ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΑΠΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ Κωνσταντίνα Σταυροπούλου Καθηγήτρια Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης Διδακτικής Γαλλικής Γλώσσας Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Το ντοκουμέντο/εργαλείο μας : Ο διάλογος « L’amour leur sourira » από το σχολικό εγχειρίδιο : APARTIAN S., BERLIN N., 2005, C’est clair!, Athènes, Trait d’union. Τα θέματα της εξόδου στον κινηματογράφο και των αστρολογικών προβλέψεων για το ζώδιό τους είναι αγαπητά σε όλους τους εφήβους ανά τον κόσμο. Οι προτάσεις του διαλόγου δεν περιέχουν δύσκολες λέξεις για το επίπεδο των μαθητών. Βέβαια, εμπεριέχονται σε αυτές δομές, όπως ο αόριστος και οι προσωπικές αντωνυμίες άμεσο και έμμεσο αντικείμενο, τις οποίες όμως οι μαθητές γνωρίζουν ήδη. Η εγγραφή της κασέτας είναι καλή, χωρίς θορύβους, που να ενοχλούν την κατανόηση. Ο ρυθμός εκφοράς του λόγου δεν είναι γρήγορος, άρα βοηθά τους μαθητές να κατανοήσουν το θέμα του διαλόγου. Το κοινό μας : μαθητές της Γ΄τάξης, επίπεδο Α2-Β1. Στόχοι/δεξιότητες : 1. Επικοινωνιακοί : ~Να μπορεί να προτείνει μία έξοδο/ να αναζητά πληροφορίες για αυτή στα κατάλληλα έντυπα. ~Να μπορεί να αναφέρεται σε μελλοντικές καταστάσεις (savoir-faire).
2. Γλωσσολογικοί : ~Να γνωρίζει και να χρησιμοποιεί το λεξιλόγιο το σχετικό με χώρους / τρόπους διασκέδασης : les spectacles / jouer un film / je voudrais voir un film / je n’y suis pas allé, ~Να γνωρίζει πώς να προτείνει μία έξοδο : Et si on allait au cinéma …? ~Να εκφράζει την αντίθετη ή σύμφωνη γνώμη του : Non, attends ! / pourquoi pas ?/ je veux bien ! ~Να ζητά τη γνώμη κάποιου : Et, toi, … ? / ….., oui ou non ? ~Να γνωρίζει πώς να δίνει και να ζητά πληροφορίες για την ημερομηνία γέννησής του, το ζώδιο το δικό του και των άλλων : je suis né le …/ je suis Poissons / quel est votre signe du zodiaque ? / l’astrologie, c’est des bêtises / l’horoscope (savoir-apprendre). 3. Μορφοσυνταξικοί / γραμματολογικοί : ~(γνωρίζει ήδη : τον passé composé και το φαινόμενο της συμφωνίας της μετοχής / τις προσωπικές αντωνυμίες άμεσο και έμμεσο αντικείμενο / τα αντωνυμικά ρήματα και τις εκφράσεις χρονικής διάρκειας : depuis / une fois par), ~Να γνωρίσει τη σύνταξη : Et si on allait à … ? ~τις απλές αναφορικές αντωνυμίες qui/que : le petit Gémeaux qui … / un film que …, ~τα αντωνυμικά επιρρήματα y, en : j’y vais, ~τον futur simple : seront / chercheront / auront / sourira (savoir-apprendre).
4. Φωνολογικοί : ~Να διακρίνει το διαφορετικό ρυθμό της ερωτηματικής πρότασης / της αντίθεσης σε γνώμη άλλου (savoir-apprendre). 5. Κοινωνιογλωσσολογικοί : ~ Να γνωρίσει τη στάση του σώματος / τους τρόπους, με τους οποίους συνομιλούν οι έφηβοι μεταξύ τους (συχνή χρήση θαυμαστικών), ~το ύφος της καθημερινά ομιλούμενης γλώσσας, όχι έντονα familier εφόσον οι προτάσεις των εφήβων του διαλόγου είναι ολοκληρωμένες, ~τον οικείο τόνο ομιλίας : χρήση του tu μεταξύ των νεαρών φίλων (savoir/savoir-être). 6. Πραγματολογικοί : ~δεξιότητας λόγου : Να διακρίνει τα μέρη μιας αντίστοιχης συζήτησης : γίνεται η πρόταση / εκφράζονται απόψεις / αναζητώνται λύσεις, ~λειτουργικοί : Να γράφει ό ίδιος τις ερωτήσεις - απαντήσεις ενός διαλόγου μεταξύ φίλων, ~διαδραστικοί : Να κατανοεί τους μηχανισμούς ενός τέτοιου διαλόγου : πώς παίρνω το λόγο / αρνούμαι / συμφωνώ (savoir-apprendre). 7. Δια-μορφωτικοί : ~γνωστικοί / αυτογνωσία : Να αναγνωρίζει καταστάσεις / δείκτες / τρόπους εκφοράς σε ένα κείμενο επικοινωνιακού λόγου, όπως είναι ένας φιλικός διάλογος και να διακρίνει σε αυτό τις συμπεριφορές των νέων απέναντι σε ένα θέμα, τις συναισθηματικές ανησυχίες τους, ~συγκινησιακοί / αυτοεκτίμηση : Να επιβεβαιώνεται μέσα από το ίδιο θέμα : είναι και αυτός έφηβος με τις ίδιες ασχολίες / ανησυχίες πολλών άλλων συνομηλίκων του (savoir-être).
Διάρκεια της διδασκαλίας : τρεις διδακτικές συναντήσεις των 50 λεπτών και μικρή χρήση προσωπικού χρόνου καθηγητή-μαθητών, προαιρετικά. Χώρος : η σχολική τάξη. Απαραίτητος εξοπλισμός : κασετόφωνο, λευκός πίνακας, ατομικός Η/Υ, βιντεοπροβολέας, χαρτόνια, μαρκαδόροι. Λογισμικό : Microsoft office power point. Βασικά στάδια διδασκαλίας : ~πρώτη ώρα : εργασία με τον διάλογο (ευαισθητοποίηση-εκμάθηση), ~δεύτερη ώρα : εργασία με την παρουσίαση (εκμάθηση-επαλήθευση), ~Τρίτη ώρα : αξιολόγηση, ~αξιολόγηση εξ’ αποστάσεως (προαιρετικό στάδιο). ΚΥΡΙΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΡΩΤΗ ΩΡΑ Ευαισθητοποίηση (10΄) : ~Ρωτάμε τους μαθητές αν τους επιτρέπουν οι γονείς τους να βγαίνουν μόνοι, με φίλους, πού βρίσκουν πληροφορίες για να προγραμματίσουν την έξοδό τους (σε εφημερίδες, στο Αθηνόραμα, στο Έξοδος). Ποιες άλλες πληροφορίες, που τους ενδιαφέρουν, μπορούν να βρουν στα έντυπα αυτά ; (μόδα, αθλητικές ειδήσεις, αστρολογία). Αν γνωρίζουν γαλλικά ανάλογα έντυπα-αναφέρουμε κάποια (savoir). ~Γνωρίζουν τα χαρακτηριστικά του ζωδίου τους ; Ενδιαφέρονται για ό,τι θα τους συμβεί στο άμεσο / πιο μακρινό μέλλον ; Είναι προφανές ότι τα παραπάνω θέματα απασχολούν τους μαθητές μας στη καθημερινότητά τους και εύκολα μιλούν για αυτά. Επιδιώκουμε λοιπόν, με αυτή τη μικρή συζήτηση να τους εισάγουμε στα θέματα του διαλόγου, που πρόκειται να μελετήσουμε, ενώ ταυτόχρονα επιδιώκουμε την παραγωγή δομών της γλώσσας-στόχου, που θα συναντήσουμε σε αυτόν. Τέλος, τους ενημερώνουμε ότι, σε αυτό το μάθημα, θα γνωρίσουν νεαρούς Γάλλους μαθητές, οι οποίοι ασχολούνται με τα ίδια θέματα και θα μάθουν να συμμετέχουν και οι ίδιοι σε παρόμοιες συζητήσεις. Θα κατανοήσουν επίσης δύο σημαντικά κεφάλαια της γραμματικής της γαλλικής γλώσσας : τις δύο πιο απλές αναφορικές αντωνυμίες, καθώς και τον απλό μέλλοντα (μέχρι τώρα γνωρίζουν τον futur proche).
PREVISIONS ASTROLOGIQUES Εκμάθηση (40΄) : ~Ακούν το διάλογο από την κασέτα, με τα βιβλία κλειστά και, με τη βοήθεια της Grille de Quentilien , τους ζητάμε να μας πουν ποσα / ποια πρόσωπα είναι αυτά που συζητούν, πού βρίσκονται, για ποιο θέμα συζητούν, πότε θα δουν το φιλμ, πώς ενημερώνονται για τις κινηματογραφικές αίθουσες (ονομασιολογική προσέγγιση - διατύπωση υποθέσεων). Tον ακούν πάλι, με τα βιβλία ανοικτά αυτή τη φορά και τους ζητάμε να συμπληρώσουν τον παρακάτω πίνακα – QROC (λεπτομερής κατανόηση-évaluation critériée ): Τώρα που έχουν πιο καθαρή εικόνα για ό,τι συμβαίνει στο διάλογο, εντοπίζουμε : ~τους τρόπους, με τους οποίους εκφράζουμε την άποψή μας ή ζητάμε αυτήν των άλλων, ~τη δομή : « Et si on allait à …? », χρήσιμη για να προτείνουν μία έξοδο, (μέσα από παραδείγματα της καθημερινότητάς τους, τους παρακινούμε σε μεταξύ τους ερωτήσεις-απαντήσεις όπως : - Et si on allait au stade ? - Pourquoi pas ?), DATE DE NAISSANCE SIGNE DU ZODIAQUE PREVISIONS ASTROLOGIQUES ELODIE ? Poissons Ils seront seuls et chercheront la compagnie de leurs amis DANAE Elle est née en juillet ? Lions ? HABIB Scorpions Ils auront des problèmes dans la famille mais l’amour leur sourira avec les Lions JULIEN Il est né le 26 mai Gémeaux
~τη χρήση του qui για το υποκείμενο, αυτός που κάνει την πράξη του ρήματος : qui veut ? ~τη χρήση του que για το αντικείμενο : un film que je voudrais…, (περιμένουμε να μας πουν οι ίδιοι την αιτία της χρήσης τουs εφόσον γνωρίζουν και το συντακτικό στην ελληνική γλώσσα) ~τη χρήση των αντωνυμικών επιρρημάτων y, en, με τα οποία ολοκληρώνουμε το κεφάλαιο των προσωπικών αντωνυμιών της γαλλικής (για την κατανόηση του φαινομένου αυτού, χρησιμοποιούμε προφορικές ασκήσεις επέκτασης - αυτοματοποίησης : - Voulez-vous de la salade ? - Oui, j’en veux / - Vas-tu à la plage ? - Non, je n’y vais pas), ~αναφορικά με τον futur simple, οι μαθητές κατανοούν εύκολα τη χρήση του, όχι όμως και τον τρόπο κατασκευής του. Για να τους βοηθήσουμε σε αυτό, δίνουμε και άλλα παραδείγματα ρημάτων από αυτά, που γνωρίζουν ήδη. Εντοπίζουν πρώτα τον futur simple των ρημάτων της Α΄(chercheront) και Β΄συζυγίας. Έπειτα τους βοηθάμε να κατανοήσουν αυτόν των ρημάτων, των οποίων το απαρέμφατο καταλήγει σε -e (sourira) και τέλος, αυτόν των δύο βοηθητικών (auront / seront), ~για το επόμενο μάθημα : τους δίνουμε το απαραίτητο θεωρητικό υλικό και τους αναθέτουμε να ετοιμάσουν παρουσίαση με θέμα όλες τις ιδιαίτερες περιπτώσεις του futur simple (έχει προηγηθεί το ενδιαφέρον των μαθητών για το σχέδιο αυτό εργασίας και οι επιμέρους ομάδες έχουν ήδη βοηθηθεί με τεχνικές οδηγίες από τον καθηγητή της πληροφορικής - διαθεματικότητα).
Εκμάθησης συνέχεια (20΄) : ΔΕΥΤΕΡΗ ΩΡΑ Εκμάθησης συνέχεια (20΄) : Επίδειξη της παρουσίασης και σχολιασμός των φαινομένων από τον καθηγητή. Επαλήθευση (30΄) : Μέσα από τις παρακάτω ασκήσεις / δραστηριότητες (évaluation diagnostique) επιδιώκουμε να κατανοήσουν οι μαθητές σε βάθος τα νέα διδακτικά αντικείμενα που γνώρισαν πρόσφατα : ~χωρισμένοι σε δύο ομάδες, διαλέγουν μυστικά μία ιδέα για έξοδο και προχωρούμε στην εξής θεατρική δραστηριότητα : με τη χρήση παντομίμας, η μία ομάδα προσπαθεί να βοηθήσει τα μέλη της άλλης να μαντέψουν τι θα κάνουν το καλοκαίρι. Η δεύτερη ομάδα δοκιμάζει χρησιμοποιώντας προτάσεις σε futur simple, ~για τις αναφορικές αντωνυμίες : καλούμε τους μαθητές στον πίνακα να συναρμολογήσουν τα κομμάτια προτάσεων που περιέχουν qui/que (έχουμε από πριν ετοιμάσει χαρτονάκια πολύχρωμα, πάνω στα οποία έχουμε γραμμένα είτε ουσιαστικά με το άρθρο τους είτε ρήματα με ή χωρίς το υποκείμενό τους. Τα ουσιαστικά-υποκείμενα βρίσκονται σε διαφορετικού χρώματος χαρτόνια από εκείνα που έχουν ρόλο αντικειμένου. Τα ίδια αντίστοιχα χρώματα χαρτονιών θα χρησιμοποιήσουμε αφενός για τα ρήματα χωρίς υποκείμενο, τα οποία θα βρεθούν μετά από qui και αφετέρου για τα ρήματα με υποκείμενο, τα οποία θα βρεθούν μετά από que. Τέλος, τα χαρτόνια με το qui και το que θα έχουν τα αντίστοιχα χρώματα των όρων της πρότασης, στην οποία ταιριάζουν. Έτσι, τελικά, οι προτάσεις με το qui θα έχουν όλες το ίδιο χρώμα - διαφορετικό από το χρώμα, που θα έχουν όλες οι προτάσεις με το que (tableau de feutre - παιγνιώδης δραστηριότητα),
~τους εξηγούμε τις ασκήσεις/δραστηριότητες, τις οποίες θα ετοιμάσουν προκειμένου να είναι έτοιμοι για την αξιολόγηση του επόμενου μαθήματος : α) τους ζητάμε να ετοιμάσουν actes de parole ανά ομάδες : είναι Κυριακή μεσημέρι, η μητέρα σας απουσιάζει και εσείς σκέφτεστε να βγείτε με φίλους για φαγητό (δραστηριότητα γλωσσικής επικοινωνίας- évaluation participative), β) τους δίνουμε τις παρακάτω ασκήσεις / δραστηριότητες για το σπίτι, τις οποίες μπορούμε να τους στείλουμε / διορθώσουμε και μέσω mail : 1) άσκηση συμπλήρωσης κενών για αναφορικές αντωνυμίες/μέλλοντα, 2) άσκηση αντικατάστασης για τα αντωνυμικά επιρρήματα, 3) δραστηριότητες ανοικτού τύπου για τον futur simple : *écrivez un petit texte sur les prévisions de votre horoscope pour l’année 2011 en utilisant des phrases au futur simple ; commencez par : En l’an 2011, vous … Vous pouvez vous inspirer par les photos et les explications suivantes : étudiant qui a fini ses études : réussite dans vos études / voyageur+avion : voyage à l’étranger / couple amoureux : rencontre de l’homme de votre vie/ homme muscle : santé excellente / fille avec de l’argent : argent (γράψτε ένα μικρό κείμενο με θέμα τις προβλέψεις του ζωδίου σας για το έτος 2011 χρησιμοποιώντας προτάσεις σε απλό μέλλοντα. Ξεκινείστε ως εξής : το έτος 2011, εσείς ….. Μπορείτε να εμπνευστείτε από τις ακόλουθες φωτογραφίες και επεξηγήσεις… ή * να περιγράψουν τη μελλοντική ζωή δύο σημερινών μωρών ξεκινώντας το κείμενο με τη φράση : Το έτος 2004, ο Christian … / Η Sandra … Τους δίνουμε βοηθητικό λεξιλόγιο. ΤΡΙΤΗ ΩΡΑ : Αξιολόγηση των εργασιών (évaluation diagnostique/critériée-normative ).
Μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν : Κυρίως η προφορική Μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν : Κυρίως η προφορική. Η γραπτή για τον πίνακα της εκμάθησης και για μέρος της αξιολόγησης. Περισσότερο η μιμητική από την εφαρμοστική (βέβαια, είναι προτιμότερη η χρήση της μητρικής στα σημεία εκείνα του μαθήματος, στα οποία το αντίθετο είτε θα οδηγούσε τους μαθητές σε επικίνδυνες παρερμηνείες είτε θα δυσχέραινε τη διδακτική διαδικασία). Η αναλυτική για την κατανόηση του διαλόγου. Η μεταδοτική και παραγωγική κατά την παρουσίαση. Επίσης : η έμμεση και η επαγωγική κατά την εκμάθηση και, κατά το μεγαλύτερο μέρος της όλης διαδικασίας, η ενεργητική. Τρόποι εργασίας που εφαρμόστηκαν : Ο διαδραστικός κατά το στάδιο της ευαισθητοποίησης, επαλήθευσης, αξιολόγησης. Ο κατευθυνόμενος και ο εξατομικευμένος κατά την εκμάθηση μέρος της αξιολόγησης. Ο συλλογικός για το σχέδιο εργασίας, την επαλήθευση και την αξιολόγηση. Εργασίες κατά ομάδες. Τα θρανία είναι τοποθετημένα σε σχήμα Π ή τοποθετημένα με τέτοιο τρόπο, ώστε να διευκολύνονται οι ομαδικές εργασίες.