REACH – OMΑΔΑ ΕΡΓΟΥ Δρ. Στέλιος Μπίκος, Χημικός Μηχανικός, Μελετητής  Δρ. Μιχάλης Βασιλόπουλος, Οικονομολόγος, ΣΕΒ – ΒΥΠΑ Τομέας Περιβάλλοντος, Μελετητής Δρ. Σταυρούλα Πούλου, Χημικός Μηχανικός, Διευθύντρια Επιστημονικού και Επιμορφωτικού Κέντρου των Χημικών Μηχανικών ΑΕ  Παναγιώτης Σκαρλάτος, Χημικός Μηχανικός, Υπεύθυνος Έργου  Αγγελική Τσάτσου - Δρίτσα, τ. Δ/ντρια Περιβάλλοντος ΓΧΚ – Χημικός, Μελετητής  Δρ. Πάνος Μπραϊμιώτης, Χημικός Μηχανικός – Σύμβουλος, Μελετητής

Τα οφέλη του REACH για την Υγεία και το Περιβάλλον Αγγελική Τσάτσου - Δρίτσα Χημικός - Μελετητής

Οφέλη Τα οφέλη προκαθορίζονται: Από τους στόχους του REACH

Στόχοι και βασική αρχή του Κανονισμού REACH υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας και του περιβάλλοντος, προστασία των καταναλωτών, σε εύλογες συνθήκες χρήσης των χημικών ισότιμοι όροι ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά με βάση την αρχή της προφύλαξης

Ενοποίηση και βελτίωση της νομοθεσίας Ενοποίηση της νομοθεσίας για τα χημικά, βελτίωση, εκσυγχρονισμός Ένας, νέος, Κανονισμός για όλα τα χημικά, άμεσης και ταυτόχρονης εφαρμογής, σε όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ένωσης Απλοποίηση, αποφυγή επανάληψης διατάξεων, κάλυψη νομοθετικών κενών

Προαγωγή της γνώσης και της πληροφορίας Υποχρέωση για παραγωγούς, εισαγωγείς (και μεταγενέστερους χρήστες): Απόκτηση, διεύρυνση και αύξηση γνώσεων και πληροφοριών για τα χημικά πριν την παραγωγή / διάθεση στην αγορά Χρήση τους για αξιολόγηση και έλεγχο των κινδύνων για την υγεία και το περιβάλλον Κοινοποίηση στους μεταγενέστερους χρήστες

Καταχώριση των πληροφοριών για ουσίες Παραγωγοί / εισαγωγείς ουσιών υποβάλλουν τις απαιτούμενες πληροφορίες για Καταχώριση ουσιών στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών και τις Αρχές ώστε : να ελέγχεται σε Κοινοτικό επίπεδο η εφαρμογή του Νόμου να διαχέεται περαιτέρω η γνώση και η ενημέρωση

Προαγωγή της γνώσης και της πληροφορίας Προαγωγή της γνώσης και της πληροφορίας Παραγωγοί / εισαγωγείς / μεταγενέστεροι χρήστες ανάλογα με τις ετήσιες ποσότητες χημικών: Αξιολόγηση Χημικής Ασφάλειας και προτεινόμενα Μέτρα Διαχείρισης των Κινδύνων σε συνδυασμό με το είδος και την διάρκεια της έκθεσης των πληθυσμών με βάση την εγγενή επικινδυνότητα στις συγκεκριμένες ποσότητες των επικίνδυνων χημικών, ουσιών/παρασκευασμάτων

Προαγωγή της γνώσης και της πληροφορίας Προαγωγή της γνώσης και της πληροφορίας Υποχρέωση για σύνταξη Έκθεσης Χημικής Ασφάλειας με τις πληροφορίες που συνάγονται από: την αξιολόγηση χημικής ασφάλειας (σενάρια έκθεσης) για όλες τις χρήσεις των ουσιών & τα προτεινόμενα μέτρα μείωσης των κινδύνων και κοινοποίηση της Έκθεσης στους μεταγενέστερους χρήστες

Προαγωγή της γνώσης και της πληροφορίας Προαγωγή της γνώσης και της πληροφορίας Οι Αρμόδιες Αρχές των Κ-Μ συντάσσουν κυλιόμενα προγράμματα αξιολόγησης των ουσιών, στα οποία εντάσσονται και ουσίες προτεραιότητας που αποφασίζονται από τον Οργανισμό για συντονισμένη Αξιολόγηση ουσιών Τα σχετικά συμπεράσματα δημοσιοποιούνται

Διακίνηση της πληροφορίας Επισήμανση επικινδυνότητας χημικών: Πρώτη, άμεσα ορατή, συνεκτική, πληροφορία για οποιοδήποτε χρήστη, για τους κινδύνους και τα μέτρα προφύλαξης Όλα τα επικίνδυνα χημικά ταξινομούνται με βάση την εγγενή επικινδυνότητα και επισημαίνονται κατάλληλα, από τον υπεύθυνο για την κυκλοφορία τους στην αγορά

Διακίνηση της πληροφορίας Δελτία Δεδομένων Ασφαλείας: πρωταρχική πηγή, λεπτομερών, κρίσιμων πληροφοριών για τα χημικά παρέχονται από τον υπεύθυνο διαθέτη στην αγορά, προς τον επόμενο αποδέκτη (μεταγενέστερο χρήστη η διανομέα) συνάδουν και ενισχύονται με τις πληροφορίες από την Αξιολόγηση Χημικής Ασφάλειας (σενάρια έκθεσης)

Αυξημένη προστασία των εργαζομένων Η ισχύουσα νομοθεσία για προστασία των εργαζομένων στο χώρο εργασίας, παραμένει και εμπλουτίζεται με τις πληροφορίες του REACH, για τα χημικά Οι εργαζόμενοι έχουν δικαίωμα πρόσβασης στις πληροφορίες των ΔΔΑ

Διαφάνεια και το «δικαίωμα να ξέρει» ο πολίτης Κατάλογος Ταξινόμησης και Επισήμανσης, για όλες τις επικίνδυνες ουσίες στη Κοινοτική αγορά & Βάσεις Δεδομένων με κανονιστικές, επιστημονικές και τεχνικές πληροφορίες, μη εμπιστευτικού χαρακτήρα διατίθενται, δωρεάν, δημόσια στο διαδίκτυο

Όφελος για το Περιβάλλον και την Υγεία Όφελος για το Περιβάλλον και την Υγεία Για την ορθολογική διαχείρισή προς την Αειφορία, εισάγονται: Περιορισμοί στην κυκλοφορία, στην αγορά και χρήση επικίνδυνων ουσιών Αδειοδοτήσεις ουσιών με χαρακτηριστικά ανθεκτικότητας, τοξικότητας, καρκινογένεσης, μεταλλαξιγέννεσης, τοξικότητας στην αναπαραγωγή, βιοσυσσώρευσης, ενδοκρινικής διαταραχής η ουσιών, με ισοδύναμο επίπεδο ανησυχίας

Όφελος για το Περιβάλλον και την Υγεία Όφελος για το Περιβάλλον και την Υγεία Δεδομένου ότι εισάγονται εναλλακτικές μέθοδοι Δοκιμών Επικινδυνότητας: Μειώνονται οι δοκιμές σε ζώα Προάγεται η χρήση μοντέλων, υπολογιστικών μεθόδων και προσομοιώσεων στις δοκιμές

To REACH & η υπάρχουσα Νομοθεσία Η λοιπή Νομοθεσία που βασίζεται στην Ταξινόμηση Επικινδυνότητας Ουσιών και αφορά: Αποφυγή μεγάλων ατυχημάτων Μεταφορές Επικινδύνων Εμπορευμάτων Εισαγωγές – Εξαγωγές Επικινδύνων Αγαθών Ποιότητα Υδάτων ενισχύεται - εμπλουτίζεται με στοιχεία από το REACH

Θεσμοί του Κανονισμού Συστήνεται Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών προϊόντων για την εποπτεία εφαρμογής του Κανονισμού, στην Ε.Κοινότητα, όπου κοινοποιούνται, προς Καταχώριση όλες οι πληροφορίες, για όλα τα χημικά, καθώς και τα μέτρα διαχείρισης και μείωσης των κινδύνων

Θεσμοί του Κανονισμού Θεσμοθετείται ο συντονισμός του Οργανισμού Χημικών με την Επιτροπή, τα Κράτη Μέλη της Ε.Ε και τα διεθνή Προγράμματα που δραστηριοποιούνται στα χημικά Συστήνεται forum συντονισμού του δικτύου Αρχών των Κρατών Μελών για τον έλεγχο εφαρμογής του Κανονισμού

Ακαδημαϊκή συνοχή και συνεργασία Διανοίγεται ένα ευρύ πεδίο ανάπτυξης της επιστημονικής γνώσης που θα καλύπτει και τις ανάγκες της αγοράς με την προϋπόθεση ότι η Ακαδημαϊκή κοινότητα θα αναπτύξει συντονισμένα τα σχετικά προγράμματα εκπαίδευσης

Νέες δυνατότητες απασχόλησης Για τη λειτουργία των επιχειρήσεων σε συμμόρφωση με το REACH, είναι προφανές ότι θα απαιτηθεί επιστημονική και τεχνική υποστήριξη τους από το υπάρχον ανθρώπινο δυναμικό Η χώρα μας διαθέτει πλούσιο ανθρώπινο δυναμικό με ανώτερες και ανώτατες σπουδές στην Ελλάδα και την αλλοδαπή, που μπορεί να συμβάλλει στην εθνική προσπάθεια για θετικές επιδόσεις, επιχειρηματικά και περιβαλλοντικά

Συμπέρασμα Ο Κανονισμός REACH θα αποδειχθεί ωφέλιμος για τον άνθρωπο, το περιβάλλον και τις σύγχρονες μεθόδους του επιχειρείν εφόσον: Το τελικό κείμενο είναι λειτουργικό και εφαρμόσιμο από τις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις Ο έλεγχος εφαρμογής από τις αρμόδιες Αρχές θα γίνεται συντονισμένα, με διαφάνεια και αποτελεσματικά

ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ REACH ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥΣ - ΕΙΣΑΓΩΓΕΙΣ- ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΑ ΧΡΗΣΤΕΣ ΧΗΜΙΚΩΝ Π. Μπραϊμιώτης Δρ Χημικός Μηχανικός – Μελετητής- Σύμβουλος Επιχ/σεων

1. ΟΡΙΣΜΟΙ Παραγωγός: Φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο είναι εγκατεστημένο στην Κοινότητα και παράγει μια ουσία εντός της Κοινότητας Εισαγωγέας: Φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο είναι εγκατεστημένο στην Κοινότητα και είναι υπεύθυνο για την εισαγωγή μιας ουσίας, που εισάγει από τρίτες χώρες Μεταγενέστερος χρήστης: Φυσικό ή νομικό πρόσωπο εκτός του παραγωγού ή του εισαγωγέα, το οποίο είναι εγκατεστημένο στην Κοινότητα και χρησιμοποιεί μια ουσία είτε σε καθαρή μορφή είτε σε παρασκεύασμα κατά τη βιομηχανική ή επαγγελματική του δραστηριότητα

2. ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙΔΑΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ 2. ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙΔΑΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΙΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΑΠΟ ΤΡΙΤΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΧΩΡΩΝ Ε.Ε. ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΟΙ ΧΡΗΣΤΕΣ

Α. ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΧΗΜΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Α. ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΧΗΜΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Πρωτογενής Χημική Βιομηχανία (παραγωγή οξέων, λιπασμάτων, αλάτων, μεταλλευτική βιομηχανία) 2. Βιομηχανία τσιμέντου, ασβέστη, γύψου 3 Πετροχημική Βιομηχανία (Προϊόντα διύλισης πετρελαίου, διαλύτες, αιθυλένιο) 4. Συνθετική Βιομηχανία (βιομηχανία απορρυπαντικών, ρητινών, πολυμερών, χρωστικών ουσιών, καταλυτών, συγκολλητικών ουσιών, αιθέριων ελαίων κ.λ.π.)

Β. ΕΙΣΑΓΩΓΕΙΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ Εισάγουν από τρίτες χώρες περίπου ουσίες, σύμφωνα με τα στοιχεία της EUROSTAT. Ποσότητες εισαγομένων ουσιών : 1.036.000 τόνοι Αξία εισαγομένων ουσιών : 935 εκ € Οι ποσότητες του ενδοκοινοτικού εμπορίου είναι : Ποσότητες εισαγομένων ουσιών : 1.596.660 τόνοι Αξία εισαγομένων ουσιών : 3.856 εκ €

Γ. ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΟΙ ΧΡΗΣΤΕΣ Επιχειρήσεις παραγωγής ή επεξεργασίας: Λιπαντικών και καυσίμων Απορρυπαντικών – σαπώνων, καλλυντικών Συγκολλητικών ουσιών, στεγανωτικών και μονωτικών Κεραμικών, τσιμέντου, ασβέστου, γύψου, υάλου Οικοδομικών χρωμάτων και βερνικιών Καουτσούκ Βαφείων – φινιριστηρίων, βυρσοδεψείων Χάρτου, μελανιών, εκτύπωσης χάρτου, βαθυτυπίας Πλαστικών

Γ. ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΟΙ ΧΡΗΣΤΕΣ (συνέχεια) Χυτήρια μετάλλων Επιμεταλλώσεων εν θερμώ, ηλεκτρολυτικών επιμεταλλώσεων, Ηλεκτροστατικής βαφής μετάλλων, φανοποιείων και αμαξωμάτων Εντομοκτόνων – παρασιτοκτόνων και λιπασμάτων (εξαιρούνται οι δραστικές ουσίες) Φαρμάκων (εξαιρούνται οι δραστικές ουσίες) Ειδικών προσθέτων βιομηχανίας τροφίμων (εξαιρούνται οι ουσίες που περιλαμβάνονται στους ειδικούς καταλόγους εγκεκριμένων ουσιών)

3. ΜΕΓΕΘΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ 3. ΜΕΓΕΘΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ 3.1 ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Οι παραγωγοί είναι σχεδόν πάντοτε και μεταγενέστεροι χρήστες άλλων παραγωγών ή εισαγωγέων χημικών ουσιών. Αριθμός επιχειρήσεων : (δεν έχουν συμπεριληφθεί μικρές μονάδες ασβεστοποιίας και γύψου) Σύνολο επιχειρήσεων (παραγωγών – μεταγενέστερων χρηστών 1282 Συνολικός κύκλος εργασιών 10.675,32 εκ € Απασχόληση 28.000

3.2 ΕΙΚΟΝΑ ΕΠΙ ΜΕΡΟΥΣ ΚΛΑΔΩΝ 3.2 ΕΙΚΟΝΑ ΕΠΙ ΜΕΡΟΥΣ ΚΛΑΔΩΝ NACE ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΛΑΔΟΥ Αριθμός επιχειρήσεων Κύκλος εργασιών 2320 Παραγωγή προϊόντων διύλισης πετρελαίου 52 6.870,56 εκ € 24 Παραγωγή χημικών ουσιών και προϊόντων 1020 2.678,33 εκ € 265 Παραγωγή τσιμέντου, ασβέστη και γύψου 210 1.126,43 εκ €

3.3 ΜΕΓΕΘΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΑ ΚΛΑΔΟ NACE ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 0-1,5 εκ € 1,5-5 5-15 15-50 50-100 100 + 23.20 Παραγωγή προϊόντων διύλισης πετρελαίου 38 8 1 -- 5 24 Παραγωγή χημικών ουσιών και προϊόντων 864 87 34 26 3 6 26.5 Παραγωγή τσιμέντου, ασβέστη και γύψου 194 11 2 ΣΥΝΟΛΟ 1096 106 36 27 4 13

3.4 ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ (που υπάγονται στο REACH) Από την έρευνα που πραγματοποιήθηκε κατά την εκπόνηση της μελέτης διαπιστώθηκε ότι: 39 επιχειρήσεις παράγουν περίπου 264 ουσίες που υπάγονται στο REACH (ορισμένες ουσίες υπερκαλύπτονται) στις ακόλουθες ποσότητες: Ποσότητα ουσίας Αριθμός ουσιών 1-10 τόνοι/έτος 45 10-100 τόνοι/έτος 47 100-1000 τόνοι/έτος 22 >1.000 τόνοι/έτος 150

3.5 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ OΥΣΙΩΝ (που υπάγονται στοREACH) Μέγεθος Αριθμός Επιχ/σεων Κύκλος Εργασιών 2004 (Μ€) Κέρδη 2004 (Κ€)) Κερδοφορία (%) Απασχόληση2004 (εργαζόμενοι) Πολύ μικρές 4 3,5 -223 -6% 16 Μικρές 14 41,8 3.31 8 319 Μεσαίες 9 214 10.751 5 701 Μεγάλες 12 8.745 628.922 7 13281 Σύνολο 39 9.004 643 14.317

4. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ – ΕΙΣΑΓΩΓΕΩΝ Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΟΥΣΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ Οι παραγωγοί και οι εισαγωγείς υποχρεούνται, πριν τη διάθεση στην Κοινοτική Αγορά, να καταχωρήσουν την ουσία στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών με την υποβολή πλήρους φακέλου, το περιεχόμενο του οποίου μεταβάλλεται ανάλογα με τις παραγόμενες ή εισαγόμενες ποσότητες ετησίως.

Παραγωγή ή εισαγωγή χημικής ουσίας (σε καθαρά μορφή, ως συστατικό παρασκευάσματος ή περιλαμβανόμενη σε αντικείμενο), σε ποσότητες άνω του ενός τόνου ετησίως : Η καταχώριση πραγματοποιείται με υποβολή πλήρους φακέλου που περιλαμβάνει τα στοιχεία που περιγράφονται στο Παράρτημα V, του κανονισμού ήτοι : Ταυτότητα της ουσίας και του καταχωρίζοντος Πληροφορίες για την παραγωγή και την χρήση (ή τις χρήσεις) της ουσίας Ταξινόμηση και Επισήμανση Οδηγίες για την ασφαλή χρήση Απαιτούμενες πληροφορίες για τις ιδιότητες της ουσίας Αυτοδύναμες περιλήψεις in vitro δοκιμών, QSAR μελετών ή δοκιμών σε ζώα, που έχουν διεξαχθεί Πρόταση για νέες, πρόσθετες δοκιμές, εφόσον αυτό απαιτείται με βάση το ετήσιο ποσοτικό επίπεδο της ουσίας

2. Παραγωγή ή εισαγωγή χημικής ουσίας (σε καθαρά μορφή ως συστατικό παρασκευάσματος ή περιλαμβανόμενη σε αντικείμενο), σε ποσότητες μεγαλύτερες των 10 τόνων ετησίως Πλέον των υποχρεώσεων της Παρ. 1, υποβολή των στοιχείων που περιγράφονται στο Παράρτημα VI του κανονισμού, ήτοι Έκθεση Χημικής Ασφάλειας (Chemical Safety Report - CSR) για όλες τις προσδιοριζόμενες χρήσεις. Η Έκθεση Χημικής Ασφάλειας περιέχει την Αξιολόγηση Χημικής Ασφάλειας (Chemical Safety Assessment - CSA), δηλαδή: Αξιολόγηση κινδύνου για την ανθρώπινη υγεία λόγω τοξικολογικών ιδιοτήτων Αξιολόγηση κινδύνων για την ανθρώπινη υγεία λόγω φυσικοχημικών Αξιολόγηση περιβαλλοντικών κινδύνων Αξιολόγηση των ουσιών PBT - Έμμονες, Βιοσυσσωρεύσιμες, Τοξικές Ουσίες, και vBvP – Πολύ Βιοσυσσωρεύσιμες και Πολύ Έμμονες ουσίες

3. Παραγωγή ή εισαγωγή χημικής ουσίας (σε καθαρά μορφή ως συστατικό παρασκευάσματος ή περιλαμβανόμενη σε αντικείμενο), σε ποσότητες μεγαλύτερες των 100 τόνων ετησίως Εκτός των στοιχείων που περιγράφονται στα Παραρτήματα V και VI του κανονισμού, υποβολή στοιχείων σύμφωνα με το Παράρτημα VII, που αφορούν: στα τοξικολογικά στοιχεία (Τοξικότητα επαναλαμβανόμενης δόσης, Αναπαραγωγική τοξικότητα) στα οικοτοξικολογικά στοιχεία (Τοξικότητα στο υδάτινο περιβάλλον, Αποικοδόμηση, Τύχη και συμπεριφορά στο περιβάλλον, Επιπτώσεις στους χερσαίους οργανισμούς)

Μακροπρόθεσμη τοξικότητα σε οργανισμούς ιζημάτων 4. Παραγωγή ή εισαγωγή χημικής ουσίας (σε καθαρά μορφή ως συστατικό παρασκευάσματος ή περιλαμβανόμενη σε αντικείμενο), σε ποσότητες μεγαλύτερες των 1000 τόνων ετησίως Εκτός των στοιχείων που περιγράφονται στα Παραρτήματα V, VI και VII του κανονισμού, υποβάλλονται και τα στοιχεία που αναφέρονται στο Παράρτημα VIII, και αφορούν στη : Μακροπρόθεσμη τοξικότητα σε οργανισμούς ιζημάτων Μακροπρόθεσμη ή αναπαραγωγική τοξικότητα στα πουλιά

Β. ΣΤΑΔΙΑΚΑ ΕΙΣΑΓΟΜΕΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ Για τις ουσίες που υπάρχουν τα τελευταία 15 χρόνια στην Κοινοτική Αγορά και περιλαμβάνονται στους Κοινοτικούς καταλόγους EINECS η ELINCS υπάρχει η δυνατότητα, υποβολής Φακέλου Καταχώρισης στο στάδιο της Προκαταχώρησης, που αρχίζει 18 μήνες πριν την ισχύ του Κανονισμού. Τα οφέλη της προκαταχώρησης είναι: ο επιμερισμός του κόστους του Φακέλου, η κοινοχρησία πληροφοριών και δεδομένων δοκιμών μέσα από τη συμμετοχή σε κοινοπραξίες και δικαίωμα σταδιακής καταχώρισης ουσιών ως εξής: 3 έτη για CMR (καρκινογόνες, μεταλλαξιγόνες και τοξικές στην αναπαραγωγή) ουσίες κατηγορίας 1 και 2, και ουσίες σε ποσότητες άνω των χιλίων τόνων ετησίως 6 έτη για ουσίες σε ποσότητες 100 – 1000 τόνων ετησίως 11 έτη για ουσίες 1-100 τόνους ετησίως

Γ. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΟΥΣΙΩΝ ΠΟΥ ΑΠΑΙΤΟΥΝ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗ ΓΙΑ ΟΡΙΣΜΕΝΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ Οι παρακάτω κατηγορίες ουσιών απαιτούν αδειοδότηση για ορισμένη χρήση και χρονική διάρκεια 1. Καρκινογόνα κατηγορίας 1 και 2, (Carc. Cat. 1 & 2) 2. Μεταλλαξιγόνα κατηγορίας 1 και 2 (Muta. Cat. 1 & 2) 3. Τοξικά στην Αναπαραγωγή κατηγορία 1 και 2 (Repr. Cat. 1 & 2) 4. Έμμονα Βιοσυσσωρεύσιμα Τοξικά (PBT) 5. Πολύ Έμμονα, Βιοσυσσωρεύσιμα Τοξικά (vPvB) 6. Ενδοκρινικοί Διαταράκτες (Endocrine Disruptors ΕNDs) ή άλλες ουσίες ισοδύναμης ανησυχίας για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.

5.ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ Οι μεταγενέστεροι χρήστες χρησιμοποιούν τις χημικές ουσίες για τις προδιοριζόμενες χρήσεις ή εφαρμογές που προβλέπονται από τον παραγωγό-εισαγωγέα. 2. Στην περίπτωση που ο μεταγενέστερος χρήστης χρησιμοποιεί την ουσία για άλλες εφαρμογές, μη προσδιοριζόμενες από τον παραγωγό - εισαγωγέα, υποχρεούται να διεξάγει Αξιολόγηση Χημικής Ασφάλειας για τη συγκεκριμένη χρήση της ουσίας και να την κοινοποιήσει στον επόμενο μεταγενέστερο χρήστη της ουσίας.

«OI ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΕΕ ΓΙΑ ΤΑ ΧΗΜΙΚΑ (ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ REACH) ΣΤΗΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ» Π.Σκαρλάτος Χημικός Μηχανικός - Υπεύθυνος Έργου - Μ. Βασιλόπουλος Δρ Οικονομολόγος

REACH - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ EΡΕΥΝΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Κλαδικοί Σύνδεσμοι και Επιχειρήσεις: Μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων θεωρεί ότι η ισχύουσα Νομοθεσία είναι επαρκής, (υπάρχουν όμως αδυναμίες, όπως πολυνομία, ανομοιόμορφη εφαρμογή κ.λ.π.), που καθιστούν αναγκαία μια βελτίωση, όπως αυτή που εισηγείται ο κανονισμός REACH, υπό την προϋπόθεση ότι το τελικό κείμενο θα βελτιωθεί. Μπορεί να υπάρξουν θετικές επιπτώσεις στην υγεία και το περιβάλλον.

REACH - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Θα διευκολύνει την επικοινωνία μεταξύ προμηθευτών και χρηστών. Σοβαρές επιφυλάξεις κατά πόσο θα είναι σωστή η εφαρμογή του και αν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί θα ανταποκριθούν στις ανάγκες. Το REACH θα αυξήσει το κόστος των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, λίγες επιχειρήσεις διέθεταν άποψη για το ύψος του κόστους.

REACH - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Δεν προωθεί την ανακύκλωση των αποβλήτων στη παραγωγική διαδικασία και ως δευτερογενών καυσίμων. Θεωρείται ότι οι Προμηθευτές θα ανταποκριθούν και θα καταχωρήσουν τις πρώτες ύλες που χρησιμοποιούν, υπάρχει όμως επιφύλαξη για τυχόν προβλήματα στις κρίσιμες πρώτες ύλες

REACH - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Υπάρχει προθυμία των επιχειρήσεων για συμμετοχή σε κοινοπραξίες σε εθελούσια βάση. Κρίνεται απαραίτητη η ενημέρωση των επιχειρήσεων και η εκπαίδευση των στελεχών . Υπάρχει ανάγκη δημιουργίας συμβουλευτικού φορέα των επιχειρήσεων για το REACH. Κρίνεται απαραίτητη η ανάληψη υποστηρικτικών δράσεων για την κάλυψη των επιστημονικών και τεχνικών αναγκών.

REACH - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΟΜΑΔΑΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Απόψεις της ομάδας μελέτης: Η ενημέρωση των επιχειρήσεων για το REACH είναι δύο ταχυτήτων . Οι μικρές επιχειρήσεις έχουν άγνοια. Οι κλάδοι που για άλλους λόγους είναι ήδη ευάλωτοι οικονομικά θεωρούν σχεδόν αδύνατη την απορρόφηση του κόστους.

REACH - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΟΜΑΔΑΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Ο επανασχεδιασμός των συνταγών και της παραγωγικής διαδικασίας είναι κρίσιμος για κάποιους κλάδους. Εκτιμάται ότι θα υπάρξουν ανακατατάξεις στην αγορά.

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ REACH Άμεσο κόστος παραγωγών χημικών ουσιών: Υποβολή φακέλων καταχώρησης και γενική διαχείριση υπό το REACH. Έμμεσο κόστος Μεταγενέστερων Χρηστών και Παραγωγών/Εισαγωγέων : Εξαρτώμενο από τις αποφάσεις των προμηθευτών και διαχείριση REACH. Επιπτώσεις στην Ε&ΤΑ και στις επενδύσεις 4. Κόστος προσαρμογής των αρμόδιων αρχών.

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ REACH Επίπτωση στην ανταγωνιστικότητα όσων εξάγουν σε Τρίτες χώρες χημικά προϊόντα και αντικείμενα.

ΠΟΣΟΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ REACH Ποσοτικοποίηση επιπτώσεων (MEUR): - Άμεσο κόστος παραγωγών: 29 έως 51 - Έμμεσο κόστος παραγωγών μεταγενέστερων χρηστών: 192 έως 385 - Κόστος διαχείρισης: 10 ΣΥΝΟΛΟ: 231 εως 446 ΜEUR

ΑΜΕΣΟ ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ Μέγεθος ΑριθΕπιχ Τζίρος 2004 (MEUR) Απασχόληση άτομα Κόστος Καταχωρίσεων % Τζίρου Κοινοπραξίες 2 - (SPORT) Πολύ Μικρές 4 3,5 16 1,9 54% (43%) - 31% Μικρές 14 41,8 319 13,91 33% (42%) - 19,3% Μεσαίες 9 214 701 9,36 4,4% (39%) - 2,7% Μεγάλες 12 8.745 13.281 25,85 0,3% (43%) - 0,17% Σύνολο 39 9.004 14.317 51 (MEUR) 0,6% (42%) - 0,33% ή 29 (MEUR)

Βιωσιμότητα Επιχειρήσεων

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ REACH ΣΕ ΕΜΠΟΡΙΟ & ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Εμπόριο Εισαγωγές Εξαγωγές MEUR (μέση τιμή/kg) % Εντός ΕΕ 3.856 (2,4) 80,5 910 (0,73) 54 Εκτός ΕΕ 934 (0,9) 19,5 777 (0,86) 46 Σύνολο 4.790 (1,8) 1.687 (0,78) 65% των εισαγωγών, καταναλίσκεται εντός Ελλάδος άρα το κόστος θα μετακυλιθεί ή θα απορροφηθεί ιδιαίτερα από ΜΜΕ με χαμηλή διαπραγματευτική δυνατότητα 46% των εξαγωγών κατευθύνεται σε χώρες που δεν θα εφαρμόσουν τον REACΗ με αποτέλεσμα μειωμένη ανταγωνιστικότητα για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις.

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ REACH ΣΕ ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ 1282 Επιχειρήσεις, το 98.5% ΜΜΕ με κύκλο εργασιών 10,7 bΕUR, με 28.000 εργαζόμενους χρησιμοποιούν περί τις 1500-1600 εισαγόμενες ουσίες . Συμπερασματικά η οικονομία θα επιβαρυνθεί με 5-10% λόγω μετακύλισης του κόστους των παραγωγών της Ε.Ε.

ΑΛΛΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ REACH Κόστος Επιστημονικής Υποστήριξης και κατάρτισης. Πολύ Μικρές & Μικρές (0,5 επιστ.έτος / 10 KEUR) Μεσαίες (1- 1,5 έτη / 20-30 KEUR) Μεγάλες (2 έτη / 40 KEUR) Στο σύνολο των επιχειρήσεων: 10 ΜΕUR Κόστος Απόσυρσης & Υποκατάστασης (για βερνίκια, χρώματα, απορρυπαντικά, καλλυντικά εκτιμάται σε 15-20 KEUR / ουσία ) Αποθάρρυνση συνεργιών και αύξηση του κόστους Διαχείρισης Αποβλήτων (Διαχείριση 7 Mte ιπτάμενης τέφρας και 120 kte λυματολάσπης, βιομηχανικά απόβλητα υλικά ανακύκλωσης)

ΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Η αναθεώρηση ταξινόμησης και επισήμανσης λόγω REACH δημιουργεί νέες υποχρεώσεις σε επιχειρήσεις που υπάγονται ήδη σε άλλη νομοθεσία (π.χ. Οδηγία SEVESO, Οδηγία για Μεταφορά Επικίνδυνων Εμπορευμάτων, Οδηγία για Χημικούς Παράγοντες στον Εργασιακό Χώρο, κλπ.)

ΕΝΤΑΣΗ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ REACH Μεγαλύτερη στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις . Στις επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν ή παράγουν μεγάλο αριθμό χημικών, ιδιαίτερα αν είναι μικρού όγκου. Στους κλάδους που είναι ήδη ευάλωτοι στην πίεση των παραγωγών της Ασίας.

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ REACH ΣΤΗΝ Ε&ΤΑ Βραχυπρόθεσμα αρνητικές επιδράσεις Το υπάρχον ερευνητικό δυναμικό θα ασχοληθεί με τον REACH Το κόστος του REACH θα απορροφήσει δαπάνες Ε&ΤΑ Μακροπρόθεσμα θετικές επιδράσεις Εξαιρέσεις για Ερευνητικούς σκοπούς Κριτήριο Ποσότητας Χρόνου Εξαιρέσεις για Πολυμερή Δημιουργία νέων ασφαλέστερων προϊόντων

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ REACH ΣΤΙΣ ΑΡΜΟΔΙΕΣ ΑΡΧΕΣ Οι αρμόδιες Αρχές επωμίζονται αρμοδιότητες εφαρμογής Νομοθεσίας Έλεγχος συμμόρφωσης φακέλων καταχώρισης Αξιολογήσεις ουσιών προτεραιότητας Προτάσεις περιορισμών χρήσης Προτάσεις αδειοδότησης ουσιών Προγράμματα επίσημων ελέγχων των επιχειρήσεων Ο REACH απαιτεί αυστηρό έλεγχο εισαγωγών από τρίτες χώρες για την επίτευξη υγιούς ανταγωνισμού

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ Τροποποίηση του σχεδίου του Κανονισμού με διάλογο στα Όργανα της Κοινότητος, ώστε ο τελικός Κανονισμός να είναι εφαρμόσιμος με μικρότερο κόστος. Ενημέρωση Επιχειρήσεων για τις νέες υποχρεώσεις τους και εκπαίδευση στελεχών Υποστηρικτικές δράσεις με ιδιωτικούς εθνικούς ή κοινοτικούς πόρους

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΕ Απόβλητα – Να εξαιρεθούν Απλοποιημένο πακέτο πληροφοριών για ουσίες κάτω των 100 τόνων Εξέταση κατά προτεραιότητα των ουσιών υψηλής ανησυχίας Μία περίοδος Προκαταχώρισης – 18 Μήνες ανεξαρτήτως όγκου Κοινοχρησία Δεδομένων – 10 χρόνια

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΕ Να εξετασθούν προσεκτικά τα θέματα της υποκατάστασης και της αδειοδότησης με περιορισμένη χρονική διάρκεια. Να αναβληθεί η εφαρμογή για τα αντικείμενα, ο ορισμός και τα κριτήρια είναι ασαφή.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ Ενημέρωση Επιχειρήσεων & Κλάδων Εκπαίδευση Στελεχών Επιχειρήσεων και Στελεχών αρμόδιων & συναρμόδιων αρχών Υλικοτεχνική Υποστήριξη αρμόδιων & συναρμόδιων αρχών, ΜΜΕ για την καλύτερη προσαρμογή στο REACH. Ανάπτυξη παροχής χημικών υπηρεσιών Δημιουργία φορέα συμβουλευτικού χαρακτήρα για την υποστήριξη των ΜΜΕ