Διεθνείς Επιχειρήσεις και Επενδύσεις Ειρήνη Ράμφου, ΒΑ, ΜΒΑ, Phd Email: iramfou@unipi.gr Πανεπιστήμιο Πειραιώς Τμήμα Οικονομικής Επιστήμης

Τρόποι εισόδου στην διεθνή αγορά (Είσοδος μέσω εξαγωγών) Trade related entry Έμμεση εξαγωγή (Indirect Exporting) Άμεση Εξαγωγή (Direct Exporting) Ενδο εταιρικές μεταφορές (Intra-corporate transfers) Είσοδος μέσω μεταφοράς (Transfer related entry) Αδειοδότηση (Licensing); Δικαιόχρηση (Franchising); Κατασκευή-Λειτουργία- Μεταφορά (Build-operate-transfer, BOT) Είσοδος μέσω Άμεσης Επένδυσης στο Εξωτερικό (Foreign Direct Investment – FDI) Κοινοπραξίες (Joint ventures) Ιδιόκτητες θυγατρικές (Wholly owned subsidiaries) Επίπεδο συμμετοχής, ελέγχου, κινδύνου, απόδοσης

Εξαγωγή (Exporting) Έμμεσοι εξαγωγείς (Indirect exporters) όπου η επιχείρηση χρησιμοποιεί ενδιάμεσες επιχειρήσεις, οι οποίες της παρέχουν την γνώση και τις υπηρεσίες που είναι απαραίτητες για την πώληση στο εξωτερικό. Άμεσοι εξαγωγείς (Direct exporters) όπου η επιχείρηση επικοινωνεί άμεσα με τους πελάτες της στις ξένες αγορές χωρίς τη χρήση ενδιάμεσων επιχειρήσεων. Ενδοεταιρικές μεταφορές (Intra-corporate transfers) όπου η επιχείρηση πουλά τα προϊόντα της σε μια θυγατρική επιχείρηση η οποία διαχειρίζεται τις εξαγωγές της.

Ενδιάμεσες επιχειρήσεις (Intermediary Companies) Επιχειρήσεις Διαχείρισης Εξαγωγών [Export management companies (EMC)]: Προωθούν τα προϊόντα της επιχείρησης σε αγοραστές και διανομείς του εξωτερικού, Παρακολουθούν εκθέσεις και προωθούν τα προϊόντα του πελάτη τους, Διενεργούν έρευνες αγοράς για να εντοπίσουν νέες αγορές, Προσαρμόζουν την συσκευασία των προϊόντων στις τοπικές απαιτήσεις, Παρέχουν τοπική διαφήμιση και μεταφράσεις, Βρίσκουν αντιπροσώπους, διανομείς και προμηθευτές στο εξωτερικό, Διαχειρίζονται τα έγγραφα εξαγωγών, τα τελωνειακά έγγραφα, τα logistics, τη συμφωνία με τους κανονισμούς, τις πληρωμές. Εξαγωγικές Εμπορικές Επιχειρήσεις [Export trading companies (ETC)] παρέχουν πολλές από τις υπηρεσίες των EMC και πρόσθετα αναλαμβάνουν την κυριότητα του προϊόντος πριν την εξαγωγή (αγοράζουν και μεταπωλούν αγαθά) λειτουργώντας ως ανεξάρτητοι διανομείς. Διαμεταφορείς (Freight Forwarders) εξειδικεύονται στη μεταφορά των αγαθών, κανονίζουν τα τελωνειακά έγγραφα, εξασφαλίζουν υπηρεσίες μεταφορών για τους πελάτες τους.

Υπεργολαβία (Sub-contracting) Η διαδικασία όπου μια ξένη επιχείρηση παρέχει σε ντόπιους κατασκευαστές πρώτες ύλες, ημικατεργαασμένα προϊόντα και τεχνολογία να παράγουν αγαθά, τα οποία στη συνέχεια αγοράζει η ξένη επιχείρηση.

Είσοδος με μεταφορά (Transfer related entry) Είσοδος σε μια ξένη αγορά μέσω της μεταφοράς περιουσιακών στοιχείων ή μέσω χορήγησης του δικαιώματος χρήσης αυτών σε μία άλλη επιχείρηση, συνήθως τοπική με αντάλλαγμα δικαιώματα (royalties) ή άλλες μορφές πληρωμής. Αδειοδότηση (Licensing): η επιχείρηση μισθώνει τα δικαιώματα της πνευματικής περιουσίας της (υλική και άυλη) σε τοπικές επιχειρήσεις έναντι αμοιβής (δικαιώματος). Δικαιόχρηση (Franchising): μια τοπική επιχείρηση (δικαιοδόχος - franchisee) λειτουργεί μια επιχείρηση χρησιμοποιώντας το όνομα του δικαιοπάροχου (franchisor) με αντάλλαγμα αμοιβή, ενώ ο δικαιοπάροχος ελέγχει το προϊόν και το marketing του. BOT: η επιχείρηση κατασκευάζει μια εγκατάσταση, την λειτουργεί για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και μετά μεταφέρει την ιδιοκτησία της σε μια άλλη επιχείρηση.

Ξένη Άμεση Επένδυση (Foreign Direct Investment -FDI) Όταν οι επιχειρήσεις θέλουν να εξασφαλίσουν δικαίωμα ιδιοκτησίας μιας ξένης επιχείρησης μέσω: Κοινοπραξίας (Joint venture): συνεργασία μεταξύ δύο ή περισσότερων επιχειρήσεων με σκοπό να δημιουργήσουν μια από κοινού ελεγχόμενη επιχείρηση που προωθεί το αμοιβαίο συμφέρον τους. Ιδιόκτητης θυγατρικής (Wholly owed subsidiary): μια ξένη επιχείρηση κατέχει το 100% της νέας επιχείρησης σε μια ξένη χώρα: Greenfield strategy: δημιουργία μιας ξένης επιχείρησης από την αρχή. Στρατηγική απόκτησης (Acquisition (brownfield) strategy): η επιχείρηση αποκτά μια εγκατάσταση και μετά την εκσυγχρονίζει/ανακατασκευάζει.

Πλεονεκτήματα και Μειονεκτήματα Στρατηγική Best used when a company wants Περιορισμοί Εξαγωγή Μικρή χρηματοοικονομική έκθεση Σταδιακή είσοδος στην αγορά Γνώση τοπικών αγορών Αποφυγή ξένων επενδυτικών περιορισμών Ευάλωτες στα δασμολογικά και μη δασμολογικά εμπόδια, Εφοδιαστική πολυπλοκότητα Πιθανές συγκρούσεις με διανομείς Υπεργολαβία Subcontracting Μικρός χρηματοοικονομικός κίνδυνος Ελάχιστη επένδυση στην παραγωγή Μειωμένος έλεγχος της ποιότητας, του προγραμματισμού παράδοσης… Πιθανά προβλήματα δημοσίων σχέσεων Αδειοδότηση Licensing Πρόσβαση στην αγορά με μικρό κόστος Αποφυγή δασμών και περιορισμών στις ξένες επενδύσεις Ο αδειούχος (Licensee) παρέχει γνώση της τοπικής αγοράς Περιορισμένες ευκαιρίες στην αγορά, Εξάρτηση από τον αδειούχο Πιθανές συγκρούσεις με τον αδειούχο, Πιθανή δημιουργία μελλοντικού ανταγωνιστή. Δικαιόχρηση Franchising Περισσότερος έλεγχος σε σχέση με την αδειοδότηση Ο δικαιοδόχος (Franchisee) παρέχει γνώση της τοπικής αγοράς. Περιορίζει τις ευκαιρίες στην αγορά και τα κέρδη, Εξάρτηση από τον δικαιοδόχο Κατασκευή-λειτουργία-μεταφορά BOT Οι περιορισμένοι πόροι των επιχειρήσεων εστιάζουν στο γνωστικό τους αντικείμενο Αποφυγή του μακροχρόνιου λειτουργικού κόστους Κίνδυνος υπέρβασης κόστους Καθυστερήσεις κατασκευής με προμηθευτές και εργολάβους Ξένη Άμεση Επένδυση FDI Αυξημένες δυνατότητες κέρδους, Έλεγχος λειτουργιών Γνώση τοπικής αγοράς Αποφυγή δασμολογικών και μη δασμολογικών εμποδίων στο εμπόριο. Αυξημένες χρηματοοικονομικές επενδύσεις Αυξημένη έκθεση στον πολιτικό κίνδυνο Ευάλωτες σε περιορισμούς της ξένης επένδυσης, Αυξημένη διαχειριστική πολυπλοκότητα

Παγκόσμιες στρατηγικές συμμαχίες (Global strategic alliances) Συμμαχίες με μεταφορά μετοχικού κεφαλαίου (Equity alliances ): συμφωνίες μεταξύ δύο ή περισσότερων επιχειρήσεων, όπου τα μέρη έχουν οικονομικό συμφέρον και έχουν αναλάβει ιδιοκτησιακό συμφέρον για την επιτυχία του εγχειρήματος: International joint venture (διεθνής κοινοπραξίες); International merger (διεθνής συγχωνεύσεις); International acquisition (διεθνής εξαγορές); Συμμαχίες χωρίς τη μεταφορά μετοχικού κεφαλαίου (International non-equity alliances) : συμφωνίες μεταξύ δύο ή περισσότερων επιχειρήσεων όπου οι υποχρεώσεις και τα κέρδη ανατίθενται σε κάθε μέρος βάσει συμβολαίου. Κάθε μέρος αποτελεί ξεχωριστεί νομική οντότητα με δικές της υποχρεώσεις ενώ δεν δημιουργείται νέα επιχείρηση.

Διεθνής Κοινοπραξία (International Joint Venture-IJV) Εταίρος B X% Δυο (η περισσότερες) επιχειρήσεις ενώνουν τις δυνάμεις τους και δημιουργούν μια ξεχωριστή νομική επιχείρηση που εκπροσωπεί τις επιμέρους συμμετοχές από τις μητρικές εταιρίες, Η κοινοπραξία υπόκειται σε κοινό έλεγχο, Η κοινοπραξία έχει τη δική της διοίκηση και το δικό της συμβούλιο, Επιδιώκεται η μακροχρόνια και σταθερή σχέση μεταξύ των μητρικών εταιριών.

Διεθνής Συγχώνευση ή εξαγορά Διεθνής Εξαγορά Εταίρος Α Νέα επιχείρηση Εταίρος Β Εξαγόρα Επιχείρηση A Διευρυμένη Επιχείρηση A Επιχείρηση Β

Non equity alliance Εταίρος A Εταίρος B Έργο Κοινοπραξία εκμετάλλευσης (Exploitation consortium): από κοινού ανάληψη κόστους εξερεύνησης και ανάπτυξης για τον εντοπισμό και την εξαγωγή φυσικών πόρων με εμπορική εφαρμογή με σκοπό την κατανομή του τεράστιου κόστους ανάπτυξης, Κοινοπραξία έρευνας και ανάπτυξης (R&D consortium): οι επιχειρήσεις αναλαμβάνουν από κοινού το κόστος έρευνας και ανάπτυξης και εν συνεχεία ακολουθούν διαφορετικούς δρόμος στην εφαρμογή ή το marketing των ωφελειών της κοινοπραξίας, Συμφωνία συμπαραγωγής (Co-production agreement): από κοινού ανάληψη των εξόδων παραγωγής για μεγάλα παραγωγικά έργα, Συμφωνία από κοινού παροχής υπηρεσιών (Co-service agreement): οι επιχειρήσεις μοιράζονται τις υπηρεσίες με όφελος και για τα δύο μέρη (π.χ. δύο αεροπορικές επιχειρήσεις μοιράζονται την παροχή υπηρεσιών προς τους πελάτες σε ένα διεθνές αεροδρόμιο) Συμφωνία από κοινού μάρκετινγκ (Co-marketing agreement): οι επιχειρήσεις μοιράζονται το marketing (π.χ. μοιράζονται τα κανάλια διανμής), Συμφωνία από κοινού management (Co-management agreement): οι επιχειρήσεις μοιράζονται την τεχνογνωσία τους σε θέματα διαχείρισης παραγωγής, εφοδιαστικής αλυσίδας, εκπαίδευσης προσωπικού, πληροφοριακών συστημάτων Συμφωνία μακροχρόνιας προμήθειας (Long term supply agreement): η επιχείρηση συμφωνεί να προμηθεύει μια άλλη επιχείρηση σε μακροχρόνια βάσει με αντάλλαγμα πληροφόρηση σε νέα προϊόντα και τεχνολογίες.

Οργάνωση Παγκόσμιων Στρατηγικών Συμμαχιών Συμφωνία από κοινού management (Shared management agreements): όλες οι επιχειρήσεις συμμετέχουν στην διοίκηση της συμμαχίας, Ειδική ρύθμιση (Assigned arrangement): ένας από τους εταίρους έχει την ευθύνη για την λειτουργία της κοινοπραξίας, Κατ’ εξουσιοδότηση ρύθμιση (Delegated arrangement):οι managers της κοινοπραξίας έχουν προσληφθεί ή τους έχει ανατεθεί η διαχείριση της κοινοπραξίας και οι εταίροι τη συμφωνούν να εξουσιοδοτήσουν τον έλεγχο της διαχείρισης σε αυτούς τους managers

Selecting the proper strategy