Επιμέλεια - Παρουσίαση Δρ. Αλέξανδρος Παπαδημητρίου Το μάθημα της τεχνολογίας στο Γυμνάσιο Τι γίνεται, τι δε γίνεται και τι πρέπει να γίνεται Επιμέλεια - Παρουσίαση Δρ. Αλέξανδρος Παπαδημητρίου Σχολικός Σύμβουλος ΠΕ17.04

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Α’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Η Τεχνολογία στο Γυμνάσιο Δεν έχει ως στόχο να αναπτύξει συγκεκριμένες  γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες, αλλά να προσφέρει μια εξοικείωση με το τεχνολογικό περιβάλλον στο οποίο λειτουργεί ο κάθε πολίτης, μια γενική και όχι εξειδικευμένη τεχνολογική υποδομή, θεωρητική και πρακτική. Δίνει τη δυνατότητα στους εκπαιδευόμενους να αντιμετωπίζουν και να επιλύουν οποιοδήποτε τεχνολογικό πρόβλημα. Επιδιώκει τον τεχνολογικό αλφαβητισμό. Εφαρμόζονται τα μοντέλα της «μαθητοκεντρικής» διδασκαλίας, της διαφοροποιημένης διδασκαλίας και της διαθεματικής προσέγγισης.

Οι ρόλοι Ο καθηγητής: αποτελεί τον «καθοδηγητή» των μαθητών και όχι την αποκλειστική πηγή πληροφόρησης μιας περιορισμένης ύλης, όπως γίνεται στα παραδοσιακά μαθήματα. υποδεικνύει στους μαθητές πιθανές πηγές πληροφόρησης, τους βοηθά στην ταξινόμηση και την αποκωδικοποίηση των πληροφοριών, προκειμένου να τις χρησιμοποιήσουν στα θέματα που επέλεξαν να μελετήσουν και να κατασκευάσουν, τους επιβλέπει και τους καθοδηγεί, ώστε να επιλέξουν τα κατάλληλα εργαλεία και υλικά και να εργασθούν με ασφάλεια, δημιουργεί τα κατάλληλα ερεθίσματα, ώστε να προχωρήσουν οι μαθητές στη μεγαλύτερη δυνατή έκταση και βάθος σχετικά με τα θέματα που μελετούν, παρακολουθεί τα «αυτοδιοικούμενα» σεμινάρια των μαθητών, παρακολουθεί όλες τις δραστηριότητες και τις αξιολογεί,

Οι ρόλοι Οι μαθητές: γίνονται αυτοδύναμοι στον τρόπο προσέγγισης της γνώσης, σκέπτονται παραγωγικά, αυτοσχεδιάζουν, ερευνούν και αξιοποιούν τις πηγές πληροφόρησης. διερευνούν νέα προβλήματα, στηριζόμενοι στις γνώσεις και στις δεξιότητες αναπτύσσοντας μεθοδολογίες που ταιριάζουν στο δικό τους ξεχωριστό τρόπο σκέψης. εξοικειώνονται με τη συγγραφή εργασιών, με την κατασκευή έργων και με την παρουσίαση των εργασιών τους. αναδεικνύουν το ταλέντο τους, τη φαντασία τους, τη δημιουργικότητά τους και εξοικειώνονται με το «μαθαίνω πώς να μαθαίνω», απολαμβάνουν τη χαρά του δημιουργού όταν ολοκληρώνουν τα έργα τους και τα εκθέτουν στην έκθεση έργων και εργασιών η οποία διοργανώνεται κάθε χρόνο με το τέλος των μαθημάτων,  Η όλη διαδικασία κατά τη διάρκεια του μαθήματος (αυτενέργεια, προσπάθεια και τελικά η επιτυχία) ενισχύει την αυτοεκτίμησή τους βοηθώντας τους να διαμορφώνουν καλύτερα την προσωπικότητά τους.

Τι γίνεται Διδασκαλία κάποιας ύλης από τους καθηγητές και εξέτασή της (δασκαλοκεντρική προσέγγιση). Ακριβής καθοδήγηση προς τις πηγές. Χοντροειδείς κατασκευές, χωρίς λεπτομέρειες. Επιφανειακή και όχι σε βάθος μελέτη των αντικειμένων που σχεδιάζουν και κατασκευάζουν οι μαθητές. Ακριβής αντιγραφή των πληροφοριών από τις πηγές αντί της ανάλυσης – αξιολόγησης - σύνθεσης πληροφοριών από διαφορετικές πηγές. Η ασάφεια περιεχομένου και τρόπου προσέγγισης του μαθήματος.

Τι γίνεται Η διασπορά ανάθεσης του μαθήματος σε μια μεγάλη ποικιλία ειδικοτήτων. Η έλλειψη υποδομής στα σχολεία. Η αδυναμία / απροθυμία των μαθητών, να λειτουργήσουν μέσα σε ένα πλαίσιο μη παραδοσιακού μαθήματος. Μονόωρο αν και -σε μεγάλο βαθμό- εργαστηριακό μάθημα. Ο χαρακτηρισμός του μαθήματος (μη κύριο), η άρνηση αποδοχής της ιδιαιτερότητάς του και της χρησιμότητάς του από πολλά μέλη του εκάστοτε συλλόγου. Αντιδράσεις των διευθυντών για τον εξοπλισμό του εργαστηρίου και δημιουργία εργαστηρίου Τεχνολογίας.

Τι δε γίνεται Ενδεικτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η εφαρμογή του μαθήματος της τεχνολογίας: Έλλειψη ειδικευμένου εκπαιδευτικού προσωπικού. Δεν γίνεται ευρέως αποδεκτό ως μάθημα γενικής παιδείας. Υπάρχουν ελλείψεις σε υλικοτεχνική υποδομή, με αποτέλεσμα οι εργασίες να ανατίθενται για το σπίτι. Απουσία επιμόρφωσης των καθηγητών που το διδάσκουν και δεν το έχουν διδαχθεί. Δεν έχει θεσμοθετηθεί ο Σχολικός Σύμβουλος Τεχνολογίας Γυμνασίου.  Κάποιοι μαθητές αδυνατούν να συμμετάσχουν στο μάθημα, με οποιονδήποτε τρόπο. Η απουσία αναλυτικού προγράμματος.

Τι πρέπει να γίνεται Η μάθηση και η ανθρώπινη ανάπτυξη επιτυγχάνονται με βάση τον ενεργό και βιωματικό τρόπο ανακάλυψης της γνώσης και αποτίμησης των αξιών.

Τι πρέπει να γίνεται Ξεκινά στο εργαστήριο, με αφετηρία τον εντοπισμό από το μαθητή μιας προβληματικής κατάστασης στην κοινωνία ή τη ζωή του που συνάπτεται με την τεχνολογία.

Τι πρέπει να γίνεται Η κατάσταση αυτή οδηγεί το μαθητή να προγραμματίσει και να σχεδιάσει τον τρόπο με τον οποίο θα τη μελετήσει και θα την αντιμετωπίσει.

Τι πρέπει να γίνεται Ωθεί το μαθητή ώστε να διακρίνει τις διαστάσεις της, να συλλέξει εμπειρίες και δεδομένα και να διαμορφώσει το πρόβλημα.

Τι πρέπει να γίνεται Το πρόβλημα συναρτάται με την κατασκευή ενός έργου, την επινόηση ενός τεχνουργήματος ή την ανάπτυξη ενός τεχνικού συστήματος. Συναρτάται επίσης με την γνωστοποίηση προς τους άλλους των ευρημάτων της αναζήτησης.

Τι πρέπει να γίνεται Αυτό το σχέδιο δράσης, καθώς ο μαθητής διατρέχει, αξιοποιεί και αποτιμά τις πηγές της γνώσης και της εμπειρίας που υπάρχουν στο σχολείο και την κοινωνία, μετατρέπεται σε ένα σχέδιο ενεργητικής μάθησης και ανακάλυψης της γνώσης.

Τι πρέπει να γίνεται Έμφαση δίνεται όχι στο τεχνικό «προϊόν» καθαυτό, αλλά στην ποιότητα της διαδικασίας μάθησης Στον τρόπο που αυτή διεγείρει στο μαθητή την εσωτερική παρόρμηση: του δημιουργού, του κατασκευαστή, του ερευνητή, του εφευρέτη, και ιδιαίτερα, στην ποιότητα των ευκαιριών που του παρέχει για την τεχνικο-επιστημονική και ανθρωπολογική έκφραση και πραγμάτωσή του.

Τι πρέπει να γίνεται Η εμπειρία αυτή κάνει τον μαθητή να αισθανθεί: Η εμπειρία αυτή κάνει τον μαθητή να αισθανθεί: τη χαρά του κατασκευαστή, τη μοναδική χαρά του ερευνητή, όταν συμβεί να ανακαλύψει κάτι από τον κόσμο και τους νόμους του, την πρωτόγνωρη χαρά του εφευρέτη δημιουργού, όταν, μετά από πολλές προσπάθειες κι’ αποτυχίες, φτάσει στην πραγμάτωση και λειτουργία του σχεδίου της επινόησής του, και ότι επιλέγει πράγματα του ιδιαίτερου ενδιαφέροντός του και παρουσιάζει τα αποτελέσματα των ερευνών του (ή της εργασίας του) επίσημα σε ακροατήριο.

Το «αυτοδιοικούμενο» σεμινάριο

Το «αυτοδιοικούμενο» σεμινάριο Ως «αυτοδιοικούμενο» σεμινάριο μπορούμε να ορίσουμε μια οργανωμένη συζήτηση μαθητών πάνω σε ένα προκαθορισμένο θέμα. Στα «αυτοδιοικούμενα» σεμινάρια ακολουθείται η εξής διαδικασία: Ένας μαθητής πραγματοποιεί μια εισήγηση. Στη συνέχεια απαντά σε ερωτήσεις, δέχεται κριτική και προτάσεις. Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται με όλους τους μαθητές της τάξης. Το σεμινάριο κλείνει με μια συνολική συζήτηση σχετικά με το υλικό που παρουσιάστηκε στο σεμινάριο και την εξαγωγή των απαραίτητων συμπερασμάτων.

Το «αυτοδιοικούμενο» σεμινάριο Τα «αυτοδιοικούμενα» σεμινάρια πραγματοποιούνται: 1. Για τη συζήτηση επί των τεχνολογικών ενοτήτων. 2. Για την επιλογή της ενότητας που θα μελετήσει η τάξη. ο κάθε μαθητής αναπτύσσει τα επιχειρήματά του σχετικά με τη τεχνολογική ενότητα που προτείνει να μελετήσει η τάξη του. Ακούει τα επιχειρήματα των συμμαθητών του και αναπτύσσει αντίλογο προκειμένου να υποστηρίξει τη θέση του. 3. Για την επιλογή των θεμάτων που θα μελετήσει ο κάθε μαθητής. ο κάθε μαθητής θα προτείνει όσο το δυνατόν περισσότερα θέματα, που σχετίζονται με τη τεχνολογική ενότητα που μελετά η τάξη. συμμετάσχει στον καθορισμό των κριτηρίων με τα οποία θα γίνει η επιλογή των "κατάλληλων" θεμάτων μελέτης.

Το «αυτοδιοικούμενο» σεμινάριο Κατά την εξέλιξη της εργασίας των μαθητών (σεμινάρια προόδου). ο κάθε μαθητής παρουσιάζει την πρόοδο της εργασίας του. παρουσιάζει προβλήματα που πιθανόν να συνάντησε και θα εξηγήσει τη μέθοδο με την οποία τα ξεπέρασε ή θα ζητήσει τη βοήθεια των συμμαθητών του. οι άλλοι μαθητές πρέπει να εκφράσουν την άποψή τους (τεκμηριωμένα) σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο πιθανόν να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. οι μαθητές θα κάνουν υποδείξεις στους συμμαθητές τους και ασκούν καλοπροαίρετη κριτική σε ενέργειές τους που τις θεωρούν λαθεμένες.

Το «αυτοδιοικούμενο» σεμινάριο Για την τελική παρουσίαση των μελετών των μαθητών (σεμινάρια παρουσίασης). Ο κάθε μαθητής παρουσιάζει συνολικά την εργασία του. Μέσα σε ένα προκαθορισμένο χρόνο θα πρέπει να παρουσιάσει τα στοιχεία εκείνα που θεωρεί σημαντικά ώστε το περιεχόμενο της παρουσίασής του να γίνει εύκολα κατανοητό. Χρησιμοποιεί τα εποπτικά μέσα που διαθέτει το εργαστήριο Τεχνολογίας του σχολείου του, ώστε η παρουσίασή του να γίνει ευκολότερα κατανοητή. Να απαντήσει σε ερωτήσεις στις οποίες θα φανεί σε τι βάθος έχει μελετήσει το θέμα.

Το «αυτοδιοικούμενο» σεμινάριο Καθήκοντα υπεύθυνου σεμιναρίου Φροντίζει να υπάρχει ο απαραίτητος εξοπλισμός. Ετοιμάζει πρόγραμμα με τον τίτλο του σεμιναρίου, τους ομιλητές με το θέμα, το χρόνο ομιλίας και το χρόνο συζήτησης που θα ακολουθήσει. Ανακοινώνει το πρόγραμμα ομιλιών και μετά καλεί έναν - έναν τους ομιλητές, κάνοντας μία εισαγωγή στην παρουσίαση που θα ακολουθήσει. Ελέγχει τη χρονική διάρκεια των ομιλιών και των συζητήσεων, ώστε να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα που έχει ετοιμάσει. Δίνει το λόγο στους μαθητές που θέλουν να κάνουν κάποια ερώτηση ή παρατήρηση μετά το τέλος κάθε ομιλίας. Ανακεφαλαιώνει τα συμπεράσματα του σεμιναρίου. Δεν ασχολείται με την τήρηση της τάξης.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Β’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Εργασίες μαθητών

Μέθοδος ομαδικής εργασίας Ομοιογενείς και ανομοιογενείς ομάδες Ομοιογενώς οργανωμένες ομάδες: Σε ένα δεδομένο μάθημα, οι μαθητές έχουν σχεδόν το ίδιο επίπεδο όσον αφορά τις ικανότητες και τα ενδιαφέροντά τους. Ανομοιογενώς οργανωμένες ομάδες: Οι διαφορές, όσον αφορά τα ενδιαφέροντα και τις ικανότητες των μαθητών σε ένα δεδομένο μάθημα, είναι πιο έντονες. το κάθε μέλος της ομάδας συμμετέχει στην εργασία ανάλογα με τις ικανότητές του. οι μαθητές μπορούν να μάθουν πολύ αποτελεσματικά ο ένας από τον άλλο.

Μέθοδος ομαδικής εργασίας Βασικές αρχές συνεργατικής μάθησης, σύμφωνα με τον Spencer Kagan Αν δεν τηρούνται όλες οι αρχές που ακολουθούν, η συνεργατική μάθηση δεν πραγματοποιείται. Οι τέσσερις βασικές αρχές είναι: Παράλληλες αλληλεπιδράσεις Προσωπική ευθύνη Εποικοδομητική αλληλεξάρτηση Ισότιμη συμμετοχή

Παράλληλες αλληλεπιδράσεις Κατά τη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας συμβαίνουν πολλαπλές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των μαθητών. Ο χρόνος της ενεργού συμμετοχής κάθε μαθητή είναι πολύ μεγαλύτερος απ’ όσο θα ήταν στον παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας.

Προσωπική ευθύνη Καθένας από τους μαθητές οφείλει να ολοκληρώσει το μερίδιο που του αναλογεί, ώστε να συνεισφέρει στο έργο της ομάδας. Όλοι δίνουν αναφορά στην ομάδα. Τα μέλη κάθε ομάδας γνωρίζουν τη συνεισφορά του καθενός και ο καθένας είναι υπεύθυνος για κάποιο μέρος της εργασίας.

Εποικοδομητική αλληλεξάρτηση Η ανάπτυξη του μαθητή και η ανάπτυξη της ομάδας θα επηρεαστούν αμοιβαία με θετικό τρόπο. Η ανάπτυξη του μαθητή απαιτεί την ανάπτυξη και των συμμαθητών του. Επιτυχία μιας ομάδας σημαίνει ταυτόχρονα την επιτυχία και μιας άλλης ομάδας.

Ισότιμη συμμετοχή Οι μαθητές συμμετέχουν στην εργασία ανάλογα με τις ικανότητές τους. Ο στόχος αυτός επιτυγχάνεται με καταμερισμό της εργασίας και ανάθεση καθηκόντων.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας!

Χρήσιμοι σύνδεσμοι http://ebooks.edu.gr/courses/DSGYM-B104/document/4bd800eete4n/524008eaefxo/5240090eaphg.pdf http://users.otenet.gr/~foniflo/technology/materials.htm http://www.youtube.com/watch?v=CU9hEN9wiEI http://www.specialeducation.gr/files4users/files/pdf/teyxos_c.pdf http://www.irantousis.gr/02_TEXNOLOGIA_B!_TAKSIS/04_grapti_ergasia_b/05_chocolove_.pdf http://schooltec.wordpress.com/b-grade/projectb/ http://www.youtube.com/watch?v=M9rP48vIHIU