Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες και Εφαρμογές στη Ναυτιλία: Ισχύουσα Κατάσταση και Προοπτικές Δρ. Νικήτας Νικητάκος, Αν. Καθηγητής Δρ. Μαρία Λάμπρου, Λέκτορας Τμήμα Ναυτιλίας και Επιχειρηματικών Υπηρεσιών Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Χαρακτηριστικά Ναυτιλιακής Βιομηχανίας Ο διαχωρισμός των αγορών της Ν.Β γίνεται με βάση: το είδος του φορτίου,τη γεωγραφική περιοχή, τις απαιτήσεις των θαλάσσιων διαδρομών, τύπο του πλοίου Με βάση το είδος του μεταφερόμενου φορτίου η Ν.Β. χωρίζεται στις εξής κατηγορίες: Επιβατηγό ναυτιλία, Ναυτιλία μεταφορές πρώτων υλών και εμπορευμάτων (υγρό φορτίο, ξηρό φορτίο, εμπορευματοκιβώτια, κ.α.) Με βάση τις θαλάσσιες διαδρομές η Ν.Β. χωρίζεται στις εξής κατηγορίες: Ποντοπόρο Ναυτιλία, Ναυτιλία Μικρών Αποστάσεων (short sea shipping)

Γενικά Χαρακτηριστικά Διαφορετικό πλαίσιο λειτουργίας και στρατηγικής για κάθε αγορά Π.χ. η ναυτιλία γραμμών (liner shipping) παρέχει ένα τελείως διαφορετικό τύπο υπηρεσιών, τύπο φορτίων και οικονομική δομή από τη ναυτιλία μεταφοράς χύδην φορτίων (bulk shipping). Κάθε ναυτιλιακή εταιρία έχει το δικό της χαρακτήρα και υιοθετεί διαφορετική στρατηγική και επιχειρησιακή πολιτική Υπάρχει ευρύ φάσμα από επικοινωνιακές και πληροφοριακές τεχνολογίες και υπηρεσίες που εφαρμόζονται με διαφορετική ένταση, επίδραση και δυναμική κατά περίπτωση.

Ναυτιλιακές Τηλεπικοινωνιακές Υπηρεσίες Πλαίσιο κανονισμών σχετικά με τις τηλεπικοινωνίες GMDSS Σύστημα Αυτόματης Αναγνώρισης (Automatic Identification System – AIS) Vessel Traffic Services (VTS) Vessel Traffic Management and Information System (VTMIS)

Σύγχρονες δορυφορικές τηλεπικοινωνιακές υποδομές και προϊόντα Inmarsat Άλλες δορυφορικές τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες Thuraya Globalstar Iridium VSATs HELLAS SAT GALILEO

Σύγχρονες τηλεπικοινωνιακές υποδομές Προσφέρεται πλέον ένα σύνολο εναλλακτικών υπηρεσιών στις δορυφορικές τηλεπικοινωνίες, εκτός από τον κύριο παίκτη Inmarsat. Οι Iridium και Globalstar παρουσιάζουν ανταγωνιστικά προϊόντα στις υπηρεσίες φωνής, ενώ τα συστήματα VSAT προσφέρουν ήδη τη δυνατότητα για ευρυζωνική σύνδεση του πλοίου. Η επιλογή της κατάλληλης υπηρεσίας εξαρτάται πλέον από τις συγκεκριμένες ανάγκες του χρήστη, το κόστος χρήσης και εξοπλισμού. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των παρόχων αναμένεται να οδηγήσει σε μείωση του κόστους, προσφέροντας τη δυνατότητα υιοθέτησης των νέων αυτών υπηρεσιών. Αποτελεσματικότερη ανταλλαγή δεδομένων, υποστήριξη ολοκληρωμένων εφαρμογών, ενοποίηση του πλοίου με το εταιρικό δίκτυο ως μόνιμα συνδεδεμένου κόμβου.

Σύγχρονες τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες Ο σημαντικότερος ρόλος των τηλεπικοινωνιών στη διαχείριση ποντοπόρων πλοίων αφορά όμως στην τηλεπικοινωνιακή υποδομή επί του πλοίου, σχετίζεται με την κάλυψη των γενικών αναγκών για επικοινωνία αλλά και την επιτυχή αντιμετώπιση καταστάσεων ανάγκης, μεταξύ πλοίου-ξηράς αλλά και μεταξύ δύο πλοίων, όπως έχει καθοριστεί από τη συνθήκη SOLAS και το σύστημα GMDSS ο τηλεπικοινωνιακός εξοπλισμός βάση του κανονισμού GMDSS υποστηρίζει ένα πλαίσιο συμβατικών υπηρεσιών όπως ραδιοτηλεπικοινωνίες, αμφίδρομη τηλεφωνία, τηλεομοιοτυπία, telex, μηνύματα και τηλεειδοποίηση. Αναμενόμενη εγκατάσταση και ολοκλήρωση των πληροφοριακών συστημάτων επί του πλοίου για αύξηση της ανταλλαγής δεδομένων με τη ξηρά.

Ηλεκτρονικές ναυτιλιακές εφαρμογές και υπηρεσίες εφαρμογές γραφείου και πλοίου οι οποίες συνεργάζονται σε αρκετές περιπτώσεις η χρήση και παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών στις διαχειρίστριες ναυτιλιακές εταιρίες ποντοπόρος ναυτιλία και ναυτιλία γραμμών (χωρίς να αποκλείεται η περίπτωση της ναυτιλίας μικρών αποστάσεων)

Οι 9 βασικές κατηγορίες των προσφερόμενων υπηρεσιών (λειτουργική προσέγγιση) Λογισμικό επικοινωνίας Τεχνική παρακολούθηση και συντήρηση του πλοίου Συστήματα διαχείρισης ποιότητας και ασφάλειας (ISM, ISPS) Παρακολούθηση αποθεμάτων Ηλεκτρονικές προμήθειες / παραγγελίες Operations/ Voyage management Διαχείριση του ανθρωπίνου δυναμικού - Πλήρωμα Ολοκληρωμένα συστήματα Ηλεκτρονικές ναυτιλιακές αγορές Ψηφιακοί χάρτες

Παρατηρούμενες Τάσεις Διαφοροποίηση στην κάλυψη αναγκών και διασύνδεση ηλεκτρονικών εφαρμογών Διαφοροποίηση προσφερόμενων υπηρεσιών και προϊόντων Πρόοδος στην τυποποίηση ροών εργασίας και εγγράφων

Οι υφιστάμενες δυσκολίες ως προς την υιοθέτηση ΗΕ Το υψηλό μέχρι σήμερα κόστος των υφιστάμενων δορυφορικών τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών (το οποίο όμως αναμένεται να μειωθεί λόγω του ανταγωνισμού). Το χαμηλό μέχρι σήμερα εύρος των δορυφορικών υπηρεσιών ( Η έλευση των ευρυζωνικών συνδέσεων το προσεχές διάστημα αναμένεται να δώσει λύση). Η έλλειψη προτύπων στις ψηφιακές συναλλαγές (standards) Η επιφυλακτικότητα λόγω του χαμηλού επιπέδου πληροφόρησης και εκπαίδευσης, και κατ΄ επέκταση μικρή αποδοχή των νέων τεχνολογιών. Τα αβέβαια αποτελέσματα, τουλάχιστον στο αρχικό στάδιο, ως προς την ελάττωση του κόστους με την υιοθέτηση ηλεκτρονικών εφαρμογών.

Έρευνα πεδίου 13 Ναυτιλιακές Εταιρίες (176 Πλοία) Μεγάλη Διασπορά Δείγματος (εταιρίες που διαχειρίζονται από 3 έως 37 πλοία) Bulk Carriers 48 Tankers 109 Product Carriers 13 Reefers 4 Containerships 1 Ro-Ro 1

Ηλεκτρονικές εφαρμογές στο γραφείο Communications (internal/external) 85% Teleconference (Τηλεδιάσκεψη/Τηλεϊατρική) 15% Inventory Control (Provisions/ Stores/Spares) 69% Electronic Procurement / Ηλεκτρονικές Προμήθειες 38% Διαχείριση ISM Code / ISPS 62% Voyage Management / Διαχείριση Ταξιδίων Planned Maintenance / Ship Performance Crew / Human Resources Accounting / MGA 77% Monitoring / Hull Maintenance 23% SCADA (Supervisory Control And Data Acquisition) 0% Training Insurance Loadicator Ship Investment Analysis Decision Support System 8% S & P

Εγκατεστημένες Τηλεπικοινωνιακές Υπηρεσίες

Κίνητρα για την υιοθέτηση ηλεκτρονικών εφαρμογών με σειρά προτεραιότητας Βελτίωση της ποιότητας υπηρεσιών Αύξηση της αποδοτικότητας Αύξηση της ασφάλειας Βελτίωση του εσωτερικού ελέγχου Μείωση του κόστους

Εμπόδια σχετικά με την υιοθέτηση νέων ηλεκτρονικών εφαρμογών με σειρά προτεραιότητας Αρχικό κόστος εγκατάστασης Έλλειψη αξιοπιστίας / αποτελεσματικής τεχνικής υποστήριξης Ετήσιο λειτουργικό κόστος Έλλειψη συμβατότητας με υφιστάμενο πλαίσιο διαδικασιών Έλλειψη προτύπων (standardization) Ανάγκη εξειδικευμένου προσωπικού Έλλειψη ασφάλειας περιεχομένου

Είδος πληροφοριών που λαμβάνονται συστηματικά μέσω Διαδικτύου (Internet) από τις εταιρίες

Ναυτιλιακή Βιομηχανία Συμπεράσματα Ναυτιλιακή Βιομηχανία Το κανονιστικό περιβάλλον, στα πλαίσια του ΙΜΟ, απαιτεί συνεχή προσαρμογή και βελτίωση της υποδομής των ναυτιλιακών εταιριών Γενική απαίτηση για ποιότητα από πλευράς ναυλωτών, νηολογίων και λιμενικών αρχών Σχετικά μικρή αποδοχή και υιοθέτηση τεχνολογικών λύσεων πέρα από των απαιτουμένων για τους παραπάνω λόγους

Ελληνόκτητη ναυτιλία Η πρώτη θέση της Ελληνόκτητης ποντοπόρου ναυτιλίας σε παγκόσμιο επίπεδο επιβεβαιώνει την ανταγωνιστικότητα της Η ελληνόκτητη ναυτιλία προχώρησε την τελευταία πενταετία σε επενδύσεις άνω των USD20 δις για την κατασκευή πλοίων Υπάρχουν διάφορα επιχειρηματικά μοντέλα ανάλογα με το στρατηγικό σχεδιασμό του φορέα

Ελληνόκτητη ναυτιλία (2) Επιχειρηματικά μοντέλα Συχνές αγοροπωλησίες πλοίων με σκοπό την αποκόμιση κερδών (Asset play) έναντι Διαχείρισης στόλου σε μακροπρόθεσμο επίπεδο με σκοπό την αποκόμιση κερδών από την εκμετάλλευση Δημιουργία εταιρικής δομής με σκοπό την αύξηση των μεγεθών Παραδοσιακής δομής με σκοπό τη διατήρηση του μεγέθους και τον περιορισμό του κόστους

Ελληνόκτητη ναυτιλία (3) Η διεύρυνση της χρήσης ηλεκτρονικών υπηρεσιών και εφαρμογών καθώς και η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών εξαρτάται από το επιχειρηματικό μοντέλο κάθε εταιρίας Οι σημαντικού ύψους επενδύσεις σε νεόδμητα πλοία ενισχύουν την ανάπτυξη υποδομών και την εξαρχής εγκατάσταση νέων τεχνολογιών

Προτάσεις προς τις Ν.Ε. Ανάπτυξη των υποδομών σε νέες τεχνολογίες ανάλογα με τον επιχειρηματικό σχεδιασμό Παρακολούθηση των επερχόμενων τηλεπικοινωνιακών εξελίξεων Διαλειτουργικότητα μεταξύ των εγκατεστημένων εφαρμογών Εκπαίδευση προσωπικού στις διαδικτυακές εφαρμογές Συνεργασία με εξειδικευμένα στελέχη σε θέματα ΙΤ