ΕΦΑΡΜΟΓΗ-ΣΥΛΛΟΓΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Θεατροπαιδαγωγικές πρακτικές στο νηπιαγωγείο
Μέσα συλλογής δεδομένων α) η βιντεοσκόπηση, φωτογράφηση , μαγνητοφώνηση* α1) να ανακαλούμε λεπτομέρειες από όσα διαδραματίστηκαν στην δραστηριότητα και α2) να παρακολουθούμε τον εαυτό μας σε δράση (για αναστοχασμό επιβεβαίωση, αναθεώρηση ενεργειών, διατύπωση κρίσης, τι λειτούργησε και τι όχι ) * ύστερα από συνεννόηση με τις νηπιαγωγούς και μόνο με προϋποθέσεις που έχουν τεθεί από το Τμήμα
Β)σημειώσεις πεδίου και στοχαστικές παρατηρήσεις β1) Συμπυκνωμένες σημειώσεις (the condensed account): απλές λέξεις , ασύνδετες προτάσεις σχετικά με το τι έχει συμβεί κατά τη διάρκεια της παρατήρησης. β2) Επεκταμένες σημειώσεις (the expanded account): ανάλυση των συμπυκνωμένων σημειώσεων. Επέκταση σε λέξεις –κλειδιά.) β3) Ημερολόγιο –τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια της έρευνας πεδίου (fieldwork journal): Αφορά την προσωπική πλευρά της έρευνας, -εμπειρίες, ιδέες, φόβοι, λάθη, αναστάτωση-σύγχυση, προβλήματα. -«Aha! Moments».
Το ημερολόγιο έρευνας πεδίου χρησιμοποιείται ως εργαλείο: Το ημερολόγιο έρευνας πεδίου χρησιμοποιείται ως εργαλείο: i) της συστηματικής καταγραφής της πρακτικής, ii) της παρακολούθησης της πορείας της δικής σας και των παιδιών ii) του στοχασμού για όσα συνέβαιναν στην τάξη καθώς και των αλλαγών που προέκυπταν
γ) Η πιο σημαντική αλλαγή Most significant change technique Κατά την τελευταία εβδομάδα κατά τη γνώμη σου ποια ήταν η πιο σημαντική αλλαγή που συνέβη σε σένα στην διάρκεια της πρακτικής σου άσκησης Ερώτηση πάνω στην οποία καλείστε να γράψετε μια αφήγηση, ιστορία: Μια καλή ιστορία εξηγεί σχέσεις, μια σειρά γεγονότων, αιτίες, αποτελέσματα, συναισθήματα, και μια ιεράρχηση στο τι είναι σημαντικό για μας.
ο αναστοχασμός σας αφορά α) την αποτελεσματικότητα της δράσης μας πάνω στα παιδιά και τις αντιδράσεις τους β) την ίδια τη δράση μας, το πώς οργανώσαμε και συνδυάσαμε τις δραστηριότητές μας γ) σημειώνεται ότι αποτελεί ζητούμενο ο αναστοχασμός στην δράση (reflection in action) ο αναστοχασμός πάνω τη δράση (reflection on action)
Σχόλια – παρατηρήσεις για μια εφαρμογή και έρευνα όπου αξιοποιείται το θέατρο/δράμα Α) να αξιολογήσουμε τον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά αντιλαμβάνονται και αναπτύσσουν δεξιότητες που σχετίζονται με το θέατρο/δράμα και Β) να καταγράψουμε την επίτευξη παιδαγωγικών στόχων, την ανθρώπινη εμπειρία που αποκτούν από την συμμετοχή τους μαζί με άλλους σε αυτό το ταξίδι.
Πώς γράφουμε τα σχόλιά μας πού εστιάζουμε Θυμίζουμε ότι : Α) Είναι χρήσιμο να καταγράφουμε το ΠΡΙΝ το ΚΑΤΑ και το ΜΕΤΑ . Β) Εστιάζουμε εκτός από τους προκαθορισμένους στόχους σε σημεία κλειδιά (Aha moments σύμφωνα με τον O'Tool), τα οποία μπορούν να μας δώσουν πολλά στοιχεία που δεν είχαμε προβλέψει και να μας οδηγήσουν σε μια διαδικασία αλλαγής και συνειδητοποίησης όπως μας λέει και ο Shοn στην μελέτη του για το αναστοχαστικό ερευνητή στην δράση. Γ) προσέχουμε τον τρόπο που αναλύουμε και ερμηνεύουμε, για παράδειγμα: Κρίσεις όπως : "ο Γ φάνηκε ότι βελτίωσε την αυτοπεποίθησή¨ δεν σημαίνουν τίποτα αν δεν συμπληρωθούν με συγκεκριμένα παραδείγματα πχ ο Γ. "συμφώνησε να πει το παραμύθι όταν το ζητήσαμε" ( Winston 2005, σ. 118 )
Διευκρινίσεις για τη δομή της παρέμβασης Οι ομάδες μεταβαίνουν στο νηπιαγωγείο σε τετράδες. Θεωρείται σκόπιμο στην οργάνωση της δουλειάς σας οι δύο να εστιάζουν στις δραστηριότητες και οι άλλες/οι δύο να φροντίζουν για την συλλογή των δεδομένων και την πρώτη καταγραφή ( και αυτό να ενελλάσσεται-γενικά να μην δημιουργείτε σύγχυση αλλά να είναι ξεκάθαρο ποιος κάνει τι;) Μόλις τελειώσει η δραστηριότητα να διαθέσετε άμεσα κάποιος χρόνο για την ανατροφοδοτική συζήτηση μεταξύ σας. Είναι το σημείο που πρέπει να σημειωθεί ο αναστοχασμός στην δράση και να αρχίσει η επέκταση σημειώσεων
Ερωτήματα που προτείνεται να θέσετε στην έρευνά σας Α) Αφορούν τον εαυτό σας και τη δράση σας -Τι παρατήρησα για τον εαυτό μου και σε τι με βοήθησε να αλλάξω τον τρόπο που λειτούργησα -Τι έμαθα τι κέρδισα -Τί παρατήρησα για τον τρόπο που λειτούργησα ως παιδαγωγός -Πόσο αποτελεσματικά λειτούργησα στις δραστηριότητες
Β) Αφορούν την αποτελεσματικότητα στα παιδιά όπως εσείς την ερμηνεύσατε μετά την ανάλυση των δεδομένων σας και συγκεκριμένα:
Β1) Σε σχέση με την θεατρική δραστηριότητα Β1) Σε σχέση με την θεατρική δραστηριότητα Τα κριτήρια αξιολόγησης σχετίζονται με την πρόοδο των παιδιών σε 3 δραστηριότητες -τη δημιουργία, -την ανταπόκριση και -την παρουσίαση, (Όπως έχουν καταγραφεί στον οδηγό διδασκαλίας Drama in Schools) Στην πρακτική μας κάνουμε προσαρμογή σε αυτά τα κριτήρια
Β1-α. δημιουργία Εξετάζεται το κατά πόσο τα παιδιά: Ακούν ιστορίες, μέσα από θεατρικές φόρμες εξερευνούν και εκφράζουν ιδέες Αντιλαμβάνονται χαρακτήρες; Χρησιμοποιούν μια σειρά δεξιότητες, τεχνικές, θεατρικές μορφές, συμβάσεις για να εκφράσουν ιδέες και συναισθήματα Χρησιμοποιούν απλά αντικείμενα Χρησιμοποιούν την φαντασία τους και δουλεύουν μαζί με άλλους Συγκεντρώνονται, ακούν τις οδηγίες και συνεργάζονται με άλλα παιδιά σε δυάδες ή ομάδες για να δημιουργήσουν μια εικόνα, μια μικρή σκηνή, κ.ά
Β1β. παρουσίαση- performing 1.Παίρνουν μέρος σε ένα μικρό θεατρικό γεγονός μαζί με άλλους 2.Υιοθετούν έναν ρόλο και απαντούν σε ρόλο 3. Χρησιμοποιούν το χώρο, τον τόπο, την κίνηση με φαντασία
Β1γ.Ανταπόκριση Εκφράζουν και περιγράφουν τα συναισθήματά τους σχετικά με μια θεατρική δραστηριότητα ή παρουσίαση Καταλαβαίνουν συγκεκριμένες στιγμές και γιατί χρησιμοποίησαν άλλη φωνή ή κίνηση ανάλογα με την περίπτωση Αναγνωρίζουν την δουλειά των άλλων παιδιών που εκφράζεται με θεατρική μορφή Κάνουν συσχετισμούς ανάμεσα σε μια θεατρική ιστορία, ένα δρώμενο, μια δραστηριότητα σε σχέση με θέματα από την δική τους πραγματικότητα*
* έχουμε πάντα κατά νου τα στοιχεία που έχουμε αναφέρει για τη σημασία της θεατροπαιδαγωγικής διαδικασίας: να εμπλέκει τα παιδιά σε ανάληψη ρόλων, οπότε υιοθετούν διαφορετικές οπτικές γωνίες σε μια «πραγματική» εμπειρία Να βοηθά τα παιδιά δημιουργούν νέους κόσμους και να δίνουν νέες λύσεις σε προβλήματα, να συνδέσουν με τη δική τους πραγματικότητα, να κατανοήσουν τον κόσμο που ζουν
Β2) Σε σχέση με την παιδαγωγική πράξη δεξιότητες και γνώσεις Αποτελέσματα ορίζονται με βάση τους στόχους που θέσατε σε κάθε διδακτική παρέμβαση - συνεργασία και επικοινωνία με τα άλλα παιδιά - συνεργασία με την εκπαιδευτικό, -μπαίνουν τα παιδιά στη θέση του άλλου - ακολουθούν τις οδηγίες - παίρνουν πρωτοβουλίες (ατομικές ευκαιρίες για μάθηση) - ανταποκρίνονται σε ερωτήσεις, - σχολιάζουν, αντιλαμβάνονται θέματα, αναπτύσσουν τις δικές τους ιδέες
Βιβλιογραφία – Links Ashwell M. (2002). Δημιουργία-Παρουσίαση-Ανταπόκριση: Ανιχεύοντας την πρόoδο των μαθητών στο Drama, σσ105-112. Στο Γκόβας Ν. Κακλαμάνη Φ. Αναζητώντας τη θέση του Θεάτρου στην Εκπαίδευση ) (επ) Αθήνα: Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκκπαίδευση Αυγητίδου, εκπαίδευση εκπαιδευτικών και κριτισμός αναστοχασμός. Η συμβολή των ημερολογίων στην πρακτική άσκηση των φοιτητών https://mail.google.com/mail/u/0/#inbox/CllgCHrfTTbfmzxBjNLTHzFNPfcf hRGwbbzDLxmgDGMJslFFxbBqsDwSRBpHcqHzjBGdQRWZXpg) Αυγητίδου Σ., Χατζόγλου Β (2013). Η εκπαίδευση του στοχαζόμενου εκπαιδευτικού στο πλαίσιο της Πρακτικής Άσκησης: η συμβολή των ημερολογιακών καταγραφών. Στο Ανδρούσου, Α., Αυγητίδου, Σ., (επ) Η πρακτική άσκηση στην αρχική εκπαίδευση των εκπαιδευτικών: Ερευνητικές προσεγγίσεις. Δίλτυο Πρακτικών Ασκήσεων. Τμήμα Εκπάιδευσης και Αγωγής στης Προσχολική Ηλικία (ΕΚΠΑ)
Βάμβουκας, Μ. (2002 ). Εισαγωγή στην ψυχοπαιδαγωγική έρευνα και μεθοδολογία. Αθήνα: Γρηγόρης.σ. 202 Drama in schools / Arts Council England (2003) 2nd ed. London: The Council. Eisner, E (1985) The Art of Educational Evaluation, London, Falmer Press. O’ Toole, J. (2006). Doing Drama Research. Australia: Drama Australia, p. 102. Schön, D. (1983) The Reflective Practitioner. How professionals think in action, London: Temple Smith. Spradley, J. (1980). Participant Observation. Orlando, Florida: Holt, Rinehart and Winston, Inc., pp. 69-72. Taylor Ph. ((2005) Researching Drama and Arts Education. London and new York. RoutledgeFalmer Winston J. , Tandy M. ((2001). Beginning Drama 4-11. London: David Fulton Publishers