Η χρήση του e-mail στη διδασκαλία της Γερμανικής ως Ξένης Γλώσσας Παρουσίαση: Δ. Ζέππος

Ενότητα 1η: Περιεχόμενο Τι είναι το «ηλεκτρονικό ταχυδρομείο»; Παιδαγωγική σκοπιμότητα Διαδικασία ετοιμασίας Διαδικασία εκτέλεσης Διαδικασία αξιολόγησης

Τι είναι το «ηλεκτρονικό ταχυδρομείο»; Η ηλεκτρονική αποστολή ενός μηνύματος κειμένου, εικόνας ή ήχου (ξεχωριστά ή με οποιοδήποτε συνδυασμό των τριών) ονομάζεται ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (e-mail). Η διαδικασία αυτή απαιτεί την ύπαρξη ενός υπολογιστή – αποστολέα και ενός τουλάχιστον υπολογιστή – παραλήπτη.

Αποστολέας Παραλήπτης 2 Παραλήπτης 1 Σύνδεση μέσω (δια)δικτύου

Παιδαγωγική Σκοπιμότητα Η χρήση Νέων Τεχνολογιών αποτελεί εναλλακτική μορφή διδασκαλίας Ο μαθητής νοιώθει ότι λειτουργεί αυτόνομα (αυτόνομη μάθηση), ενώ ελέγχεται έμμεσα από τον εκπαιδευτικό Ο μαθητής χρησιμοποιεί το μέσο για την επικοινωνιακή του προσπάθεια Ο μαθητής νοιώθει ασφάλεια, επειδή δεν επικοινωνεί άμεσα (σε διαπροσωπικό επίπεδο) με τον ανταποκριτή του (κατάρριψη του επικοινωνιακού φραγμού)

Παιδαγωγική Σκοπιμότητα Η επικοινωνιακή πράξη είναι αυθεντική, αφού η επικοινωνία γίνεται σε πραγματικό χρόνο (real-time communication) με άλλο πρόσωπο εκτός διδακτικής καθημερινότητας Το εύρος των εν δυνάμει πληροφοριών που μπορούν να μεταβιβαστούν είναι απεριόριστο, άρα και ανεξάντλητο Η επικοινωνιακή πράξη αποτελεί προσωπικό άθλο του μαθητή και τον επιβραβεύει άμεσα με την ικανοποίηση της επιτυχίας Ο ανταποκριτής – παραλήπτης (που γίνεται και αποστολέας) παίζει έμμεσα το ρόλο του εκπαιδευτικού (peer-teaching theory)

Διαδικασία ετοιμασίας (1) Επιλογή στοχοθεσίας Αρχικά καθορίζεται ο γενικός και οι επιμέρους διδακτικοί στόχοι του προγράμματος, ώστε να υπάρχει σαφής εικόνα του τι και πότε θα διδαχθεί, σε συσχετισμό με τη διδακτέα ύλη. Στη συνέχεια καθορίζεται η συνολική διάρκεια του προγράμματος, ώστε να υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα.

Διαδικασία ετοιμασίας (2) Αναζήτηση ανταποκριτών Καθορίζεται η ομάδα συνεργασίας (ανταποκριτές) ως προς το γλωσσικό, μορφωτικό και πολιτισμικό επίπεδο. Ενδέχεται να επιλεγούν ομάδες γερμανόφωνων μαθητών ή / και ομάδες αλλοφώνων μαθητών που παρακολουθούν μαθήματα Γερμανικής σε αντίστοιχο επίπεδο με τους μαθητές της αρχικής ομάδας.

Διαδικασία ετοιμασίας (3) Σημεία αναζήτησης ανταποκριτών http://www.goethe.de/z/ekp/deanmeld.htm http://www.esp.educ.uva.nl/members.htm#org http://www.bild-online.dk/mail1.htm http://www.bild-online.dk/mail2.htm http://www.wlu.ca/~wwwidv/netz.html http://www.stolaf.edu/network/iecc/

Διαδικασία ετοιμασίας (4) Συμφωνία με τους ανταποκριτές - συντονιστές Γίνεται αμφίδρομη συμφωνία με τους συντονιστές των ανταποκριτών (οι εκπαιδευτικοί των αντίστοιχων ομάδων του εξωτερικού) για τον τρόπο διεξαγωγής του προγράμματος (χρόνος και συχνότητα αποστολής – λήψης μηνυμάτων, περιεχόμενο θεματολογίας, κ.ο.κ.) Σημαντική είναι η αξιοπιστία στον ρυθμό και την ποιότητα της ανταπόκρισης

Διαδικασία ετοιμασίας (σχήμα) Ετοιμασία προγράμματος Επιλογή στοχοθεσίας Αναζήτηση ανταποκριτών Συμφωνία με ανταποκριτές Προς εκτέλεση προγράμματος

Διαδικασία εκτέλεσης (1) Ενημερώνονται οι μαθητές που συμμετέχουν για τη διαδικασία που πρόκειται να ακολουθήσουν. Γίνεται διδασκαλία / επανάληψη των αναγκαίων γλωσσικών, δομικών και πολιτισμικών στοιχείων. Γίνεται σαφής ενημέρωση ότι η επικείμενη επικοινωνιακή πράξη είναι άμεση και πραγματική, σε αντίθεση με τα μέχρι τότε συνηθισμένα πρότυπα της τεχνητής επικοινωνίας (ψεύτικες επιστολές, κ.ο.κ.)

Διαδικασία εκτέλεσης (2) Γίνεται η πρώτη επαφή με τους αλλοδαπούς ανταποκριτές. Οι μαθητές έχουν καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος τον ίδιο ανταποκριτή για να αποφευχθεί η σύγχυση και να στηριχθεί μια αμοιβαία κατανόηση (συνήθεια) Η αξιολόγηση του προγράμματος γίνεται είτε από τους εκπαιδευτικούς (εσωτερική αξιολόγηση) ή από τους μαθητές (αυτοαξιολόγηση).

Διαδικασία εκτέλεσης (σχήμα) Εκτέλεση προγράμματος Προετοιμασία συμμετεχόντων Εκτέλεση προγράμματος Προς αξιολόγηση προγράμματος Διδασκαλία

Διαδικασία αξιολόγησης (1) Η αξιολόγηση του προγράμματος σκοπεύει στη διερεύνηση της αποτελεσματικότητάς του στο πλαίσιο των προκαθορισμένων διδακτικών στόχων. Η διαδικασία μπορεί να είναι σε μορφή… Εξωτερικής αξιολόγησης Εσωτερικής αξιολόγησης Αυτοαξιολόγησης

Διαδικασία αξιολόγησης (2) Εξωτερική αξιολόγηση Το πρόγραμμα παρακολουθείται και αξιολογείται για την αποτελεσματικότητα και την ποιοτική του σταθερότητα από τρίτο πρόσωπο που δεν εμπλέκεται άμεσα με τη διαδικασία. Διασφαλίζεται με τον τρόπο αυτό μια αντικειμενική παρακολούθηση με απώτερο στόχο τη δημοσίευση του προγράμματος καθώς και ενδεχόμενη οικονομική υποστήριξη. Παράδειγμα εξωτερικής αξιολόγησης: Τα διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα (Comenius, Lingua 2) της Ε.Ε.

Διαδικασία αξιολόγησης (3) Εσωτερική αξιολόγηση Το πρόγραμμα παρακολουθείται και αξιολογείται από τους συμμετέχοντες εκπαιδευτικούς με ζητούμενο την εκπλήρωση των εκπαιδευτικών και παιδαγωγικών στόχων. Τυχόν αποκλίσεις ή παραλείψεις που διαπιστώνονται οφείλουν να οδηγήσουν στη βελτίωση του προγράμματος για μελλοντική χρήση. Παράδειγμα εσωτερικής αξιολόγησης: Η συνεχής ανταλλαγή απόψεων με τους ανταποκριτές για τη διαπίστωση προβλημάτων και δυσχερειών κατά την εκτέλεσή του.

Διαδικασία αξιολόγησης (4) Αυτοαξιολόγηση Ο μαθητής κρίνει την προσωπική του πρόοδο καθώς και την τελική έκβαση του προγράμματος με απώτερο στόχο να αποκομίσει το μέγιστο δυνατό όφελος από τη διαδικασία. Η αυτοαξιολόγηση μπορεί να γίνει μέσα από μια διαδικασία κριτηρίων, ερωτηματολογίων ή διατυπώσεων υπό μορφή ελεύθερου κειμένου. Στόχος δεν είναι η βαθμολόγηση αλλά η ικανοποίηση του ένστικτου της διερεύνησης.

Διαδικασία αξιολόγησης (σχήμα) Εξωτερική αξιολόγηση Συνολική ποιότητα του έργου Αυτοαξιολόγηση Εσωτερική αξιολόγηση

Ετοιμασία προγράμματος e-mail Αρχική ιδέα Προ-γραμ-ματι-σμός Εκτέ-λεση Αξιο-λόγη-ση

Ενότητα 2η: Διδακτική ετοιμασία Επικοινωνιακές δεξιότητες που επιδιώκονται Πλάνο για ένα πρόγραμμα διάρκειας 3 μηνών

Επικοινωνιακές δεξιότητες ΔΕΞΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟΧΟΣ Παραγωγή γραπτού λόγου Επιστολή σε επίπεδο διαπροσωπικής σχέσης (φιλική επιστολή) Πρόσληψη γραπτού λόγου Αυθεντικά κείμενα (επιστολές ανταποκριτών) που δεν έχουν υποστεί διδακτική επεξεργασία Παραγωγή προφορικού λόγου Περιγραφή / Ανάλυση των επιστολών των ανταποκριτών Πρόσληψη προφορικού λόγου Στο πλαίσιο του μαθήματος και μόνο μέσα από την ανάγνωση των επιστολών. Σπανιότερα με την ακρόαση ηλεκτρονικού ηχητικού μηνύματος

Training sprachlicher Grundfertigkeiten durch E-Mail-Projekte Schreiben adressatenbezogene Texte, häufig mit Briefcharakter Lesen authentische Texte, nicht didaktisch aufbereitet Sprechen E-Mail-Inhalte als Anlass für Unterrichtsgespräche Hören nur im Unterrichtsgespräch bzw. beim Vorlesen der E-Mail-Briefe

LERNENDENNIVEAU > E-MAIL-PROJEKTFORM AnfängerInnen Austausch mit DaF-AnfängerInnen in anderem Land über unmittelbare Lebenswelt, Gruppenarbeit mit enger Begleitung durch die Lehrenden Leicht Fortgeschrittene Kommunikation mit MuttersprachlerInnen zur Vorbereitung eines Besuchs im deutschsprachigen Raum, Einzelkontakte z.B. zu jeweiligen AustauschpartnerInnen, besonderer Fokus auf sprachliche Form möglich Mittelstufe multilaterale, themenzentrierte Diskussionen (nach individueller Interessenslage) in Kleingruppen, anschließende Publizierung der Ergebnisse Oberstufe interdisziplinäres Projekt in Verbindung mit Studien- oder weiterem Unterrichtsfach der TeilnehmerInnen, Sachfachinteresse im Vordergrund - Sprache als reines Mittel zumZweck

Zeitbedingter Lehrplan Durchführung Sitzungen: 4mal erster Monat zweiter Monat dritter Monat Zielsetzung Partnersuche Absprache Auswertung problematisch Der Lehrplan wird wie gewohnt für jede Sitzung erstellt Durchführung wird auf Korrektheit und Qualität geprüft Zielsetzung wird überholt und / oder neu gesteckt

*für eine e-mail-Unterrichtseinheit Lehrplan* Was möchte ich erzielen (globales / detailliertes Lehrziel) ? Zielsetzung Mit was für einer PG** möchte ich arbeiten? Wo suche ich die PG? Partnersuche Welche Voraussetzungen muss die PG erfüllen? Was erwarte ich von der PG? Absprache Wann (Tag/eszeit) und wie lange (Dauer) soll jede Sitzung stattfinden? Welche Thematik soll in jeder Sitzung durchgenommen werden? Durchführung Schulgruppen bereiten e-mails vor E-mails werden verschickt und bearbeitet Ist das Programm reibungslos verlaufen? Auswertung Welche Änderungen müssen vorgenommen werden? *für eine e-mail-Unterrichtseinheit ** PG = Partnergruppe

Detaillierter Lehrplan (Landeskundlicher Aspekt) Vorbereitung off-line E-mail Austausch on-line Nachbereitung Erörterung der Fragen mit Angehörigen (?) der Zielkultur Rezeption von Faktenwissen durch Lehrbuch- bzw. andere Texte sowie Recherchen im Internet Zusammentra-gen von stereotypen Vorstellungen und Reflexion darüber Ergänzung und Revision des Faktenwissens Relativierung der Stereotypen Formulieren von Fragen

Aufgabenstellung Aufgabe 1: Erstellen Sie für eine 20köpfige Schülergruppe im Alter von 12-13 Jahren ein e-mail-Projekt zum Thema „Meine Familie“. Geben Sie dem Projekt eine Gesamtdauer von 3 Monaten. Erstellen Sie die gesamte Projektbeschreibung in Form eines Lehrplans und erörtern Sie dabei alle notwendigen Schritte, Medien, Hilfsmaterialien und Sozialformen. Beschreiben Sie außerdem die notwendigen vorbereitenden Schritte, die zur Realisierung eines e-mail-Projektes Ihrer Ansicht nach benötigt werden. Aufgabe 2: Erstellen Sie für das obige Projekt eine Arbeitsanweisung, in der den Schülern die notwendigen Informationen für die Erarbeitung eines e-mail-Austausches mit landeskundlichen und / oder kulturellen Fragen gegeben wird.