ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ (με τη μέθοδο Project) Δ. Κολοκοτρώνης Σχολικός Σύμβουλος Πληροφορικής

Εισαγωγή Η μάθηση βασισμένη σε συνθετικές εργασίες (project-based learning) αποτελεί ένα καινοτομικό μοντέλο σχολικών δραστηριοτήτων. Στα νέα Προγράμματα Σπουδών (Π.Σ.) των μαθημάτων Πληροφορικής του Γυμνασίου και του ΓΕΛ υπάρχει η ενότητα “Διερευνώ-Δημιουργώ-Ανακαλύπτω”. Γενικός σκοπός: να εμπλακούν οι μαθητές σε ποικίλες ομαδικές δραστηριότητες, να χρησιμοποιούν μέσα και εργαλεία (λογισμικό γενικής χρήσης, προγραμματιστικά περιβάλλοντα, εργαλεία αξιοποίησης των υπηρεσιών του Internet κ.ά.), τα οποία όμως δεν αποτελούν το κύριο αντικείμενο της διδασκαλίας. Ομαδικές Συνθετικές Εργασίες - Δ. Κολοκοτρώνης

Ενιαίο Πλαίσιο Σπουδών Πληροφορικής (Π.Ι.) Δίνει ιδιαίτερη έμφαση: στην ανάπτυξη συνθετικής και δημιουργικής ικανότητας, στην καλλιέργεια πνεύματος αναζήτησης και έρευνας, στην προώθηση ειδικών κλίσεων και ενδιαφερόντων, στον εθισμό στη συστηματική και υπεύθυνη εργασία, στην ανάπτυξη της ικανότητας του μαθητή να μαθαίνει μόνος του. Ομαδικές Συνθετικές Εργασίες - Δ. Κολοκοτρώνης

Σε ποια μαθήματα μπορούν να ενταχθούν; «Εφαρμογές Πληροφορικής/Υπολογιστών» του Γενικού Λυκείου, «Πληροφορική» του Γυμνασίου (κυρίως στη Γ΄ τάξη), «Εφαρμογές Πληροφορικής» του ΕΠΑΛ ή σε όποιο άλλο μάθημα του ΓΕΛ ή του ΕΠΑΛ μπορούν να εξυπηρετηθούν οι στόχοι του Α.Π.Σ. (π.χ. «Πολυμέσα»). Ομαδικές Συνθετικές Εργασίες - Δ. Κολοκοτρώνης

Παιδαγωγικά χαρακτηριστικά Οι συνθετικές εργασίες μπορούν να αποτελέσουν ένα πρόσθετο εργαλείο στην προσπάθεια αξιολόγησης και καλλιέργειας των σύνθετων νοητικών λειτουργιών που επιτελεί ο μαθητής όπως έκφραση, δημιουργική φαντασία, κριτική σκέψη και συνθετική ικανότητα. Οι συνθετικές εργασίες μπορεί να συντελέσουν αφενός στη διαμόρφωση μιας διαφορετικής εικόνας του διδάσκοντα στα μάτια των μαθητών του, αφετέρου στην ανάπτυξη μιας σχέσης συνεργασίας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Ομαδικές Συνθετικές Εργασίες - Δ. Κολοκοτρώνης

Παιδευτική αξία Μαθαίνει το μαθητή πώς να μαθαίνει Καλλιεργεί την αναλυτική και συνθετική ικανότητα Αναθέτει «ρόλους» σε όλα τα παιδιά Προωθεί τη συνεργασία Ασκεί την κριτική ικανότητα Αναπτύσσει το αίσθημα ευθύνης και την πρωτοβουλία Απομακρύνει τη στείρα απομνημόνευση Αξιοποιεί τις νέες τεχνολογίες Ομαδικές Συνθετικές Εργασίες - Δ. Κολοκοτρώνης

Πώς επιλέγουμε θέματα δραστηριοτήτων Τρεις τρόποι*, ανάλογα με το γνωστικό επίπεδο των μαθητών, την ωριμότητά τους και τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα τους: Ελεύθερη επιλογή θέματος: οι μαθητές προτείνουν το θέμα της δραστηριότητας που θα υλοποιήσουν και τεκμηριώνουν την πρότασή τους. Λίστα θεμάτων: δίνεται από τον εκπαιδευτικό λίστα θεμάτων και οι μαθητές επιλέγουν το θέμα που τους ενδιαφέρει. Θέματα καθορισμένα από τον εκπαιδευτικό: ο εκπαιδευτικός καθορίζει το θέμα της δραστηριότητας που θα υλοποιήσει η κάθε ομάδα. * Είναι σημαντικό να μπορεί να υλοποιηθεί ο 1ος τρόπος. Ομαδικές Συνθετικές Εργασίες - Δ. Κολοκοτρώνης

Οι δραστηριότητες θα πρέπει: να είναι σαφώς ορισμένες και να αντλούν ιδέες από πραγματικές καταστάσεις και από τις εμπειρίες και τα ενδιαφέροντα των μαθητών, να συνδέονται και να “διαπερνούν” το πρόγραμμα σπουδών όσο πιο «οριζόντια» γίνεται (εμπλοκή πολλών γνωστικών αντικειμένων, π.χ. πληροφορική, μαθηματικά, φυσική, ιστορία, γλώσσα, γεωγραφία, βιολογία, κλπ.) ώστε να προωθούν την αντίληψη του υπολογιστή - εργαλείου, να είναι δομημένες ώστε να ολοκληρώνονται τμηματικά να είναι συμβατές με τους στόχους του Α.Π.Σ. Ομαδικές Συνθετικές Εργασίες - Δ. Κολοκοτρώνης

Κατά την επιλογή του θέματος να λαμβάνονται υπόψη Η δυνατότητα πρόσβασης σε πληροφορίες σχετικές με το θέμα που πρόκειται να επιλεγεί. Οι απαιτήσεις σε εξοπλισμό (υλικό, λογισμικό, όργανα συλλογής δεδομένων κ.ά.) Ο χρόνος που απαιτείται για την ολοκλήρωση της δραστηριότητας. Οι προαπαιτούμενες γνώσεις και ικανότητες των μαθητών. Ο απαιτούμενος χρόνος για τη συλλογή των δεδομένων (δεν πρέπει να είναι μεγάλος / το μεγαλύτερο μέρος της δραστηριότητας-τουλάχιστον το 70% - πρέπει να πραγματοποιηθεί με τη χρήση υπολογιστή). Ομαδικές Συνθετικές Εργασίες - Δ. Κολοκοτρώνης

Πώς συγκροτούμε τις ομάδες 3-5 μαθητές. Συμπληρωματικό προφίλ ως προς τις δεξιότητες, τις γνώσεις και τις ιδιαίτερες ικανότητες των μελών της ομάδας. Στόχος οι ομάδες εργασίας να είναι κατά το δυνατόν ισοδύναμες από την άποψη των προσόντων – αλλά και των αδυναμιών. Θετικό για την αποτελεσματικότητα της ομάδας είναι να ζητείται η τεκμηριωμένη γνώμη των μαθητών για τη συγκρότηση τους. Ομαδικές Συνθετικές Εργασίες - Δ. Κολοκοτρώνης

Φάσεις σχεδιασμού και υλοποίησης μιας συνθετικής εργασίας (Ι) 1.    Συγκρότηση ομάδων εργασίας μαθητών: Αν η συνθετική εργασία είναι μεγάλη, οι ομάδες θα μπορούν να αναλάβουν την υλοποίηση διαφορετικών ενοτήτων, ενώ αν είναι μικρή, θα προκύψουν πολλαπλές εκδόσεις της ίδιας συνθετικής εργασίας. 2.    Προσδιορισμός θέματος συνθετικής εργασίας. 3.   Κατανόηση σκοπού συνθετικής εργασίας: Μαθητές: τι αναζητώ; γιατί το αναζητώ; ποια είναι τα δεδομένα; τι αποτελέσματα αναμένω; Εκπαιδευτικός: στην υλοποίηση ποιών στόχων του Α.Π.Σ. συνεισφέρει η συγκεκριμένη δραστηριότητα και πώς; Ομαδικές Συνθετικές Εργασίες - Δ. Κολοκοτρώνης

Φάσεις σχεδιασμού και υλοποίησης μιας συνθετικής εργασίας (ΙΙ) 4.  Ανάλυση και καταγραφή απαιτήσεων: αφορά στο πληροφορικό υλικό όλων των μορφών που θα πρέπει να παραχθεί ή να συλλεχθεί.    5.   Σχεδίαση και προσδιορισμός των επιμέρους τμημάτων - ενοτήτων: διαίρεση σε ενότητες και προσδιορισμός του περιεχομένου καθεμιάς από αυτές (είναι σημαντικό να μάθουν οι μαθητές μόνοι τους να αναλύουν ένα πρόβλημα ή μια δραστηριότητα σε επιμέρους και να επιλέγουν τα εργαλεία και τις πηγές πληροφοριών που απαιτούνται - αν πρόκειται για την πρώτη συνθετική εργασία πρέπει να βοηθήσει αποφασιστικά ο ίδιος ο εκπαιδευτικός ). Ομαδικές Συνθετικές Εργασίες - Δ. Κολοκοτρώνης

Φάσεις σχεδιασμού και υλοποίησης μιας συνθετικής εργασίας (ΙΙΙ) 6.   Υλοποίηση ενοτήτων από τις ομάδες μαθητών: Τις επιμέρους δράσεις των ενοτήτων τις κατανέμουν οι μαθητές με δική τους ευθύνη και πρωτοβουλία, σύμφωνα με τις οδηγίες του εκπαιδευτικού. 7.   Παρουσίαση και αξιολόγηση ενοτήτων: Οι δημιουργοί της κάθε ενότητας περιγράφουν την εργασία τους (παρουσίαση στην τάξη), επεξηγούν τους στόχους της, απαντούν στις ερωτήσεις των συμμαθητών τους και του εκπαιδευτικού. 8.   Βελτιστοποίηση και τελική έκδοση ενοτήτων: διόρθωση ή επέκταση κάποιων σημείων κλπ. 9.    Σύνθεση ενοτήτων και ολοκλήρωση συνθετικής εργασίας. Ομαδικές Συνθετικές Εργασίες - Δ. Κολοκοτρώνης

Ο (νέος) ρόλος του εκπαιδευτικού Στοχεύει: στην εμψύχωση, διευκόλυνση και συνεχή επίβλεψη της δουλειάς των μαθητών, στην υπόδειξη και καθοδήγηση, στην ανάδειξη και ενθάρρυνση των κλίσεων των μαθητών, στο συντονισμό για χρήση των πόρων του εργαστηρίου (π.χ. σαρωτές, κάμερες, εκτυπωτές κλπ.). Ομαδικές Συνθετικές Εργασίες - Δ. Κολοκοτρώνης

Ο εκπαιδευτικός οφείλει: α. Να εμπλέκει όλους του μαθητές. β. Να εμπνέει αγάπη για τη γνώση και την έρευνα. γ. Να βεβαιώνεται ότι όλοι οι μαθητές έχουν σαφή αντίληψη για τους στόχους της όλης διαδικασίας . δ. Να φροντίζει για την αποφυγή υπερφόρτωσης των ικανών και πιο μελετηρών μαθητών. ε. Να καθοδηγεί και να κατευθύνει τον προγραμματισμό της εργασίας. Ομαδικές Συνθετικές Εργασίες - Δ. Κολοκοτρώνης

Όρια Δεν είναι πανάκεια και δεν ενδείκνυται όταν: η απόδοση των μαθητών πρέπει να είναι εμφανής αμέσως, δεν υπάρχει η σχετική άνεση χρόνου, η διάταξη της διδακτέας ύλης και ο τρόπος μάθησης είναι αυστηρά προκαθορισμένα. Ομαδικές Συνθετικές Εργασίες - Δ. Κολοκοτρώνης

Γιατί διαθεματικότητα; (Ι) Η διαθεματική προσέγγιση καταργεί: Την αποσπασματικότητα της γνώσης. Τον κίνδυνο τυποποίησης του μαθήματος. Τον περιορισμό της δημιουργικής διάθεσης. Την περιστολή της τάσης για διερεύνηση. Η διαθεματική προσέγγιση βοηθά: Την αυτενέργεια . Την ανακαλυπτική διάθεση. Ομαδικές Συνθετικές Εργασίες - Δ. Κολοκοτρώνης

Γιατί διαθεματικότητα; (ΙΙ) Η διαθεματική προσέγγιση προϋποθέτει: Έμπνευση των εκπαιδευτικών. Πρόκληση του ενδιαφέροντος των μαθητών. Ανάπτυξη πρωτοβουλίας στο σχεδιασμό. Ανάπτυξη συλλογικής – ομαδικής προσπάθειας των μαθητών. Ομαδικές Συνθετικές Εργασίες - Δ. Κολοκοτρώνης

Προτεινόμενη συνθετική δραστηριότητα Διεπιστημονικού χαρακτήρα Πληροφορικού - Αγγλικής Φιλολογίας «Η “ΕΙΣΒΟΛΗ” ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΤΑ GREEKLISH» Η ψηφιακή τεχνολογία μάλλον κατασκευάστηκε για αγγλόφωνους. Η νέα γενιά αρχίζει να επικοινωνεί γραπτά χρησιμοποιώντας λατινικούς χαρακτήρες (greeklish). Αποτελεί, άρα, κίνδυνο για τη γλώσσα μας αυτό το φαινόμενο; Δικαιολογημένη ή όχι η ανησυχία μερικών για το μέλλον της ελληνικής γλώσσας επί κυριαρχίας Internet; Ομαδικές Συνθετικές Εργασίες - Δ. Κολοκοτρώνης

Τάξεις στις οποίες απευθύνεται Σκοπός Να κατανοήσουν οι μαθητές το «δύσκολο» θέμα» της χρήσης πολλών αγγλικών λέξεων στο ελληνικό λεξιλόγιο και τη δημόσια ζωή. Να εντάξουν τις σημερινές μορφές «ανορθόδοξης» γραφής (όπως π.χ. τα greeklish) στο κοινωνικό και πολιτιστικό τους πλαίσιο.     Τάξεις στις οποίες απευθύνεται Προσφέρεται για αξιοποίηση κυρίως από τους μαθητές της Γ' Γυμνασίου ή και μεγαλύτερους.   Απαιτούμενος χρόνος Η εργασία μπορεί να ολοκληρωθεί σε 4-5 διδακτικές ώρες του ωρολογίου προγράμματος. Ομαδικές Συνθετικές Εργασίες - Δ. Κολοκοτρώνης

Αποκόμματα εφημερίδων με δημοσίευση μικρών αγγελιών. Υλικό που θα απαιτηθεί Δίκτυο υπολογιστών συνδεδεμένο με το Διαδίκτυο και με τα απαιτούμενα προγράμματα πλοήγησης. Αποκόμματα εφημερίδων με δημοσίευση μικρών αγγελιών. Φωτογραφίες που απεικονίζουν ξενόγλωσσες επιγραφές καταστημάτων. Φωτοτυπημένα άρθρα και άλλο υλικό (χαρτί για αφίσα, μαρκαδόροι, κόλλες, χαρτοκοπτικά κλπ.) για επεξεργασία. Υλοποίηση Πρώτο βήμα: η δραστηριότητα πρέπει να ξεκινήσει αφού προηγηθεί μια ενημέρωση σχετικά με το ζήτημα-πρόβλημα, σύντομη και χωρίς ο διδάσκων να εκφράσει τη δική του θέση ή άποψη. Δεύτερο βήμα: Δίνεται στους μαθητές φωτοτυπημένο υλικό που θα ενεργοποιήσει το ενδιαφέρον τους για το θέμα και θα τους κατατοπίσει με πληρότητα. Ομαδικές Συνθετικές Εργασίες - Δ. Κολοκοτρώνης

Τρίτο βήμα: Οι μαθητές πηγαίνουν στο εργαστήριο των Η/Υ χωρίζονται σε ομάδες των τριών (κατά προτίμηση) και εξασκούνται στην αναζήτηση μικρών αγγελιών μέσα στο διαδίκτυο (οι εκπαιδευτικοί έχουν δώσει τις συγκεκριμένες ηλεκτρονικές διευθύνσεις) όπου εντοπίζουν ελληνικές μικρές αγγελίες που περιλαμβάνουν αγγλικούς όρους. Στη συνέχεια ανακοινώνουν το υλικό που εντόπισαν και επιχειρούν να αντικαταστήσουν τους αγγλικούς όρους με την κατάλληλη ελληνική απόδοση. Τέταρτο βήμα: Διανέμονται στις ομάδες φωτογραφίες από περιοδικά ξενόγλωσσων επιγραφών καταστημάτων (κυρίως τουριστικών νησιών). Οι μαθητές αφού προβληματιστούν επιχειρούν να μετατρέψουν τις επιγραφές αυτές στα ελληνικά. Διαπιστώνουν αν αυτό είναι εφικτό σε όλες τις περιπτώσεις. Ο διδάσκων θα μπορούσε εναλλακτικά να δώσει στους μαθητές κατάλογο αγγλικών όρων, που έχουν επικρατήσει στην ελληνική γλώσσα, και να τους ωθήσει να προβληματιστούν σχετικά με τη δυνατότητα ή όχι της απόδοσης τους στην ελληνική. Κάποιες ομάδες αναλαμβάνουν να φιλοτεχνήσουν αφίσα για κάποιο γλωσσολογικό συνέδριο με θέμα: «Η διατήρηση της ελληνικής γλώσσας στο σύγχρονο ευρωπαϊκό πολιτισμό». Ομαδικές Συνθετικές Εργασίες - Δ. Κολοκοτρώνης

Πέμπτο βήμα: Οι ομάδες αφού μελετήσουν το υλικό σχετικά με τα greeklish αναλαμβάνουν μέσα από συγκεκριμένες ιστοσελίδες να εντοπίσουν κείμενα γραμμένα σε greeklish, παρατηρούν τον τρόπο γραφής και επιχειρούν να μετατρέψουν κάποια κείμενα στα ελληνικά σημειώνοντας όμως τους διαφορετικούς τρόπους εκφοράς των φθόγγων. Έκτο βήμα: Οι μαθητές προβληματίζονται για τη χρήση των greeklish και αφού μελετήσουν τις απόψεις διαφόρων σχετικά με το θέμα, συζητούν και καταλήγουν σε δικά τους συμπεράσματα. Έβδομο βήμα: Οι μαθητές κάνουν απολογισμό, καταλήγουν σε τελικά συμπεράσματα και αξιολογούν την εργασία. Ομαδικές Συνθετικές Εργασίες - Δ. Κολοκοτρώνης

Προτεινόμενες συνθετικές δραστηριότητες για Πληροφορικούς ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΡΙΗΜΕΡΗΣ ΕΚΔΡΟΜΗΣ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΕΣ ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ (ΓΥΜΝΑΣΙΟ) 1. Δημιουργία μιας μαθητικής εφημερίδας 2. Δημιουργία Λευκώματος της τάξης. 3. Ελεύθερη μεταφορά ενός μύθου σε ένα λογισμικό Παρουσιάσεων. 4. Δημιουργία παρουσίασης με θέμα: «Το σχολείο μας». 5. Δημιουργία σχολικής ιστοσελίδας Αξιοποίηση των ΤΠΕ για την ανάπτυξη σχολικής πολυμεσικής εφαρμογής με τη μέθοδο «project» Ομαδικές Συνθετικές Εργασίες - Δ. Κολοκοτρώνης

ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΝΘΕΤΙΚΗΣ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΜΕ ΘΕΜΑ «ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ» «ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΤΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ» (π.χ. μέσω ενός WebQuest) ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΣΥΝΘΕΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΜΕ ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ Για παράδειγμα: e-twinning Δημιουργία μικρών εκπαιδευτικών βίντεο (π.χ. το παράδειγμα του Λυκείου Δομένικου) Προγράμματα Αγωγής Υγείας, Πολιτιστικά, Περιβαλλοντικά κ.ά. Ομαδικές Συνθετικές Εργασίες - Δ. Κολοκοτρώνης

Σας ευχαριστώ πολύ… Για ένα σχολείο : Δημιουργικό Ευχάριστο Βιωματικό Ελκυστικό Σας ευχαριστώ πολύ… Ομαδικές Συνθετικές Εργασίες - Δ. Κολοκοτρώνης