Η λέξη assessment (αξιολόγηση) προέρχεται από το λατινικό ρήμα assidere το οποίο σημαίνει κάθομαι δίπλα, παρατηρώ Η λέξη αποτίμηση (evaluation) είναι ένας όρος ευρύτερος από την αξιολόγηση. Άρχισε από 1930 στις ΗΠΑ για να κατονομάσει καταστάσεις ή πρακτικές μέσα σε μορφωτικές ενέργειες που απευθύνονταν σε ενήλικες (Pelletier, 1971). Αποδίδω κάποια αξία, αλλά με την πάροδο του χρόνου συνδέθηκε με τον έλεγχο.
Επικεντρώνεται μόνο στη διαπίστωση και στην επαλήθευση του αξιολογούμενου αντικειμένου, αναζητώντας τη συμβατότητα ή την απόκλιση από αυτό που υπάρχει Αντίθετα η αξιολόγηση αποβλέπει στην κατανόηση σημασιών μιας πραγματικότητας που απαρτίζεται από σύνθετα στοιχεία, και τα οποία θέλουμε να συγκρατήσουμε και να ερευνήσουμε Ο έλεγχος δεν ενσωματώνει μια αξιολόγηση - Huba and Freed, p. 166
Σε μια ουσιαστική διαδικασία αξιολόγησης δεν είναι τόσο τα αποτελέσματα μιας γνωστικής δραστηριότητας που ενδιαφέρουν, όσο η κριτική και αναστοχαστική στάση των υποκειμένων Η διερευνητική δραστηριότητα εξελίσσεται μέσα από την κίνηση και από ένα πήγαινε – έλα αδιάκοπο ανάμεσα στην επερώτηση και στα αποτελέσματά της. Εγκυρότητα, αξιοπιστία, λειτουργικότητα
Αξιολόγηση για τη μάθηση (διαμορφωτική) Αξιολόγηση της μάθησης (αθροιστική) Η αξιολόγηση για τη μάθηση είναι η διαδικασία της αναζήτησης και της ερμηνείας tων δεδομένων τα οποία θα χρησιμοποιηθούν από τους μαθητές και τους καθηγητές τους ώστε να αναδειχθεί πού βρίσκονται οι μαθητές, πού χρειάζεται να πάνε, και τον καλύτερο τρόπο να φτάσουν εκεί. ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΔΙΑΔΙΑΚΣΙΑ και όχι γεγονός Assessment Reform Group Νικόλαος Σταμπολίδης, Σχολικός Σύμβουλος, 2012
•Ερωτήσεις και διάλογος στην τάξη (δεν ισχύει η πρακτική των σηκωμένων χεριών). «Αν δεν αναλύσεις τον τρόπο που θέτεις τις ερωτήσεις δεν αντιλαμβάνεσαι πόσο φτωχές μπορεί να είναι. Έπιασα τον εαυτό μου να χρησιμοποιεί ερωτήσεις για να γεμίσω το χρόνο και να κάνω ερωτήσεις που χρειαζόταν πολύ λίγη σκέψη από τους μαθητές… το να τους καθοδηγούμε απλώς προς τη «σωστή απάντηση» δεν είναι χρήσιμο για αυτούς». (Block et al.2003, σελ. 34)
Προφορικές ή γραπτές πληροφορίες που δίνονται στους μαθητές στις εργασίες τους Η έρευνα δείχνει ότι μόνο η ανατροφοδότηση με τη μορφή σχολίων οδηγεί σε μελλοντική βελτίωση (Buttler, 1998). Οι βαθμοί εμπλέκουν το «εγώ «και αποτελούν απειλή για την αυτοπεποίθηση…… • Σαφής μέθοδος, όπως και ο πίνακας των αποτελεσμάτων και το γράφημα, αλλά τι σου λένε αυτά για τη σχέση μεταξύ τους; • Πήγαινε πίσω στις σημειώσεις σου, σελ…. Και δες τι είναι αυτό • Κάνε την ιστορία σου πιο ενδιαφέρουσα αναφέροντας…..
Οι μαθητές ενημερώνονται για τα κριτήρια με τα οποία πρόκειται να αξιολογηθούν Αξιολόγηση και αυτοαξιολόγηση από τους μαθητές Θα πρέπει να είναι μια διαδικασία σκέψης και συζήτησης, και όχι μια γραπτή διαδικασία Είναι μια δεξιότητα στην οποία οι μαθητές οποιαδήποτε ηλικίας θα πρέπει να εξασκηθούν. Αυτό μπορεί να γίνει για παράδειγμα από μοντελοποιημένες απαντήσεις Θα πρέπι να σχετίζεται με μαθησιακούς στόχους, τα κριτήρια επιτυχίας, καθώς και με παραδείγματα Η ποικιλία των προσεγγίσεων εμποδίζει την ανία και τις απαντήσεις χψρίς σκέψη. Πρέπει να έχει σχέση με τη συγκεκριμένη εργασία στην τάξη και όχι με το μαθητή. Π.χ. «τι σε δυσκόλεψε και γιατί;» και όχι «ποιος δυσκολεύτηκε;»
Να γίνεται η μάθηση σαφής Να προωθείτε η αυτονομία των μαθητών Η εστίαση να είναι στη μάθηση και όχι στην επίδοση (James & Pedder, 2006) Οι μαθητές και οι καθηγητές ψάχνουν να βρουν και να ερμηνεύουν στοιχεία τα οποία θα χρησιμοποιήσουν για να αποφασίσουν που βρίσκονται οι μαθητές, πού χρειάζεται να πάνε και πώς θα φτάσουν εκεί με τον καλύτερο τρόπο.
Κατανόηση εννοιώνΔιατύπωση ορισμών και εννοιών Ικανότητα συσχετίσεων και συνδυασμών Ανάλυση προβλήματος Επεξεργασία προβλημάτων Σχεδιασμός λύσης Χρήση αλγορίθμων Ικανότητα λογικού ελέγχου Γραπτή παρουσίαση λύσεων
Διατύπωση ορισμών και εννοιών Κατέχει πλήρως όλες τις έννοιες και διατυπώνει τους ορισμούς τους με πληρότητα Κατέχει τις έννοιες, δυσκολεύεται να τις αποδώσει με σαφήνεια και σωστή ορολογία Κατέχει επιφανειακά τις έννοιες και δυσκολεύεται να τις αποδώσει Έχει θολή αντίληψη των εννοιών και τις συγχέει μεταξύ τους Ικανότητα συσχετίσεων και συνδυασμών Έχει μεγάλη ικανότητα σύνδεσης των εννοιών τόσο μεταξύ τους όσο και με την καθημερινή πραγματικότη τα Διαβλέπει τη δυνατότητα επέκτασης της έννοιας σε θεωρητικό ή πρακτικό επίπεδο Δυσκολεύεται να συνδέσει τις νέες έννοιες με άλλες που γνωρίζει Αφήνει έννοιες χωρίς συσχετισμούς και συνδέσεις Κατανόηση εννοιών
Συστηματική οργανωμένη συλλογή ενδείξεων που χρησιμοποιούνται από τον εκπαιδευτικό προκειμένου να παρακολουθήσει την ανάπτυξη των γνώσεων, των δεξιοτήτων και των στάσεων του μαθητή (Varvus, 1990….) Προσωπικός φάκελος του μαθητή, δείχνει την εξελικτική πορεία του μαθητή Είναι ένα εργαλείο αυτό-αξιολόγησης και ετερο-αξιολόγησης
Η βιογραφία του μαθητή (συνέντευξη με το μαθητή, καταγραφή υλικών που χρησιμοποιεί καθημερινά, τι κεντρίζει το ενδιαφέρον του, χόμπι..) Οι εργασίες που προτιμά να κάνει ο μαθητής Οι στόχοι που τίθενται μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή (παιδαγωγικό συμβόλαιο) Εργαλεία αξιολόγησης, περιγραφική αξιολόγηση, σε σχέση με τον εκπαιδευτικό και την ομάδα
Ο προγραμματισμός Η συλλογή και επιλογή στοιχείων που παραπέμπουν σε συγκεκριμένους στόχους (rubrics) Αναστοχασμός : Ο μαθητής σκέφτεται και μιλά για τις επιλογές του, για τον τρόπο που οργάνωσε το φάκελό του, για την προσπάθειά του, για τον τρόπο που παρουσιάζει τα στοιχεία του φακέλου του (Πού και πότε δυσκολεύτηκα, γιατί παρουσίασα με αυτόν τον τρόπο) - Sources: Barbara Walvood, presentation at the Higher Learning Commission 2005 Meeting, April 2, 2005, Chicago, IL;
‘ Να δημιουργηθεί ένα εργαλείο αξιολόγησης που να ευνοεί την αναστοχαστική σκέψη των μαθητών στη λύση προβλήματος •Ορισμός προβλήματος •Δοκιμή •Ανάλυση •Σύγκριση με το στόχο