Χριστίνα Κ. Λιβαδά Επίκουρη Καθηγήτρια ΕΚΠΑ, Δικηγόρος Ιούνιος 2018 Βασικές αλλαγές και επιπτώσεις του νέου νομικού πλαισίου των ΑΕ στις εισηγμένες εταιρείες: Η περίπτωση του ΔΣ και των αποδοχών μελών ΔΣ και διευθυντικών στελεχών Χριστίνα Κ. Λιβαδά Επίκουρη Καθηγήτρια ΕΚΠΑ, Δικηγόρος Ιούνιος 2018

Συνολική επισκόπηση των βασικών αλλαγών του νέου νόμου σε ό,τι αφορά το ΔΣ Αλλαγές που αφορούν ήσσονος σημασίας ζητήματα (όπως π.χ. η πρόβλεψη ανώτατου αριθμού μελών ΔΣ Αλλαγές με τις οποίες διευκρινίζονται αμφισβητούμενα ζητήματα (όπως π.χ. το ότι το δικαίωμα απευθείας διορισμού μελών ΔΣ από μέτοχο μπορεί να χορηγηθεί σε περισσότερους μετόχους από κοινού ή η μέγιστη διάρκεια της θητείας των μελών του ΔΣ) Συστηματοποίηση υφιστάμενων υποχρεώσεων (όπως π.χ. σε ό,τι αφορά τις υποχρεώσεις των μελών του ΔΣ) Μείζονος σημασίας τροποποιήσεις (όπως π.χ. η ρύθμιση των συναλλαγών με συνδεδεμένα μέρη) Καινοτόμες διατάξεις (όπως π.χ. η ρύθμιση περί ελαττωματικών αποφάσεων του ΔΣ, οι ρυθμίσεις που αφορούν την πολιτική αποδοχών και την έκθεση αποδοχών και τη συμμέτοχή των μετόχων στην λήψη αποφάσεων σχετικά)

Α. Σύνθεση ΔΣ – Νέα στοιχεία Πρόβλεψη ανώτατου αριθμού μελών ΔΣ (έως 15 μέλη) Εφόσον ορίζεται ΝΠ ως μέλος του ΔΣ, το ΝΠ υποχρεούται να ορίσει ένα ΦΠ για την άσκηση των εξουσιών του ΝΠ. Το ΦΠ είναι εις ολόκληρον συνυπεύθυνο με το ΝΠ για την εταιρική διαχείριση. Παράλειψη ορισμού του ΦΠ ισοδυναμεί με παραίτηση του ΝΠ από τη θέση του μέλους του ΔΣ

Α. Σύνθεση ΔΣ – Νέα στοιχεία Προϋποθέσεις εκλογιμότητας των μελών του ΔΣ: πλήρης δικαιοπρακτική ικανότητα Διατήρηση των ειδικών διατάξεων για ορισμένες μορφές εταιρειών, π.χ. πιστωτικά ιδρύματα και επιχειρήσεις επενδύσεων Προϋποθέσεις σε σχέση με τις ιδιότητες και τα προσόντα που πρέπει να διαθέτουν τα πρόσωπα που εκλέγονται ως μέλη ΔΣ (π.χ. μέτοχοι με ορισμένο ποσοστό συμμετοχής ή πρόσωπα που έχουν συγκεκριμένες ιδιότητες) μπορεί να τίθενται και από το καταστατικό, αρκεί να μην οδηγούν σε καταστρατήγηση των αναγκαστικού δικαίου κανόνων της ΑΕ (όπως για παράδειγμα, να περιορίζουν σε τέτοιο βαθμό τον αριθμό των δυνάμενων να εκλεγούν προσώπων, ώστε να καταργείται εν τοις πράγμασι η δυνατότητα εκλογής δ.σ. από τη γ.σ.) ή να προβαίνουν σε διακρίσεις φύλου ή άλλες διακρίσεις αντικείμενες στο νόμο

Α. Σύνθεση ΔΣ – Νέα στοιχεία Καταστατική δυνατότητα απευθείας διορισμού μελών του ΔΣ από ορισμένο ή ορισμένους μετόχους με αύξηση όμως του ποσοστού των μελών που μπορούν να διοριστούν απευθείας από 1/3 σε 2/5 Το δικαίωμα απευθείας διορισμού μελών του ΔΣ μπορεί να χορηγηθεί σε περισσότερους μετόχους από κοινού με την προϋπόθεση πάντως ότι τα διοριζόμενα συνολικά μέλη δεν θα μπορούν να υπερβούν τον αριθμό που προκύπτει από το ποσοστό των 2/5

Α. Σύνθεση ΔΣ – Νέα στοιχεία Δυνατότητα εκλογής ή διορισμού αναπληρωματικών μελών του ΔΣ, ανεξάρτητα από το αν η δυνατότητα αυτή προβλέπεται ή όχι στο καταστατικό Θεώρηση ως αναπληρωματικών και των τυχόν επιλαχόντων σε περίπτωση εκλογής ΔΣ βάσει καταλόγων Δυνατότητα προσωρινής αναπλήρωσης σε περίπτωση σύγκρουσης συμφερόντων μέλους του ΔΣ με την εταιρεία (αν η δυνατότητα αυτή προβλέπεται στην πράξη εκλογής ή διορισμού του αναπληρωματικού μέλους) Δυνατότητα παράστασης των αναπληρωματικών μελών στις συνεδριάσεις του ΔΣ χωρίς δικαίωμα συμμετοχής στην ψηφοφορία (δεν θεσπίζεται ως προς αυτά διαδικασία πρόσκλησης) Δυνατότητα του αναπληρωματικού μέλους να αντιπροσωπεύει άλλο μέλος του ΔΣ

Α. Σύνθεση ΔΣ – Νέα στοιχεία Ελλιπές («κολοβό») ΔΣ Διατήρηση της δυνατότητας του ΔΣ να εκλέγει μέλη αυτού σε αντικατάσταση των μελών που εξέλιπαν λόγω παραίτησης ή θανάτου ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο απώλειας της ιδιότητας μέλους ή μελών του ΔΣ ακόμη και αν δεν προβλέπεται η δυνατότητα αυτή στο καταστατικό. Η εκλογή αυτή επιτρέπεται εφόσον η αναπλήρωση των παραπάνω μελών δεν είναι εφικτή από αναπληρωματικά μέλη. Η εκλογή από το ΔΣ γίνεται με απόφαση των απομενόντων μελών, αν είναι τουλάχιστον τρία (3), και ισχύει για το υπόλοιπο της θητείας του μέλους που αντικαθίσταται.

Α. Σύνθεση ΔΣ – Νέα στοιχεία Ελλιπές («κολοβό») ΔΣ Δυνατότητα καταστατικής πρόβλεψης ότι στις ως άνω περιπτώσεις τα υπόλοιπα μέλη μπορούν να συνεχίσουν τη διαχείριση και την εκπροσώπηση της εταιρείας και χωρίς την αντικατάσταση των ελλειπόντων μελών με την προϋπόθεση ότι ο αριθμός αυτών υπερβαίνει το ήμισυ των μελών, όπως είχαν πριν από την επέλευση των παραπάνω γεγονότων. Σε κάθε περίπτωση τα μέλη αυτά δεν επιτρέπεται να είναι λιγότερα των τριών (3).

Β. Θητεία μελών ΔΣ – Νέα στοιχεία Η μέγιστη διάρκεια θητείας των μελών του ΔΣ ορίζεται στο καταστατικό, δεν μπορεί όμως να υπερβαίνει τα έξι (6) έτη: τυχόν διορισμός μελών του ΔΣ για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ισχύει για τη μέγιστη θητεία των έξι ετών Η θητεία των μελών του ΔΣ παρατείνεται μέχρι τη λήξη της προθεσμίας, εντός της οποίας πρέπει να συνέλθει η αμέσως επόμενη τακτική γενική συνέλευση και μέχρι τη λήψη της σχετικής απόφασης: συνεπώς, η θητεία των μελών του ΔΣ παρατείνεται στην περίπτωση κατά την οποία συγκαλείται μεν η ΓΣ, πλην όμως αναβάλλεται ή διακόπτεται μέχρι να ληφθεί η απόφαση για εκλογή νέου ΔΣ από τη ΓΣ Η ΓΣ μπορεί, και αν το ορίζει το καταστατικό υποχρεούται, να αποφασίζει τμηματική ανανέωση του ΔΣ ή και διαδοχικές λήξεις της θητείας των μελών του («staggered board»). Στην περίπτωση αυτή επιτρέπεται να προβλεφθούν αρχικά άνισες θητείες των μελών του ΔΣ. Μπορεί για παράδειγμα να προβλέπεται στο καταστατικό ότι το ΔΣ ανανεώνεται κατά ένα ποσοστό ή κατά ένα αριθμό μελών ανά διετία

Γ. Ανάθεση αρμοδιοτήτων ΔΣ – Νέα στοιχεία Κατάργηση της δυνατότητας ανάθεσης του εσωτερικού ελέγχου σε μέλη του ΔΣ, καθώς η ανάθεση αυτή ενδέχεται να δημιουργεί σύγκρουση συμφερόντων και να μην διασφαλίζει την ανεξαρτησία και την αμεροληψία που οφείλουν να διαθέτουν οι εσωτερικοί ελεγκτές κατά την άσκηση των καθηκόντων τους Δυνατότητα σύστασης εκτελεστικής επιτροπής, οριζόμενης από το ΔΣ ή από το καταστατικό, τα οποία θα ρυθμίζουν τη σύνθεση, τις αρμοδιότητες, τα καθήκοντά της και τον τρόπο λειτουργίας της. Στην επιτροπή αυτή μπορούν να μετέχουν τόσο μέλη του ΔΣ όσο και τρίτοι (η δυνατότητα ανάθεσης καθηκόντων του ΔΣ σε συγκεκριμένα μέλη του μπορούσε να περιλαμβάνει και τη δημιουργία επιτροπής με καθήκοντα λήψης αποφάσεων) Αναφορά στην εκλογή εκτελεστικών, μη εκτελεστικών και ανεξάρτητων μη εκτελεστικών μελών του ΔΣ με τις προϋποθέσεις και τις συνέπειες του Ν 3016/2002

Δ. Πρόεδρος ΔΣ Εκλογή μεταξύ των μελών του ΔΣ του προέδρου, αν δεν τον έχει ήδη ορίσει το καταστατικό ή η γενική συνέλευση. Το καταστατικό, η γενική συνέλευση ή και το ΔΣ εκλέγουν επίσης αναπληρωτή του προέδρου. Εφόσον δεν υπάρχει πρόεδρος ούτε αναπληρωτής του, καθήκοντα προέδρου μπορεί να ασκήσει προσωρινά ο μέτοχος με τον μεγαλύτερο αριθμό μετοχών με δικαίωμα ψήφου. Το ΔΣ μπορεί να αντικαταστήσει τον πρόεδρο και τον αναπληρωτή του οποτεδήποτε. Αν τα πρόσωπα αυτά έχουν ορισθεί από το καταστατικό ή τη γενική συνέλευση, η αντικατάστασή τους από το ΔΣ γίνεται με πλειοψηφία των δύο τρίτων (2/3) του συνόλου των μελών. Ο πρόεδρος ασκεί τις αρμοδιότητες που προβλέπει ο νόμος και το καταστατικό.

Ε. Σύγκληση ΔΣ Πρόβλεψη της δυνατότητας μέλους ΔΣ που κατοικεί σε άλλη χώρα από εκείνη της συνεδρίασης ή εφόσον υπάρχει κάποιος άλλος σπουδαίος λόγος να αξιώσει τη συμμετοχή του σε συνεδρίαση του ΔΣ με τηλεδιάσκεψη, ακόμη και αν τούτο δεν προβλέπεται στο καταστατικό ή δεν συμφωνούν όλα τα μέλη του ΔΣ Υποχρέωση γνωστοποίησης της πρόσκλησης του ΔΣ προ πέντε (5) τουλάχιστον εργάσιμων ημερών (αντί δύο) πριν από τη συνεδρίαση, αν η τελευταία πρόκειται να λάβει χώρα εκτός της έδρας της εταιρείας Σε ό,τι αφορά τις συνεδριάσεις του ΔΣ ο κανόνας ότι σε κάθε περίπτωση απαιτείται η φυσική παρουσία τριών μελών κρίθηκε μη απαραίτητος, αφού και στο διά περιφοράς πρακτικό τα μέλη του ΔΣ μπορούν όλα να αντιπροσωπεύονται

ΣΤ. Ελαττωματικές αποφάσεις ΔΣ Θέσπιση ειδικών ρυθμίσεων, που δεν ταυτίζονται με τους αντίστοιχους κανόνες για τις ελαττωματικές αποφάσεις της ΓΣ για τους ακόλουθους λόγους: καθώς οι περισσότερες αποφάσεις του ΔΣ αφορούν θέματα διαχείρισης, θα ήταν παράτολμο να ανατεθεί στο δικαστήριο ο έλεγχος του κύρους διαχειριστικών αποφάσεων, ακόμη περισσότερο λόγω του κανόνα της επιχειρηματικής κρίσης, οι αποφάσεις του ΔΣ λαμβάνονται από όργανο που υπέχει ευθύνη απέναντι στην εταιρεία, ενώ καταρχήν οι μέτοχοι είναι ανεύθυνοι: υπό την έννοια αυτή, η ευθύνη των μελών του ΔΣ αποτελεί ασφαλιστική δικλείδα, που θα αντιμετωπίζει με κάποια επάρκεια, έστω και ex post, τα προβλήματα των παράνομων αποφάσεων του ΔΣ, οι αποφάσεις του ΔΣ αφού ληφθούν εκτελούνται, οπότε θα είναι συχνά χωρίς νόημα το να εξετάζεται αν οι αποφάσεις αυτές ήταν ή όχι «έγκυρες», ενώ, αν έχουν εκτελεσθεί, θα απομένει το ζήτημα της ευθύνης, ενώ παράλληλα θα λειτουργεί το φαινόμενο δικαίου.

ΣΤ. Ελαττωματικές αποφάσεις ΔΣ Ακυρότητα αποφάσεων του ΔΣ Αποφάσεις του ΔΣ, το περιεχόμενο των οποίων αντίκειται στο νόμο (και στα χρηστά ήθη) ή το καταστατικό είναι άκυρες. Αποφάσεις που λήφθηκαν με τρόπο που δεν είναι σύμφωνος με το νόμο ή το καταστατικό (παράβαση διαδικαστικών κανόνων) είναι επίσης άκυρες, εκτός αν λήφθηκαν ομοφώνως από όλα τα μέλη του ΔΣ, παρόντα ή νομίμως εκπροσωπούμενα. Ελαττώματα μεμονωμένων ψήφων που δόθηκαν από μέλη του ΔΣ (π.χ. ψηφίζει σύμβουλος, στο πρόσωπο του οποίου συντρέχει λόγος σύγκρουσης συμφερόντων) θα επηρεάζουν το κύρος της απόφασης μόνο, αν χωρίς την ψήφο αυτή δεν θα σχηματιζόταν πλειοψηφία.

ΣΤ. Ελαττωματικές αποφάσεις ΔΣ Ακυρότητα αποφάσεων του ΔΣ Την ακυρότητα μπορούν να επικαλεσθούν, εντός έξι (6) μηνών από την καταχώριση της απόφασης στο Γ.Ε.ΜΗ. ή από την καταχώρισή της στο βιβλίο πρακτικών: τα μέλη του ΔΣ ατομικά, και τρίτοι, μέτοχοι ή μη, μόνο αν έχουν προσωπικό και ειδικό έννομο συμφέρον. Στην περίπτωση αυτή δηλ. (όπως συμβαίνει και στην περίπτωση της άμεσης ζημίας) ο μέτοχος ή ο τρίτος έχουν ατομικό δικαίωμα προστασίας και θα έχουν έννομο συμφέρον να επικαλεστούν την ακυρότητα της απόφασης με αναφορά στη βλάβη που προσωπικά και άμεσα υφίστανται. Αν από την απόφαση προκύπτει διαρκής παραβίαση διατάξεων αναγκαστικού δικαίου, η δυνατότητα επίκλησης δεν υπόκειται σε προθεσμία, και η ακυρότητα μπορεί είτε να προταθεί από τους μετόχους (δεν είναι ανεκτό να διαιωνίζεται μια παράνομη κατάσταση στην εταιρεία, χωρίς να μπορούν να αντιδράσουν) είτε να ληφθεί υπόψη και αυτεπάγγελτα από το δικαστήριο

ΣΤ. Ελαττωματικές αποφάσεις ΔΣ Ακυρώσιμες και άκυρες αποφάσεις του ΔΣ κατ’ αναλογία με την ακυρωσία και την ακυρότητα αποφάσεων της ΓΣ λόγω της λειτουργικής ομοιότητας ορισμένων αποφάσεων που λαμβάνει το ΔΣ με εκείνες της ΓΣ Αποφάσεις του ΔΣ που αφορούν: την εξουσία περιορισμού ή αποκλεισμού του δικαιώματος προτίμησης σε περίπτωση έκτακτης αύξησης του κεφαλαίου (άρθρο 27(4)), την έκδοση τίτλων κτήσης μετοχών (άρθρο 56(2)), την έκδοση ομολογιακού δανείου με μετατρέψιμες ομολογίες (άρθρο 71(1)), ορισμένες αρμοδιότητες του ΔΣ (άρθρο 117(2)) είναι άκυρες ή ακυρώσιμες, με ανάλογη εφαρμογή των άρθρων 137 και 138 για την ακυρωσία και την ακυρότητα των αποφάσεων της ΓΣ. Αν η απόφαση του ΔΣ της οποίας η ακυρότητα αναγνωρίσθηκε δικαστικά υπέκειτο σε δημοσιότητα, το ίδιο ισχύει και για τη δικαστική απόφαση που αναγνώρισε την ακυρότητά της

Ζ. Καθήκοντα ΔΣ Καθήκον επιμέλειας: Τα μέλη του ΔΣ και κάθε τρίτο πρόσωπο, στο οποίο έχουν ανατεθεί από αυτό εξουσίες, οφείλουν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους και των αρμοδιοτήτων τους να: τηρούν το νόμο, το καταστατικό και τις νόμιμες αποφάσεις της ΓΣ, διαχειρίζονται τις εταιρικές υποθέσεις με σκοπό την προαγωγή του εταιρικού συμφέροντος, εποπτεύουν την εκτέλεση των αποφάσεων του ΔΣ και της ΓΣ και να ενημερώνουν τα άλλα μέλη του ΔΣ για τις εταιρικές υποθέσεις τηρούν τα κατά το νόμο αρχεία, βιβλία και στοιχεία, εξασφαλίζουν ότι οι ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις, η ετήσια έκθεση διαχείρισης και, όταν προβλέπεται, η δήλωση εταιρικής διακυβέρνησης, οι ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις, οι ενοποιημένες εκθέσεις διαχείρισης και η τυχόν ενοποιημένη δήλωση εταιρικής διακυβέρνησης, καθώς και η έκθεση αποδοχών συντάσσονται και δημοσιεύονται, σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου ή, κατά περίπτωση, σύμφωνα με τα διεθνή λογιστικά πρότυπα

Ζ. Καθήκοντα ΔΣ Καθήκον πίστης: Τα μέλη του ΔΣ και κάθε τρίτο πρόσωπο στο οποίο έχουν ανατεθεί από αυτό αρμοδιότητές του έχουν υποχρέωση πίστεως απέναντι στην εταιρεία. Οφείλουν ιδίως: α) Να μην επιδιώκουν ίδια συμφέροντα που αντιβαίνουν στα συμφέροντα της εταιρείας. β) Να αποκαλύπτουν έγκαιρα και με επάρκεια στα υπόλοιπα μέλη του ΔΣ τα ίδια συμφέροντά τους, που ενδέχεται να ανακύψουν από συναλλαγές της εταιρείας, οι οποίες εμπίπτουν στα καθήκοντά τους, καθώς και κάθε σύγκρουση των συμφερόντων τους με εκείνα της εταιρείας ή συνδεδεμένων με αυτήν επιχειρήσεων κατά την έννοια του άρθρου 32 του ν. 4308/2014, η οποία ανακύπτει κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Ως επαρκής αποκάλυψη θεωρείται εκείνη που περιλαμβάνει περιγραφή τόσο της συναλλαγής όσο και των ιδίων συμφερόντων. Οφείλουν ομοίως να αποκαλύπτουν και κάθε σύγκρουση των συμφερόντων της εταιρείας με τα συμφέροντα των προσώπων της παραγράφου 2 του άρθρου 99, εφόσον έχουν σχέση με τα πρόσωπα αυτά.

Ζ. Καθήκοντα ΔΣ Οι εταιρείες δημοσιοποιούν τις περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων και τυχόν συμβάσεις που έχουν συναφθεί και εμπίπτουν στο άρθρο 99 στην επόμενη τακτική γενική συνέλευση των μετόχων. Στις εταιρείες με τίτλους εισηγμένους σε ρυθμιζόμενη αγορά η δημοσιοποίηση γίνεται και με την ετήσια έκθεση του διοικητικού συμβουλίου. γ) Να τηρούν αυστηρή εχεμύθεια για τις εταιρικές υποθέσεις και τα απόρρητα της εταιρείας, τα οποία κατέστησαν γνωστά σ’ αυτούς λόγω της ιδιότητάς τους ως συμβούλων. Το μέλος του ΔΣ δεν δικαιούται να ψηφίζει σε θέματα στα οποία υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων με την εταιρεία του ίδιου ή προσώπων με τα οποία συνδέεται με σχέση υπαγόμενη στην παράγραφο 2 του άρθρου 99. Στις περιπτώσεις αυτές οι αποφάσεις λαμβάνονται από τα υπόλοιπα μέλη του ΔΣ, σε περίπτωση δε που η αδυναμία ψήφου αφορά τόσα μέλη, ώστε τα υπόλοιπα να μη σχηματίζουν απαρτία, τα λοιπά μέλη του ΔΣ, ανεξάρτητα από τον αριθμό τους, οφείλουν να προβούν σε σύγκληση γενικής συνέλευσης με αποκλειστικό σκοπό τη λήψη της συγκεκριμένης απόφασης

Η. Ευθύνη μελών ΔΣ Ο πυρήνας των διατάξεων διατηρείται: Κάθε μέλος του ΔΣ ευθύνεται έναντι της εταιρείας για ζημία που αυτή υφίσταται λόγω πράξης ή παράλειψης που συνιστά παράβαση των καθηκόντων του + κανόνας της επιχειρηματικής κρίσης: η απόδειξη σε σχέση με την τήρηση του υποκειμενικού μέτρου επιμέλειας και τη συνδρομή των προϋποθέσεων του κανόνα της επιχειρηματικής κρίσης βαρύνει το μέλος του ΔΣ Αν από κοινή πράξη περισσότερων μελών του ΔΣ προήλθε ζημία ή αν για την ίδια ζημία ευθύνονται παράλληλα περισσότεροι ή αν έχουν ενεργήσει περισσότεροι συγχρόνως ή διαδοχικά και δεν μπορεί να εξακριβωθεί τίνος η πράξη επέφερε τη ζημία, ενέχονται όλοι εις ολόκληρον. Το δικαστήριο όμως μπορεί να αποφασίσει για επιμερισμό της ευθύνης μεταξύ των υπευθύνων, ανάλογα με τη βαρύτητα της πράξης, το βαθμό του πταίσματος και την κατανομή των καθηκόντων των μελών του ΔΣ. Το δικαστήριο μπορεί να ρυθμίσει και το δικαίωμα αναγωγής των υπευθύνων μεταξύ τους.

Η. Ευθύνη μελών ΔΣ Αναμόρφωση της διαδικασίας για την άσκηση της εταιρικής αγωγής, η άσκηση της οποίας εμπίπτει καταρχήν στη διαχειριστική αρμοδιότητα του ΔΣ. Οι σχετικές διατάξεις παρέχουν στο ΔΣ την ευχέρεια να σταθμίσει το εταιρικό συμφέρον με βάση τα δεδομένα της συγκεκριμένης περίπτωσης και να αποφασίσει ενδεχομένως είτε την καθυστέρηση της άσκησης ή και την παράλειψη της άσκησης των εταιρικών αξιώσεων, εφόσον τούτο προκρίνεται από το εταιρικό συμφέρον στη δεδομένη περίπτωση. Διαδικασία άσκησης της εταιρικής αγωγής κατόπιν αιτήματος των μετόχων μειοψηφίας που εκπροσωπούν το ένα εικοστό 1/20 του καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου εφόσον το ΔΣ δεν έχει ήδη προβεί αυτοβούλως στην άσκηση των σχετικών αξιώσεων. Το ποσοστό αυτό δύναται να μειωθεί με καταστατική πρόβλεψη. Το ΔΣ αποφασίζει επί του αιτήματος των μετόχων αφού λάβει υπόψη του τις παρατηρήσεις και εξηγήσεις των μελών εκείνων του ΔΣ, που κατονομάζονται στην αίτηση των μετόχων. Αν η αίτηση των μετόχων προέρχεται από την πλειοψηφία τούτων, το ΔΣ υποχρεούνται να προβεί αμελλητί στην άσκηση της αγωγής, χωρίς υποχρέωση γνωστοποίησης της αίτησης στα μέλη που θεωρούνται υπεύθυνα.

Θ. Αμοιβές ΔΣ Τα μέλη του ΔΣ δικαιούνται να λάβουν αμοιβή ή άλλες παροχές, σύμφωνα με το νόμο και τα οριζόμενα στο καταστατικό και, κατά περίπτωση, την πολιτική αποδοχών της εταιρείας. Αμοιβή ή παροχή που χορηγείται σε μέλος του ΔΣ και δεν ρυθμίζεται στο νόμο και το καταστατικό βαρύνει την εταιρεία, μόνο αν εγκριθεί με ειδική απόφαση της ΓΣ. Αμοιβή συνιστάμενη σε συμμετοχή στα κέρδη της χρήσεως παρέχεται μόνον αν αυτό προβλέπεται στο καταστατικό και το ύψος της προσδιορίζεται με απόφαση της ΓΣ, η οποία αποφασίζει με απλή απαρτία και πλειοψηφία. Αμοιβή χορηγούμενη από τα κέρδη της χρήσεως λαμβάνεται από το υπόλοιπο των καθαρών κερδών που απομένει μετά την αφαίρεση των νόμιμων κρατήσεων για τακτικό αποθεματικό και τη διανομή του ελάχιστου μερίσματος υπέρ των μετόχων. Επί εισηγμένων εταιρειών τα ως άνω ισχύουν με την επιφύλαξη των οριζομένων στα άρθρα 110 και 111. Αμοιβή σε μέλη του ΔΣ για υπηρεσίες προς την εταιρεία βάσει ειδικής σχέσης, όπως ενδεικτικώς, από σύμβαση εργασίας, έργου ή εντολής καταβάλλεται με τις προϋποθέσεις των άρθρων 99 έως 101.

Θ. Αμοιβές ΔΣ Η ΓΣ μπορεί να επιτρέψει προκαταβολή αμοιβής για το χρονικό διάστημα μέχρι την επόμενη τακτική ΓΣ. Η προκαταβολή της αμοιβής τελεί υπό την αίρεση της έγκρισής της από την επόμενη τακτική ΓΣ Με την εξαίρεση των αμοιβών για υπηρεσίες προς την εταιρεία βάσει ειδικής σχέσης, αμοιβή ή παροχή που καταβλήθηκε ή αποφασίστηκε να καταβληθεί σε συγκεκριμένο μέλος του ΔΣ κατά τα ανωτέρω, μπορεί να μειωθεί από το δικαστήριο αν, με τις υφιστάμενες συνθήκες, είναι κατά εύλογη κρίση υπέρογκη και αντιτάχθηκαν στην απόφαση αυτή μέτοχοι που εκπροσωπούν το ένα δέκατο (1/10) του κεφαλαίου. Η αίτηση προς το δικαστήριο υποβάλλεται εντός αποκλειστικής προθεσμίας δύο (2) μηνών από την έγκριση της ΓΣ από μετόχους που εκπροσωπούν το ένα εικοστό (1/20) του μετοχικού κεφαλαίου και αντιτάχθηκαν στην απόφαση αυτή. Το δικαστήριο εκδικάζει την ανωτέρω αίτηση κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας και αποφαίνεται λαμβάνοντας υπόψη, ιδίως, τις αρμοδιότητες και τις ευθύνες του συμβούλου, τις προσπάθειες που έχει καταβάλει, το επίπεδο αντίστοιχων αμοιβών των συμβούλων σε άλλες παρόμοιες εταιρείες, και την κατάσταση, την απόδοση και τις προοπτικές της εταιρείας.

Θ. Αμοιβές ΔΣ «Say on pay» Θέσπιση υποχρέωσης για τις εισηγμένες εταιρείες να καταρτίζουν πολιτική αποδοχών για τα μέλη του ΔΣ και, αν υπάρχει, για τον γενικό διευθυντή ή τον αναπληρωτή του, η διάρκεια της οποίας δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 4 έτη από την έγκρισή της από τη ΓΣ. Έγκριση της πολιτικής αποδοχών από τη ΓΣ. Η ψήφος των μετόχων επί της πολιτικής αποδοχών είναι δεσμευτική. Στη σχετική ψηφοφορία δεν μετέχουν τα μέλη του ΔΣ που έχουν συγχρόνως την ιδιότητα του μετόχου, τα οποία δεν υπολογίζονται για το σχηματισμό της απαρτίας και της πλειοψηφίας. Μεταβατική ρύθμιση: Σε περίπτωση κατά την οποία δεν υπάρχει πολιτική αποδοχών: η εταιρεία συνεχίζει να καταβάλλει τις αμοιβές των μελών του ΔΣ, όπως αυτές είχαν κατά την προηγούμενη εταιρική χρήση. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει συμφωνία για τις αποδοχές των μελών του ΔΣ για την προηγούμενη εταιρική χρήση: η εταιρεία καταβάλλει αμοιβές, σύμφωνα με τις μέχρι τότε ισχύουσες πρακτικές της, κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 109, έως την επόμενη ΓΣ.

Θ. Αμοιβές ΔΣ Σε περίπτωση κατά την οποία η εταιρεία διαθέτει εγκεκριμένη από τη ΓΣ πολιτική αποδοχών και η ΓΣ δεν εγκρίνει την προτεινόμενη νέα πολιτική αποδοχών, η εταιρεία μπορεί να συνεχίσει να καταβάλλει τις αμοιβές των μελών του ΔΣ μόνο, σύμφωνα με την προηγούμενη, εγκεκριμένη πολιτική αποδοχών και να υποβάλει αναθεωρημένη πολιτική αποδοχών προς έγκριση από την επόμενη ΓΣ. Η εγκεκριμένη πολιτική αποδοχών μαζί με την ημερομηνία και τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας υποβάλλεται σε διατυπώσεις δημοσιότητας και παραμένει διαθέσιμη στο διαδικτυακό τόπο της εταιρείας, χωρίς χρέωση, τουλάχιστον για όσο χρονικό διάστημα αυτή ισχύει. Σε εξαιρετικές περιστάσεις επιτρέπεται προσωρινά η παρέκκλιση από την εγκεκριμένη πολιτική αποδοχών

Θ. Αμοιβές ΔΣ Ελάχιστο περιεχόμενο της πολιτικής αποδοχών: (α) τον τρόπο με τον οποίο η συγκεκριμένη πολιτική αποδοχών συνεισφέρει στην επιχειρηματική στρατηγική, στα μακροπρόθεσμα συμφέροντα και τη βιωσιμότητα της εταιρείας, (β) τις διαφορετικές συνιστώσες για τη χορήγηση σταθερών και μεταβλητών αποδοχών πάσης φύσεως, στα μέλη του ΔΣ, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων προαίρεσης, του δικαιώματος συμμετοχής των μελών του ΔΣ στα κέρδη της εταιρείας και όλων των επιμισθίων και άλλων επιδομάτων οποιασδήποτε μορφής, τα οποία μπορεί να χορηγούνται σε αυτά, υποδεικνύοντας τα αντίστοιχα σχετικά ποσοστά, (γ) τον τρόπο με τον οποίο ελήφθησαν υπόψη κατά τον καθορισμό της πολιτικής αποδοχών οι μισθολογικές και εργασιακές συνθήκες των εργαζομένων της εταιρείας, (δ) σαφή, περιεκτικά και διαφοροποιημένα κριτήρια για τη χορήγηση των μεταβλητών αποδοχών και ιδίως τα κριτήρια χρηματοοικονομικής και μη απόδοσης που εφαρμόζονται για τη χορήγηση των μεταβλητών αποδοχών, συμπεριλαμβανομένων, όπου κρίνεται σκόπιμο, των κριτηρίων που σχετίζονται με την εταιρική κοινωνική ευθύνη,

Θ. Αμοιβές ΔΣ Ελάχιστο περιεχόμενο της πολιτικής αποδοχών: (ε) τις μεθόδους με τις οποίες εκτιμάται ο βαθμός στον οποίον πληρούνται τα κριτήρια απόδοσης και σε περίπτωση χορήγησης αποδοχών βάσει μετοχών, τις περιόδους κατοχύρωσης και, όπου κρίνεται σκόπιμο, τη διατήρηση μετοχών μετά την κατοχύρωση, (στ) τις προϋποθέσεις για την αναβολή της καταβολής των μεταβλητών αποδοχών και τη χρονική διάρκεια αυτής, καθώς και τις προϋποθέσεις ανάκτησης των μεταβλητών αποδοχών από την εταιρεία, (ζ) τη διάρκεια των συμβάσεων της εταιρείας με τα μέλη του ΔΣ και τις ισχύουσες προθεσμίες προειδοποίησης, τα βασικά χαρακτηριστικά της συμπληρωματικής σύνταξης ή των προγραμμάτων πρόωρης συνταξιοδότησης των μελών του ΔΣ και τους όρους καταγγελίας των συμβάσεων, καθώς επίσης τις πληρωμές που συνδέονται με την καταγγελία των συμβάσεων,

Θ. Αμοιβές ΔΣ Ελάχιστο περιεχόμενο της πολιτικής αποδοχών: (η) τυχόν δικαιώματα συμμετοχής των μελών σε προγράμματα διάθεσης μετοχών της εταιρείας, (θ) τη διαδικασία λήψεως αποφάσεων για την έγκριση και τον προσδιορισμό του περιεχομένου της πολιτικής αποδοχών, τις διαδικαστικές προϋποθέσεις για την επανεξέταση, την αναθεώρηση και την εφαρμογή της, με ιδιαίτερη αναφορά στα μέτρα για την αποφυγή ή τη διαχείριση συγκρούσεων συμφερόντων και στο ρόλο της επιτροπής αποδοχών και άλλων σχετικών επιτροπών, εφόσον υπάρχουν τέτοιες. Σε περίπτωση αναθεώρησης της πολιτικής αποδοχών, η σχετική έκθεση του ΔΣ πρέπει να περιγράφει και να επεξηγεί όλες τις μεταβολές στην πολιτική αποδοχών. Στη σχετική απόφαση της ΓΣ των μετόχων πρέπει να περιγράφεται ο τρόπος με τον οποίο ελήφθησαν υπόψη οι ψήφοι και οι απόψεις των μετόχων επί της πολιτικής και των εκθέσεων, από την τελευταία ψηφοφορία σχετικά με την πολιτική αποδοχών κατά τη ΓΣ των μετόχων και εντεύθεν.

Θ. Αμοιβές ΔΣ Έκθεση αποδοχών Υποχρέωση των εισηγμένων εταιρειών να καταρτίζουν σαφή και κατανοητή έκθεση αποδοχών, η οποία περιέχει ολοκληρωμένη επισκόπηση του συνόλου των αποδοχών που ρυθμίζονται στην πολιτική αποδοχών για το τελευταίο οικονομικό έτος. Η έκθεση αποδοχών περιέχει, κατ’ ελάχιστον τις ακόλουθες πληροφορίες όσον αφορά τις αποδοχές κάθε επιμέρους μέλους του ΔΣ: (α) το σύνολο των αποδοχών που έχουν χορηγηθεί ή καταβληθεί, με ανάλυση στις επιμέρους συνιστώσες τους, τα σχετικά ποσοστά των σταθερών και των μεταβλητών αποδοχών και επεξήγηση του τρόπου εφαρμογής των κριτηρίων απόδοσης και του τρόπου με τον οποίο οι συνολικές αποδοχές συμμορφώνονται με την εγκεκριμένη πολιτική αποδοχών, (β) την ετήσια μεταβολή των αποδοχών των μελών του ΔΣ, της απόδοσης της εταιρείας και των μέσων αποδοχών των εργαζομένων πλήρους απασχόλησης της εταιρείας, εκτός των στελεχών, κατά τα τελευταία πέντε(5) οικονομικά έτη τουλάχιστον, με κοινή παρουσίαση των εν λόγω στοιχείων, ώστε να διευκολύνεται η σύγκριση των στοιχείων από τους μετόχους

Θ. Αμοιβές ΔΣ Έκθεση αποδοχών Η έκθεση αποδοχών περιέχει, κατ’ ελάχιστον τις ακόλουθες πληροφορίες όσον αφορά τις αποδοχές κάθε επιμέρους μέλους του ΔΣ: (γ) τυχόν αποδοχές πάσης φύσεως από οποιαδήποτε εταιρεία ανήκει στον ίδιο όμιλο, (δ) τον αριθμό μετοχών και δικαιωμάτων προαίρεσης για μετοχές που έχουν χορηγηθεί ή προσφερθεί στα μέλη του ΔΣ και τις κύριες προϋποθέσεις άσκησης των δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων της τιμής και της ημερομηνίας άσκησης, καθώς και οποιαδήποτε μεταβολή, (ε) τυχόν ασκηθέντα δικαιώματα προαιρέσεως από μέρους του ΔΣ στο πλαίσιο των προγραμμάτων διάθεσης μετοχών της εταιρείας, (στ) πληροφορίες για τη χρήση της δυνατότητας ανάκτησης μεταβλητών αποδοχών, (ζ) πληροφορίες σχετικά με τυχόν παρεκκλίσεις από την εφαρμογή της πολιτικής αποδοχών

Θ. Αμοιβές ΔΣ Η έκθεση αποδοχών του τελευταίου οικονομικού έτους υποβάλλεται προς συζήτηση στην τακτική ΓΣ, ως αντικείμενο της ημερήσιας διάταξης. Η ψήφος των μετόχων όσον αφορά την έκθεση αποδοχών είναι συμβουλευτική. Το ΔΣ οφείλει να επεξηγεί στην επόμενη έκθεση αποδοχών, τον τρόπο με τον οποίο ελήφθη υπόψη το ανωτέρω αποτέλεσμα της ψηφοφορίας κατά την τακτική ΓΣ. Μετά τη ΓΣ και με την επιφύλαξη των διατάξεων για τα προσωπικά δεδομένα, οι εταιρείες καθιστούν αμελλητί διαθέσιμη στο κοινό την έκθεση αποδοχών στον διαδικτυακό τους τόπο, χωρίς χρέωση, για περίοδο δέκα (10) ετών. Οι ελεγκτές της εταιρείας ελέγχουν, αν και κατά πόσον έχουν παρασχεθεί οι πληροφορίες του παρόντος άρθρου. Οι εταιρείες δεν περιλαμβάνουν στην έκθεση αποδοχών ειδικές κατηγορίες δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα ή δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που αφορούν την οικογενειακή κατάσταση των μελών του ΔΣ της εταιρείας. Τα μέλη του ΔΣ διασφαλίζουν ότι η έκθεση αποδοχών καταρτίζεται και δημοσιεύεται, σύμφωνα με τις απαιτήσεις των διατάξεων του παρόντος άρθρου. Η ευθύνη τους εξαιτίας παράβασης των διατάξεων του παρόντος άρθρου είναι συλλογική.