεν ανήκει σε αυτή την προνομιακή κατηγορία - που είναι και το πιο πιθανόν - κινδυνεύει πολύ περισσότερο από έναν καπνιστή που προστατεύεται γονιδιακά από τον καπνό. Παρόλο που ο πρώτος έχει επιλέξει να μην καπνίζει.  Μόνο στην Ευρώπη εκτιμάται ότι κάθε χρόνο πεθαίνουν 79.000 άνθρωποι εξαιτίας του παθητικού καπνίσματος, σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύτηκε από την Smoke Free Partnership, ένα φόρουμ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το οποίο ερευνά θέματα που σχετίζονται με τον καρκίνο και την καρδιά. Από αυτούς οι 72.000 είχαν εισπνεύσει τα τοξικά χημικά του καπνού μέσα στο ίδιο τους το σπίτι ενώ οι 7.000 στον εργασιακό τους χώρο.  Παρόμοια είναι και τα στατιστικά στοιχεία του Αμερικανικού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών το οποίο επισημαίνει ότι στις ΗΠΑ κάθε χρόνο πεθαίνουν 46.000 άνθρωποι από καρδιοπάθειες που οφείλονται στο παθητικό κάπνισμα και 3.000 από καρκίνο για τον ίδιο λόγο. Αξίζει να σημειωθεί ότι στα νούμερα αυτά δεν έχουν υπολογιστεί μια σειρά θανάτων για τους οποίους υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις, σχεδόν αποδείξεις, ότι οφείλονται στο παθητικό κάπνισμα.  Την άποψη αυτή υποστηρίζει και ο καθηγητής ιατρικής του πανεπιστημίου του Κουίνσλαντ της Αυστραλίας, Κόνραντ Τζαμρόζικ ο οποίος ειδικεύεται σε θέματα δημόσιας υγείας που σχετίζονται με το κάπνισμα. Σύμφωνα με τον κ. Τζαμρόζικ «οι εκτιμήσεις των θανάτων που προκαλούνται από το παθητικό κάπνισμα είναι συντηρητικές. Περιλαμβάνουν θανάτους από καρδιακές παθήσεις, εμφράγματα, καρκίνο του πνεύμονα και ορισμένες αναπνευστικές παθήσεις. Όμως δεν προσμετρούν θανάτους παιδιών που οφείλονται σε αυτή την αιτία και θανάτους ενηλίκων λόγω άλλων συνθηκών που σχετίζονται με το κάπνισμα, όπως η πνευμονία.» Επιπλέον, πρόσφατη έρευνα των πανεπιστημίων του Κέιμπριτζ στην Βρετανία και του Μίσιγκαν στην Αμερική έδειξε ότι το παθητικό κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στις γνωστικές λειτουργίες όπως είναι η μνήμη, ο υπολογισμός και η ευφράδεια. Οι ερευνητές των δύο πανεπιστημίων μέτρησαν τα επίπεδα κοτινίνης, συστατικό της νικοτίνης, στα σάλιο 5.000 ενηλίκων. Κατόπιν τους υπέβαλαν σε διάφορα τεστ, και αποτίμησαν τις ικανότητες τους. Τα συμπεράσματα ήταν συναρπαστικά. Όσοι είχαν στο σώμα τους υψηλά ποσοστά νικοτίνης παρουσίαζαν σοβαρά προβλήματα στις γνωστικές τους λειτουργίες

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΤΣΙΓΑΡΟ Το ηλεκτρονικο τσιγαρο αποτελεί το νέο μέσο απόλαυσης της αίσθησης του καπνίσματος. Θεωρείται ως ο μελλοντικός τρόπος καπνίσματος και πραγματικά είναι μία καλή λύση για όλους όσους θέλουν να "καπνίζουν" υγιεινά. Όταν μιλάμε για το ηλεκτρονικο τσιγαρο αναφερόμαστε σε μία συσκευή η όψη της οποίας δεν διαφέρει καθόλου από τα κοινά τσιγάρα. Σε αντίθεση με τα κανονικά τσιγάρα όμως, η συσκευή αυτή δεν επιφέρει στην υγεία του ανθρώπου τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος. Το ηλεκτρονικο τσιγαρο δεν περιέχει τις χιλιάδες καταστροφικές ουσίες του τσιγάρου, παρά μόνον την νικοτίνη και αυτή ΜΟΝΟ αν το θέλει ο χρήστης του (επιλέγοντας το είδος των φίλτρων που θα «κουμπώσει » πάνω στο ηλεκτρονικο τσιγαρο). Το φίλτρο είναι το μέρος του τσιγάρου όπου βρίσκεται η νικοτίνη (αν είναι επιθυμητό) και το υγρό το οποίο ο ατμοποιητής του ηλεκτρονικου τσιγαρου εξατμίζει για να παραχθεί ο καπνός. Επειδή οι καπνιστές απολαμβάνουν την αίσθηση του καπνίσματος, οι κατασκευαστές του ηλεκτρονικου τσιγαρου έχουν φροντίσει να φέρουν το ηλεκτρονικο τσιγαρο όσο πιο κοντά γίνεται στο κανονικό τσιγαρο. Για παράδειγμα, το ηλεκτρονικό τσιγάρο έχει μια φλογερή, κόκκινη ένδειξη LED στην κορυφή η οποία ανάβει αυτόματα όταν εισπνέετε και σβήνει την στιγμή που σταματάτε και εσείς να τραβάτε ατμό! Με λίγα λόγια, οπτικά το ηλεκτρονικο τσιγαρο δίνει το ίδιο εφέ που δίνει και ένα πραγματικό τσιγάρο εξομοιώνοντας ακόμα και την καύτρα!  Το ηλεκτρονικό τσιγάρο αποτελείται από τον ατμοποιητή, τα αναλώσιμα φίλτρα και την επαναφορτιζόμενη μπαταρία. Ο ατμοποιητής αντλεί ρεύμα από την μπαταρία και δημιουργεί μέσα του θερμοκρασία η οποία είναι ικανή να εξατμίσει το υγρό που υπάρχει μέσα στο αναλώσιμο φίλτρο. Ουσιαστικά λοιπόν μιλάμε για ατμό ο οποίος φυσικά δεν είναι επικίνδυνος για κανέναν - οπότε έτσι με το ηλεκτρονικο τσιγαρο, λέμε τέλος και στο παθητικό κάπνισμα. Στην Ελλάδα η χρήση του ηλεκτρονικου τσιγαρου δεν είναι ακόμα ευρέως γνωστή καθώς κυκλοφορεί στην αγορά τον τελευταίο χρόνο περίπου, όμως σε παγκόσμιο επίπεδο έχει ήδη αρχίσει να γίνεται η νέα μόδα των καπνιστών. Γεγονός ωστόσο είναι πως από τότε που το ηλεκτρονικο τσιγαρο εισάχθηκε στην Ελλάδα ο αριθμός των ηλεκτρονικών καπνιστών έχει αρχίσει να αυξάνεται ραγδαία.  Πρόκειται πιθανόν για το καλύτερο και ασφαλέστερο υποκατάστατο του τσιγάρου, που βοηθάει τον καπνιστή να ελαττώσει το καπνισμα (πολλές φορές ακόμα και να το κόψει) χωρίς να βλάπτει ούτε τον ίδιο, ούτε τους γύρω του.  Το ηλεκτρονικο τσιγαρο θεωρείται ο μεγαλύτερος εχθρός των μεγάλων καπνοβιομηχανιών παγκοσμίως. Και είναι φυσικό καθώς μπορεί να προσφέρει ότι και το δικό τους προϊόν, χωρίς όμως να επιβαρύνει την υγεία κανενός. Αυτός είναι και ένας λόγος για τον οποίο το ηλεκτρονικο τσιγαρο έχει συναντήσει μεγάλα προβλήματα στην εξάπλωσή του. Τέλος, εκτός από το θέμα υγείας (Το οποίο φυσικά είναι και το πιο σημαντικό) το ηλεκτρονικο τσιγαρο έχει και άλλα σημαντικά πλεονεκτήματα.   Είναι πολύ πιο οικονομικό από το παραδοσιακό κάπνισμα. Είναι άοσμο. Δεν αφήνει κατάλοιπα όπως αποτσίγαρα και στάχτες. Είναι φιλικό προς το περιβάλον. Σας απαλλάσσει από σπίρτα, τασάκια και αναπτήρες.

ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΟΙ   Γιατί καπνίζουν οι νέοι Σύμφωνα με έρευνα οι ακόλουθοι παράγοντες καθορίζουν την αιτία που οι νέοι αρχίζουν το κάπνισμα : Συνήθεια γονέων Φίλοι, μεγαλύτερα αδέλφια, κοινωνικό περιβάλλον Διαφήμιση και εμπορική σύνδεση με την εικόνα του Διαφήμιση και εμπορική σύνδεση με τον αθλητισμό Σχέσεις / οικογενειακή δομή Επίπεδο εκπαίδευσης Κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο Διαχείριση άγχους και καταπίεσης Αποδοχή Οι έφηβοι συχνά αγνοούν τη δυνατότητα εθισμού στον καπνό - 61% των νέων θεωρούν ότι δεν πειράζει να δοκιμάσουν το τσιγάρο εφόσον το κόψουν πριν γίνει συνήθεια - 26% θεωρούν ότι οι κανονικοί καπνιστές μπορούν να το κόψουν οποτεδήποτε το θελήσουν Κάπνισμα και μαθητές Σύμφωνα με έρευνα του 1998, οι μισοί και πλέον μαθητές (57%) έχουν καπνίσει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους, οι περισσότεροι περιστασιακά (32,7%). Συστηματικά δηλώνουν ότι καπνίζουν το 20,8% των μαθητών. Τα κορίτσια υπερτερούν των αγοριών στο περιστασιακό κάπνισμα (34,7% και 30,5% αντίστοιχα), ενώ περισσότερα αγόρια (21,9%) από κορίτσια (19,7%) δηλώνουν συστηματικοί καπνιστές, χωρίς όμως μεγάλη διαφορά μεταξύ τους. Οι μεγαλύτεροι μαθητές (17-18 ετών) καπνίζουν συστηματικά σε ποσοστό πενταπλάσιο από τους μικρότερους (13-14 ετών). Τα δύο μεγαλύτερα αστικά κέντρα, η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, εμφανίζουν αυξημένα ποσοστά συστηματικού καπνίσματος (24,6% και 23,6% αντίστοιχα) σε σύγκριση με τις υπόλοιπες αστικές περιοχές (19,9%0 και τις ημιαστικές / αγροτικές 13,9%). Συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια, ενώ παρατηρήθηκε σημαντική μείωση του συστηματικού καπνίσματος στους μαθητές ανάμεσα στο 1984 και το 1993, από 22% σε 14,6%, η καθοδική αυτή πορεία δυστυχώς αντιστράφηκε το 1998 και ο αριθμός των συστηματικών καπνιστών στους μαθητές επιστρέφει κοντά στα υψηλά (20,8%) επίπεδα για άτομα αυτής της ηλικίας, όπως είχε παρατηρηθεί και το 1984. Όλα αυτά ενισχύουν την ανάγκη να έχουν οι νέοι πραγματική αποδεκτή ενημέρωση σχετικά με την εξάρτηση από τη νικοτίνη και τα αποτελέσματα του καπνίσματος.

ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΟΙ Γιατί καπνίζουν οι νέοι   Γιατί καπνίζουν οι νέοι Σύμφωνα με έρευνα οι ακόλουθοι παράγοντες καθορίζουν την αιτία που οι νέοι αρχίζουν το κάπνισμα : Συνήθεια γονέων Φίλοι, μεγαλύτερα αδέλφια, κοινωνικό περιβάλλον Διαφήμιση και εμπορική σύνδεση με την εικόνα του Διαφήμιση και εμπορική σύνδεση με τον αθλητισμό Σχέσεις / οικογενειακή δομή Επίπεδο εκπαίδευσης Κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο Διαχείριση άγχους και καταπίεσης Αποδοχή Οι έφηβοι συχνά αγνοούν τη δυνατότητα εθισμού στον καπνό - 61% των νέων θεωρούν ότι δεν πειράζει να δοκιμάσουν το τσιγάρο εφόσον το κόψουν πριν γίνει συνήθεια - 26% θεωρούν ότι οι κανονικοί καπνιστές μπορούν να το κόψουν οποτεδήποτε το θελήσουν Κάπνισμα και μαθητές Σύμφωνα με έρευνα του 1998, οι μισοί και πλέον μαθητές (57%) έχουν καπνίσει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους, οι περισσότεροι περιστασιακά (32,7%). Συστηματικά δηλώνουν ότι καπνίζουν το 20,8% των μαθητών. Τα κορίτσια υπερτερούν των αγοριών στο περιστασιακό κάπνισμα (34,7% και 30,5% αντίστοιχα), ενώ περισσότερα αγόρια (21,9%) από κορίτσια (19,7%) δηλώνουν συστηματικοί καπνιστές, χωρίς όμως μεγάλη διαφορά μεταξύ τους. Οι μεγαλύτεροι μαθητές (17-18 ετών) καπνίζουν συστηματικά σε ποσοστό πενταπλάσιο από τους μικρότερους (13-14 ετών). Τα δύο μεγαλύτερα αστικά κέντρα, η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, εμφανίζουν αυξημένα ποσοστά συστηματικού καπνίσματος (24,6% και 23,6% αντίστοιχα) σε σύγκριση με τις υπόλοιπες αστικές περιοχές (19,9%0 και τις ημιαστικές / αγροτικές 13,9%). Συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια, ενώ παρατηρήθηκε σημαντική μείωση του συστηματικού καπνίσματος στους μαθητές ανάμεσα στο 1984 και το 1993, από 22% σε 14,6%, η καθοδική αυτή πορεία δυστυχώς αντιστράφηκε το 1998 και ο αριθμός των συστηματικών καπνιστών στους μαθητές επιστρέφει κοντά στα υψηλά (20,8%) επίπεδα για άτομα αυτής της ηλικίας, όπως είχε παρατηρηθεί και το 1984. Όλα αυτά ενισχύουν την ανάγκη να έχουν οι νέοι πραγματική αποδεκτή ενημέρωση σχετικά με την εξάρτηση από τη νικοτίνη και τα αποτελέσματα του καπνίσματος.

Παράγοντες που προδιαθέτουν τους νέους για κάπνισμα Ισχύουν μία σειρά από σύνθετους και ενδογενείς παράγοντες που προδιαθέτουν τους νέους να καπνίσουν και αυτοί ποικίλουν σχεδόν ανά άτομο και λαό. Πολυετής έρευνες καθορίζουν ορισμένους παράγοντες που είναι κοινοί στο ρόλο που παίζουν στη μύση των νέων στο κάπνισμα. Αυτοί περιλαμβάνουν υψηλά επίπεδα κοινωνικής αποδοχής για τα προϊόντα καπνού, έκθεση και αδυναμία αντίδρασης απέναντι στη διαφήμιση, διαθεσιμότητα και εύκολη πρόσβαση, ρόλος προτύπου από τους γονείς και άλλους ενήλικες και κοινωνική πίεση της ομάδας. Λόγοι για τους οποίους καπνίζουν οι έφηβοι Πολύ συχνά το κάπνισμα αρχίζει τυχαία. Χωρίς να το πολυσκεφτούν οι έφηβοι ακολουθούν το ρεύμα. Για αρκετούς το κάπνισμα σημαίνει να έχουν κάτι να κάνουν. Μερικοί έφηβοι ζητούν την απόλαυση από το κάπνισμα και προσπαθούν να ηρεμήσουν τα νεύρα τους με αυτό τον τρόπο. Μερικοί θεωρούν ότι το κάπνισμα τους ενεργοποιεί και τους βοηθά στη συγκέντρωση. Αρκετοί έφηβοι θεωρούν ότι με το κάπνισμα μεγάλωσαν. Για μερικούς, το κάπνισμα αποτελεί ένα μέσον για να εισχωρήσουν και να ανήκουν στους σωστούς κύκλους / ομάδες. Ορισμένοι πιστεύουν ότι το κάπνισμα τους δίνει κάποιο στυλ. Ιδιαίτερα οι νεαροί θεωρούν ότι οι κοπέλες το βρίσκουν ελκυστικό και μπορεί να συνδεθεί με ένα γενικό τρόπο ζωής. Άλλοι θεωρούν ότι τους προσδίδει αυτοπεποίθηση και καπνίζοντας την προβάλλουν. Άλλοι πάλι δοκιμάζουν τον καπνό από περιέργεια. Μερικοί έφηβοι καπνίζουν από αντίδραση στους κανονισμούς. Άλλοι επηρεάζονται από τη διαφήμιση. Επίσης, οι νέοι μπορεί να εθιστούν στη νικοτίνη, η οποία είναι συστατικό του καπνού. Ο εθισμός αυτός, κάνει δύσκολη τη διακοπή του καπνίσματος, ακόμη και αν το θέλετε. Το κάπνισμα έχει γίνει συνήθεια για αρκετούς νέους. Μερικοί συνηθίζουν να καπνίζουν στα διαλείμματα και σε άλλους αρέσει να καπνίζουν μετά το γεύμα. Όταν μία συνήθεια εδραιωθεί είναι δύσκολο να την κόψει κανείς. Διάφοροι τύποι καπνιστών Γνώστες - γνωρίζουν σχετικά με το κάπνισμα αλλά δεν έχουν αποφασίσει αν θα το αρχίσουν ή όχι Πειραματιζόμενοι - καπνίζουν σποραδικά, πιθανώς μόνο στα πάρτυ, συχνά περνούν πολλοί μήνες χωρίς να έχουν καπνίσει Τακτικοί - καπνίζουν τακτικά, π.χ. το σαββατοκύριακο ή τακτικά μέσα στην ημέρα Εθισμένοι - έχουν εθιστεί στη νικοτίνη και υποφέρουν από στερητικά συμπτώματα όταν δεν μπορούν να καπνίσουν

ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΥΠΝΟΣ   Μέχρι τώρα ξέραμε τις θανατηφόρες επιπτώσεις του καπνίσματος στον ανθρώπινο οργανισμό. Το τσιγάρο είναι υπεύθυνο για χίλια μύρια κακά, που ξεκινάνε από το έμφραγμα και καταλήγουν στους καρκίνους διαφόρων μορφών. Τώρα οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι το κάπνισμα καταστρέφει και κάτι άλλο. Τον ήρεμο ύπνο. Οι καπνιστές κοιμούνται λιγότερες ώρες και κάνουν γενικά χειρότερο ύπνο, σε σχέση με όσους δεν καπνίζουν, σύμφωνα με μια νέα γερμανική επιστημονική έρευνα. Μια άλλη αμερικανική μελέτη ανακάλυψε ότι οι καπνιστές που έχουν πάθει καρκίνο των πνευμόνων, έχουν κατά μέσο όρο δεκαπλάσιες γενετικές μεταλλάξεις στους όγκους τους, σε σχέση με όσους ποτέ δεν είχαν καπνίσει. Οι γερμανοί ερευνητές, με επικεφαλής τον Στέφαν Κορς της ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου Charite του Βερολίνου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό για θέματα βιολογίας του εθισμού "Addiction Biology", μελέτησαν πάνω από 2.000 άτομα. Όπως διαπιστώθηκε, το 17% των καπνιστών κοιμούνταν λιγότερο από έξι ώρες κάθε βράδυ και το 28% ανέφεραν διαταραχές κατά τον ύπνο τους. Τα αντίστοιχα σαφώς χαμηλότερα ποσοστά για τους μη καπνιστές ήσαν 7% και 19%. «Η μελέτη αναδεικνύει για πρώτη φορά την αυξημένη πιθανότητα διαταραχών στον ύπνο των καπνιστών σε σύγκριση με τους μη καπνιστές», δήλωσε ο Στέφαν Κορς. Πάντως η έρευνα δεν αποδεικνύει ότι είναι το κάπνισμα που ευθύνεται άμεσα για τα προβλήματα του ύπνου, καθώς οι καπνιστές συνήθως έχουν κι άλλες συνήθειες που δεν τους βοηθούν να κοιμηθούν, όπως να βλέπουν έως αργά τηλεόραση ή να μην ασκούνται αρκετά σωματικά. Όμως οι Γερμανοί ερευνητές πιστεύουν ότι η νικοτίνη έχει τη δική της ευθύνη, καθώς διεγείρει τον οργανισμό. «Αν κανείς καπνίζει και δυσκολεύεται να κοιμηθεί, έχει ένα ακόμα λόγο να το κόψει», ανέφερε ο Γερμανός επικεφαλής της έρευνας. Παλαιότερες έρευνες έχουν συσχετίσει τον ελλιπή ή κακό ύπνο με άλλα προβλήματα υγείας, όπως την παχυσαρκία, το διαβήτη και την καρδιοπάθεια. Στη δεύτερη έρευνα, οι αμερικανοί επιστήμονες, με επικεφαλής τον Ρίτσαρντ Γουίλσον της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογίας "Cell" (Κύτταρο), διαπίστωσαν ότι οι καρκινοπαθείς με όγκο στους πνεύμονες και ιστορικό καπνίσματος έχουν δέκα φορές περισσότερες μεταλλάξεις στον όγκο τους σε σχέση με τους καρκινοπαθείς που ποτέ δεν υπήρξαν καπνιστές.«Αποτέλεσε έκπληξη που είδαμε τόσες περισσότερες μεταλλάξεις. Η ανακάλυψη έρχεται να ενισχύσει το παλαιό μήνυμα: Μην καπνίζετε», τόνισε ο Ρίτσαρντ Γουίλσον.