Βαλκανικοί πόλεμοι 1912-1913 ΜΑΘΗΜΑ 8Ο

Αφόρμηση - Υπενθύμιση Εντάσσουμε το συγκεκριμένο ιστορικό γεγονός στο ευρύτερο ιστορικό του πλαίσιο. Ανακαλούμε τις παρακάτω ιστορικές έννοιες, τις οποίες εξετάσαμε σε προηγούμενα μαθήματα : Ανατολικό Ζήτημα Μεγάλη Ιδέα Αλυτρωτισμός Αρχή των εθνοτήτων Αξιοποιούμε το γλωσσάρι Ιστορικών όρων του σχολικού βιβλίου, το πληροφοριακό υλικό από την ιστοσελίδα ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού και το γλωσσάρι από το λογισμικό «Νηρηίδες – Επεξεργασία Ιστορικών Πηγών». Επίσης, δε χρειάζεται ανάκληση όλων, μπορούμε και επιλεκτικά.

Ανατολικό ζήτημα = η πολύπλοκη πολιτική κατάσταση που δημιουργήθηκε στα Βαλκάνια και στην Εγγύς Ανατολή, κυρίως μετά τον 18ο αιώνα, ως αποτέλεσμα της παρακμής της Οθωμανικής αυτοκρατορία και του ανταγωνισμού των μεγάλων Δυνάμεων (Αγγλία, Ρωσία, Γαλλία, Αυστρία) για την τύχη της, οι οποίες ανάλογα με την εκάστοτε εκτίμηση των συμφερόντων τους άλλοτε πρόκριναν την ακεραιότητα του κράτους του Σουλτάνου, άλλοτε τον διαμελισμό του και άλλοτε την απόσπαση εδαφών του.

Αλυτρωτισμός Μεγάλη Ιδέα ένα γενικό πολιτικό πρόταγμα που έθετε ως στόχο την πολιτική και γεωγραφική ενοποίηση των ελληνικών πληθυσμών, έτσι ώστε να συμπεριληφθούν στο πλαίσιο ενός εθνικού κράτους η πολιτική που στόχευε στην ένταξη των υπό Οθωμανική κυριαρχία Ελλήνων και των εδαφών στα οποία αυτοί κατοικούσαν, στο ελληνικό κράτος

η αρχή των εθνοτήτων δικαίωμα ίδρυσης ενιαίου κράτους στόχος; τα όρια του κράτους να ταυτίζονται με τα όρια του έθνους ποιοί; ομοεθνείς πληθυσμοί η αρχή των εθνοτήτων δικαίωμα ίδρυσης ενιαίου κράτους δικαίωμα απόσχισης εθνικών μειονοτήτων

Οι εθνικές διεκδικήσεις και το κίνημα των Νεότουρκων Οι εθνικές διεκδικήσεις και το κίνημα των Νεότουρκων Οπτικοποίηση της σύγκρουσης

Επιτραπέζιο παιχνίδι 1912-1913

Γιανουλόπουλος, Γ.

Ο βασιλιάς Γεώργιος Α΄ (1863-1913) Ο βασιλιάς Γεώργιος Α΄ (1863-1913)

Η κήρυξη του Α΄ βαλκανικού πολέμου: Το διάγγελμα του Γεώργιου Η κήρυξη του Α΄ βαλκανικού πολέμου: Το διάγγελμα του Γεώργιου ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΛΑΟΝ ΜΟY Αι ιεραί υποχρεώσεις προς την φιλτάτην πατρίδα, προς τους υποδούλους αδελφούς μας και προς την ανθρωπότητα επιβάλλουσιν εις το κράτος, μετά την αποτυχίαν των ειρηνικών προσπαθειών του προς επίτευξιν και εξασφάλισιν των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των υπό τον τουρκικόν ζυγόν Χριστιανών, όπως διά των όπλων θέσει τέρμα εις την δυστυχίαν την οποίαν ούτοι υφίστανται από τόσων αιώνων. Η Ελλάς πάνοπλος μετά των συμμάχων αυτής, εμπνεομένων υπό των αυτών αισθημάτων και συνδεομένων διά κοινών υποχρεώσεων, αναλαμβάνει τον ιερόν αγώνα του δικαίου και της ελευθερίας των καταδυναστευομένων λαών της Ανατολής. [...] Η Ελλάς, μετά των αδελφών συμμάχων κρατών, θα επιδιώξη πάση θυσία τον ιερόν αυτόν σκοπόν, επικαλούμενοι δε την αρωγήν του Yψίστου εν τω δικαιοτάτω τούτω αγώνι του πολιτισμού, ανακράζομεν Ζήτω η Ελλάς, Ζήτω το Έθνος. Αθήναι, 5 Οκτωβρίου 1912 Ο βασιλεύς Γεώργιος Το υπουργικόν Συμβούλιον  Πηγή: Η Αθήνα των βαλκανικών πολέμων, 1912-1913, Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων, ΕΛΙΑ, Αθήνα 1993, σ. 20.

Τα ερωτήματα που θέτω αναφορικά με την πηγή Τα ερωτήματα που θέτω αναφορικά με την πηγή Πώς ο βασιλιάς δικαιολογεί την κήρυξη του πολέμου; Ποιος ήταν ο στόχος των Ελλήνων; Πολεμούν μόνοι τους; Τι επικαλείται ο βασιλιάς για να εμπνεύσει τους Έλληνες; Πώς συνδέεται το παρόν διάγγελμα με την αρχή των εθνοτήτων; Μορφή και είδος πηγής Χρόνος αναφοράς Τόπος αναφοράς Ποιος μιλάει; Σε ποιον απευθύνεται; Με ποιο σκοπό;

Το ελληνικό πυροβολικό Ποιος διακρίνεται στα δεξιά της φωτογραφίας;

Χριστούγεννα στα Βαλκάνια Περιοδικό Puck, Δεκέμβρης 1912

Η πορεία του ελληνικού στρατού Α΄ βαλκανικός πόλεμος : Ελασσόνα, Σαραντάπορο, Κοζάνη, Γρεβενά δίλημμα : Μοναστήρι ή Θεσσαλονίκη Γιαννιτσά, Θεσσαλονίκη, Φλώρινα, Καστοριά, Κορυτσά Πρέβεζα, Ιωάννινα (Μπιζάνι) στο ΒΑ Αιγαίο : ναυμαχίες «Έλλης» και Λήμνου Λήμνος, Θάσος, Σαμοθράκη, Άγιος Ευστράτιος, Ψαρά, Ίμβρος, Τένεδος > Μυτιλήνη, Χίος > Σάμος Μάιος 1913 : συνθήκη Λονδίνου* Β΄ Βαλκανικός πόλεμος : μάχες Κιλκίς-Λαχανά, Δοϊράνης Κιλκίς, Δράμα, Σέρρες, Καβάλα

Η μαρτυρία ενός στρατιώτη Σνέφτσι [=σήμερα Κεντρικό, στο νομό Κιλκίς], 23 Ιουνίου 1913 Αγαπημένη μου γυναικούλα, […] Σου έγραψα και προχθές, αγάπη μου, αμέσως μετά τη μάχη του Κιλκίς, ύστερα από αυτόν το θρίαμβο […]. Ο στρατός μας, αγάπη μου, προελαύνει [=προχωράει] συνέχεια πάρα πολύ γρήγορα, καταδιώκοντάς τους […] Βούλγαρους, που φεύγουν σαν λαγοί […]. Δε φαντάζεσαι, χρυσό μου, τι εικόνα παρουσιάζει αυτό το πεδίο πολέμου. Παντού όπου περνάμε συναντάμε εικόνες ερήμωσης και δυστυχίας […]. Οι Βούλγαροι έχουν φύγει όλοι. Στη Μακεδονία δεν υπάρχουν πια Βούλγαροι […]. Πόσο ευτυχισμένος είμαι που έγινε αυτός ο πόλεμος για να γλιτώσουμε μια για πάντα με αυτούς τους παλικαράδες […]. Δεν τους έφταναν όσα πήραν […], θέλησαν να αρπάξουν και τη μερίδα των συμμάχων τους […]. Τώρα θα χάσουν και όσα κατακτήσανε. (Γράμμα του Ιπποκράτη Παπαβασιλείου στη σύζυγό του Αλεξάνδρα, 23 Ιουνίου 1913)

Ερωτήματα Με βάση το κείμενο που σας δίνεται και τις γνώσεις σας από το σχολικό βιβλίο : α) να χαρακτηρίσετε το είδος και τη μορφή της πηγής β) να αναγνωρίσετε το ιστορικό γεγονός στο οποίο αναφέρεται η πηγή, να το προσδιορίσετε χρονικά γ) να αναφερθείτε αναλυτικά στο γεγονός αυτό και στην έκβασή του και δ) να παρουσιάσετε τα συναισθήματα του στρατιώτη και να τα αιτιολογήσετε Από την ιστοσελίδα www.museduc.gr

Κάρτα του 1912 : σχολιάστε

Πριν τους Βαλκανικούς πολέμους Ανάκτηση από e-yliko

Μετά τον πρώτο βαλκανικό πόλεμο* * Πρόκειται για ζώνες επικυριαρχίας, καθώς δεν έχουν ακόμη κατανεμηθεί στα ενδιαφερόμενα κράτη τα εδάφη που αποσπάστηκαν από την Οθωμανική αυτοκρατορία > σύνδεση με Β΄ βαλκανικό πόλεμο και συνθήκη Βουκουρεστίου ( Ιούλιος 1913).

Μετά τον δεύτερο βαλκανικό πόλεμο

Συζητάμε για την κατάσταση που διαμορφώθηκε μετά τους Βαλκανικούς πολέμους Γίνεται σύντομη αναφορά στα εδαφικά κέρδη ως προσήμανση για την επόμενη διδακτική ενότητα που αφορά τα αποτελέσματα και της αποτίμηση των Βαλκανικών πολέμων. Είναι απαραίτητη η αναφορά αυτή, ώστε να λειτουργήσουν άμεσα οι μεθοδολογικές έννοιες της συνέπειας και της μεταβολής, έννοιες απαραίτητες για την καλλιέργεια και διαμόρφωση της ιστορικής σκέψης. Επίσης, συμβάλλει στη σύνδεση δράσης – αποτελέσματος.

Κωνσταντίνος & Βενιζέλος (1913) Στον σταθμό της Βυρώνειας (Σέρρες) στον δρόμο για το Βουκουρέστι

1913 : Συνθήκη του Βουκουρεστίου

σύμφωνα με τη συνθήκη H ανατολική Mακεδονία, η Kαβάλα, οι Σέρρες και η Δράμα, η κεντρική και η δυτική Μακεδονία μέχρι τη Φλώρινα και τις Πρέσπες κατακυρώνονταν οριστικά στην Eλλάδα.

Η σημασία της συνθήκης H συνθήκη του Bουκουρεστίου είχε μεγάλη σημασία για την Eλλάδα. H έκταση του μικρού μέχρι τότε κράτους διπλασιάστηκε (από 63.211 σε 120.308 τετραγωνικά χιλιόμετρα) όπως ακριβώς και ο πληθυσμός του (από 2.631.952 σε 4.718.221 κατοίκους). Η συγκεκριμένη εξέλιξη δυνάμωνε τόσο την οικονομική κατάσταση όσο και τη θέση της χώρας στο πλαίσιο των διεθνών σχέσεων.

1913 : απελευθέρωση Καβάλας

Τα αποτελέσματα των Βαλκανικών πολέμων - η αποτίμηση Τα αποτελέσματα των Βαλκανικών πολέμων - η αποτίμηση Ο Κωνσταντίνος Ρακτιβάν διορίστηκε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, τον Οκτώβριο του 1912, προσωρινός διοικητής των εδαφών που είχε καταλάβει έως τότε ο ελληνικός στρατός. Σε συνέντευξή του παρουσίασε τις βάσεις στις οποίες θα στηριζόταν η οργάνωση της ελληνικής διοίκησης.

Η οργάνωση της ελληνικής διοίκησης της Μακεδονίας […] Ουδόλως θέλω να είπω ότι θα ανατρέψω τα πάντα. Ο διοικητικός οργανισμός, ο δικαστικός, ως και οι λοιποί κλάδοι της υπηρεσίας θέλουσι λειτουργήσει περίπου ως και επί της τουρκικής κυριαρχίας, μετά των μεταβολών, εννοείται, αίτινες επιβάλλονται εκ της νέας των πραγμάτων καταστάσεως. Προς επιδίωξιν και επίτευξιν του σκοπού τούτου οφείλω: 1. Να προσενεχθώ προς πάσας τας εθνικότητας εν ισότητι και δικαιοσύνη, να σεβασθώ τα δικαιώματα των ατόμων και να εργασθώ διά την ευημέρειαν όλων των κατοίκων της χώρας ταύτης αδιακρίτως. Αύται εισίν άλλως τε και αι γενικαί αρχαί, αίτινες κρατούσι και καθοδηγούσι την διοίκησιν εν Ελλάδι, ώστε πάντα ταύτα δεν είναι δι’ εμέ νέα. Οι Ισραηλίται της Ελλάδος δύνανται να μαρτυρήσωσι περί τούτου […]. 2. Να εξασφαλίσω την δημοσίαν τάξιν. […] Εάν ο πληθυσμός δεν είναι ευχαριστημένος, είμαι έτοιμος να δεχθώ και ακούσω όλους τους δυσαρεστημένους. Το γραφείον μου είναι ανοικτόν εις όλον τον πληθυσμόν. Κ. Ρακτιβάν, Έγγραφα και σημειώσεις εκ της πρώτης Ελληνικής Διοικήσεως της Μακεδονίας (1912-1913), επιμ. Κ.Θ. Δημαράς, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1951, σ. 39-43.

Ανάλυση πηγής Ποια είναι η ιδιότητα του προσώπου που μιλάει; Ποιο είναι το θέμα της τοποθέτησής του; Τι δεσμεύεται ότι θα κάνει; Ποιοι λόγοι υπαγορεύουν τη συγκεκριμένη στάση του; Από ποιες αξίες εμπνέεται; Είδος και μορφή πηγής Χρόνος αναφοράς Τόπος αναφοράς Ποιος μιλάει; Σε ποιους απευθύνεται; Με ποιο σκοπό;

Η δολοφονία του βασιλιά Γεωργίου Α΄