Πανεπιστήμιο Λευκωσίας Αφήγηση και αξιοποίηση λαϊκών ιστοριών για την προώθηση της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης Παναγιώτης Αγγελίδης Πανεπιστήμιο Λευκωσίας Φεστιβάλ Αφήγησης, Όλυμπος, Ιούνης 2012
Ο Βασίλης
Εισαγωγικές πληροφορίες Η παρουσίαση είναι μέρος ενός προγράμματος Comenius (EUMOF) το οποίο επιχορηγείται από το πρόγραμμα Δια Βίου Μάθησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο πρόγραμμα εμπλέκονται ιδρύματα από πέντε χώρες (Αυστρία, Ελλάδα, Κύπρος, Πολωνία, Πορτογαλία).
Εισαγωγικές πληροφορίες Στόχος του προγράμματος EUMOF είναι να συλλεχθούν λαϊκές ιστορίες οι οποίες περιλαμβάνουν ταξίδια σε ‘ξένες’ χώρες όπου οι ήρωες συναντούν ‘διαφορετικούς’ ανθρώπους και πολιτισμούς. Το ταξίδι είναι μια σημαντική ανθρώπινη δραστηριότητα η οποία λαμβάνει χώρα εδώ και χιλιάδες χρόνια και για πολλούς και διάφορους λόγους. Πάντα ο ταξιδιώτης συναντούσε τους ‘άλλους’ ανθρώπους και πολιτισμούς.
Γιατί λαϊκές ιστορίες; Πολυπολιτισμικές κοινωνίες. Τα σχολεία δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στην ετερότητα. Περιθωριοποίηση των μεταναστών μαθητών.
Γιατί λαϊκές ιστορίες; Δημιουργούνται ερωτήματα γύρω από τους τρόπους που τα σχολεία θα μπορούσαν να αναπτύξουν πρακτικές συμπερίληψης οι οποίες να στοχεύουν στη μείωση των προκαταλήψεων και της περιθωριοποίησης. Έχουμε πλούσια βιβλιογραφία όσον αφορά στους τρόπους διερεύνησης και ανάλυσης θεμάτων όπως η διαφορετικότητα, ο πολιτισμός, η ταυτότητα, η ιδεολογία, η συμπερίληψη και ο αποκλεισμός. Σύγχρονες ιστορίες που συχνά θυσιάζουν τη λογοτεχνικότητα στο βωμό του διδακτισμού.
Στόχος Ο στόχος του προγράμματος είναι να διερευνήσει την πρόκληση της διαπολιτισμικότητας με τη χρήση των λαϊκών ιστοριών. Η κύρια δραστηριότητα του προγράμματος είναι η προσαρμογή, η ανάπτυξη, η δοκιμή, η εφαρμογή και η διασπορά νέων μεθοδολογιών διδασκαλίας και παιδαγωγικών στρατηγικών οι οποίες θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν μέσα στις τάξεις για την προώθηση της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης.
Μεθοδολογία Κάθε εταίρος βρήκε τρεις λαϊκές ιστορίες από τη χώρα του, τις μετέφρασε στα Αγγλικά και ανέπτυξε σχετικό εκπαιδευτικό υλικό. Οι εταίροι μετέφρασαν όλες τις ιστορίες στη γλώσσα τους. Εικονογράφηση ιστοριών Όλο το υλικό είναι δημοσιευμένο και αναρτημένο στο διαδίκτυο www.eumof.unic.ac.cy CD με τις αφηγήσεις των ιστοριών.
Μεθοδολογία Ανάπτυξη δραστηριοτήτων σε τρεις βασικούς άξονες (πολιτισμός, συνάντηση με το διαφορετικό, γλώσσες) Το εκπαιδευτικό υλικό εφαρμόστηκε στα σχολεία.
Ο Μαυρής
Η κουτσουκουτού
Σχόλια εκπαιδευτικών Αυστρία Οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές ενθουσιάστηκαν με τις δραστηριότητες. Εντόπισαν ότι οι ιστορίες ‘Ο Βασίλης’ από την Κύπρο και ‘Ο Γιάννος’ από την Ελλάδα είναι παρόμοιες με δύο ιστορίες από τη Βουλγαρία και την Αρμενία αντίστοιχα. Πολωνία Πολύ χρήσιμες για ανταλλαγή εμπειριών από ταξίδια ή από μέρη που θα ήθελαν να επισκεφθούν. Η αφήγηση των ιστοριών ήταν η αγαπημένη τους δραστηριότητα.
Σχόλια εκπαιδευτικών Ελλάδα Προτιμούσαν τη διδασκαλία των ιστοριών από τα σχολικά εγχειρίδια. Η διδασκαλία των ιστοριών ήταν κάτι διαφορετικό από τις συνηθισμένες τους δραστηριότητες. Τα παιδιά ζήτησαν να ξανακούσουν τις ιστορίες. Έγραψαν στίχους με βάση τις ιστορίες.
Φωτογραφίες από την εφαρμογή Πολωνία
Φωτογραφίες από την εφαρμογή Πολωνία
Φωτογραφίες από την εφαρμογή Ελλάδα
Φωτογραφίες από την εφαρμογή Ελλάδα
Συμπεράσματα Η χρήση των λαϊκών ιστοριών μπορεί να συνεισφέρει στη προώθηση της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης. Είναι μια ακόμα τεχνική ανάμεσα σε άλλες που αξίζει τον κόπο να τη δοκιμάσουμε. Οι λαϊκές ιστορίες έχουν μια διαφορετική προσέγγιση στη διαφορετικότητα που βοηθά τους εκπαιδευτικούς να θίξουν ‘δύσκολα’ θέματα. Οι ιστορίες που έχουμε σίγουρα δεν είναι οι μοναδικές, υπάρχουν πολλές άλλες. Αρέσει στους εκπαιδευτικούς και μαθητές η χρήση των λαϊκών ιστοριών.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας! Angelides.p@unic.ac.cy