Οι αλυκές του κόλπου Καλλονής και οι φτερωτοί επισκέπτες τους Where are these flamingos coming from? Οι αλυκές του κόλπου Καλλονής και οι φτερωτοί επισκέπτες τους

Οι Παραδοσιακές Αλυκές Σε όλες τις ακτές της Ευρώπης και της Μεσογείου, από τη Βρετάνη στη γαλλική ακτή του Ατλαντικού, έως τη Μαύρη Θάλασσα, όπως και σε πολλά νησιά, κάποιες περιοχές παράγουν ακόμη αλάτι με τον ίδιο τρόπο ή τουλάχιστον με ελάχιστες διαφοροποιήσεις όπως πριν από 1000 χρόνια. Οι αλυκές αυτές αποτελούν εκπληκτική πολιτιστική κληρονομιά. Εκτός από αυτό, αποτελούν επίσης σημαντικούς υγροτόπους για φωλεάζοντα και μεταναστευτικά πουλιά, παίζοντας, ταυτόχρονα, σημαντικό ρόλο στην τοπική οικονομία. Οι παραδοσιακές αλυκές είναι πολύτιμες για παιδαγωγικούς, τουριστικούς και επιστημονικούς σκοπούς.

Οι Αλυκές Οι αλυκές είναι ουσιαστικά παράλια ημι-τεχνητά οικοσυστήματα, των οποίων η αρχή λειτουργίας βασίζεται στην ταυτόχρονη χρήση τριών ανανεώσιμων πόρων: α) του θαλασσινού νερού, β) της ηλιακής ενέργειας και γ) της αιολικής ενέργειας. Oι βασικές εγκαταστάσεις των αλυκών συνίστανται στα ακόλουθα: Θερμάστρες εξάτμισης Αλοπήγια, ή κρυσταλλοπήγια, ή τηγάνια Ταμιευτήρες άλμης Αντλιοστάσια, αντλίες άλμης, αλμαγωγοί, κανάλια, υδροθυρίδες κλπ Εξοπλισμός συγκομιδής, μονάδα πλύσης και μονάδα απόθεσης Μετεωρολογικός σταθμός Χημικό εργαστήριο

Ο υγρότοπος των Αλυκών Καλλονής Το σημαντικότερο τμήμα του υγροτόπου βρίσκεται στο βόρειο και ανατολικό τμήμα του κόλπου, όπου βρίσκεται και η ομώνυμη αλυκή, επειδή φωλιάζουν σπάνια – απειλούμενα και για τον λόγο αυτό προστατευόμενα, πουλιά. Η αλυκή Καλλονής έχει δημιουργηθεί κυρίως από την αποθετική δράση των χειμάρρων Ξυνόροδου και Τσικνιά, οι οποίοι καταλήγουν στο μοιχό του κόλπου.

Φοινικόπτερα (Phoenicopterus ruber) Το φλαμίνγκο είναι πολύ εντυπωσιακό πουλί. Είναι ψιλόλιγνο με λεπτά πόδια και γαμψή μύτη. Η ψηλή και λεπτοκαμωμένη κορμοστασιά του, με τον μακρύ λαιμό σε σχήμα σίγμα και τα πανύψηλα ροδόχρωμα πόδια, κάνει την αναγνώριση του πολύ εύκολη. Το φτέρωμα στα ώριμα πουλιά είναι άσπρο με μια ρόδινη απόχρωση. Τα ανήλικα πουλιά είναι επίσης άσπρα, αλλά έχουν λίγο μαύρο χρώμα στις φτερούγες τους. Στο τόπο μας, τα φλαμίνγκο αποτελούν ένα σύνηθες μετανάστη και επισκέπτη στις δύο αλυκές της Καλλονής και του Πολυχνίτου κατά τη χειμερινή περίοδο. Η μετανάστευση λαμβάνει χώρα από τον Οκτώβριο μέχρι τον Απρίλιο. 

Καλαμοκανάς (Himantopus himantopus) Ο Καλαμοκανάς είναι μεγάλος, όπως ένας γλάρος, με πόδια όμως πολύ μακριά κόκκινα. Έχει φτερά μαύρα και το κάτω μέρος λευκό. Το καλοκαίρι το αρσενικό έχει τη ράχη και το πάνω μέρος του κεφαλιού μαύρα. Το θηλυκό έχει το κεφάλι και το λαιμό λευκά. Ζει σε έλη, λιμνοθάλασσες και βάλτους. Τρέφεται με έντομα, νύμφες, σκουλήκια και αυγά ψαριών.

(Egretta garzetta) Λευκοτσικνιάς Είναι Ερωδιός μεσαίου μεγέθους με κατάλευκη όψη. Ξεχωρίζει από τα μαύρα πόδια του με τα κίτρινα δάχτυλα και το μαύρο μακρύ, λεπτό ράμφος του. Την άνοιξη τα δάχτυλα των ποδιών του γίνονται ακόμη πιο κίτρινα. Κατά την εποχή του ζευγαρώματος και της αναπαραγωγής το πουλί φοράει το πιο εντυπωσιακό στολίδι του που είναι ένα μακρύ λεπτό λοφίο που κρέμεται προς τα κάτω, ενώ το σύνολο ολοκληρώνεται με τα φτερά από τους ώμους του, που μακραίνουν και σχηματίζουν ένα κρεμαστό ανάλαφρο μανδύα.

Σταχτοτσικνιάς (Ardea cinerea) Ο μεγαλύτερος ερωδιός της Ευρώπης με 90 περίπου εκατοστά μήκος. Παρατηρείται όλο το χρόνο στην Ελλάδα. Πολλά πουλιά είναι αποδημητικά που περνούν από πολλά μέρη της χώρας μας κατά την περίοδο μετανάστευσης. Διακρίνονται από το σταχτί πάνω μέρος, λευκωπό κάτω μέρος και το χαρακτηριστικό του λοφίο. Από το ύψος του ματιού του ξεκινά μια πλατιά μαύρη ράβδωση που φτάνει μέχρι την άκρη του μακριού, κομψού λοφίου του. Έχει άσπρο πρόσωπο και στήθος με μαύρες ραβδώσεις. Ράμφος μακρύ και κίτρινο. Την εποχή του ζευγαρώματος το ράμφος και τα καστανά πόδια του, παίρνουν κοκκινωπή απόχρωση

φαλαρίδα (Fulica atra) Η φαλαρίδα είναι ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα παρυδάτια πτηνά. Έχει μήκος 36-42 cm, ενώ το άνοιγμα φτερών της κυμαίνεται από 70 έως 80 cm. Δεν υπάρχουν έντονες μορφολογικές διαφορές μεταξύ των αρσενικών και θηλυκών ατόμων. Ο γενικός χρωματισμός τους είναι από σκούρο γκριζωπό ως μαύρο χρώμα σε όλο το σώμα και στο κεφάλι τους, όπου όμως εκεί το μαύρο διακόπτετε από το λευκό ράμφος της πάνω στο οποίο υπάρχει μια επίσης λευκού χρώματος μετωπιαία ασπίδα. Χαρακτηριστικά είναι και τα μάτια της τα οποία έχουν ένα έντονο κόκκινο χρώμα. Οι πληθυσμοί της φαλαρίδας είναι συνήθως μεταναστευτικοί, αλλά υπάρχουν και ορισμένοι στατικοί πληθυσμοί, ακόμα και στην χώρα μας.

Ασημόγλαρος (Larus cachinnans) Ο μεγαλύτερος γλάρος της Ελλάδας. Είναι λευκός με γκρίζες φτερούγες και πλάτη, κίτρινα πόδια και ράμφος. Είναι ένα από τα πιο προσαρμοστικά πουλιά. Αν και το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού του φωλιάζει στις νησίδες στη θάλασσα, υπάρχουν σημαντικές αποικίες και σε υγροτόπους. Έχει μήκος: 65 εκ. και άνοιγμα φτερών: 1,5 μέτρα

Βαρβάρα (Tadorna Tadorna) Η Βαρβάρα έχει λευκό φτέρωμα στο σώμα, το μαύρο κεφάλι και το μαύρο πάνω μέρος του λαιμού είναι πολύ χαρακτηριστικός ο καστανός δακτύλιος στο στήθος. Επίσης χαρακτηριστικά είναι το κόκκινο ράμφος και τα μαύρα πρωτεύοντα φτερά. Το αρσενικό ξεχωρίζει από το θηλυκό από το κόκκινο ύβωμα που υπάρχει στο μέτωπο, στη βάση του ράμφους του. Στη χώρα μας αναπαράγεται μικρός αριθμός ζευγαριών σε λιμνοθάλασσες και αλυκές, όπως στις αλυκές Καλλονής της Λέσβου. Κύριος τόπος αναπαραγωγής τους είναι οι ακτές της Β. Ευρώπης.

Καστανοκέφαλος γλάρος (Larus ridibundus). Έχει μήκος 35-38 εκατοστά. Το χρώμα των φτερούγων είναι σταθερά σταχτί με σκούρο περιθώριο. Επίσης σταθερό όλες τις εποχές παραμένει το λευκό χρώμα που έχει στο υπόλοιπο φτέρωμα. Το κεφάλι του, το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα του έτους, είναι λευκό με μια σκούρα βούλα πίσω από το μάτι. Κατά την αναπαραγωγική όμως περίοδο γίνεται ολόκληρο σκούρο καστανό. Το ράμφος του είναι κοκκινωπό αλλά την εποχή του ζευγαρώματος παίρνει ένα σκούρο κερασί χρώμα. Εμφανίζεται σε πολύ μεγάλους αριθμούς όλες τις εποχές του χρόνου, πλην του καλοκαιριού, γιατί την περίοδο εκείνη μεταναστεύει στις βορειότερες χώρες της Ευρώπης για να αναπαραχθεί.

Χαλκόκοτα (Plegadis falcinellus) Εντυπωσιακό πουλί, διακρίνεται από το ομοιόμορφο μαύρο πτέρωμά του. Ιδιαίτερα την περίοδο της αναπαραγωγής, το πτέρωμα δείχνει μια πορφυρή, ορειχαλκόχρωμη και πράσινη ανταύγεια. Διαθέτει μακρύ ράμφος κυρτό προς τα κάτω. Λεπτή σιλουέτα, με στρογγυλεμένες στην άκρη φτερούγες. Σχηματίζει αποικίες, πολλές φορές μαζί με τους ερωδιούς, σε δέντρα, θάμνους και κυρίως μεγάλους καλαμιώνες. Τους ανοιξιάτικους μήνες μπορεί να τη συναντήσει κάποιος ακόμα και στους πιο μικρούς υγροτόπους του τόπου μας σε λίγα άτομα ή και σε μεγάλα κοπάδια.

Αβοκέτα Η Αβοκέτα φωλιάζει και στους υγροτόπους της Λέσβου και Λήμνου, ενώ κατά το χειμώνα είναι πιο πολυπληθής. Το 2009 καταγράφηκαν 69 ζευγάρια στις 1/6 στις αλυκές Καλλονής. Παρυδάτιο πτηνό με μέγεθος 43 εκατοστά όσο και του Καλαμοκανά. Το μακρύ, λεπτό και με κλίση προς τα πάνω ράμφος της την κάνει εύκολα αναγνωρίσιμη. Αν και έχει ασπρόμαυρο φτέρωμα παρόμοιο με του Καλαμοκανά ωστόσο ξεχωρίζει με προσεκτικότερη παρατήρηση. Ιανουάριος 2012   Δευτέρα Τρίτη Τετάρτη Πέμπτη Παρασκευή Σάββατο Κυριακή 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31