1 ‘Ανταγωνιστικό’ περιβάλλον Η περιβαλλοντική προστασία προϋπόθεση για καινοτομία κι ανταγωνιστικότητα

2 Περιληπτικά •Περιβαλλοντικά προβλήματα •Η καινοτομία περνά από το περιβάλλον •Η κατάσταση στην Ελλάδα •Βιώσιμες επιχειρήσεις

3 Αιτία ανησυχίας •Κάθε εβδομάδα νέα στοιχεία έρχονται στο φως, που συνδέουν χημικά και σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία και το περιβάλλον –EC Inuendo project: Επιβάρυνση των γονιδίων, εξαιτίας χημικών με δράση ορμονικού διαταράκτη (π.χ. bisphenol A) –Comprendo project: «αξιοσήμειωτα υψηλό ρίσκο» που σχετίζεται με τους ορμονικούς διαταράκτες •Έρευνες του WWF δείχνουν ότι είμαστε όλοι εκτεθειμένοι σε ένα κοκτέιλ χημικών –Γνωρίζουμε ότι αυτά τα χημικά ΕΧΟΥΝ επιβλαβείς ιδιότητες και συνδέονται με πλήθος επιπτώσεων –Τα παιδιά είναι πιο ευάλωτα (χημικά σε ομφάλιους λώρους, ανάπτυξη) –Οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και κάνουν λόγο για άμεση εφαρμογή της αρχής της προφύλαξης

4 Παγκόσμιο οικολογικό αποτύπωμα “Αν όλος ο κόσμος κατανάλωνε όπως ο μέσος Έλληνας, θα θέλαμε τρεις πλανήτες για να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες μας” Πηγή: WWF, Global ecological footprint, 2006

5 Νέες προκλήσεις: Κλιματική αλλαγή... Ιούλιος Αθήνα: 33 °C Η Αθήνα το καλοκαίρι Πηγή: Εθνικό Αστεροσκοπείο

6 Ιούλιος Αθήνα: 41 °C Νέες προκλήσεις: Κλιματική αλλαγή... Η Αθήνα το καλοκαίρι Πηγή: Εθνικό Αστεροσκοπείο

7 Η καινοτομία περνά από το περιβάλλον

8 Το παράδειγμα REACH… Νέα νομοθεσία για τον έλεγχο των χημικών (κανονισμός REACH): -Νέες αγορές -Ευκολότερη εισαγωγή νέων χημικών στην αγορά -Ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα σε μέσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα -Μείωση κινδύνου μελλοντικών ποινικών ευθυνών (πχ αμίαντος) -Περισσότερη εμπιστοσύνη -Ένα προβλέψιμο ρυθμιστικό σύστημα -Βελτιωμένη διαφάνεια και επικοινωνία στην αλυσίδα παραγωγής -Μείωση της ποινικής ευθύνης και του φόρτου εργασίας για τους μεταγενέστερους χρήστες των χημικών -Ασφαλέστερη χρήση χημικών μέσα στις εταιρίες Τωρινή εκδοχή αποδυναμωμένη, αλλά πολύ καλύτερη σε σχέση με το παρελθόν – περιμένουμε τους καρπούς

9 Το παράδειγμα REACH… Η αγορά των ΗΠΑ περιμένει: -Πολλές Πολιτείες δημιουργούν νέες ρυθμίσεις για ασφαλή χημικά (California, Connecticut) -H EE απαιτεί ελεγχόμενα χημικά και μπορεί να είναι 1 η στην αγορά -Όμως στις ΗΠΑ αρχίζει όλο και πιο έντονα να συζητείται η ανάγκη έρευνας και κινήτρων στην πράσινη χημεία Πηγή: California Policy Research Center, University of California

10 Καινοτομία μέσα από το περιβάλλον Η νομοθετική ρύθμιση του καδμίου – Σουηδία – ΕΕ -Η Σουηδική οικονομία κέρδισε πολλά εξαιτίας της πρώιμης δράσης Η απαγόρευση των CFCs -Η παγκόσμια ρύθμιση των χλωροφθορανθράκων έγινε με το Πρωτόκολο του Μόντρεαλ -Η Γερμανική βιομηχανία απέκτησε ηγετικό ρόλο στην αγορά, γιατί προχώρησε πιο γρήγορα Το γενικό παράδειγμα -Απαίτηση πολιτών, επιστημονικές ενδείξεις, πιέσεις ΜΚΟ για καλυτέρευση της περιβαλλοντικής προστασίας -Αρχικά, αντιδράσεις από τους Συνδέσμους και τις επιχειρήσεις -Πρωτοπόρες επιχειρήσεις αλλάζουν ή βελτιώνουν εγκαίρως τις παραγωγικές διεργασίες -Αποκτούν σημαντικό μερίδιο στη αγορά, που το κερδίζουν από εταιρίες BAU -Σύστημα εμπορίας ρύπων -ΑΠΕ (Imberdrola, ΔΕΗ) -Κλωστοϋφαντουργία – νέα προϊόντα και έφεση στην ποιότητα κι ασφάλεια

11 Ελληνική πραγματικότητα

12 Περιβαλλοντική προστασία στην Ελλάδα... Μέτρα ενάντια στην κλιματική αλλαγή Πηγή: Germanwatch, CAN Europe, Climate change performance index, 2006

13 Περιβαλλοντική προστασία στην Ελλάδα... Περιβαλλοντική απόδοση χωρών (2005) Πηγή: Yale University, JRC, WEF...

14 Έρευνα κι ανάπτυξη στην Ελλάδα... Έξοδα R&D ως ποσοστό του ΑΕΠ (2003) Πηγή: Eurostat

15 Έρευνα κι ανάπτυξη στην Ελλάδα... Ποσοστό εξόδων R&D που καλύφθηκαν από τις επιχειρήσεις (2003)

16 Ελλάδα: δείκτες ανταγωνιστικότητας... Ανταγωνιστικότητα Πηγή: WEF

17 Αμηχανία... Η Στρατηγική της Λισσαβόνας θεωρεί το περιβάλλον ως ένα από τους τρεις πυλώνες για την ανταγωνιστικότητα: -Κακές εκτιμήσεις -Φόβος για κάθε τι νέο -Business as usual Πηγή: ΣΕΒ Καθήλωση ανταγωνιστικότητας και προστασίας του περιβάλλοντος

18 Λύσεις για το μέλλον Το όραμα του WWF To WWF θέλει ένα μέλλον, όπου οι επιχειρήσεις και ο δημόσιος τομέας αλληλεπιδρούν και συνεισφέρουν μόνο στην καλυτέρευση της κατάστασης στον πλανήτη και την κοινωνία, βελτιώνοντας συνάμα τα οικονομικά τους μεγέθη Για να γίνει πραγματικότητα, το WWF θα δημιουργήσει ευρύτερες συμμαχίες και θα προκαλέσει το διάλογο για αλλαγές

19 «Το REACH ήρθε για να μείνει» Ολοκλήρωση, καινοτομία, νέες ευκαιρίες, βελτίωση προφίλ ΑλλαγήΑλλαγή Ελαχιστοποίηση επιχειρησιακού ρίσκου, απολύτως αναγκαίες παρεμβάσεις ΑμηχανίαΑμηχανία Μένουμε έξω από τις εξελίξεις – Business As Usual ΑδιαφορίαΑδιαφορία Η κυβέρνηση θα μας βοηθήσει στην εφαρμογή του REACH... ΑναμονήΑναμονή Απόκριση επιχειρήσεων για το REACH

20 •Δεν χρειάζεται να είσαι κολοσσός για να προστατεύσεις το περιβάλλον και να κερδίσεις •Οι καταναλωτές ενδιαφέρονται και θέλουν τις καλύτερες κι ασφαλέστερες επιλογές •Το περιβάλλον, ειδικά στην Ελλάδα, μπορεί να είναι συγκριτικό πλεονέκτημα •Το περιβάλλον είναι πλέον μια απαίτηση •Η καινοτομία περνάει μέσα από την περιβαλλοντική προστασία •Η πράσινη χημεία είναι βήμα εμπρός •Θέλετε το βραχνά των περιβαλλοντικών οργανώσεων? Σύνοψη...

21 Συνοπτική κατάσταση στην Ελλάδα... -Η Ελληνική Πολιτεία δεν θεωρεί το περιβάλλον ως προτεραιότητα -Οι Ελληνικές επιχειρήσεις το συνειδητοποιούν σιγά σιγά (αλλά χρειάζονται μεγαλύτερα βήματα) -Η συνεχόμενη ανάπτυξη των τρίτων χωρών θέτει σε κίνδυνο τις επιχειρηματικές προβλέψεις •Χαμηλό κόστος vs Ποιότητα -Η ΕΕ καταλαβαίνει -με αργό ρυθμό- ότι δεν έχει άλλη επιλογή, πέρα από την έμφαση στην προστασία του περιβάλλοντος, την ασφάλεια και την ποιότητα -Πότε θα καινοτομήσουμε;

22 Περιβάλλον = καινοτομία = ανταγωνιστικότητα Η επιλογή είναι στο χέρι σας...