Οι μορφές του τρίτου τομέα της οικονομίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η εφαρμογή των 6Ps της διαχείρισης έργων στις αγροτικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις Νικόλαος Πάντος ΑΜ: 7717017 de7717002@teilar.gr Δημήτριος Καραθάνος ΑΜ: 7717002

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Σκοπός Η έννοια του Τρίτου Τομέα στην Οικονομία Οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί ως Επιχειρήσεις του Τρίτου Τομέα Εφαρμογή των 6Ps της Διαχείρισης Έργων στις Αγροτικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις Μεθοδολογική Προσέγγιση Συμπεράσματα Βιβλιογραφία

Σκοπός Κατανόηση της έννοιας του τρίτου τομέα στην οικονομία της Ε.Ε Κουλτούρα Πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες των κρατών - μελών της Οι αγροτικοί συνεταιρισμοί ως επιχειρήσεις του τρίτου τομέα Τα 6 Ps του Project Management στους αγροτικούς συνεταιρισμούς Purpose Pleasure Process Perception People Plan

Η έννοια του Τρίτου Τομέα στην Οικονομία Τρίτος τομέας Μη κερδοσκοπικός τομέας Αλληλέγγυα οικονομία Εναλλακτική οικονομία Οικονομία του μη κέρδους Κοινωνική Οικονομία Ηθικές Αξίες Παροχή υπηρεσιών δίχως να αποσκοπούν στην κερδοφορία Αυτόνομη διοίκηση Δημοκρατικές διαδικασίες διοίκησης και διαχείρισης Έμφαση στον άνθρωπο έναντι της εργασίας και του κεφαλαίου

Μορφές Κοινωνικών Επιχειρήσεων Παραδείγματα από τον Οδηγό για την Κοινωνική Ευρώπη (Ε.Ε. 2013) CIC (Community Interest Company – Εταιρεία Κοινοτικού Συμφέροντος), Ηνωμένο Βασίλειο Εταιρείες περιορισμένης ευθύνης Τομείς: παιδική μέριμνα, κοινωνική στέγαση, κοινοτικές μεταφορές, ψυχαγωγία. Δεν προσφέρονται φορολογικά πλεονεκτήματα Ευέλικτη νομική δομή και λιγότερο αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο σε σύγκριση με τα φιλανθρωπικά ιδρύματα Κοινωνικός συνεταιρισμός, Ιταλία Νομική προσωπικότητα και περιορισμένη ευθύνη Κάθε άτομο διαθέτει μία ψήφο Δεν μπορεί να διανεμηθεί πάνω από το 70% των κερδών Περιορισμένα μερίσματα SCIC (Société coopérative d’intérêt collectif), Γαλλία Εταίροι: αμειβόμενοι υπάλληλοι, εθελοντές, χρήστες, δημόσιοι φορείς, εταιρείες, ενώσεις, ιδιώτες Διοίκησή: εμπλέκονται όλοι οι εταίροι, σύμφωνα με την αρχή: «ένα άτομο, μία ψήφος»

Οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί ως Επιχειρήσεις του Τρίτου Τομέα Συνεταιριστικές αρχές Εθελοντική και ελεύθερη συμμετοχή Δημοκρατική διοίκηση των συνεταιρισμών Οικονομική συμμετοχή των μελών Αυτονομία και ανεξαρτησία των συνεταιρισμών Εκπαίδευση, πρακτική εξάσκηση και πληροφόρηση Συνεργασία μεταξύ συνεταιρισμών Ενδιαφέρον για την Κοινότητα (31ο συνέδριο του International Cooperative Alliance - ICA , Μάντσεστερ 1995)

Εφαρμογή των 6Ps της Διαχείρισης Έργων στις Αγροτικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (1/6) Purpose (Σκοπός) Projects με συγκεκριμένο σκοπό και αποτελέσματα που θα επιφέρουν μετρήσιμα οφέλη Οικονομική διάσταση Μεγιστοποίηση κερδών, καλύτερες τιμές Επενδυτικά έργα, (νέες γραμμές παραγωγής, νέα προϊόντα, νέες αγορές) Κοινωνική διάσταση Παροχή εργασίας Συμμετοχικές διαδικασίες Προβληματισμοί Συγχωνεύσεις σε μεγαλύτερα σχήματα Απώλεια του κοινωνικού αποτυπώματος: Έλλειψη εμπιστοσύνης Ελαχιστοποίηση της συμμετοχής των μελών στις διαδικασίες Έλλειψη του αισθήματος της υπερηφάνειας για τον συνεταιρισμό Δυσκολίες στην επίλυση συνεταιριστικών προβλημάτων Δυσμενής απόδοση και στα οικονομικά στοιχεία

Εφαρμογή των 6Ps της Διαχείρισης Έργων στις Αγροτικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (2/6) Process (Διαδικασία) Το έργο είναι διαδικασία μετασχηματισμού Ανάπτυξη εμπορικών σημάτων στα παραγόμενα προϊόντα Επιλογή συστήματος διασφάλισης ποιότητας Προβληματισμοί Βραδύτητα στην ανάπτυξή εμπορικών σημάτων Κυβερνητική προστασία και χρηματοδότηση Οργανωτική δομή Έλλειψη ικανότητας ανάληψης στρατηγικών αγοράς Υστέρηση ανάπτυξης επιχειρηματικής κουλτούρας Πρόταση Ανάπτυξη συστήματος ποιότητας ειδικά σχεδιασμένου για συνεταιριστικά προϊόντα Προώθηση των συνεταιριστικών αρχών στους καταναλωτές Παρακίνηση μελών και εργαζομένων για βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων τους και την επιχειρηματική τους απόδοση.

Εφαρμογή των 6Ps της Διαχείρισης Έργων στις Αγροτικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (3/6) Συναλλασσόμενοι Ενδιαφέρον Αγρότες/Μέλη Καλές τιμές Αξία πλεονασμάτων Μείωση κίνδυνων Πρόσβαση σε αγορές Συνέχιση της γεωργίας Πελάτες Ασφάλεια τροφίμων Θρεπτική αξία (Δίκαιες) τιμές προϊόντων Εργαζόμενοι Οικονομικά οφέλη Αναγνώριση/περηφάνια Περιβάλλον εργασίας Προμηθευτές Τιμή Σταθερότητα Συνέχεια Κράτος Φόροι Αποφυγή υπερπροσφοράς Επιβολή νομοθεσίας Ανταγωνισμός (π.χ. επιδοτήσεις) Κοινωνία Αειφορική ανάπτυξη Αποφυγή κατασπατάλησης πόρων Εκπαίδευση και υπηρεσίες Πολιτικά δικαιώματα Μείωση ρύπανσης Εξασφάλιση εργασίας Ιδιοκτήτες γης Καλό ενοίκιο γης Εκτίμηση της αξίας της γης People (Άνθρωποι)

Εφαρμογή των 6Ps της Διαχείρισης Έργων στις Αγροτικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (4/6) Plan (Σχέδιο) Ύπαρξη σχεδίου, πχ. ανάπτυξη συστήματος διασφάλισης ποιότητας Χρήση κατάλληλων μεθόδων και εργαλείων για την υλοποίησή του Ολοκληρωμένη Διαχείριση Παραγωγής (Agro 2.1 ή Global GAP) Περιβάλλον (ISO 14001) Ασφάλεια Τροφίμων (Ορθή Βιοµηχανική Παραγωγή, HACCP) Ολική Ποιότητα (µέσω του ISO 9001) Παρακολούθηση, έλεγχος, αξιολόγηση της πορείας εφαρμογής του Αύξηση της παραγωγής Κερδοφορία, είσοδος σε νέες αγορές - προώθηση διαφοροποιημένων προϊόντων Κοινωνικό αποτύπωμα

Εφαρμογή των 6Ps της Διαχείρισης Έργων στις Αγροτικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (5/6) Perception (Αντίληψη) Λήψη αποφάσεων στρατηγικής Οι συνεταιρισμοί ως πάροχοι υπηρεσιών (service agencies) και συνασπισμοί εμπλεκόμενων (stakeholders coalitions) Παράδειγμα διαχείρισης διαφορετικών αντιλήψεων: γαλακτοκομικός συνεταιρισμός στη Δανία που περιελάμβανε δύο υποομάδες μελών Παραγωγοί κανονικού γάλακτος Παραγωγοί βιολογικού γάλακτος προστιθέμενης αξίας Πολιτική: όλα τα μέλη να λαμβάνουν την ίδια μέση τιμή Προβλήματα: Διαφορετικές αντιλήψεις για τη διανομή των κερδών Αποτέλεσμα: Σύγκρουση μεταξύ των υποομάδων, οι παραγωγοί βιολογικού γάλακτος αφέθηκαν να δημιουργήσουν το δικό τους νέο συνεταιρισμό

Εφαρμογή των 6Ps της Διαχείρισης Έργων στις Αγροτικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (6/6) Pleasure (Ευχαρίστηση) Μέλη Προσδοκίες για βελτίωση της οικονομικής και κοινωνικής θέσης Καταναλωτές Ποιοτικά προϊόντα σε καλύτερες τιμές Παραγωγοί – Προμηθευτές Καλύτερες συμφωνίες

Μεθοδολογική Προσέγγιση Θεωρητικές προσεγγίσεις Έννοιες και θεωρίες γύρω από την ανάπτυξη του τρίτου τομέα Χρήση της εμπειρίας των αγροτικών συνεταιρισμών σε μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς Μελέτες περίπτωσης Παραδείγματα από τη διεθνή και εθνική εμπειρία Εισαγωγή μοντέλου για την επίπτωση της λήψης απόφασης στο κοινωνικό κεφάλαιο των αγροτικών συνεταιρισμών

Συμπεράσματα Τρίτος τομέας Δυσκολία ξεκάθαρης τοποθέτησής του τρίτου τομέα σε όρια μεταξύ της ιδιωτικής και της δημόσιας οικονομίας Προτεραιότητα στον ανθρώπινο παράγοντα και την κοινωνική αποστολή αντί του οικονομικού σκοπού Εθελοντική - ανοικτή συμμετοχή των μελών Δημοκρατικές διαδικασίες διοίκησης και διαχείρισης Αυτόνομη διοίκηση Εφαρμογές της διαχείρισης έργων στους αγροτικούς συνεταιρισμούς (6 Ps) Πρόκληση η αλλαγή επιχειρηματικής κουλτούρας

Βιβλιογραφία Ξενόγλωσσες Αναφορές European Commission, Social Business Initiative, Οκτώβριος 2011. Creating a favorable climate for social enterprises, key stakeholders in the social economy and innovation. Defourny, J. and Develteve, P., 1999. The social economy: the worldwide making of a third sector. Book chapter in J. Defourny, P. Develtere and B. Fonteneau, De Boeck. Defourny, J., 2001. From Third Sector to Social Enterprise, Borzaga, C. & Defourny, J., The Emergence of Social Enterprise, London and New Work, Routledge, 1-18. Kontogeorgos, A., 2012. Brands, quality badges and agricultural cooperatives: how can they co-exist?. Total Quality Management, 24 (1), 72-82. Moulaert, F. and Ailenet, O., 2005. Social economy, third sector and solidarity relations: a conceptual synthesis for history of present, Urban Studies, 42 (1), 2037-2053. Nilsson, J, et al, 2012. Are Large and Complex Agricultural Cooperatives Losing Their Social Capital?. Wiley Online Library, 28 (2), 187–204. Valentinov, V. and Iliopoulos, C., 2013. Economic Theories of Agricultural Cooperatives Compared: New Perspectives for Nonprofit Scholars. Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly, 42 (1), 109-126. Ελληνικές Αναφορές Διεθνής Συνεταιριστική Ένωση - International Cooperative Alliance (2015), Ερμηνευτικές Οδηγίες για τις Συνεταιριστικές Αρχές. Ευρωπαϊκή Ένωση, 2013. Κοινωνική οικονομία και κοινωνική επιχειρηματικότητα, Οδηγός για την Κοινωνική Ευρώπη, τ. 4, Λουξεμβούργο. Κοντογεώργος Α. και Σεργάκη Π., 2015. Αρχές Διοίκησης Αγροτικών Συνεταιρισμών. Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, ΕΜΠ, Ζωγράφου. Νικολάου, Ι., χ.χ. Κοινωνική Οικονομία - Κοινωνική Επιχειρηματικότητα. Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, Γενική Γραμματεία δια Βίου Μάθησης. Νόμος 2810/2000. Αγροτικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις. ΦΕΚ 61 Α/9.3.2000. Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας.