ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΝΩΓΕΙΩΝ ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΒΒΑΛΟΣ
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗ Ηλεκτρονικός Εκφοβισμός (Cyberbullying): Μια Νέα Μορφή Βίας Τα παιδιά χρησιμοποιούν το διαδίκτυο, για να ψάξουν πληροφορίες ,να παίξουν«ζωντανά» παιχνίδια (on line), να συμμετάσχουν σε ομάδες συνομιλιών, να επικοινωνήσουν με γνωστά και άγνωστα άτομα, με αποτέλεσμα ο κυβερνοχώρος να χαρακτηριστεί δίκαια ως «η προέκταση της αυλής του σχολείου».
Ωστόσο δεν αργούν να εντοπιστούν μορφές βίας μεταξύ των παιδιών, με ακραίες –κάποιες φορές– συνέπειες. Οι ιδιαιτερότητες του κυβερνοχώρου σε σχέση με το πραγματικό σχολικό περιβάλλον και κυρίως το γεγονός ότι οι ενήλικες, γονείς και δάσκαλοι, έχουν μικρότερη εξοικείωση με το διαδίκτυο συγκριτικά με τα παιδιά και τους νέους, καθιστούν τα φαινόμενα ηλεκτρονικής βίας λιγότερο αναγνωρίσιμα και άρα δυσκολότερο αντιμετωπίσιμα
Ο εκφοβισμός (bullying) αποτελεί μια κοινή μορφή επιθετικότητας που αφορά τα παιδιά και τους έφηβους, κυρίως στο σχολείο αλλά και κατά τη μετακίνηση προς και από αυτό, όπως στις στάσεις των λεωφορείων, καθώς και σε μέρη, όπως οι χώροι παιχνιδιού ή συναντήσεων. Πρόσφατη μελέτη σε παιδιά ηλικίας 8-18 ετών, από 11 χώρες της Ευρώπης, ανέδειξε ένα 20% του συνόλου των παιδιών να είναι θύματα σχολικού εκφοβισμού. Τα τελευταία χρόνια, υπάρχουν στοιχεία ότι ο εκφοβισμός συναντάται και στο διαδίκτυο. Καθώς ο αριθμός των νέων που το χρησιμοποιούν ολοένα αυξάνει, είναι ορατός ο κίνδυνος θυματοποίησης των παιδιών μέσω των ηλεκτρονικών μέσων.
Ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός (cyberbullying) έχει οριστεί ως η σκόπιμη ,επαναλαμβανόμενη και εχθρική συμπεριφορά από ένα άτομο ή μια ομάδα μέσω της χρήσης τεχνολογικών μέσων πληροφορικής και επικοινωνίας, που έχει σκοπό να βλάψει άλλους. Τα τεχνολογικά μέσα που συνήθως χρησιμοποιούνται είναι το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (e-mail), το κινητό τηλέφωνο, τα άμεσα μηνύματα (instantmessenger) και οι δυσφημιστικές ιστοσελίδες. Η λέξη «εκφοβισμός» σημαίνει ότι ένα παιδί ή ένας έφηβος απειλείται, παρενοχλείται, ταπεινώνεται, γελοιοποιείται με τη χρήση.
Ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός μπορεί να είναι τόσο απλός, όσο το να συνεχίζει κανείς να στέλνει μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σε κάποιον που του ζήτησε να σταματήσει να έχει επαφή μαζί του. Μπορεί όμως να περιλαμβάνει απειλές, σχόλια για την εμφάνιση ή σεξουαλικού περιεχομένου, μειωτικούς τίτλους σχετικά με τη φυλή, την εθνικότητα, την κοινωνική τάξη, τον τρόπο ομιλίας ή πιθανή αναπηρία του παιδιού , ανάρτηση ψευδών γεγονότων σχετικά με το θύμα (δυσφήμιση) ή ανάρτηση φωτογραφιών ή βίντεο σε χώρους συνομιλιών.
Οι εκφοβιστές μπορεί να αποκαλύψουν προσωπικά στοιχεία του θύματος σε ιστοσελίδες ή τόπους συνομιλιών (προσωπικές αποκαλύψεις), ή να χρησιμοποιήσουν την ταυτότητα του θύματος, με σκοπό την έκδοση υλικού στο όνομά τους, που τους γελοιοποιεί (προσωποποίηση).
Έχει επίσης επιβεβαιωθεί ότι τα παιδιά που υφίστανται ή ασκούν εκφοβισμό στο σχολείο είναι πιο πιθανό να εκδηλώσουν αντίστοιχη συμπεριφορά και στο διαδίκτυο. Μεγάλος αριθμός μελετών αναφορικά με το σχολικό εκφοβισμό έχει δείξει ότι, παρά τις διαφορές στην εκδήλωση του φαινομένου από χώρα σε χώρα, τα χαρακτηριστικά των θυτών ή θυμάτων είναι παρόμοια.
Επιπλέον δεν βρέθηκε αξιόλογη διαφορά ως προς τον μέσο όρο ηλικίας μεταξύ όσων εφήβων βίωσαν cyber- bullying και όσους όχι. Αριθμητικά συχνότερη ήταν η αναφορά από 17χρονους, όμως εξίσου πιθανό ήταν να το αναφέρουν και 14χρονοι που πλοηγούνται στο Διαδίκτυο.
Υπάρχουν δεδομένα ότι η θυματοποίηση έχει αρνητικές επιδράσεις στην ανάπτυξη και την υγεία των παιδιών. Οι κύριοι τομείς που επηρεάζονται είναι η μάθηση και η συναισθηματική υγεία. Τα θύματα συχνά χάνουν το κίνητρό τους για μάθηση και οι σχολικές επιδόσεις πέφτουν. Αναπτύσσουν συμπτώματα αποφυγής, δυσκολία στη συγκέντρωση και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Άλλα συμπτώματα αφορούν την ανάπτυξη καταθλιπτικού συναισθήματος και την έναρξη συμπεριφορών κινδύνου, όπως η κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα. Περίπου το ένα τρίτο των παιδιών που θυματοποιούνται αναπτύσσουν συμπτώματα ψυχολογικού στρες, όπως οι σωματικές εκδηλώσεις του άγχους και οι διαταραχές ύπνου. Σημαντικό ποσοστό παιδιών αναπτύσσει πλήρη ψυχοπαθολογία, όπως γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, μετατραυματική διαταραχή στρες ή κατάθλιψη.
ΤΙ ΝΙΩΘΕΙ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΘΥΜΑ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ ΤΙ ΝΙΩΘΕΙ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΘΥΜΑ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ ΤΙ ΝΙΩΘΟΥΝ • Η βαθιά ανάγκη να ξεχωρίσουν. • Η έντονη επιθυμία να πάρουν αξία. • Η συνεχής απόρριψη από το κοινωνικό σύνολο. • Η αδιαφορία των ‘‘γύρω’’. • Η βίωση της βίας μέσα στην Οικογένεια. • Δυσκολία ανεύρεσης άλλων τρόπων αντιμετώπισης των προβλημάτων τους .
• Οργή • Θυμός • Κατωτερότητα • Ανασφάλεια • Ζήλεια ΣΥΝΕΣΘΗΜΑΤΑ ΘΥΤΗ • Οργή • Θυμός • Κατωτερότητα • Ανασφάλεια • Ζήλεια • Χαμηλή αυτοεκτίμηση
ΤΙ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΑΝ ΣΕ ΕΚΦΟΒΙΖΟΥΝ 1)Μη δείξεις ότι ενοχλήθηκες «Οι εκφοβιστές προσπαθούν να δουν από την αντίδρασή σου αν κατάφεραν να σε κάνουν να νιώσεις άσχημα για τον εαυτό σου. 2)Μην ανταποδώσεις Η εκδίκηση, αντί να βελτιώσει τα πράγματα, θα τα χειροτερέψει.
3)Κράτα απόσταση ασφαλείας Να αποφεύγεις όσο πιο πολύ μπορείς τους εκφοβιστές και τις καταστάσεις που πιθανόν να σε φέρουν σε δύσκολη θέση. 4)Ξάφνιασέ τους με την αντίδρασή σου «Η απάντηση που δίνεται με πραότητα απομακρύνει την οργή».
5)Ρίξε το στο αστείο 6)Αγνόησέ τους Για παράδειγμα, αν ο νταής σε λέει χοντρό, μπορείς να του πεις γελώντας: «Και πού να μ’ έβλεπες όταν δεν έκανα δίαιτα!» 6)Αγνόησέ τους «Αν δεν απαντήσεις, θα δείξεις ότι είσαι πιο ώριμος και πιο δυνατός από αυτόν που σε παρενοχλεί»,
7)Ενίσχυσε την αυτοπεποίθησή σου «Αυτοί που σε εκφοβίζουν καταλαβαίνουν πότε δεν είσαι άνετος», 8)Μίλησε σε κάποιον Για να σε βοηθήσει για το πρόβλημα σου.
Σύμφωνα με μια έρευνα, τα μισά και πλέον θύματα ηλεκτρονικού εκφοβισμού είτε επειδή ντρέπονται (ειδικά τα αγόρια) είτε επειδή φοβούνται τα αντίποινα δεν λένε σε κανέναν τι τους συμβαίνει. Αλλά να θυμάσαι ότι αυτό βολεύει πάρα πολύ τους εκφοβιστές. Το να μιλήσεις σε κάποιον ίσως είναι το πρώτο βήμα για να γλιτώσεις από τον εφιάλτη.
Τι νιώθει ένα παιδί εκφοβισμού • Διακατέχεται από έντονα συναισθήματα κατωτερότητας και θυμού. Παρουσιάζει έλλειψη προσοχής, συγκέντρωσης και αρνείται να παρακολουθήσει μαθήματα. • Προτιμάει να απομονωθεί και να κλειστεί στον εαυτό του.
• Έχει δυσκολία στη δομή μιας • Παρουσιάζει έλλειψη αυτοεκτίμησης στις κοινωνικές σχέσεις με αποτέλεσμα να δημιουργεί προβληματικές σχέσεις. • Έχει δυσκολία στη δομή μιας συγκροτημένης κι ευτυχισμένης προσωπικής ζωής. • Πολλές φορές οδηγείται ακόμα και στην αυτοκτονία.
Χαρακτηριστικά θυτών Εκφοβισμός= Δύναμη= αποδοχή. Αποτέλεσμα-θυμού-εκδίκησης. Αδυναμία ελέγχου των παρορμήσεων. Αποφεύγουν να αναλάβουν την ευθύνη των πράξεων τους. Βίαιο οικογενειακό περιβάλλον οι ίδιοι θύματα. Εξαιρετικά πειθαρχημένα περιβάλλοντα 6- ανάγκη επιβολής.
Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς των αντιστοίχων παιδιών Να μιλάτε καθημερινά με το παιδί σας, να το ρωτάτε για το πώς πέρασε την μέρα του, να συζητάτε μαζί του. Τα παιδία συνήθως ντρέπονται και κρατούν τον εκφοβισμό και την παρενόχληση κρυφή από τους ενήλικες. Πείτε στο παιδί σας ότι έπραξε σωστά που σας μίλησε κι ότι πρέπει πάντα να σας αναφέρει ότι συμβαίνει.
Παρατηρήσατε αν το παιδί σας δείχνει τα παραπάνω σημάδια ότι έχει πέσει θύμα. Μην το αμελήσετε, μην πείτε δε βαριέσαι, παΐδια είναι, η δεν παθαίνει τίποτα, ας γίνει σκληρός. Σημειώστε όσες περισσότερες λεπτομερές γίνεται, από τα περιστατικά, ώστε να κάνετε αναφορά με στοιχειά.
Τονίστε στο παιδί σας ότι δε φταίει αυτό, δεν έχει κάνει κάτι κακό. Τονώστε του την αυτοπεποίθηση και διδάξτε του να επαινεί τον εαυτό του. Αναφέρατε συγκεκριμένα περιστατικά, στο δάσκαλο. Ανάλογα με το αν θα ύπαρξη αλλαγή, μιλήστε στο διευθυντή η τις Αρμόδιες Διευθύνσεις Εκπαίδευσης.
Μην αδιαφορείτε – παρακολουθείστε τις συνάντησης του Συλλόγου γονέων και κηδεμόνων και με δική σας πρωτοβουλία θίξτε το θέμα του σχολικού εκφοβισμού και του cyberbullying και ζητήστε στήριξη από ειδικούς. Συνεχίστε στενή επικοινωνία με το παιδί, για να βεβαιείται ότι δεν θα ξανά γυρίσουν στα ιδία.
Αν το παιδί χρειαστεί, ζητήστε ψυχολογική υποστήριξη από κατάλληλο επαγγελματία. Συμβουλεύεται το παιδί σας να προσέχει σε ποιον δίνει των αριθμό του κινητού του τηλεφώνου και την διεύθυνση του email του. Απασχολείτε το παιδί σε άλλες ομαδικές δραστηριότητες (αθλητισμό, προσκοπισμό, καλλιτεχνικά κλπ.) όπου έχει κάνει νέους φίλους και νιώθει ασφαλές.
Αν το παιδί σας έχει πέσει θύμα ηλεκτρονικής παρενοχλήσεις, ενημερώστε και την αστυνομία και γνωστοποιήστε στο σχολειό ότι έχετε ενημερώσει την αστυνομία. Συλλέξτε πληροφορίες από έλους μαθητές και γονείς και ειδικότερα από μαθητές ταλαντούχους, ευαίσθητους και ικανούς, οι όποιοι γίνονται συχνά θύματα εκφοβισμού.
ΠΟΤΕ ΜΗΝ ΣΤΕΛΝΕΤΑΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΝ ΥΠΟΠΤΕΥΕΣΤΕ ΟΤΙ ΔΕΝ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΑΣΦΑΛΕΣ.
Πως μπορεί να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο αυτό • Αγνοείστε τα ενοχλητικά μηνύματα, σε περίπτωση ωστόσο που δέχεστε απειλές πρέπει να το αναφέρετε σε κάποιον μεγαλύτερο και να πάρετε προληπτικά μέτρα (αλλαγή προφίλ, κωδικού, e-mail κλπ). • Αποκλεισμός του αποστολέα που στέλνει απειλητικά ή ενοχλητικά μηνύματα.
• Προειδοποίηση του αποστολέα για τις επιπτώσεις που θα μπορούσε να έχει αυτό που κάνει. • Αναφορά του περιστατικού στην Αστυνομία είτε σε κάποια αρμόδια υπηρεσία Δίωξης Ηλεκτρονικού εγκλήματος.
Τι μπορεί να γίνει ώστε να προλάβουμε την κατάσταση αυτή και να μην συμβεί. 1) Αγνόηση ενοχλητικών μηνυμάτων, σε περίπτωση ωστόσο απειλών συνιστάται αναφορά των μηνυμάτων και λήψη προληπτικών μέτρων . 2) Αποκλεισμός του αποστολέα που στέλνει απειλητικά ή ενοχλητικά μηνύματα.
3) Προειδοποίηση του αποστολέα. 4) Αναφορά του περιστατικού στην Αστυνομία είτε σε κάποια αρμόδια υπηρεσία Δίωξης Ηλεκτρονικού εγκλήματος. 5) Αναφορά της περίστασης στον γονέα ή τον κηδεμόνα του ατόμου.
Να μοιραστεί το γεγονός Να μην απαντά στον εκφοβισμό Να μπλοκάρει ηλεκτρονικά το θύτη Να κρατά αντίγραφα Νέο ηλεκτρονικό λογαριασμό ή αριθμό κινητού Προσοχή σε προσωπικά δεδομένα 6 κωδικούς
Τρόποι αντιμετώπισης πρόληψη Επικοινωνία Εμπιστοσύνη Ενασχόληση Ενημέρωση Συμβουλές για σωστή διαχείριση Η\Υ σε κεντρικό σημείο Αναζήτηση του ονόματος σε μηχανές αναζήτησης.