Σχεδίαση κοινωνικού λογισμικού Παλαιγεωργίου Γιώργος Τμήμα Πληροφορικής Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Ιανουάριος 2009

Social Software Design Web 2.0 27/1 1

Web 2.0 To Web 2.0 έχει σημάνει μια ποιοτική αλλαγή στον τρόπο αξιοποίησης της διαδικτυακής τεχνολογίας, έχει δημιουργήσει περισσότερα περιθώρια δημιουργικότητας, συμμετοχής και κοινωνικοποίησης Χρειαζόμαστε νέες προσεγγίσεις και σχεδιαστικές μεθόδους για να δημιουργήσουμε αντίστοιχα εργασιακά ή εκπαιδευτικά περιβάλλοντα;

Αλλαγή παραδείγματος; Πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο σχεδίασης; Να μετατοπίσουμε την εστίασή μας από το χρήστη–άτομο στο χρήστη–ομάδα; Η τρέχουσα τεχνολογία έχει σχεδιαστεί για μεμονωμένους χρήστες Αλληλεπιδρούν με τους υπολογιστές ως αυτό-περιεχόμενες αυτόνομες μονάδες Αντίστοιχα υποθέτουμε ότι οι μαθητές θα αλληλεπιδράσουν μόνο με την εκπαιδευτική τεχνολογία

Αλλαγή παραδείγματος; Το κοινωνικό λογισμικό υποστηρίζει τις ομαδικές αλληλεπιδράσεις επιδιώκει να βελτιστοποιήσει την ομαδική εμπειρία αντί της ατομικής Τα κοινωνικά μέσα μας δίνουν τη δυνατότητα να ξεπεράσουμε τους προηγούμενους περιορισμούς (κυρίως φυσικούς) και να δημιουργήσουμε νέες σφαίρες αλληλεπίδρασης

Αλλαγή παραδείγματος; Μια νέα μορφή mashup κουλτούρας αναδεικνύεται Ανασχεδιασμός ρόλων, της κοινωνικής ιεραρχίας, επιρροών, πλούτου, κτλ. Φαίνεται ότι τα νέα μέσα ανατρέπουν όλα τα παραδοσιακά πολιτισμικά μέσα (από την τηλεόραση, τη μουσική μέχρι τους πολιτικούς αγώνες) {πως φαντάζεστε την κινητοποίηση των αγροτών της γενιάς του Facebook;}

Αλλαγή παραδείγματος Το διαδίκτυο απορροφά και επαναπροσδιορίζει το ρόλο των υπαρχόντων μέσων - ενσωματώνει τα έντυπα μέσα, το ραδιόφωνο, την τηλεόραση. το ρόλο των τεχνολογιών επικοινωνίας - μπορεί να είναι το ταχυδρομείο, το φαξ, το τηλέφωνο, ο πίνακας ανακοινώσεων. Αν αναμείξουμε όλα τα προηγούμενα τότε δημιουργείται μια συνολική αναδιοργάνωση όλων των μέσων και των επικοινωνιακών εργαλείων

Αλλαγή παραδείγματος Για αυτό ακριβώς το λόγο, δημιουργείται ένα νέο πεδίο σχεδίασης, το οποίο αποκαλείται: Σχεδίαση κοινωνικών αλληλεπιδράσεων ή Social Interaction Design SxD

Social Software Design Σχεδίαση λογισμικού – πολύ σύντομα…(HCI Design) 27/1 2

Το έργο σας www.b.ook.gr Ας παράγουμε ανάγκες για αυτό με βάση Σχεδίαση βάσει σεναρίου Θεωρία της δραστηριότητας

Σχεδίαση λογισμικού Οι ερευνητές μέχρι τώρα προσπαθούσαν να καταλάβουν τους χρήστες ώστε να σχεδιάσουν συστήματα που θεωρούν πως τους ταιριάζουν Οι χρήστες δεν είχαν λόγο σε αυτή την διαδικασία Αποτέλεσμα: πολλές «καινοτομίες» δεν βρήκαν την απήχηση που αναμενόταν (προβλήματα αποδοχής ή ευχρηστίας)

Σχεδίαση λογισμικού Η συμμετοχή των χρηστών περιοριζόταν στην παροχή πληροφοριών κυρίως στα τελευταία στάδια του σχεδιασμού ή της υλοποίησης μιας εφαρμογής, π.χ. Ερωτηματολόγια Συνεντεύξεις Διαμορφωτική αξιολόγηση Αξιολόγηση ευχρηστίας, κ.α. Η λήψη αποφάσεων γίνεται ερήμην τους και η συνεισφορά τους περιοριζόταν στην αποδοχή ή στην απόρριψη αυτών που τους προσφέρονταν

Σχεδίαση λογισμικού Η συγκεκριμένη προσέγγιση στο σχεδιασμό και την ενσωμάτωση της «καινοτομίας» χαρακτηρίζεται από: την αποδυνάμωση των χρηστών απέναντι στην τεχνολογία που πολλές φορές τους επιβάλλεται έλλειψη σεβασμού στις γνώσεις και τις πραγματικές ανάγκες των χρηστών κρίνεται ανεπαρκής και αναποτελεσματική

Σχεδίαση λογισμικού Η σχεδίαση με εστίαση στον χρήστη (User- Centered Design - UCD): προτείνει την ενεργή συμμετοχή των μελλοντικών χρηστών στον σχεδιασμό ενός συστήματος (σε ένα ή περισσότερα στάδια κατασκευής του) και την ουσιαστική εμπλοκή τους στις διαδικασίες λήψεις αποφάσεων

Σχεδίαση λογισμικού Η συμμετοχή των χρηστών πραγματοποιείται με διάφορους τρόπους ανάλογα με: το πλαίσιο της σχεδίασης (context), τους συμμετέχοντες, τους διαθέσιμους πόρους, τους στόχους της σχεδίασης (δημιουργία ενός νέου προϊόντος, αλλαγές σε υπάρχουσες διαδικασίες και προϊόντα κ.α.)

Σχεδίαση λογισμικού

Τυπική διαδικασία σχεδίασης Ανάλυση απαιτήσεων/προδιαγραφών Σχεδίαση βάσει σεναρίων – Συμμετοχική σχεδίαση Κατανόηση-ανάλυση των δραστηριοτήτων Σχεδιασμός Κανόνες σχεδίασης Δημιουργία πρωτοτύπων Αξιολόγηση ευχρηστίας

Τυπική διαδικασία σχεδίασης Ανάλυση απαιτήσεων/προδιαγραφών Σχεδίαση βάσει σεναρίων – Συμμετοχική σχεδίαση Κατανόηση-ανάλυση των δραστηριοτήτων Σχεδιασμός Κανόνες σχεδίασης Δημιουργία πρωτοτύπων Αξιολόγηση ευχρηστίας

Σχεδίαση σεναρίων Ο οραματισμός και η τεκμηρίωσή τυπικών και σημαντικών δραστηριοτήτων στην αρχή αλλά και στη συνέχεια του σχεδιασμού. Οι περιγραφές που συνήθως αποκαλούνται σενάρια υποστηρίζουν την αιτιολόγηση των περιστάσεων χρήσης πριν δημιουργηθούν οι περιστάσεις αυτές. Είναι ιστορίες για ανθρώπους και δραστηριότητες

Σχεδίαση σεναρίων Τρόποι δημιουργίας Εθνογραφική μέθοδος σχεδιασμού (βιντεοσκοπήσεις, συνεντεύξεις, προηγούμενο υλικό, κτλ) Συμμετοχικός σχεδιασμός Επισκόπηση πρωτοτύπων Επαναχρησιμοποίηση προηγούμενων αναλύσεων Τυπολογίες σεναρίων Σενάρια βασισμένα σε θεωρίες Σενάρια βασισμένα σε τεχνολογίες Μετασχηματιμοί

Σχεδίαση σεναρίων Τρόποι δημιουργίας Προσανατολιζόμενα σε κατάλληλους στόχους Ευκαιριακή αλληλεπίδραση με το περιβάλλον Αναζήτηση με περιγραφή Πραγματοποίηση ακολουθίας βημάτων Αναζήτηση εξηγήσεων Ανάδραση και διαφορετικοί ρόλοι από τα άτομα

Σχεδίαση σεναρίων Τρόποι δημιουργίας Χρόνος Χώρος Ρήματα διεργασίας Ουσιαστικά διεργασίας Τεχνολογικές δυνατότητες Μέλλον Δημιουργικές τεχνικές

Ανάλυση δραστηριότητας Εργαλεία (πραγματικά συμβολικά) (artifacts) Υποκείμενο (Άτομο ή ομάδα) (subject) Αντικείμενο (object) Αποτέλεσμα (outcome) Κανόνες Δράσης (rules) Καταμερισμός Εργασίας (division of labor) Κοινότητα (community)

Ανάλυση δραστηριότητας Εργαλεία και τεχνουργήματα - παραδείγματα, σχέδια, πρότυπα, ιστορίες - εφαρμογές πληροφορικής, συσκευές - αναφορές - περιοδικά Υποκείμενα μέλη της ομάδας μάθησης Prof Learning Αντικείμενο πρακτικές - νέες - βελτιωμένες Αποτελέσματα Επαγγελματική - επιτυχία - ευημερία Κανόνες - συνεργασία - πρακτικές - κύκλος μάθησης Κοινότητα - ομάδα μάθησης - σχολείο-σύστημα - επάγγελμα - κοινότητα - κοινωνία Καταμερισμός εργασίας - μαθητευόμενοι - συνεργαζόμενοι μαθητές - διδάσκοντες - μέντορες - επιβλέποντες

Κάποια χαρακτηριστικά Π.χ. Χώρος Διαβάζω στον καναπέ – αυτόματo scrolling στο κείμενο Χρόνος πριν την εξέταση – θέλω να δω τις επισημειώσεις μου (υπογραμμίσεις, SOS κτλ.) Ρήματα Γράφω – θέλω να μπορώ να δημιουργώ εργασίες από διαφορετικά βιβλία – δυνατότητα αντιγραφής με ταυτόχρονη δημιουργία αναφορών

Κάποια χαρακτηριστικά Π.χ. Ουσιαστικά διεργασίας Βιβλιοθήκη – θα ήθελα ένα tag cloud από τους τίτλους των βιβλίων που έχω στη βιβλιοθήκη μου Τεχνολογικές δυνατότητες Κοινωνικές επισημάνσεις – θα ήθελα να διαμοιράζομαι με τους συμμαθητές μου τις σημειώσεις μου ανά βιβλίο (με RSS και διαφορετικά layer) Μέλλον Θα μου εξηγεί κάποιος το βιβλίο: θα ήθελα να υποβάλλω ερωτήματα στον καθηγητή σε συγκεκριμένα context του βιβλίου

Ανάλυση δραστηριότητας Εργαλεία και τεχνουργήματα - μολύβι, μαρκαδόρος, σβήστρα, φως, γραφείο, σελίδες, εξώφυλλο, βιβλιοθήκη, στίβα βιβλίων, σημειώσεις, σελιδοδείκτης, καφές στο βιβλίο, φωτοτυπίες κτλ Υποκείμενα μαθητές – μαθήτριες Prof Learning Αντικείμενο μελέτη κατανόηση βιβλίων Αποτελέσματα πάθος για τη γνώση Κανόνες -συμμαθητές {π.χ. μοιράζονται σημειώσεις} -φίλοι {π.χ.ανταλλάσουν λογοτεχνικά βιβλία} -γονείς {π.χ.επιβλέπουν μελέτη} Κτλ. Κοινότητα -συμμαθητές -φίλοι -συμπαίκτες -γονείς -καθηγητές -αδέρφια Κτλ. Καταμερισμός εργασίας -ΧΧ

Κάποια χαρακτηριστικά Εργαλεία-Τεχνουργήματα Στοίβα βιβλίων– θα ήθελα να μπορώ να χρονοπρογραμματίζω τη μελέτη μου ή τα βιβλία να εμφανίζονται βάσει του προγράμματος της επόμενης ημέρας Κοινότητες πρακτικής καθηγητές – θα ήθελα να στέλνονταν ηλεκτρονικά οι οδηγίες μελέτης των καθηγητών με αντίστοιχες επισημειώσεις στις σελίδες και τις ασκήσεις Κανόνες Οι συμμαθητές μελετούν μαζί πριν τις εξετάσεις: να μπορούμε να λειτουργεί η εφαρμογή σε synchronous mode ώστε να διαμοιραζόμαστε μια οθόνη. Κτλ.

Μια ακόμη ιδέα....CourierTablet Προσοχή: Δημιουργούμε λίστα ενδεχόμενων χαρακτηριστικών – όχι προδιαγραφές προϊόντων Μια ακόμη ιδέα....CourierTablet Έχουμε αξιοποιήσει όλες τις δυνατότητες που έχει ανοίξει το κοινωνικό web;

Social Software Design Σχεδίαση κοινωνικού λογισμικού 27/1 3

Η εμπειρία στα κοινωνικά μέσα Η εμπειρία των χρηστών στα κοινωνικά μέσα είναι περισσότερο πολύπλοκη από αυτήν στις μη κοινωνικές εφαρμογές. Για παράδειγμα, εμείς πριν από λίγο, ξεκινήσαμε να σχεδιάζουμε επικεντρωμένοι στις ανάγκες και στους στόχους των χρηστών Στα κοινωνικά μέσα τα στοιχεία (ανάγκες, στόχοι) αυτά δεν είναι αναγκαστικά ορθολογικά ή αντικειμενικά – είναι περισσότερο ψυχολογικά ή κοινωνικά Οι αλληλεπιδράσεις δεν περιορίζονται μεταξύ χρήστη και υπολογιστή αλλά μεταξύ χρηστών μέσω του υπολογιστή Η διεπαφή του χρήστη αποτελεί μια κοινωνική πλατφόρμα αφού οι χρήστες νιώθουν ότι κοινωνικοποιούνται με τους φίλους, συναδέλφους κτλ.

Σχεδιασμός διεπαφής; Αν η βασική εργασία του συμβατικού λογισμικού είναι να παρέχει επιτυχείς αλληλεπιδράσεις και να ενημερώνει το χρήστη ότι οι δράσεις του ήταν ή όχι πετυχημένες, τι συμβαίνει στα κοινωνικά μέσα; Η επικοινωνία είναι εξ’ορισμού ανοιχτού τύπου αλληλεπίδραση. Π.χ. Κάποιος στέλνει ένα σχόλιο στον τοίχο κάποιου άλλου και ελπίζει να δεχθεί μια απάντηση. Τι θα έκανε ένα τυπικό λογισμικό; Τι κάνει ένα κοινωνικό λογισμικό

Σχεδιασμός διεπαφής; Ποιος ο ρόλος της ασάφειας στα κοινωνικά μέσα; Ποια η εμπειρία σας από αυτά που χρησιμοποιήσαμε;

Κοινωνικότητα; Η κοινωνικότητά μας κρύβει περισσότερες λεπτομέρειες από αυτές για τις οποίες έχουμε συνείδηση τις περισσότερες φορές Αποτυχημένα σχέδια μπορούν να δουλέψουν καθώς η κοινωνική αλληλεπίδραση μπορεί να πάρει πολλές μορφές και πολλές φορές απρόβλεπτες (ή καλύτερα μη ορατές).

Κοινωνικότητα; Π.χ. Twitter ξεκίνησε για Web –ομαδικά-SMSmessaging και τελικά οι χρήστες ΔΕΝ επιλέγουν σε ποιον μιλούν! . Τους ακούνε αυτοί που ακολουθούν;! πρέπει να δηλώσουν παρουσία (@ or direct messages): “@username, Nice post!”

Σχεδίαση; Η σχεδίαση των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων έχει σχέση με το σεβασμό του ψυχολογικού και του κοινωνικού, της ασάφειας και όχι του συγκεκριμένου, του μη ηθελημένου και όχι του στοχευμένου.

Σχεδίαση; Το καλύτερο που μπορεί να κάνει ένας σχεδιαστής είναι να στήσει μια κοινωνική διεπαφή που δομεί και οργανώνει την αλληλεπίδραση ώστε οι χρήστες να καταλαβαίνουν το τι συμβαίνει και να αποφασίζουν για το τι θα κάνουν. Οι σχεδιαστές κοινωνικού λογισμικού ξεκινούν όχι από τις ανάγκες των χρηστών αλλά από τα ενδιαφέροντά τους

Ενδιαφέροντα από ότι η αλληλεπίδραση με βάση ένα στόχο με τον Η/Υ Τα ενδιαφέροντα μας είναι κοινωνικά από τη φύση τους: Τα ενδιαφέροντα ενός πάντα είναι κοντά στα ενδιαφέροντα κάποιου άλλου Η κοινωνική διαμεσολαβημένη αλληλεπίδραση είναι πολύ περισσότερο “ανθρώπινη,” αμφίσημη, άτακτη, ανεπίσημη, ανοικτή, πολυ-επίπεδη από ότι η αλληλεπίδραση με βάση ένα στόχο με τον Η/Υ

Οι χρήστες; Στα κοινωνικά μέσα οι χρήστες δε διαφοροποιούνται με βάσει τους στόχους τους ή το το επιθυμητό στυλ αλληλεπίδρασης ή την προηγούμενη εμπειρία τους Διαφοροποιούνται βάσει του στυλ επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης που επιθυμούν με τους φίλους-συνεργάτες τους, τις προσωπικές επιθυμίες κοινωνικοποίησης που έχουν, τη συναισθηματική και διαπροσωπική τους νοημοσύνη.

Οι χρήστες; Θα μπορούσαμε να τους διακρίνουμε (απλουστευτικά) σε: Self Interest, δρουν από τη θέση του εαυτού τους – η δράση βοηθά το σχηματισμό του διαδικτυακής τους ταυτότητας Other Interest, λειτουργούν ως αντίδραση σε άλλους, αντιδρούν στα κοινωνικά ερεθίσματα Relational Interest, αλληλεπιδρούν μέσω κοινωνικών δραστηριοτήτων, αναζητούν την κοινωνική αλληλεπίδραση

Οι χρήστες; Π.χ. Υπάρχουν χρήστες του Facebook των οποίων η δραστηριότητα εστιάζεται στο δικό τους προφίλ, στην αναπαράσταση του εαυτού τους και μιας επέκτασής του στο διαμεσολαβημένο κόσμο του Facebook. Οι χρήστες αυτοί μπορεί να μην επισκεφτούν ποτέ τα προφίλ των φίλων τους. Αλληλεπιδρούν με το σύστημα για την ανανέωση της κατάστασή τους κτλ.

Οι χρήστες; Υπάρχουν χρήστες που δαπανούν περισσότερο χρόνο στη διερεύνηση των προφίλ των φίλων τους, διαβάζοντας τις ενημερώσεις τους και τις δραστηριότητές τους. Που δε ξεκινούν αλληλεπιδράσεις στις δικές τους σελίδες αλλά στις σελίδες των άλλων π.χ. απαντώντας σε ένα σχόλιο. Υπάρχει και η τρίτη ομάδα που παίζει με τις διάφορες κοινωνικές εφαρμογές του Facebook. Πηγαίνουν όπου υπάρχει δράση και κοινωνική αλληλεπίδραση.

Διεπαφές; Θα μπορούσαμε να φανταστούμε τρεις αντίστοιχες μορφές διεπαφών. Στα κοινωνικά μέσα η οθόνη μεταξύ δυο φίλων μπορεί να έχει τρεις καταστάσεις: Μπορεί να είναι καθρέφτης στον οποίο βλέπουμε να αντανακλάται ο εαυτός μας. Μπορεί να είναι μια κοινή επιφάνεια στην οποία βλέπουμε τι έχει σημειώσει ο φίλος μας Μπορεί να είναι ένα παράθυρο μέσω του οποίου μπορείς να μιλήσεις με το φίλο σου

Διεπαφές; Οι σχεδιαστικές απαιτήσεις είναι διαφορετικές σε κάθε κατάσταση: Στην κατάσταση καθρέπτη, η διεπαφή θα πρέπει να παρουσιάζει μια προκλητική και ενδιαφέρουσα αντανάκλαση Στην κατάσταση κοινής επιφάνειας, θα πρέπει να οργανώνει και να δομεί το περιεχόμενο, να διευκολύνει την περιήγηση Στην κατάσταση παράθυρο, θα πρέπει η εφαρμογή να είναι διάφανη και διακριτική. Αντίστοιχες χρήσεις από τους διαφορετικούς τύπους χρηστών

Συστήματα δράσης Πως περιγράφουμε το σύνολο των εφικτών δράσεων; Τα συστήματα δράσης (action system) περιγράφουν τις δυνατές δράσεις που μπορεί κάποιος να κάνει σε μια διεπαφή μαζί με τις απαιτήσεις του συστήματος Συνήθως χρησιμοποιούν προκαθορισμένες συμβάσεις με επιλογή προϋπαρχόντων UI στοιχείων όπως μενού, λίστες, παράθυρα, φόρτμες κτλ.

Συστήματα δράσης Η πραγματική διαφορά στο web 2.0 είναι ότι το σύστημα δράσεων αφορά και συμπεριλαμβάνει τους άλλους χρήστες και όχι μόνο την εκάστοτε ιστοσελίδα Στα κοινωνικά μέσα, το κάλεμα για δράση τις περισσότερες φορές είναι κάλεσμα για αλληλεπίδραση (οποιασδήποτε μορφής)

Συστήματα δράσης Υπήρχαν σταθερές υποθέσεις και βήματα στο web 1.0 οι αλληλεπιδράσεις ήταν ουσιαστικά συναλλαγές : Ο χρήστης έκανε X και το σύστημα/λογισμικό βεβαίωνε ότι το X πραγματοποιήθηκε. Στο web 2.0, ο χρήστης κάνει ή λέει Χ όχι στην εφαρμογή λογισμικού αλλά στον άλλο χρήστη. Η εφαρμογή λογισμικού δεν μπορεί να βεβαιώσει τι το Χ σημαίνει στον άλλο χρήστη. Η δράση Χ είναι επικοινωνιακή και κοινωνική και συνεπώς θέμα ανθρωπίνων σχέσεων

Συστήματα δράσης Όμως, η κατανόηση που δείχνει ο κάθε χρήστης στα καλέσματα είναι εν μέρει ατομική-προσωπική και εν μέρει δημόσια/κοινωνική. Και φυσικά επηρεάζεται από το μοναδικό προσωπικό στυλ αλληλεπιδράσεων

Συστήματα δράσης Άρα, το κάλεσμα για δράση από μια οθόνη στοχεύει στο να δεσμεύσει το χρήστη, να ενθαρρύνει τη συμμετοχή του προκαλώντας του «κοινωνικές» εμπειρίες με άλλους Π.χ. Η εισαγωγή κειμένου σε μια φόρμα (δράση χρήστη) μπορεί να είναι η κοινωνική δραστηριότητα του blogging. Π.χ. Η δράση διερεύνησης των αποτελεσμάτων μπορεί να αντιστοιχείζεται στην κοινωνική δράση αναζήτησης ενός συναδέλφου με σχετικά ενδιαφέροντα. Η συμβατική περιγραφή είναι πολύ τεχνική για περιγράψει το νόημα της δράσης του χρήστη Πως όμως προκαλούνται κοινωνικές εμπειρίες;

Η ατομική «κοινωνική» εμπειρία Τα κοινωνικά συστήματα δράσεων είναι χτισμένα πάνω στην ατομική δράση που εκφράζει ή συλλαμβάνει μια έκφραση ή συμπεριφορά και η οποία γίνεται αντιληπτή ως δραστηριότητα σε βάθος χρόνου Ο σκοπός της σχεδίασης κοινωνικών αλληλεπιδράσεων είναι να οργανωθούν ατομικές εμπειρίες που όταν συνδεθούν θα αναδειχθούν κοινωνικές πρακτικές Το ζητούμενο είναι ο σχεδιασμός αυτών των ατομικών εμπειριών

Η ατομική «κοινωνική» εμπειρία Για παράδειγμα, LinkedIn, η ενέργεια του χρήστη μπορεί να είναι η συγγραφή κειμένου (μέσω μιας φόρμας) η δράση μπορεί να είναι η ενημέρωση του προφίλ η δραστηριότητα μπορεί να είναι η διατήρηση επαγγελματική παρουσίαση σε μια κοινότητα επαγγελματιών η κοινωνική πρακτική είναι η επαγγελματική δικτύωση online.

Η ατομική «κοινωνική» εμπειρία Ενέργεια δράση δραστηριότητα κοινωνική πρακτική

Η ατομική «κοινωνική» εμπειρία Σε μια υπηρεσία γνωριμιών, η διεπαφή μπορεί να έχει παρόμοια χαρακτηριστικά (μενού, οπτικό σχεδιασμό, κτλ), να είναι οργανωμένη γύρω από την ιδέα των προφίλ και να παρέχει αντίστοιχες υπηρεσίες αναζητήσεων. Το θέμα όμως είναι διαφορετικό και διαφορετικές είναι και οι συμπεριφορές, οι κανόνες αλληλεπιδράσεων, οι προσδοκίες των χρηστών.

Τύποι κοιν. αλληλεπιδράσεων Δυο τύποι συστημάτων κοινωνικών αλληλεπιδράσεων. Συμβολική δράση Επικοινωνία. Και στις δυο περιπτώσεις το νόημα των δράσεων αποκωδικοποιείται από τους άλλους χρήστες Όλες οι δράσεις είναι δια-υποκειμενικές

Τύποι κοιν. αλληλεπιδράσεων Συμβολική δράση- μια δράση ή αλληλεπίδραση σε κοινωνικά μέσα η οποία δεν «μεταφέρει» κάποιο συγκεκριμένο μήνυμα σε ένας παραλήπτη ή σε ένα κοινό. Μπορεί να είναι μια (κοινωνική μορφή ατομικής δραστηριότητας όπως, οι επισημάνσεις, η αποστολή ενός βίντεο, η ενημέρωση του προσωπικού προφίλ, ή μια δεικτική απάντηση ή προτροπή )

Τύποι κοιν. αλληλεπιδράσεων Συμβολική δράση- Αναφερόμαστε δηλαδή σε ενέργειες που έχουν ασαφή χαρακτήρα, στις οποίες οι προθέσεις μπορεί να είναι πολυσήμαντες ή αφηρημένες Όπως αντίστοιχα υπάρχουν πολλές στην καθημερινότητά μας;

Τύποι κοιν. αλληλεπιδράσεων Επικοινωνία αφορά την αλληλεπίδραση με σκοπό τη μεταφορά ενός συγκεκριμένου μηνύματος σε έναν παραλήπτη ή ένα κοινό

Τύποι κοιν. αλληλεπιδράσεων Παίρνει δυο μορφές: άμεση επικοινωνία - αποστολή μηνυμάτων, email, πολυμεσική εγγραφή ενός μηνύματος σε έναν ή πολλούς παραλήπτες ή κάποιο κοινό έμμεση επικοινωνία – η επικοινωνία που συμβαίνει μπροστά σε ένα κοινό χωρίς όμως να στοχεύει σε συγκεκριμένο παραλήπτη. (ιστολόγια, tweets, κτλ.)

Τύποι κοιν. αλληλεπιδράσεων Επικοινωνία αφορά την αλληλεπίδραση με σκοπό τη μεταφορά ενός συγκεκριμένου μηνύματος σε έναν παραλήπτη ή ένα κοινό Και οι δυο μορφές επικοινωνίας κρύβουν την προσδοκία αποκρίσεων από τους άλλους και ενδιαφέρονται ακριβώς για αυτές τις αποκρίσεις Οι χρήστες σε όλες τις περιπτώσεις γνωρίζουν ότι υπάρχουν άλλοι χρήστες, οι οποίοι θα δουν τις δράσεις τους, όποιες και αν είναι αυτές

Τύποι κοιν. αλληλεπιδράσεων Κάθε χρήστης έχει τη δική του κατανόηση για το τι σημαίνουν οι δράσεις, πως εμφανίζονται στους άλλους και αυτό θα επηρεάσει αναδρομικά το τι θεωρούν ότι δουλεύει , για ποιον και με τι συνέπειες. Χωρίς αυτήν την ασάφεια δεν θα ήταν δυνατή η έντονη διαφοροποίηση αλλά και συμμετοχή

Κοινωνικές εφαρμογές με συνεχή ροή δράσεων Μια μελέτη περίπτωσης (π.χ. Twitter) Αν το προφίλ είναι η αναπαράσταση του προσώπου κάποιου ατόμου, τότε η ροή πληροφοριών για αυτό είναι η ζωή του Οι εφαρμογές που βασίζονται στις ροές είναι πιο άμεσες, πιο διαλογικές, πιο προσωπικές και πιο «κινητές»,από τα δίκτυα που βασίζονται στα προφίλ. Κάποιες αναπαράγουν ορισμένα χαρακτηριστικά που βρίσκονται στα αντίστοιχα κοινωνικά δίκτυα (followers, following, subscribing, grouping).

Κοινωνικές εφαρμογές με συνεχή ροή δράσεων Μια μελέτη περίπτωσης (π.χ. Twitter) Οι δράσεις σε αυτές τις εφαρμογές δηλώνουν παρουσία, διαθεσιμότητα, συμμετοχή ως κοινό, δημόσια συμπεριφορά, μετασχηματισμό του δημόσιου χώρου, κτλ. Οι εφαρμογές αυτές αναπαριστούν την επιτάχυνση της επικοινωνίας μεταξύ όλων μέσων και δημιουργούν μια πιο έντονη αίσθηση εγγύτητας και παρουσίας από πολλά προηγούμενα κοινωνικά μέσα. Περιέχουν «κοινό» αλλά αυτό είναι λιγότερο ορατό και λιγότερο οργανωμένο από ότι στις online κοινότητες;

Κοινωνικές εφαρμογές με συνεχή ροή δράσεων Μια μελέτη περίπτωσης (π.χ. Twitter) Τα βασικά χαρακτηριστικά «εξέλιξης» που διερευνούν οι συγκεκριμένες εφαρμογές είναι: Αμεσότητα, εγγύτητα, και διατήρηση προσοχής - Οι χρήστες βρίσκονται διαρκώς σε ανοικτή κατάσταση συνομιλίας Η καινοτομία των πολύ μικρών μηνυμάτων παρέχει μια εξαιρετικά εύπλαστη μορφή και απλότητα μαζί με τη δυνατότητα επεξεργασίας μεγαλύτερου αριθμού μηνυμάτων

Κοινωνικές εφαρμογές με συνεχή ροή δράσεων Τρεις νέες φόρμες Φόρμα του χρόνου (lived time, incremental time) – εμφάνιση του χρόνου – εμπειρία του χρόνου – νέες δυνατότητες (http://www.dipity.com, www.twittervision.com ) Φόρμα της παρουσίας (σε κατάσταση ανοικτής συνομιλίας, προσέχει, θέλει να επικοινωνήσει) Φόρμα της επικοινωνίας (εγγραφή των μηνυμάτων, μονόδρομη επικοινωνία (!), αποδεκτή επικοινωνία

Κοινωνικές εφαρμογές με συνεχή ροή δράσεων Επιπλέον από τις προηγούμενες υπηρεσίες προφίλ, κοινωνική δικτύωση (φίλοι και φίλοι των φίλων), χώροι κοινωνικών αλληλεπιδράσεων (εφαρμογές, widgets, και παιχνίδια),

Κοινωνικές εφαρμογές με συνεχή ροή δράσεων Αλλά και στις ακόμη παλιότερες Σημαντικότητα Προτεραιότητα Αντικείμενο Κτλ.

Κοινωνικές εφαρμογές με συνεχή ροή δράσεων Αλλά και στις ακόμη πιο βασικές υπηρεσίες Οργάνωση και δομή του μηνύματος Οργάνωση και δομή παραληπτών Σειρά λόγου Κτλ. που προέρχονται από τα αντίστοιχα παραδοσιακά μέσα Ταχυδρομείο Προφορικός λόγος, Συζητήσεις μηνύματα

Κοινωνικές εφαρμογές με συνεχή ροή δράσεων Σε κάθε νέα εφαρμογή, οι προηγούμενες διαδεδομένες μορφές κοινωνικών αλληλεπιδράσεων μέσω της τεχνολογίας αποτελούν βάσεις για νέες μορφές κοινωνικών πρακτικών η κοινωνική συμπεριφορά είναι εξελικτική συμπεριφορά

Κοινωνικές εφαρμογές με συνεχή ροή δράσεων Συνεπώς, η σχεδίαση αντίστοιχων εφαρμογών απαιτεί την ανάπτυξη βαθύτερης κατανόησης της κοινωνικής πρακτικής και συμπεριφοράς βιωματική μελέτη υπαρχουσών εφαρμογών για την κατανόηση προηγούμενων κοινωνικών ηλεκτρονικών συμπεριφορών

Βασικοί άξονες αναφοράς ενδιαφέροντα συμβολική επικοινωνία άμεση έμμεση επικοινωνία ατομικές-κοινωνικές εμπειρίες στυλ διαπροσωπικής νοημοσύνης (self-other-relational) προφίλ-αντανάκλαση κοινές δημοσιεύσεις-οργάνωση σύγχρονη επικοινωνία μορφές συνεργασίας-επικοινωνίας ενέργεια-δράση-δραστηριότητα-κοινωνική πρακτική παρουσία χρόνος

Social Software Design Σχεδιασμός για την υποστήριξη κοινοτήτων 26/1 5

Design for community Design for Community

Επόμενη διάλεξη Σύνοψη – κοινωνικά μέσα