Έλενα Διομήδη-Παρπούνα "Ανοικτή Πρόσβαση: η άμεση διάδοση της παραγόμενης επιστημονικής γνώσης» ΒΠΚ, 27/10/2017 Ευρωπαϊκές δράσεις προώθησης της Ανοικτής Πρόσβασης & Η συμβολή της Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου Έλενα Διομήδη-Παρπούνα I would like to welcome you all to Cyprus
ΔΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ. - Εισαγωγή. - Ευρωπαϊκό πλαίσιο για την ΑΠ ΔΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ - Εισαγωγή - Ευρωπαϊκό πλαίσιο για την ΑΠ - Συμβαλλόμενα μέρη - Δράσεις Βιβλιοθήκης ΠΚ - Μελλοντικές ενέργειες
ΟΡΙΣΜΟΣ ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Η ελεύθερη, άμεση, διαρκής, και απαλλαγμένη από τέλη και περιορισμούς, διαδικτυακή πρόσβαση σε ψηφιακό επιστημονικό περιεχόμενο (δημοσιεύσεις, δεδομένα, κ.ά.) έτσι ώστε να επιτρέπεται η επανάχρηση του. ΠΩΣ ΠΡΟΕΚΥΨΕ Μέσα από την ανάγκη για διάχυση της πληροφορίας, ως προϊόν της χρηματοδοτούμενης από τους πολίτες έρευνας, αξιοποιώντας τις δυνατότητες του διαδικτύου ΠΟΙΕΣ ΟΙ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ Τεχνολογικές υποδομές, Πολιτικές, συνεχής Στήριξη, Βιωσιμότητα
ΠΟΡΕΙΑ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΗΣ ΑΠ 2007 Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνωρίζει την ανάγκη για επιστημονική επικοινωνία (Scholarly Communication) 2008 Η ΑΠ βρίσκεται σε πιλοτικό στάδιο στα ευρωπαϊκά προγράμματα FP7 2012 Γίνονται συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ΑΠ στις δημοσιεύσεις 2014 Στον Ορίζοντας 2020 γίνεται Υποχρεωτική η ΑΠ στις δημοσιεύσεις και ενθαρρύνεται η δημιουργία πολιτικής για ΑΠ στα ερευνητικά δεδομένα, Άρθρα 29.2 και 29.3 2015 Εισάγεται η ιδέα της Ενιαίας ψηφιακής αγοράς – (Digital Single Market), π.χ. roaming, telecommunications 2016 Εισάγεται η ιδέα της Ανοικτής Επιστήμη (Open Science) σε όλα τα κράτη μέλη προωθώντας FAIR Data (findable, accessible, interoperable and reusable) European Cloud Initiative (υποδομές, διασύνδεση, ταχύτητα)
DIGITAL SINGLE MARKET
Από την ΑΝΟΙΚΤΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ στην ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ Από την ΑΝΟΙΚΤΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ στην ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ
EUROPEAN CLOUD INITIATIVE
ΕΥΡΩΠΑΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΑΠ ΓΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΥΠΟΔΟΜΩΝ. 2006 DRIVER ΕΥΡΩΠΑΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΑΠ ΓΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΥΠΟΔΟΜΩΝ 2006 DRIVER 2007 DRIVER II 2009 OpenAIRE - Συμμετοχή Βιβλιοθήκη ΠΚ 2012 OpenAIREplus - Συμμετοχή Βιβλιοθήκη ΠΚ 2015 OpenAIRE2020 - Συμμετοχή Βιβλιοθήκη ΠΚ ΓΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ 2015 PASTEURE4OA - Συμμετοχή Βιβλιοθήκη ΠΚ ΓΙΑ ΔΙΑΦΩΤΙΣΗ 2015 FOSTER - Συμμετοχή Βιβλιοθήκη ΠΚ AS OPEN AS POSSIBLE AS CLOCED AS NEEDED
ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ. Ειδικοί σε θέματα ΑΠ. Καθιέρωση πολιτικής ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ Ειδικοί σε θέματα ΑΠ Καθιέρωση πολιτικής Ειδικοί σε Θέματα πληροφόρησης και Η/Υ Τεχνολογική υποδομή και διασύνδεση δεδομένων Ειδικοί σε νομικά θέματα Νομικές συστάσεις προς όλα τα μέρη Επιστημονικές κοινότητες Εξειδικευμένα θέματα και επιστήμες
ΕΙΔΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ Εθνική Χρηματοδοτών έρευνας Ιδρυματική ερευνητικού οργανισμού Ειδικών ερευνητικών κέντρων ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΕΡΕΥΝΗΤΗ
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΑΠ. 1. Διεθνοποίηση αποτελεσμάτων έρευνας. 2 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΑΠ 1. Διεθνοποίηση αποτελεσμάτων έρευνας 2. Αύξηση αναγνωρισιμότητα 3. Διασφάλιση ποιότητας (Peer-reviewed) 4. Ανάπτυξη και αύξηση συνεργασιών, διεθνώς 5. Απλοποίηση και συντόμευση διαδικασίας δημοσίευσης 6. Κατοχύρωση πνευματικής ιδιοκτησίας 7. Κριτήριο αξιολόγησης ερευνητή/ιδρύματος 8. Χωρίς ή με το ελάχιστο οικονομικό κόστος
ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΑΔΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΑΠ. 1 ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΑΔΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΑΠ 1. Διαφύλαξη και προστασία πνευματικής ιδιοκτησίας σε σχέση με τον εκδότη 2. Άμεση κατάθεση ψηφιακού (peer reviewed) αντίγραφου Σε ιδρυματικό αποθετήριο συμβατό με τις πρόνοιες του ΟpenAIRE – Βιβλιοθήκη Ιδρύματος 3. Πλήρη και σωστά μεταδεδομένα 4. Εφαρμογή περιόδου αναμονής όταν απαιτείται (embargo) 5. Διάθεση περίληψης (abstract) στις περιπτώσεις με embargo 6. Αξιοποίηση προνοιών των αδειών Creative Commons 7. Κατάθεση ερευνητικών δεδομένων 8. Εφαρμογή σχεδίου διαχείρισης δεδομένων (DMP)
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ 1. Ενημέρωση για την ΑΠ, ΒΠΚ, ΕΚΤ 3 ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ 1. Ενημέρωση για την ΑΠ, ΒΠΚ, ΕΚΤ 3. Έλεγχος περιοδικών με ΑΠ - DOAJ 4. Έλεγχος πολιτικής ιδρύματος για ΑΠ - ROARMAP 5. Έλεγχος διαθεσιμότητας αποθετηρίων - OpenDOAR 6. Έλεγχος πολιτικής χρηματοδοτών έρευνας –Funders 7. Έλεγχος διαθεσιμότητας αποθ. Δεδομένων - 8. Έλεγχος πολιτικής εκδότη/περιοδικού - Sherpa/Romeo RoMEO Colour Archiving policy Green Can archive pre-print and post-print or publisher's version/PDF Blue Can archive post-print (ie final draft post-refereeing) or publisher's version/PDF Yellow Can archive pre-print (ie pre-refereeing) White Archiving not formally supported
ΦΟΡΕΙΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΗΣ ΑΠ Διοίκηση Οργανισμών - ΦΟΡΕΙΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΗΣ ΑΠ Διοίκηση Οργανισμών - Δημιουργία και έλεγχος εφαρμογής κατάλληλης εσωτερικής πολιτικής ΑΠ και παροχή διευκόλυνση στην υλοποίηση της - Παροχή κινήτρων για ερευνητές μέσω επιβραβεύσεων Βιβλιοθήκες - Εξασφάλιση απαραίτητης τεχνολογικής υποδομής για δημιουργία Αποθετηρίου - Εκπαίδευση και συνεχής ενημέρωση ερευνητών και λειτουργών υποστήριξης έρευνας - Εφαρμογή πολιτικής μείωσης κόστους συνδρομών/APCs - Συνεχής προσαρμογή στις ανάγκες της επιστημονικής κοινότητας ΓΔ ΕΠΣΑ και ΙΠΕ - Εφαρμογή μηχανισμού παρακολούθησης σε τοπικό και ευρωπαϊκό εθνικό επίπεδο
ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ. - Ύπαρξη εθνικής πολιτικής ΑΠ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ - Ύπαρξη εθνικής πολιτικής ΑΠ - Ύπαρξη τεχνολογικής υποδομής 3 αποθετήρια στα 3 δημόσια πανεπιστήμια - Ύπαρξη πολιτικής χρηματοδοτών, ΙΠΕ, Remedica - Ύπαρξη ή ετοιμασία ιδρυματικής πολιτικής ΤΕΠΑΚ και ΠΚ - Εταίροι σε ευρωπαϊκά προγράμματα Βιβλιοθήκη ΠΚ (OpenAIRE, PASTEURE4OA, κ.ά.) - Καλή συνεργασία μεταξύ όλων των μερών ΕΚΤ Ελλάδος, ΓΔΕΠΣΑ, ΙΠΕ, Πανεπιστήμια, κ.ά. - Διαχειρίσιμα μεγέθη
ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΕΠΑΠ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΕΠΑΠ - Εφαρμογή εθνικής πολιτικής σε εθελοντική βάση (πλην του Ορίζοντα 2020) - Μειωμένο ενδιαφέρον ερευνητών για ενημέρωση - Αβεβαιότητα για τα άμεσα οφέλη της ΑΠ γενικότερα - Αυξημένο κόστος για τη χρήση Χρυσού Δρόμου - Διστακτικότητα στη χρήση του Πράσινου Δρόμου - Έλλειψη τεχνογνωσίας για συνεχή αναβάθμιση αποθετηρίων - Έλλειψη τεχνογνωσίας για διαχείριση δεδομένων έρευνας, κ.ά. - Ανεπαρκής χρηματοδότησης για περαιτέρω δράσεις
ΣΥΜΒΟΛΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΠΚ. -Συμμετοχή σε σχετικά ευρωπαϊκά προγράμματα ΣΥΜΒΟΛΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΠΚ -Συμμετοχή σε σχετικά ευρωπαϊκά προγράμματα - Λειτουργία αποθετηρίου «Λήκυθος» για ψηφιακές συλλογές - Ετοιμασία του ειδικού αποθετηρίου «ΓΝΩΣΙΣ» για δημοσιεύσεις ερευνητών του ΠΚ, αναδρομικά και για όλες τις επιστήμες και γλώσσες δημοσίευσης (ΝΕΟ) -Σημαντική συμβολή στη δημιουργία της ΕΠΑΠ -Σύσταση ειδικής Επιτροπής για την ΑΠ στο ΠΚ -Στενή συνεργασία με ΓΔΕΠΣΑ, ΙΠΕ, Επιτροπή Έρευνας ΠΚ -Συνεχής στήριξη ερευνητών και ιδρυμάτων της Κύπρου -Θέσπιση διαδικασίας στήριξη ερευνητών ΠΚ σε νομικά, οικονομικά και τεχνικά θέματα ΕΘΝΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗ ΚΥΠΡΟ
Υποστήριξη, Προώθηση και Παρακολούθηση. - Σεμινάρια. - Ημερίδες Υποστήριξη, Προώθηση και Παρακολούθηση - Σεμινάρια - Ημερίδες - Εκδηλώσεις διαφώτισης (Open Access Week) - Προσωπική υποστήριξη ερευνητών - Μηχανισμός παρακολούθησης - Απολογισμός προόδου τοπικό / ευρωπαϊκό επίπεδο
ΕΠΟΜΕΝΑ ΒΗΜΑΤΑ. 1. Ανάγκη για μηχανισμός παρακολούθησης στη Κύπρο. 2 ΕΠΟΜΕΝΑ ΒΗΜΑΤΑ 1. Ανάγκη για μηχανισμός παρακολούθησης στη Κύπρο 2. Ενθάρρυνση οργανισμών για δημιουργία ιδρυματικής πολιτικής 3. Ενθάρρυνση χρηματοδοτών έρευνας για δημιουργία πολιτικής ΑΠ 4. Εξασφάλιση κονδυλίου για κάλυψη δημοσιεύσεων σε Χρυσό Δρόμο (APCs) βάσει κριτηρίων 5. Δημιουργία εθνικού αποθετηρίου και ενθάρρυνση δημοσιεύσεων σε Πράσινο Δρόμο δημοσιεύσεων 6. Δημιουργία προϋποθέσεων για ίδρυση εθνικού αποθετηρίου δεδομένων έρευνας (research data) Ι
ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΙΣΗ ΣΤΟΧΩΝ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠ
Σας ευχαριστώ πολύ! Ερωτήσεις - Τοποθετήσεις ; Σας ευχαριστώ πολύ! Ερωτήσεις - Τοποθετήσεις ; Έλενα Διομήδη-Παρπούνα Αναπληρώτρια Διευθυντή Βιβλιοθήκης Πανεπιστήμιο Κύπρου diomidi.elena@ucy.ac.cy