FOUNDATION FOR ECONOMIC & INDUSTRIAL RESEARCH ΙΔΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ FOUNDATION FOR ECONOMIC & INDUSTRIAL RESEARCH Εξέλιξη επιχειρήσεων ΤΠΕ στην Ελλάδα στο πλαίσιο των διεθνών εξελίξεων του κλάδου Σεμινάρια Ερμούπολης 2008 Ομάδα για την Τεχνολογική, Οικονομική και Στρατηγική Ανάλυση της Κοινωνίας της Πληροφορίας του Εργαστηρίου Βιομηχανικής και Ενεργειακής Οικονομίας του ΕΜΠ Άγγελος Τσακανίκας, Υπεύθυνος Ερευνών ΙΟΒΕ (www.iobe.gr, atsakanikas@iobe.gr) Ερμούπολη 11/07/2008

Δομή παρουσίασης Διεθνές περιβάλλον Βασικά διαρθρωτικά χαρακτηριστικά Σύνθεση εγχώριου τομέα – χαρακτηριστικά Επιδόσεις Χρηματοοικονομικά αποτελέσματα Τάσεις και προοπτικές

Εξελίξεις στην αγορά ΤΠΕ Ενότητα 1 ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: Εξελίξεις στην αγορά ΤΠΕ

Παγκόσμια αγορά ΤΠΕ Σταδιακή επιβράδυνση κυρίως λόγω τηλεπικοινωνιών Data: 08/05/2008 Σταθερά πάνω από 5% μεγέθυνση από το 2002 και μετά Σταδιακή επιβράδυνση κυρίως λόγω τηλεπικοινωνιών

Παγκόσμια αγορά ΤΠΕ Επιβράδυνση σε Ευρώπη (4% το 2006), αλλά διατήρηση >3% λόγω νέων μελών Ανάπτυξη λόγω καλού επιχειρηματικού κλίματος, βελτίωσης οικονομικής κατάστασης, περισσότερες επενδύσεις σε ώριμες λύσεις ΤΠΕ, ευρύτερη συμμετοχή καταναλωτών Data: 08/05/2008 Σταθερότητα σε ΗΠΑ, επιτάχυνση σε Ιαπωνία (2,7% το 2008) Διψήφια μεγέθυνση Κίνας, επιβράδυνση RoW

Παγκόσμια αγορά ΤΠΕ Μερίδια αγοράς (2008): Ευρώπη (30% σε μείωση), ΗΠΑ (29%, σταθερή), Ιαπωνία (9% σε μείωση) RoW: ισχυρή ανάπτυξη σε Λατινική Αμερική Data: 08/05/2008 Ανακατανομή μεριδίων από ώριμες αγορές με ήπια μεγέθυνση σε ταχέως αναπτυσσόμενες αγορές (BRICS), που συμβάλλουν στις παγκόσμιες εμπορικές ροές Κίνα: Μερίδιο αγοράς από 5,1% σε 5,8%, 1ος εξαγωγέας παγκοσμίως ΤΠΕ, η 6η μεγαλύτερη αγορά (160 εκατ. χρήστες Internet) Ινδία: Συγκεντρώνει outsourced IT υπηρεσίες και ανάπτυξη λογισμικού

Ευρωπαϊκή αγορά ΤΠΕ Data: 08/05/2008

Ευρωπαϊκή αγορά ΤΠΕ UK (152 bill Euros, 1/5 της EU αγοράς), Germany (145 bill Euros), France(113 bill Euros) Ταχύτερη η μεγέθυνση σε Ισπανία: 4,6%

Ευρωπαϊκή αγορά ΤΠΕ Δυναμική στο software λόγω επενδύσεων των ΜΜΕ τόσο σε έτοιμες λύσεις (ERP, CRM κ.α.) όσο και customized software Επιβράδυνση στην Ευρώπη λόγω Carrier Services (~1,8% μεγέθυνση): ανταγωνισμός τιμών, ωρίμανση αγορών, ρυθμιστικές παρεμβάσεις σε roaming και termination fees

Ευρωπαϊκή αγορά ΤΠΕ Παρά τον αυξημένο ανταγωνισμό τιμών σε Carrier Services, τα τμήματα Mobile data services και Internet access & services συνιστούν τους βασικούς μοχλούς ανάπτυξης Αυξημένη ζήτηση για portable λόγω πιο προσιτών τιμών

Τάσεις ευρωπαϊκής αγοράς http://www.eito.com/reposi/FreeDataSheets/ICT-MarketOverview-EU25 IT: μεγέθυνση με 4,3% (318 bill. €) το 2008 και 4,4% το 2009 IT services & software Telcos: ηπιότερη μεγέθυνση με 2% (386 bill. €) το 2008 και 1,8% το 2009 Άνοδος σε fixed και mobile services που αντισταθμίζει την πτώση σε fixed-voice τηλεφωνία (πίεση τιμών): πάνω από τα μισά έσοδα έρχονται από mobile services Iσχυρή ζήτηση για κινητά 3G (20% όλων των εμπορικών συναλλαγών για τηλέφωνα) End-user telecom equipment : Επιβράδυνση το 2008 και 2009 Network equipment: Ταχεία ανάπτυξη Digital Consumer Electronics: +2,5% (63 bill. €) Flat screen TVs, digital cameras, games consoles Στην Ευρώπη, ο μέσος καταναλωτής δαπάνησε περίπου €1.400 το 2007 για ΤΠΕ, από τα οποία το 52% αφορούσαν τηλεπικοινωνίες (~€800 στην Ελλάδα) Ωρίμανση στην αγορά τηλεφωνικών συσκευών, σημαντική διόγκωση στις συσκευές κινητής τηλεφωνίας, συγκρατημένη άνοδος στις τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες, θετικές προβλέψεις για υπηρεσίες πληροφορικής και λογισμικού.

Η ελληνική αγορά ΤΠΕ Ηπιότερη διεύρυνση της ελληνικής αγοράς το 2008-2009 μετά την ταχεία άνοδο του 2005-2007 (αυξημένη ζήτηση για υποδομές σε δίκτυα και σε αντίστοιχες υπηρεσίες) Σταθερά πάνω από τα ¾ της αγοράς είναι τηλεπικοινωνίες IT: προϊόντα λογισμικού (4,3% το 2008), υπηρεσίες outsourcing (6,4%) Telcos: Υπηρεσίες Διαδικτύου & πρόσβαση +46,8% το 2008 Άνοδος κατά 4% σε ασύρματες υποδομές Συνδρομητική TV: 13,8% το 2008 Πηγή: EITO

Δαπάνες για ΤΠΕ (Ελλάδα) Πηγή: WITSA, Digital Planet

Διεθνές περιβάλλον Έρευνα: Το 7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο βασικό μέσο χρηματοδότησης της έρευνας στις ΤΠΕ στην Ευρώπη μέχρι το 2013 (€53,2 δισεκ): Το μεγαλύτερο κονδύλι για προγράμματα ICT Θετικός απολογισμός για τη στρατηγική i2010: μεγαλύτερη εμπιστοσύνη για ταχύτερη διάδοση, της ΚτΠ. Σύντομα το μέσο ευρωπαϊκό νοικοκυριό θα διαθέτει μόνο κινητό τηλέφωνο, ταχύτατη πρόσβαση στο Διαδίκτυο και συνδυαστικά πακέτα τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης και τηλεόρασης. 60% το % διείσδυσης ευρυζωνικότητας σε ορισμένες χώρες Σχεδόν 20% των ευρωπαϊκών νοικοκυριών διαθέτει κάποιο είδος double ή triple play Υποκατάσταση σταθερού με κινητό (2007): 25% των νοικοκυριών στην ΕΕ διαθέτει πλέον μόνο κινητό τηλέφωνο (17% στην Ελλάδα) Δύο τάσεις κυριαρχούν βραχυπρόθεσμα περαιτέρω ανάπτυξη των ευρυζωνικών υποδομών. σύγκλιση τηλεπικοινωνιών, τεχνολογίας και μέσων μαζικής επικοινωνίας: Οι υπηρεσίες τηλεπικοινωνίας μετασχηματίζονται σε ψηφιακή αναμετάδοση Οι πάροχοι Υπηρεσιών Ίντερνετ αναπτύσσουν πλέον περισσότερο ψηφιακό περιεχόμενο και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης μετατρέπονται σε παρόχους Ψηφιακής Ψυχαγωγίας. Αναδυόμενες τεχνολογικές τάσεις: εξέλιξη του Wi-Fi σε WiMax Triple Play (Ενιαίο Δίκτυο Δεδομένων, Φωνής και Τηλεοπτικού σήματος) Σύστημα Εντοπισμού Ραδιοσυχνοτήτων (RFID), τηλεφωνία VoIP, Τεχνολογίες GRID Συνεπώς: Θετικό το διεθνές περιβάλλον, αυξανόμενος όγκος εμπορίου, αυξημένες επιχειρηματικές επενδύσεις, μεγαλύτερη συμμετοχή των καταναλωτών, μοχλός η τεχνολογική σύγκλιση

ICT manufacturing Βιομηχανίες Μηχανημάτων και Ειδών Εξοπλισμού (ΜΕΞ): NACE 30, 31, 32, 33 O 5ος μεγαλύτερος μεταποιητικός τομέας στην ΕΕ-27 σε προστιθέμενη αξία και απασχόληση Ο υποκλάδος ηλεκτρικών μηχανημάτων και εξοπλισμού (NACE 31) παράγει το 40,1% της προστιθέμενης αξίας. Τριπλάσια άνοδος παραγωγής το 2006: 9,4%, έναντι 3,7% στο σύνολο της βιομηχανία. Έντονα αναπτυξιακή πορεία την περίοδο 1996-2006, με διπλάσιο ρυθμό αύξησης παραγωγής από το σύνολο της βιομηχανίας (4,2% έναντι 2,1%). Οι μεγάλες επιχειρήσεις (>250 άτομα) συνεισφέρουν το 64,0% της προστιθέμενης αξίας (43% των αντίστοιχων μεγάλων στο σύνολο της μη-χρηματοπιστωτικής οικονομίας: μικρό ποσοστό αυτοαπασχόλησης (4,6% έναντι 13,8% στο σύνολο) Σύνολο Βιομηχανίας ΜΕΞ Αριθμός επιχειρήσεων (000) 2.280 196 Κύκλος Εργασιών (δισεκ. €) 6.930 631 Προστιθέμενη Αξία (δισεκ. €) 1.800 190 Εμπορικό Ισοζύγιο εκτός ΕΕ (δισεκ. €)1 -170 -69 Παραγωγικότητα ανά εργαζόμενο (000 €) 49 52 Κόστος αμοιβών ανά εργαζόμενο (000 €) 31,3 37 Απασχολούμενοι (000) 37.500 3.6002 Πηγή: Eurostat 1 Στοιχεία για 2006. Στα υπόλοιπα για 2004 Το 1/5 του κόστους (21,5%) αφορά κόστος προσωπικού (16,5% στο σύνολο της μη χρηματοπιστωτικής οικονομίας) Οι υψηλές δαπάνες προσωπικού δε συνδυάζονται με ανάλογα υψηλή παραγωγικότητα: ο λόγος προστιθέμενης αξίας / κόστος ανά εργαζόμενο χαμηλότερα του μέσου όρου

Τηλεπικοινωνίες (NACE 64.2) Αν και απασχολεί ~ 1% των εργαζόμενων της μη-χρηματοπι-στωτικής οικονομίας (ΕΕ-27), συνεισφέρει το 3,7% της προστιθέμενης αξίας της. Σε επιβράδυνση όμως ο τζίρος την περίοδο 2001-2006: από 16,1% (2001), σε 4,7%-6% τα έτη 2002-2005 και μόλις 1,1% το 2006. Οι μεγάλες επιχειρήσεις κυριαρχούν στον κλάδο, με πάνω από 92% της προστιθέμενης αξίας του. Οι κρατικοί τηλεπικοινωνιακοί οργα-νισμοί ελέγχουν πάνω από το 50% της αγοράς (2005) Κλάδος υψηλής παραγωγικότητας. Ο λόγος προστιθέμενης αξίας-κόστους ανά εργαζόμενο είναι ο 4ος υψηλότερος, 220% πάνω από το μέσο επίπεδο. Μη χρηματο- πιστωτική οικονομία Τηλεπικοινω- νίες2 Επιχειρήσεις (000) 18.900 Κύκλος Εργασιών (δισεκ. €) 19.000 Προστιθέμενη Αξία 5.100 Παραγωγικότητα ανά εργαζόμενο (000 €) 40,9 Δαπάνες ανά εργαζόμενο (000 €) 27,6 Απασχολούμενοι (000) 125.000 Πηγή: Eurostat. Στοιχεία για το 2004 Δραστήριος επενδυτικά: επενδύσεις ανά μισθωτό 38700€ (7610€ στους μη-χρηματοπιστωτικούς κλάδους) Ελλειμματικό εμπορικό ισοζύγιο τηλεπ/κού εξοπλισμού. Στο 85,6% των εισαγωγών οι εξαγωγές (2006), όπως και σύνολο βιομηχανίας

Υπηρεσίες Πληροφορικής (NACE 72) Τηλεπικοινωνίες (NACE 64.2)) Αποτελεί το 3,0% της προστιθέμενης αξίας παραγωγής και το 2,1% του εργατικού δυναμικού της μη-χρηματοπιστωτικής οικονο-μίας σε ΕΕ-27 Σημαντική άνοδο τζίρου 1998 - 2006 (μ.ο. 8,2% ανά έτος). Ωστόσο δύο φάσεις: 1998-2001 έντονη ανάπτυξη (15)%, 2002-2006 ηπιότερη άνοδος (4,3%). Αντίστοιχα στην απασχόληση: μέση ετήσια αύξηση 12,4% (1996 – 2001), μόλις 1,7% (2002-2006) Προστιθέμενη αξία αλλά και κόστος ανά εργαζόμενο πάνω από το μέσο επίπεδο, κατά 46,7 % και 76,1% υπολείπεται άρα η παραγωγικότητα 16,6% του μέσου όρου. Μη χρηματο- πιστωτική οικονομία1 IT Telcos Επιχειρήσεις (000) 18.900 501 24 Κύκλος Εργασιών (δισεκ. €) 19.000 313 399 Προστιθέμενη Αξία (δισεκ. €) 5.100 154 187 Παραγωγικότητα ανά εργαζόμενο (000 €) 40,9 60 157,4 Δαπάνες ανά εργαζόμενο (000 €) 27,6 48,6 49 Απασχολούμενοι (000) 125.000 2.570 1190 Πηγή: Eurostat. Στοιχεία για το 2004

Ο ΕΓΧΩΡΙΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΤΠΕ: η πλευρά της προσφοράς Ενότητα 2 Ο ΕΓΧΩΡΙΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΤΠΕ: η πλευρά της προσφοράς

Ορισμός τομέα κατά ΟΟΣΑ (1998, revised 2002, new revision in 2007) NACE description NACE code MANUFACTURING Manufacture of office machinery and computers 30 Manufacture of insulated wire and cable 31.3 Manufacture of radio, television and communication equipment and apparatus 32 Manufacture of instruments and appliances for measuring, checking, testing, navigating and other purposes, except industrial process control equipment 33.2 Manufacture of industrial process control equipment 33.3 TRADE Wholesale of electrical household appliances and radio and television goods 5143 Wholesale of machinery, equipment and supplies (not exhaustive selection of firms) 518 SERVICES Renting of office machinery and equipment, including computers 713.3 Computer and related activities 72 Telecommunications 64.2

NACE rev. 2 A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U 58 AGRICULTURE, FORESTRY AND FISHING B MINING AND QUARRYING C MANUFACTURING D ELECTRICITY, GAS, STEAM AND AIR CONDITIONING SUPPLY E WATER SUPPLY; SEWERAGE, WASTE MANAGEMENT AND REMEDIATION ACTIVITIES F CONSTRUCTION G WHOLESALE AND RETAIL TRADE; REPAIR OF MOTOR VEHICLES AND MOTORCYCLES H TRANSPORTATION AND STORAGE I ACCOMMODATION AND FOOD SERVICE ACTIVITIES J INFORMATION AND COMMUNICATION K FINANCIAL AND INSURANCE ACTIVITIES L REAL ESTATE ACTIVITIES M PROFESSIONAL, SCIENTIFIC AND TECHNICAL ACTIVITIES N ADMINISTRATIVE AND SUPPORT SERVICE ACTIVITIES O PUBLIC ADMINISTRATION AND DEFENCE; COMPULSORY SOCIAL SECURITY P EDUCATION Q HUMAN HEALTH AND SOCIAL WORK ACTIVITIES R ARTS, ENTERTAINMENT AND RECREATION S OTHER SERVICE ACTIVITIES T ACTIVITIES OF HOUSEHOLDS AS EMPLOYERS U ACTIVITIES OF EXTRATERRITORIAL ORGANISATIONS AND BODIES 58 Publishing activities 59 Motion picture, video and TV programme production, sound recording, music publishing activities 60 Programming / broadcasting activities 61 Telecommunications 62 Computer programming, consultancy and related activities 63 Information service activities 46.5 Wholesale of information and communication equipment 46.6 Wholesale of other machinery, equipment and supplies 47.4 Retail sale of information and communication equipment in specialised stores

Ταυτότητα επιχειρήσεων εγχώριου τομέα ΤΠΕ Εγχώριος τομέας ΤΠΕ: περίπου 1870 επιχειρήσεις (ΑΕ-ΕΠΕ), το ~90% εντάσσεται στον τομέα σύμφωνα με τον ορισμό (ΟΟΣΑ). Σχεδόν το 40% στην Πληροφορική (NACE 72) και το 36% στο σχετικό χονδρικό εμπόριο. Γενικά στην πληροφορική το 85% των επιχειρήσεων του συνόλου Μέση επιχείρηση: πληροφορικής = 14 άτομα, τηλεπικοινωνιών = 26 άτομα Κατά μέσο όρο όμως 43 άτομα στις πρώτες έναντι 143 (χωρίς ΟΤΕ) στις δεύτερες Σε όρους απασχόλησης: το 55% εργάζεται στην πληροφορική και στις τηλεπικοινωνίες το 45%. Χωρίς τον ΟΤΕ όμως η απασχόληση στις τηλεπικοινωνίες περιορίζεται στο 22% Οι περισσότερες επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στην Πληροφορική, αλλά οι μεγαλύτερες ανήκουν στις Τηλεπικοινωνίες Ποσοστιαία διάρθρωση επιχειρήσεων τομέα ΤΠΕ Ποσοστιαία διάρθρωση κύκλου εργασιών τομέα ΤΠΕ

συνέχεια Διάρθρωση αγοράς Η πλειονότητα των επιχειρήσεων δραστηριοποιείται στο εμπόριο προϊόντων και στις υπηρεσίες, αλλά σημαντικότερο τζίρο εμφανίζουν οι πάροχοι τηλεπ/κών υπηρεσιών Ποσοστιαία διάρθρωση κύκλου εργασιών τομέα ΤΠΕ Οι 3 εταιρίες κινητής τηλεφωνίας καταλαμβάνουν το 22% της αγοράς ΤΠΕ, ο ΟΤΕ το 15% Ποσοστιαία διάρθρωση επιχειρήσεων τομέα ΤΠΕ

Ταυτότητα επιχειρήσεων εγχώριου τομέα ΤΠΕ Το 73% των επιχειρήσεων αφορούν στον πυρήνα ΤΠΕ, Η επιχειρηματική δραστηριότητα εξειδικεύεται με την πάροδο των ετών και όλο και λιγότερες «περιφερειακές» επιχειρήσεις θα ασχολούνται με τις ΤΠΕ στο πλαίσιο δευτερευουσών δραστηριοτήτων Μητρώο ΕΣΥΕ περιόδου 2000-2003: Αύξηση αριθμού επιχειρήσεων ανεξαρτήτως νομικής σύστασης με ετήσιο ρυθμό 27,2%, (3,5% στο σύνολο των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα) . Λόγω αυτής της ταχύτερης ανόδου αυξάνεται το ποσοστό συμμετοχής τους στο σύνολο στο 1,5% το 2003 (από 0,8% το 2000). Μέση ετήσια αύξηση τζίρου όλων των επιχειρήσεων τομέα ΤΠΕ: 17,6% την περίοδο 2000-2003 με διαστρωματική αύξηση σε όλους τους υποκλάδους. Πηγή: ΕΣΥΕ (www.statistics.gr)

Μητρώο ΕΣΥΕ: τομέας ΤΠΕ Εξέλιξη αριθμού επιχειρήσεων στον εγχώριο τομέα ΤΠΕ 2000 2001 2002 2003 Μεταποίηση ΤΠΕ 569 662 944 966 Χονδρικό Εμπόριο ΤΠΕ 2275 2684 4019 4295 Τηλεπικοινωνίες 681 908 1428 1728 IT services - Software 2832 3337 5111 6091 Σύνολο ΤΠΕ 6357 7591 11502 13080 Σύνολο επιχειρήσεων Ελλάδας 805871 795556 879377 893389 % συμμετοχής στο σύνολο 0,8% 1,0% 1,3% 1,5% Ταχεία άνοδος των επιχειρήσεων ΤΠΕ (πλην λιανικής) κάθε νομικής μορφής (ΜΕΡΜ 27,2% έναντι 3,5% στο σύνολο των επιχειρήσεων της χώρας) Λόγω της ταχύτερης ανόδου σε σχέση με το σύνολο των επιχειρήσεων της χώρας διευρύνεται η συμμετοχή τους στο σύνολο στο 1,5% Το 73% των επιχειρήσεων αφορούν στον πυρήνα ΤΠΕ: Εξιδίκευση επιχειρηματικής δραστηριότητας; εξειδικεύεται με την πάροδο των ετών και όλο και λιγότερες «περιφερειακές» επιχειρήσεις θα ασχολούνται με τις ΤΠΕ στο πλαίσιο δευτερευουσών δραστηριοτήτων

Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία Τομέα ΤΠΕ στον τομέα (ΤΠΕ) 2001-2006 (σταθ. τιμές, σε εκατ. €), Κλάδος 2001 2002* 2003* 2004* 2005* 2006* ΜΕΡΜ (01-06) % Δ (01-06) 30 38 42 22 77 80 40 0,7% 3,4% 313 67 37 93 143 175 242 29,3% 260,9% 32 447 405 277 351 339 270 -9,6% -39,6% 332 154 103 136 207 225 282 12,9% 83,3% 333 1 6 24 11 12 15 64,1% 1089,1% Μεταποίηση ΤΠΕ 708 594 552 789 831 849 3,7% 20,0% 5143 379 463 388 469 489 15,1% 101,9% 5184 149 166 233 223 281 13,6% 89,0% Εμπόριο ΤΠΕ 391 545 696 611 739 770 14,5% 97,0% Τηλεπικοινωνίες (64.2) 3.641 3.942 3.982 4.022 4.059 4.347 3,6% 19,4% Υπηρεσίες Πληροφορικής (72) 606 985 1.466 1.503 1.944 2.289 30,4% 277,5% Σύνολο ΤΠΕ 5.346 6.066 6.696 6.925 7.573 8.255 9,1% 54,4% Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν 146.384 156.261 170.712 185.083 199.844 215.405 8,0% 47,2% % Συμμετοχή ΤΠΕ 3,9% 3,8% Μέσος Όρος (01-06): 3,8% Πηγή: ΕΣΥΕ, Επεξεργασία ΙΟΒΕ

Απασχόληση στον τομέα (ΤΠΕ) 2000-2006 Κλάδος 2000 2001 2002* 2003* 2004* 2005* 2006* ΜΕΡΜ (00-06) % Δ (00-06) 30 1.169 1.501 1.089 1.175 1.190 661 -9,1% -43,5% 313 1.608 1.634 1.949 1.680 1.914 1.645 1.942 3,2% 20,8% 32 6.055 5.165 5.718 6.586 4.855 6.534 6.658 1,6% 10,0% 332 312 283 395 392 214 212 294 -1,0% -6,0% 333 84 76 107 106 58 57 79 Μεταποίηση ΤΠΕ 9.228 8.660 9.258 9.940 8.231 9.109 9.634 0,7% 4,4% 5143 7.898 8.358 8.225 8.134 8.423 9.260 10.236 29,6% 5184 2.258 2.389 2.351 2.325 2.408 2.647 2.926 Εμπόριο ΤΠΕ 10.156 10.748 10.576 10.459 10.830 11.907 13.162 Τηλεπικοινωνίες (64.2) 27.259 28.675 28.754 29.873 28.425 28.068 33.222 3,4% 21,9% Υπηρεσίες Πληροφορικής (72) 11.399 14.872 22.317 18.516 21.865 21.023 23.718 13,0% 108,1% Απασχόληση στον ΤΠΕ 58.041 62.955 70.904 68.788 69.351 70.107 79.735 5,4% 37,4% Συνολική απασχόληση 4.343.613 4.312.241 4.398.240 4.506.914 4.553.758 4.625.343 4.734.843 1,4% 9,0% % Συμμετοχή ΤΠΕ 1,34% 1,46% 1,61% 1,53% 1,52% 1,68% Μ.Ο. (00-06): 1,52% Πηγή: ΕΣΥΕ, Επεξεργασία ΙΟΒΕ

Γεωγραφία τομέα ΤΠΕ Υπερσυγκεντρωμένος ο τομέας στην Αττική. O ρυθμός εμφάνισης νέων επιχειρήσεων στην Περιφέρεια (55%) είναι ταχύτερος από ότι στην Αττική (37,8) χωρίς όμως να σημαίνει ότι μπορεί να μεταβληθεί η διάρθρωση του εγχώριου τομέα ΤΠΕ σύντομα και σημαντικά. Από τις γεωγραφικές περιοχές της περιφέρειας με (σχετικά) υψηλότερη συγκέντρωση επιχειρήσεων μπορεί να αναφερθεί η Περιφέρεια Κρήτης (17,3% του αντίστοιχου υποσυνόλου των επιχειρήσεων «περιφέρειας») με κύρια εστία το Ηράκλειο και η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας (16,3%) με εστία στην Πάτρα. Ένα 11,9% των επιχειρήσεων εντοπίζεται στην Περιφέρεια Θεσσαλίας με εστία περισσότερο τη Λάρισα και λιγότερο τον Βόλο και τέλος 11,9% στην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης, με τις υπόλοιπες περιφέρειες να συγκεντρώνουν ελάχιστες επιχειρήσεις. Σαφώς, η γεωγραφική αυτή διαστρωμάτωση δεν εκπλήσσει, καθώς τον κύριο ρόλο δημιουργίας και κάλυψης της ζήτησης για ΤΠΕ στην περιφέρεια φαίνεται να καλύπτουν οι γνωστές αλυσίδες λιανικής πώλησης προϊόντων ΤΠΕ με τα υποκαταστήματά τους, ενώ μικρές ατομικές επιχειρήσεις ενδεχομένως να καλύπτουν τις όποιες πρόσθετες ανάγκες δημιουργούνται. Λογικό λοιπόν είναι οι τοπικές επιχειρήσεις που αναζητούν κάποια άλλη υπηρεσία πληροφορικής να απευθύνονται σε επιχειρήσεις του κλάδου με έδρα στην Αττική / Θεσσαλονίκη που εξυπηρετούν άλλωστε σε πανεθνικό επίπεδο (όπως προκύπτει από τις ιστοσελίδες των πιο γνωστών από αυτές), αλλά και οι πελάτες να εξυπηρετούνται απο ηλεκτρονικά καταστήματα για αγορές πέρα απο απλά αναλώσιμα.

Έτος ίδρυσης επιχειρήσεων τομέα ΤΠΕ: Η πλευρά της προσφοράς Έτος ίδρυσης επιχειρήσεων τομέα ΤΠΕ: Η συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων (83,4%) έχει ιδρυθεί μετά το 1990 % Ιδρυθέντων Επιχειρήσεων 2% 13,4% 23,5% 34,9% 25% 1,1% Μητρώο ΕΣΥΕ περιόδου 2000-2003: Αύξηση αριθμού επιχειρήσεων ανεξαρτήτως νομικής σύστασης με ετήσιο ρυθμό 27,2%, (3,5% στο σύνολο των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα) . Λόγω αυτής της ταχύτερης ανόδου αυξάνεται το ποσοστό συμμετοχής τους στο σύνολο στο 1,5% το 2003 (από 0,8% το 2000). Το 65% των επιχειρήσεων στις Τηλεπικοινωνίες ιδρύθηκε την τελευταία 10ετία (60% στην Πληροφορική Πάνω από το 80% έχει ιδρυθεί μετά το 1990, μία στις τέσσερις μετά το 2001 Υπηρεσίες Πληροφορικής: η πιο «νέα» κατηγορία επιχειρήσεων μετά τις τηλεπικοινωνίες: σχεδόν τρεις στις οκτώ αντίστοιχες επιχειρήσεις έχουν ιδρυθεί μετά το 2000, ενώ το 70% αυτών έχει ιδρυθεί κατά την τελευταία δεκαετία

Οι ελληνικοί κλάδοι (ΜΕΞ) Προστιθέμενη αξία του ICT manufacturing: μέσος ρυθμός 7,6% (2000-2005), διπλάσιο της μεταποίησης (3,8%). Θετική τάση στην απασχόληση (2000-2007) 3,8% ετησίως, έναντι -0,2% στο σύνολο Κατακόρυφη άνοδος ακαθάριστης αξίας παραγωγής την περίοδο 2000-2003 (29,6% ανά έτος), ηπιότερα στη συνέχεια (8,2%). Ο τομέας διατηρεί αμείωτη την αναπτυξιακή δυναμική του: +15% στις επενδύσεις το 2007 (Μ.Ο. +20% το διάστημα 2000-2007). Ωστόσο, η εξαγωγική δραστηριότητα συρρικνώνεται διαρκώς, σε ένα κλάδο με έντονο παγκόσμιο ανταγωνιστικό περιβάλλον: Οι εξαγωγές αυξήθηκαν 42,4% το 2003, το 2005 υποχώρησαν κατά 14,6% και επανέκαμψαν τα δύο τελευταία χρόνια (Μ.Ο. 2006-2007 +6,9%). ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ ΜΕΞ ΙΤ Ακαθ.Αξία Παραγωγής 3,34% 4,26% 17,4% Προστιθέμενη Αξία 3,82% 7,62% 51,2% Απασχόληση -0,17% 3,76% 17,2% Ακαθάριστες Επενδύσεις 8,82% 12,99% 20,0% Εξαγωγές 4,08% 4,44% 8,1%

Καινοτομία στον τομέα ΤΠΕ συνέχεια Καινοτομία στον τομέα ΤΠΕ Το 85% των επιχειρήσεων έχει να επιδείξει κάποια καινοτομία, είτε προϊόντος είτε διεργασίας τη διετία 2005-2006 Καινοτομία προϊόντος Καινοτομία διεργασιών/διαδικασιών Νέα προϊόντα/υπηρεσίες αντιπροσωπεύουν πάνω από το ¼ του συνολικού τζίρου Όμως, καινοτομική δραστηριότητα λόγω κυρίως εισαγωγής προϊόντων από το εξωτερικό Χαμηλές επιδόσεις σε πατέντες Δαπάνη για Ε&Α: 27% των επιχειρήσεων δαπανά πάνω από 10% του τζίρου του Το 43% δαπανά πάνω από 5% (έναντι 44% το 2006) Ανασταλτικό στην καινοτομία το υψηλό κόστος και η ανάληψη σημαντικών οικονομικών κινδύνων: δαπάνες με αποτελέσματα σε πιο μακροχρόνια βάση, πειραματισμός, ανάγκη δέσμευσης πόρων σε δραστηριότητες με υψηλό ρίσκο Τα αποτελέσματα αυτά συγκλίνουν με τις απογραφές καινοτομίας της ΓΓΕΤ, όπου π.χ. στον κλάδο NACE 72 (Πληροφορική και συναφείς δραστηριότητες), το 100% των επιχειρήσεων δηλώνει ότι την περίοδο 2002-2004 επέδειξε καινοτομική δραστηριότητα. Από την άλλη πλευρά όμως, δεν υπάρχει πραγματικό ενδιαφέρον για διεξαγωγή συστηματικής E&A στις επιχειρήσεις. Γι’ αυτό και σε όρους διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, που ενδεχομένως έχουν αποκτήσει οι επιχειρήσεις για να προστατεύσουν καινοτομία που έχουν αναπτύξει, τα αποτελέσματα δεν είναι ενθαρρυντικά. Μόλις το 11% από αυτούς που δήλωσαν ότι έχουν κάποια καινοτομία προϊόντος διαθέτει κάποια πατέντα. Πάντως τα δειγματοληπτικά στοιχεία για την Ε&Α που διεξάγεται στον τομέα ΤΠΕ είναι ενθαρρυντικά, καθώς πολύ μικρό ποσοστό των επιχειρήσεων δηλώνει ότι δεν διεξάγει καθόλου Ε&Α (2007).

Χαρακτηριστικά τομέα ΤΠΕ Επενδύσεις Ανοδική πορεία επενδύσεων (κυρίως τηλεπικοινωνίες) Τάση ενίσχυσης των επενδύσεων και την επόμενη περίοδο Απασχόληση Αυξήθηκε κατά 4,5% το 2007: πάνω από το 40% των επιχειρήσεων προβλέπει σημαντική αύξηση των μόνιμων απασχολούμενων, η πλειονότητα προβλέπει σταθερότητα Πολλές έρευνες καταγράφουν αύξηση της ζήτησης στελεχών στον τομέα ΤΠΕ: Οι επιχειρήσεις Υπηρεσιών και Λύσεων Πληροφορικής (22%) και οι Υπηρεσίες Τηλεπικοινωνιών (21%) κυρίαρχες στις Υπηρεσίες και διευρύνουν τη συμμετοχή τους στο σύνολο. Σχετική ικανοποίηση από το επίπεδο και την κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού: Καλό ανθρώπινο δυναμικό, αλλά αναξιοποίητο, ανάγκη για πρακτική εξάσκηση Εξαγωγικός προσανατολισμός Το 58% των επιχειρήσεων δεν δραστηριοποιείται στο εξωτερικό. Γενικά εξάγεται το 8% της συνολικής εγχώριας «παραγωγής»: κυρίως box moving, αλλά σημαντική δραστηριοποίηση από Υπηρεσίες Πληροφορικής και Προϊόντα Λογισμικού Βαλκάνια – Κύπρος οι βασικές αγορές. Αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις πιο αναπτυγμένων αγορών (ΗΠΑ-Κεντρική Ευρώπη): όσοι μάλιστα απευθύνονται σε αυτές είναι και περισσότερο «εντάσεως εξαγωγών»: δίνουν μεγάλο τμήμα του τζίρου τους Size matters: Μέσο προσωπικό εξαγωγικών = 89 άτομα (46 οι μη εξαγωγικές)

Ομάδα Α: Εδραιωμένες

Εξωτερικό εμπόριο τομέα ΤΠΕ συνέχεια Εξωτερικό εμπόριο τομέα ΤΠΕ Δείκτης κάλυψης εισαγωγών: Βελτίωση το 2006 και 2007 μετά την κάμψη της περιόδου 2003-2005, αλλά πολύ χαμηλότερα από τον αντίστοιχο δείκτη του συνολικού εμπορίου Εξαγωγές/Εισαγωγές % Ενίσχυση εξωστρέφειας Ισχυρή εγχώρια ζήτηση Άνοδος εισαγωγικών εισπράξεων στα 3 δισ. € το 2006 (αύξηση 17% έναντι του 2005) Εξαγωγές αυξάνονται ταχύτερα (32%), όχι αρκετά για τον περιορισμό του ελλειμματικού ισοζυγίου Ο αντίστοιχος δείκτης του συνολικού εμπορίου παρουσιάζει σε γενικές γραμμές παρόμοια πορεία με τον δείκτη των ΤΠΕ Υπάρχει σημαντική υστέρηση του δείκτη ΤΠΕ σε σχέση με τον αντίστοιχο του συνολικού εμπορίου Η Ελλάδα εισάγει πολύ περισσότερο από την ΕΕ απ’ ό,τι εξάγει προς αυτή Επεξεργασία στοιχείων Eurostat Εξακολουθούν να κυριαρχούν οι μεγάλες επιχειρήσεις στον εξαγωγικό τομέα

Εξωτερικό εμπόριο Προορισμός εξαγωγών: συνέχεια Εξωτερικό εμπόριο Προορισμός εξαγωγών: Το ποσοστό των ενδοκοινοτικών εξαγωγών αυξάνεται σημαντικά 2005 2006 Γερμανία (26,5%) Γερμανία (22,5%) Κύπρος (13,6%) Κύπρος (10,2%) Ρουμανία (7,0%) Ρουμανία (8,6%) Βουλγαρία (4,7%) Ισπανία (8%) ΗΠΑ (4,4%) Βουλγαρία (5,3%) Επεξεργασία στοιχείων Eurostat Σε όρους εξαγωγών, το ενδοκοινοτικό εμπόριο ήταν το 2000 στο 25,8% στην ΕΕ-15 (37,3% στην ΕΕ-25) ενώ το 2006 προσδιορίζεται σε 45,9% και 58,9% αντίστοιχα.

Εξωτερικό εμπόριο Προέλευση εισαγωγών: συνέχεια Εξωτερικό εμπόριο Προέλευση εισαγωγών: ΕΕ: Σταθερά ο κύριος προμηθευτής των εισαγόμενων προϊόντων ΤΠΕ Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί το βασικότερο εμπορικό εταίρο του εγχώριου τομέα ΤΠΕ σε όρους εισαγωγών. 2005 2006 Γερμανία (17,0%) Γερμανία (17,7%), Ολλανδία (13,7%) Ολλανδία (12,4%) Φιλανδία (8,3%) Φινλανδία (8,9%) Ιταλία (7,0%) Ιταλία (6,6%) Ισπανία (5,1%) Κίνα (5,6%) Επεξεργασία στοιχείων Eurostat Σταδιακά περιορίζονται οι ενδοκοινοτικές εισαγωγές: ενώ το 2000 το 82,5% των εισαγωγών ΤΠΕ προερχόταν από την ΕΕ-15, το 2006 το ποσοστό έχει μειωθεί στο 71,5%. Παρόμοια - αν και σε μικρότερη έκταση- είναι η εικόνα των εισαγωγών από την ΕΕ-25

Έρευνες οικονομικής συγκυρίας ΙΟΒΕ Nace 72: Υπηρεσίες Πληροφορικής

Έρευνες οικονομικής συγκυρίας ΙΟΒΕ Nace 64.2: Υπηρεσίες Τηλεπικοινωνιών

Δέικτες κύκλου εργασιών Πηγή: ΕΣΥΕ

Χρηματοοικονομική εικόνα Η συνολική εικόνα του τομέα ΤΠΕ επηρεάζεται έντονα από τη συμπεριφορά του ΟΤΕ To 2007 ο κύκλος εργασιών του τομέα προσεγγίζει τα 18 δισ. € Το 37% προέρχεται από τον ΟΤΕ και τις τρεις εταιρίες της κινητής τηλεφωνίας (από 36% το 2004) Σε επίπεδο καθαρών αποτελεσμάτων ο τομέας προσεγγίζει τα 2 δισεκ. € το 2007, σημαντική άνοδος σε σχέση με το 2005 (~700 εκατ. €)

Χρηματοοικονομική ανάλυση (2002-2005) Κλάδος Τηλεπικοινωνιών Επιβράδυνση εσόδων κλάδου, πίεση καθαρών και μικτών αποτελεσμάτων, λόγω αύξησης ανταγωνισμού ωρίμανσης ρυθμών ανάπτυξης κινητής τηλεφωνίας στρατηγικών αλλαγών με τους εναλλακτικούς παρόχους στην αγορά ουσιαστική κάμψη μεγεθών ΟΤΕ στην εγχώρια αγορά την τελευταία διετία (2004-2005) Οι τρεις εταιρίες κινητής τηλεφωνίας ελέγχουν το 22% του συνολικού τζίρου ΤΠΕ και το 40% του τζίρου της αγοράς τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών (2005) Μικτό περιθώριο κέρδους περιορίζεται κατά τουλάχιστον 12 ποσοστιαίες μονάδες από το 2002 Η απόδοση των συνολικών κεφαλαίων άγγιξε το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων ετών (3,1%) Το turnover, ενώ κινήθηκε ανοδικά την τριετία 2002-2004, το 2005 καταγράφει πτώση κατά 15 περίπου ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2004

Εκτιμήσεις αγοράς (κύκλου εργασιών) ΤΠΕ συνέχεια Εκτιμήσεις αγοράς (κύκλου εργασιών) ΤΠΕ Σημαντική ανάκαμψη κύκλου εργασιών τομέα ΤΠΕ δις € εκτίμηση - 6% 10% 8% 7% 6,5% Μέση ετήσια αύξηση τζίρου όλων των επιχειρήσεων τομέα ΤΠΕ: 17,6% την περίοδο 2000-2003 με διαστρωματική αύξηση σε όλους τους υποκλάδους.

συνέχεια Εκτιμήσεις αγοράς ΤΠΕ Δισεκ. € Οι Τηλεπικοινωνίες εμφανίζουν θετικότερες προοπτικές από την Πληροφορική. Στις τηλεπικοινωνίες η άνοδος για το 2007 θα είναι διψήφια, ενώ ηπιότερη είναι η εικόνα στην Πληροφορική. Τη διετία 2008-9 εκτιμάται ο ρυθμός αύξησης και για τους δύο κλάδους ότι θα παραμένει περίπου στα ίδια επίπεδα. 4,5% 5% 6% - 10% 6% εκτίμηση εκτίμηση εκτίμηση Δισεκ. € 8,5% 9% 10% 14% - 3,5% εκτίμηση εκτίμηση εκτίμηση

Χρηματ/μικά αποτελέσματα (Telcos) Κύκλος εργασιών Εταιρία 2007 2006 2005 ΟΤΕ - ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε. 2.656.900.000 2.714.500.000 2.707.000.000 COSMOTE ΚΙΝΗΤΕΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε. 1.735.878.000 1.630.614.000 1.517.464.000 VODAFONE Α.Ε.Ε. 1.670.790.000 1.772.321.000 1.807.394.000 WIND ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.Β.Ε. 1.187.557.000 958.323.000 493.033.000 ΓΕΡΜΑΝΟΣ Α.Β.Ε.Ε. 749.283.000 788.231.371 757.236.993 ΠΛΑΙΣΙΟ COMPUTERS Α.Ε.Β.Ε. 382.553.000 309.605.000 258.065.000 INFO-QUEST Α.Ε.Β.Ε. 268.041.000 287.336.000 435.286.000 FG EUROPE Α.Ε. 153.714.000 154.943.000 160.163.000 TELLAS Α.Ε. 114.219.000 118.346.263 117.270.222 FORTHNET Α.Ε. 113.978.698 92.756.031 87.959.198 OTENET A.E. 103.834.886 82.965.216 70.778.681 ΕΙΔΗΣΕΟΦΩΝΙΚΗ ΕΛΛΑΣ Α.Ε.Ε. AUDIOTEX 59.509.378 45.038.273 32.758.375 LANNET ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε. 57.909.408 58.164.261 55.094.754 ALTEC TELECOMS Α.Ε. 55.744.705 39.223.827 23.045.827 SPACE HELLAS Α.Ε. 44.455.000 29.141.000 24.676.000 HELLAS ON LINE Α.Ε. ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 38.909.436 33.087.384 24.124.118 VIVODI ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε. 36.428.607 40.105.592 26.255.515 ΟΜΙΛΟΣ COSMOTELCO Α.Ε. 31.654.439 32.311.009 34.098.912 TELEDOME A.E.B.E. 29.285.000 38.161.000 43.765.285 ΑΛΓΟΝΕΤ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε. 26.735.345 26.666.117 20.038.265

Εξέλιξη κερδών: Λίγοι κερδίζουν πολλά Εξέλιξη κερδών: Λίγοι κερδίζουν πολλά Καθαρά αποτελέσματα προ φόρων Εταιρία 2007 2006 2005 2004 ΟΤΕ 788.300.000 655.800.000 -430.200.000 8.400.000 COSMOTE ΚΙΝΗΤΕΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ 460.806.000 487.828.000 464.270.000 431.119.000 VODAFONE Α.Ε.Ε. 334.632.000 380.664.000 458.342.000 443.652.000 WIND ΕΛΛΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.Β.Ε. 87.468.000 -16.738.000 -52.521.000   ΓΕΡΜΑΝΟΣ Α.Β.Ε.Ε. 23.004.000 113.784.755 64.816.473 60.419.410 FG EUROPE Α.Ε. 20.051.000 4.553.000 1.395.000 6.989.000 ΠΛΑΙΣΙΟ COMPUTERS Α.Ε.Β.Ε. 14.081.000 10.688.000 9.321.000 17.435.000 ΑΤΤΙΚΕΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε. 7.425.057 5.382.258 ΕΙΔΗΣΕΟΦΩΝΙΚΗ ΕΛΛΑΣ (AUDIOTEX) 5.050.952 6.227.262 5.897.398 3.046.262 INFO-QUEST Α.Ε.Β.Ε. 4.261.000 235.202.000 18.684.000 3.165.000 OTENET A.E. 3.976.404 -2.349.107 7.920.595 5.792.692 SPACE HELLAS Α.Ε. 1.716.000 802.000 1.170.000 885.000 TELECOM REVOLUTION Ε.Π.Ε. 1.003.851 12.918

Εξέλιξη κερδών: κάποιοι ανέκαμψαν το 2007 Εταιρία Καθαρά αποτελέσματα προ φόρων 2007 2006 2005 2004 OTESAT MARITEL 775.754 -428.870 3.382.667 3.625.503 COMPUCON 683.537 317.757 -572.711 245.583 MEDITERRANEAN NAUTILUS 653.655 -74.040 1.301.711 999.398 ITALTEL 426.915 124.815 -199.985 -137.078 ALTIUS IT SOLUTIONS Ε.Π.Ε. 404.766 125.972 299.555   ΜΙΝΤΙΑΤΕΞΤ Α.Ε. ΤΗΛΕΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ 338.132 151.846 -80.301 -106.737 EQUANT ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ 252.069 -573.153 -2.365.133 1.026.687 UNI-NORTEL ΕΛΛΑΣ Α.Ε. 220.534 -470.119 -354.886 379.617 ΑΠΟΨΗ Α.Ε. ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 223.175 58.684 101.395 47.947 NETFON Α.Ε.Ε. 5.132 -1.043.553 -1.240.518 -914.111 COM TO NET Α.Ε. 4.612 -502.324

Εξέλιξη κερδών: οι περισσότεροι χάνουν ακόμα περισσότερα Καθαρά αποτελέσματα προ φόρων Εταιρία 2007 2006 2005 2004 ΚΟΛΟΥΜΠΙΑ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε. -973.438 -1.089.072 -1.255.440   TELEDOME -1.485.000 1.922.000 2.692.000 UNITEL HELLAS Α.Ε.Β.Ε. ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ -4.312.079 -3.052.085 -1.060.893 -870.114 NET ONE A.E. -7.692.193 -2.581.569 -3.176.563 -1.683.165 VIVODI. -9.657.167 -8.873.333 -1.260.106 -1.883.532 ΟΜΙΛΟΣ COSMOTELCO Α.Ε. -12.355.891 -10.958.806 1.059.723 6.254.797 ALTEC TELECOMS Α.Ε. -14.176.652 -3.818.260 -3.219.983 -3.305.696 LANNET ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε. -26.364.462 -11.148.184 -6.584.453 -15.477.459 TELLAS Α.Ε. -26.401.000 -16.966.000 HELLAS ON LINE -35.283.946 -21.337.374 -4.020.124 -879.005 FORTHNET Α.Ε. -40.698.287 -19.172.345 513.172 2.611.420 OTE GLOBE Α.Ε. ?? 9.520.396 8.285.145 6.954.795 ΑΤΤΙΚΕΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε. 6.057.504 3.157.141 751.122 SYNERGISTIC NETWORK DEVELOPMENTS Α.Ε. 1.606.834 1.876.256 2.349.241 ALPHAPHONE A.E. -402.527 -371.060 -85.631 -28.841.634 -20.921.710 -21.524.938

Υπηρεσίες Πληροφορικής Εταιρία Κύκλος εργασιών 2007 2006 2005 2004 ΙΝΤΡΑΛΟΤ Α.Ε. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 176.036.000 231.115.000 123.707.000 141.200.350 ALTEC A.B.E.E. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ-ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ 122.572.221 112.144.128 105.518.519 125.132.897 FIRST DATA HELLAS Α.Ε. 87.820.641 80.029.640 66.517.963 52.545.402 UNISYSTEMS Α.Ε.Ε. 80.671.000 50.822.000 43.722.354 41.302.841 INFOTE Α.Ε. 61.509.395 62.213.375 57.718.421 59.327.199 SINGULARLOGIC Α.Ε. 57.210.137 35.556.433 31.959.556 32.862.448 INTRACOM IT SERVICES Α.Ε. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 50.674.092 38.174.497 20.434.355 8.886.698 SPACE HELLAS Α.Ε. 44.455.000 29.141.000 24.676.000 19.981.055 BYTE COMPUTER Α.Β.Ε.Ε. 43.887.587 31.777.376 30.336.887 33.047.620 SAP HELLAS Α.Ε. 24.253.240 22.591.898 19.464.182 23.464.073 ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΚΑΡΤΕΣ Α.Ε. 24.235.375 21.495.358 5.954.317 8.753.605 SONAK Α.Ε.Β.Ε. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 23.905.000 22.073.000 15.320.000 5.344.394 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ Α.Ε. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 22.811.152 16.657.532 12.520.848 12.602.092 ALPHA GRISIN INFOTECH Α.Ε. 16.854.680 10.910.404 8.609.507 8.240.334 REAL CONSULTING Α.Ε. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 16.107.832 14.315.243 12.866.500 13.506.040 SINGULARLOGIC INTEGRATOR Α.Ε. 15.804.493 8.350.441 15.897.461 12.723.013 ΜΠΕΤΑ ΚΑΕ ΣΥΣΤΕΜΣ Α.Ε. ΜΕΛΕΤΩΝ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ 15.636.959 12.429.655 10.250.177 9.298.959 PROFILE Α.Ε.Β.Ε. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 15.602.720 14.065.871 9.291.985 6.663.718

Υπηρεσίες Πληροφορικής Εταιρία Καθαρά αποτελέσματα προ φόρων 2007 2006 2005 2004 ΙΝΤΡΑΛΟΤ Α.Ε. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 78.895.000 97.671.000 75.182.000 70.676.335 INFOTE Α.Ε. 18.174.403 13.681.925 15.384.554 16.915.965 FIRST DATA HELLAS Α.Ε. 14.595.986 15.503.561 10.011.830 12.915.065 SONAK Α.Ε.Β.Ε. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 10.735.000 9.836.000 3.357.000 -2.918.346 ALTEC A.B.E.E. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ-ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ 8.577.175 4.466.724 6.405.057 2.079.248 ΜΠΕΤΑ ΚΑΕ ΣΥΣΤΕΜΣ Α.Ε. ΜΕΛΕΤΩΝ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ 8.312.954 7.230.421 5.897.229 5.734.520 UNISYSTEMS Α.Ε.Ε. 5.492.000 4.822.000 6.130.531 5.356.134 BYTE COMPUTER Α.Β.Ε.Ε. 4.004.867 3.627.722 2.939.112 2.992.254 SINGULARLOGIC Α.Ε. 3.457.386 -4.727.034 -7.665.895 301.813 EURONET CARD SERVICES Α.Π.Υ.Π.Ε. 2.875.555 2.105.776 448.369   PROFILE Α.Ε.Β.Ε. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 2.521.854 2.012.879 1.869.036 707.364 ΣΣΜΑΡΤ Α.Ε. 2.315.292 3.855.309 2.079.224 3.495.222 ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ Α.Ε 2.271.908 2.038.428 1.506.742 970.397 GLOBO Α.Ε. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ 2.086.000 1.410.694 1.225.754 1.341.554 SAP HELLAS Α.Ε. 2.071.831 1.704.613 -3.437.315 78.526 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ Α.Ε. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 2.037.528 1.722.651 1.122.723 964.791 Καθαρά κέρδη για το 2007 πάνω από 2 εκατ. ευρώ

Χονδρικό-Λιανικό εμπόριο προϊόντων ΤΠΕ Εταιρία Κύκλος εργασιών (πωλήσεις) 2007 Κύκλος εργασιών (πωλήσεις) 2006 Κύκλος εργασιών (πωλήσεις) 2005 Κύκλος εργασιών (πωλήσεις) 2004 ΠΛΑΙΣΙΟ COMPUTERS Α.Ε.Β.Ε. 382.553.000 309.605.000 258.065.000 232.840.378 ΚΕΝΤΡΟ ΚΙΝΗΤΗΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑΣ Α.Ε.Ε. 300.211.549 242.850.020 216.708.934 207.645.478 INFO-QUEST Α.Ε.Β.Ε. 268.041.000 287.336.000 435.286.000 379.084.179 SONY ERICSSON Α.Ε. 245.859.434 286.307.249   MULTIRAMA Α.Ε.Β.Ε. 148.621.922 123.184.882 88.492.007 60.170.551 IBM ΕΛΛΑΣ Α.Ε. 145.919.924 118.843.484 129.488.992 141.515.225 ΕΝΕΤ SOLUTIONS LOGICOM A.E.B.E. 105.087.382 75.442.212 42.368.011 27.950.755 ΟΚΤΑΒΙΤ Α.Ε. 93.014.245 79.462.774 69.935.405 56.311.410 MICROLAND COMPUTERS Α.Ε.Β.Ε. 85.306.447 78.414.620 64.080.221 84.704.811 INTERSYS Α.Ε. ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 70.736.236 70.975.005 73.670.808 71.878.981 WESTNET DISTRIBUTION Α.Ε. 67.679.819 40.283.000 DIONIC Α.Ε. 63.438.519 62.815.759 52.129.711 46.328.018 HEWLETT-PACKARD HELLAS Ε.Π.Ε. 61.401.358 48.411.420 128.396.588 173.026.690 ΙΑΣΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Α.Ε. ΕΙΔΩΝ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΣΗΣ 53.374.732 47.959.898 42.196.554 29.807.971 ΙΝΤΕΑΛ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ Α.Β.Ε.Ε. 51.221.000 29.304.000 19.950.000 20.799.143 ΙΝΤΕΡΤΕΚ Α.Ε. 42.924.305 41.689.409 38.217.623 73.835.550 XEROX HELLAS A.E.Ε. 39.618.094 37.255.461 35.272.047 36.244.019 C.P.I. Α.Ε. 25.016.028 25.012.695 27.682.080 24.772.659 PC SYSTEMS Α.Ε. 23.357.890 19.649.623 19.356.000 49.670.978 INTELLIGENT COMMUNICATION SYSTEMS AND SERVICES 22.409.978 14.710.544 10.526.318 6.957.500

Ανάλυση SWOT τομέα ΤΠΕ

Καθαρά αποτελέσματα (κέρδη ή ζημιές) χρήσεως προ φόρων Χονδρικό-Λιανικό εμπόριο προϊόντων ΤΠΕ Εταιρία Καθαρά αποτελέσματα (κέρδη ή ζημιές) χρήσεως προ φόρων 2007 2006 2005 2004 ΠΛΑΙΣΙΟ COMPUTERS Α.Ε.Β.Ε. 14.081.000 10.688.000 9.321.000 17.591.171 HEWLETT-PACKARD HELLAS Ε.Π.Ε. 9.949.610 2.481.475 -1.917.208 -1.130.350 IBM ΕΛΛΑΣ Α.Ε. 5.653.646 4.829.508 8.509.001 12.395.447 SUN MICROSYSTEMS HELLAS A.E. 5.598.220 3.276.961 1.763.623 3.105.576 XEROX HELLAS A.E.Ε. 4.595.623 4.597.386 4.281.228 1.710.065 INFO-QUEST Α.Ε.Β.Ε. 4.261.000 235.202.000 18.684.000 5.131.917 ΟΚΤΑΒΙΤ Α.Ε. 2.920.870 1.872.202 1.487.173 1.469.063 CD MEDIA Α.Ε. 2.072.258 1.427.781 1.180.505 810.457 MICROLAND COMPUTERS Α.Ε.Β.Ε. 1.982.594 2.969.179 828.963 -5.105.661 ΙΝΤΕΡΤΕΚ Α.Ε. 1.773.200 3.015.337 3.650.754 5.741.401 INTERSYS Α.Ε. ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 1.600.162 1.909.697 3.162.598 3.003.475 NCR ΕΛΛΑΣ Α.Β.Ε.Ε. 1.494.164 1.881.721 919.536 3.186.771 ΙΝΦΟΛΕΞ Α.Ε. 1.354.324 1.316.760 1.028.951 795.916 DIONIC Α.Ε. 1.325.994 1.123.110 1.405.340 2.012.751 AΜΕΡΙΚΑΝ ΚΟΜΠΙΟΥΤΕΡΣ & ΕΝΤΖΕΝΙΕΡΣ ΕΛΛΑΣ A.E. 1.244.790 775.022 679.419 434.368 ΘΕΟΔΟΣΗΣ Χ. Α.Β.Ε.Ε. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ 1.205.249 868.704 741.263 1.171.182 RELATIONAL TECHNOLOGY A.E. 1.184.628 853.397 366.089 317.443 ΙΑΣΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Α.Ε. ΕΙΔΩΝ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΣΗΣ 1.155.421 1.156.663 1.330.876 816.223 RAINBOW COMPUTER Α.Ε. 1.060.704 845.578 611.809 301.273 ΚΙΟΥ ΦΡΙ Α.Ε. 1.059.227 904.062 549.741 -659 Καθαρά κέρδη για το 2007 πάνω από 1 εκατ. ευρώ

Τάσεις 2006 και 2007 Σημαντική ανάκαμψη και ικανοποιητική η συνολική εικόνα το 2006 Οι τηλεπικοινωνίες δείχνουν έντονα βελτιωμένη εικόνα, με τις ζημιές του 2005 να μετατρέπονται σε καθαρά κέρδη το 2006 Άνοδος τζίρου στο σύνολο του τομέα ΤΠΕ πάνω από 7% (αρχική πρόβλεψη για 5%) . Στις τηλεπικοινωνίες η άνοδος θα είναι διψήφια (~10%), ενώ ηπιότερη είναι η εικόνα στην Πληροφορική (6%). 2007: ενθαρρυντικές ενδείξεις για την πορεία της χρήσης, με τις πωλήσεις και τα κέρδη να κινούνται ανοδικά με προοπτικές περαιτέρω διεύρυνσης Εκτίμηση: Άνοδος της τάξης του 9%, με την πληροφορική να «τρέχει» με 14,2% και τις τηλεπικοινωνίες με 8,4% Τα άσχημα αποτελέσματα του 2005 αποδείχθηκαν συγκυριακά και τα περιθώρια ανάπτυξης είναι πιο ισχυρά Το χρηματοοικονομικό περιβάλλον είναι σταθερό και φαίνεται να έχουν διαμορφωθεί συνθήκες υγείας, στο μεγαλύτερο τμήμα του τομέα

Βραχυπρόθεσμες προοπτικές: συνέχεια Αισιοδοξία στον τομέα Βραχυπρόθεσμες προοπτικές: Tο 80% (από 69% το 2006) τοποθετούνται στον πόλο των αισιόδοξων για την πορεία της επιχείρησής τους στο αμέσως προσεχές διάστημα.

Μέση μηνιαία δαπάνη (ΜΜΔ) νοικοκυριών σε αγαθά υπηρεσίες ΤΠΕ Σύνολο μηνιαίων δαπανών (μόνο αγορές) ανά κατηγορία αγαθών / υπηρεσιών 2004-05 1998-99 ΜΜΔ % 1.792,3 € 100% 1.383,2 € «Πυρήνας» προϊόντων / υπηρεσιών ΤΠΕ Συσκευές τηλεφώνου και τέλεφαξ 0,44 € 0,02% 0,31 € Υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών 80,11 € 4,47% 48,24 € 3,49% Προσωπικοί ηλεκτρονικοί υπολογιστές, οθόνες και εκτυπωτές. 3,02 € 0,17% 1,68 € 0,12% Λογισμικό για τη λειτουργία των υπολογιστών-software 0,03 € 0,00% - Ηλεκτρονικά παιχνίδια, δισκέτες ηλεκτρονικών παιχνιδιών, Nintendo, λογισμικά ηλεκτρονικών παιχνιδιών 0,80 € 0,04% 0,70 € 0,05% Συνδρομές σε ιδιωτικά συνδρομητικά κανάλια, ψηφιακή -δορυφορική TV 3,41 € 0,19% 1,82 € 0,13% Κατάρτιση σε Η/Υ και λοιπά προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης 0,85 € Μερικό Σύνολο 88,66 € 4,95% 52,75 € 3,81% «Περιφερειακά» προϊόντων / υπηρεσιών ΤΠΕ Συσκευές λήψης, εγγραφής και αναπαραγωγής ήχου και εικόνας 5,81 € 0,32% 4,09 € 0,30% Φωτογραφικός, κινηματογραφικός εξοπλισμός και οπτικά όργανα 0,56 € 0,03% 0,52 € Μέσα εγγραφής ήχου και εικόνας 4,25 € 0,24% 3,18 € 0,23% Επισκευές οπτικοακουστικού, φωτογραφικού εξοπλισμού και εξοπλισμού επεξεργασίας πληροφοριών 0,21 € 0,01% 0,06% Φλίπερ, ποδοσφαιράκια, μπιλιάρδα, ηλεκτρονικά παιχνίδια και άλλα παιχνίδια εκτός από τα τυχερά παιχνίδια 0,58 € Ενοικίαση τηλεοράσεων, βίντεο κλπ. και ειδών αναψυχής, όπως συσκευών αναπαραγωγής ήχου κλπ. 0,48 € 0,11 € 12,74 € 0,71% 9,06 € 0,92% Γενικό Σύνολο 101,4 € 5,66% 61,81 € 4,7%

Έρευνα Οικογενειακών Προϋπ/σμών 2004-05 Η κατανάλωση των ιδιωτικών νοικοκυριών για αγαθά / υπηρεσίες ΤΠΕ την περίοδο 2004-2005, έχει αυξηθεί ταχύτερα (σχεδόν διπλάσια) της συνολικής ανόδου των δαπανών, αντιπροσωπεύοντας πλέον μεγαλύτερο μέρος των συνολικών μηνιαίων δαπανών (5-5,5%) Οι Υπηρεσίες τηλεπι/νιών σχεδόν αποκλειστικά υπεύθυνες για την άνοδο Εκτίμηση για ετήσιες δαπάνες ύψους 4,25 δισεκ € για τον «πυρήνα» (4,85 δισεκ. € μαζί με «περιφερειακές» δαπάνες. Αύξηση μεταξύ 1999-2004 των αντίστοιχων δαπανών κατά 1,4 δισεκ € (σταθερές τιμές) Άνοδος σε Η/Υ, hardware, αλλά και κατάρτιση σε Η/Υ (40 εκατ.€ ετησίως) Θετική σχέση μεταξύ εισοδήματος και ύψους συνολικών αγορών, καθώς η μετάβαση στα υψηλότερα εισοδηματικά και αγοραστικά κλιμάκια συνοδεύεται από σχεδόν γραμμική άνοδο των αντίστοιχων δαπανών. Αλλά στα χαμηλότερα στρώματα υψηλότερη συμβολή στο σύνολο των δαπανών τους (λόγω κινητού) Οι νέες γενιές νοικοκυριών δημιουργούν θετικές εισροές σε πιθανές δαπάνες σε ΤΠΕ (αποτελούν το πλέον δυναμικό τμήμα των χρηστών). Οι δαπάνες για ΤΠΕ των νοικοκυριών με υπεύθυνο μέχρι 34 ετών υπερτερούν του μέσου όρου ως προς τη συμμετοχή τους στο σύνολο των δαπανών Κάτω των 24 ετών: 7,4% των μηναίων δαπανών για ΤΠΕ (υψηλότερη συμμετοχή) Οφέλη και για την πληροφορική λόγω σύγκλισης με τηλεπικοινωνίες

Ενότητα 4 ΤΆΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

Βελτίωση των παραγόντων ανάπτυξης Πολλαπλασιάστηκαν οι διαρθρωτικές αλλαγές στην πλευρά της προσφοράς προς επίτευξη αποδοτικότερη δομής τομέα (συγχωνεύσεις / εξαγορές, στρατηγικές συμμαχίες με δίκτυα διανομής, εταιρείες περιεχομένου, ώστε να συνενώνονται πόροι και ικανότητες και να δημιουργούνται αποδοτικότερα σχήματα. Διευρύνεται η απασχόληση στον τομέα ΤΠΕ. Καταγράφεται εντονότερη προσπάθεια για καινοτομία, εξωστρέφεια και απαγκίστρωση από το Δημόσιο, μεγαλύτερο ενδιαφέρον για νησίδες αγοράς, εξωστρέφεια Βελτίωση ευρυζωνικών υποδομών και διείσδυση στον πληθυσμό και επιχειρήσεις: Ενίσχυση ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων σε υποδομές Κινητήριος μοχλός οι τηλεπικοινωνίες και οι ενοποιημένες υπηρεσίες: μεγαλύτερη ορατότητα στα οφέλη από τη σύγκλιση πληροφορικής και επικοινωνιών με απτά οφέλη σε επιχειρήσεις και καταναλωτές. Ισχυροποιούνται οι ενδείξεις ενίσχυσης της ζήτησης με μοχλό τις τηλεπικοινωνίες παρόλο που τα προβληματικά χαρακτηριστικά απαιτούν αρκετό χρόνο για να εξομαλυνθούν. Υλοποίηση σημαντικά έργα υποδομών και δράσεις ενημέρωσης για τις ΤΠΕ, Θετικά μηνύματα από τις επιχειρήσεις (σημαντικότερο τμήμα της αγοράς), Καταναλωτές: ευνοϊκότερα, με κινητήριο μοχλό τους νέους και τις τηλεπ/κές υπηρεσίες. Ενίσχυση ζήτησης εξωτερικού: Σημαντική ανάκαμψη των χρηματοοικονομικών μεγεθών το 2006-2007: περιθώρια ανάπτυξης, υπό συνθήκες μεγαλύτερης «υγείας» στο μεγαλύτερο τμήμα του τομέα. Πολλαπλασιάστηκαν οι διαρθρωτικές αλλαγές στην πλευρά της προσφοράς, στην κατεύθυνση άμβλυνσης του κατακερματισμού και της έλλειψης εξειδίκευσης. Η ανάγκη για περισσότερες κινήσεις αναδιάρθρωσης, εξαγορές / συγχωνεύσεις, είχε επισημανθεί ως απαραίτητη προϋπόθεση ανάπτυξης, ώστε ο τομέας να αποκτήσει πιο ορθολογική δυναμική. Στην κατεύθυνση αυτή έχει πραγματοποιηθεί πρόοδος καθώς όπως είχε προβλέψει η μελέτη, σημαντικές εξαγορές και συγχωνεύσεις έλαβαν χώρα, στην κατεύθυνση της δημιουργίας σχημάτων ολοκληρωμένων υπηρεσιών με αιχμή τον κλάδο των τηλεπικοινωνιών (ολοκληρωμένα πακέτα επικοινωνιών). Ακόμα και οι αλυσίδες λιανικής έχουν προβεί σε στρατηγικές συμμαχίες με προμηθευτές και εξωτερικούς συνεργάτες ώστε να παρέχουν ολοκληρωμένες υπηρεσίες και μετά την πώληση, ενώ σημαντικοί πάροχοι τηλεπικοινωνιών υπηρεσιών επιλέγουν αυτόνομη ανάπτυξη δικτύου λιανικής. Κινητήριος μοχλός οι τηλεπικοινωνίες και οι ενοποιημένες υπηρεσίες: μεγαλύτερη ορατότητα στα οφέλη από τη σύγκλιση πληροφορικής και επικοινωνιών. Όπως είχε επισημανθεί και στην Α’ Φάση του έργου, βασικός μοχλός ανάπτυξης του τομέα ΤΠΕ είναι οι τεχνολογικές εξελίξεις στις τηλεπικοινωνίες. Ήδη η σύγκλιση σταθερής τηλεφωνίας Ιντερνετ και τηλεόρασης, έχει δημιουργήσει κινητικότητα στην αγορά και έχουν γίνει ορατά στους καταναλωτές. Όσο περισσότερα νέα προϊόντα και υπηρεσίες υψηλότερης προστιθέμενης αξίας σε προσιτές τιμές εμφανίζονται και «επικοινωνούνται» στη κοινωνία, η δυνητική πελατεία θα διευρύνεται. Οι ενοποιημένες υπηρεσίες triple play εκφράζουν αυτήν ακριβώς τη σύγκλιση και ήδη αναπτύσσονται παράλληλα με τη βελτίωση των υποδομών.

Απαιτούνται όμως... Εξειδίκευση, νησίδες αγοράς, καινοτομία και διαφοροποίηση και ενίσχυση της Ε&Α Στοχευμένες πελατοκεντρικές στρατηγικές Πώληση της υπηρεσίας και όχι του εξοπλισμού Επενδύσεις σε υποδομές: ενοποιημένες υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας Ψηφιακό ελληνοκεντρικό περιεχόμενο Διασκέδαση & αναψυχή είναι προνομιακό πεδίο ανάπτυξης, με εντονότερες θετικές επιδράσεις σε μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού. Κλαδικό περιεχόμενο που ενδιαφέρει μεγάλες κατηγορίες επιχειρήσεων δυνητικών χρηστών θα έπρεπε επίσης να αποτελέσει πεδίο πρωτοβουλιών. Εξωστρέφεια Πολλαπλασιάστηκαν οι διαρθρωτικές αλλαγές στην πλευρά της προσφοράς, στην κατεύθυνση άμβλυνσης του κατακερματισμού και της έλλειψης εξειδίκευσης. Η ανάγκη για περισσότερες κινήσεις αναδιάρθρωσης, εξαγορές / συγχωνεύσεις, είχε επισημανθεί ως απαραίτητη προϋπόθεση ανάπτυξης, ώστε ο τομέας να αποκτήσει πιο ορθολογική δυναμική. Στην κατεύθυνση αυτή έχει πραγματοποιηθεί πρόοδος καθώς όπως είχε προβλέψει η μελέτη, σημαντικές εξαγορές και συγχωνεύσεις έλαβαν χώρα, στην κατεύθυνση της δημιουργίας σχημάτων ολοκληρωμένων υπηρεσιών με αιχμή τον κλάδο των τηλεπικοινωνιών (ολοκληρωμένα πακέτα επικοινωνιών). Ακόμα και οι αλυσίδες λιανικής έχουν προβεί σε στρατηγικές συμμαχίες με προμηθευτές και εξωτερικούς συνεργάτες ώστε να παρέχουν ολοκληρωμένες υπηρεσίες και μετά την πώληση, ενώ σημαντικοί πάροχοι τηλεπικοινωνιών υπηρεσιών επιλέγουν αυτόνομη ανάπτυξη δικτύου λιανικής. Κινητήριος μοχλός οι τηλεπικοινωνίες και οι ενοποιημένες υπηρεσίες: μεγαλύτερη ορατότητα στα οφέλη από τη σύγκλιση πληροφορικής και επικοινωνιών. Όπως είχε επισημανθεί και στην Α’ Φάση του έργου, βασικός μοχλός ανάπτυξης του τομέα ΤΠΕ είναι οι τεχνολογικές εξελίξεις στις τηλεπικοινωνίες. Ήδη η σύγκλιση σταθερής τηλεφωνίας Ιντερνετ και τηλεόρασης, έχει δημιουργήσει κινητικότητα στην αγορά και έχουν γίνει ορατά στους καταναλωτές. Όσο περισσότερα νέα προϊόντα και υπηρεσίες υψηλότερης προστιθέμενης αξίας σε προσιτές τιμές εμφανίζονται και «επικοινωνούνται» στη κοινωνία, η δυνητική πελατεία θα διευρύνεται. Οι ενοποιημένες υπηρεσίες triple play εκφράζουν αυτήν ακριβώς τη σύγκλιση και ήδη αναπτύσσονται παράλληλα με τη βελτίωση των υποδομών.

Αλλά και προϋποθέσεις: Το μακροοικονομικό περιβάλλον παραμένει ευνοϊκό, αλλά οι τάσεις επιβράδυνσης θα επηρεάσουν και αυτόν τον τομέα Ευρυζωνικές Υποδομές: ενίσχυση ανταγωνισμού στις τηλεπικοινωνίες, νέα προϊόντα / υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας που συνεργούν στη διάδοση του Ιντερνετ. Ελληνοκεντρικό ψηφιακό περιεχόμενο που θα επιτρέψει εντονότερη διάδοση του Διαδικτύου στον πληθυσμό και επιχειρήσεις διείσδυση των ΤΠΕ σε άλλους κλάδους της οικονομίας, Ενίσχυση δράσεων κατάρτισης / ενημέρωσης / εκπαίδευσης Λειτουργική ενσωμάτωση ΤΠΕ στη Δημόσια διοίκηση, ώστε να παρέχουν πραγματικές ηλεκτρονικές υπηρεσίες Ενίσχυση ρόλου του Δημοσίου ως παρόχου υπηρεσιών Εντονότερη εξωστρέφεια, αλλά και επιτάχυνση διαδικασιών συγχωνεύσεων / εξαγορών, αλλαγών ιδιοκτησίας, κτλ, Ανάγκη για ωριμότερη επιχειρηματική συμπεριφορά παράλληλα με εξειδίκευση και τμηματοποίησης της αγοράς (νησίδες αγοράς), Ενίσχυση σχέσεων πανεπιστημίων και επιχειρήσεων για τη βέλτιστη προετοιμασία των ανθρώπινου δυναμικού αλλά και στην Ε&Α

Επικοινωνία: Άγγελος Τσακανίκας atsakanikas@iobe.gr Ευχαριστώ πολύ ! Επικοινωνία: Άγγελος Τσακανίκας atsakanikas@iobe.gr Τηλ: 210-9211265 www.iobe.gr