Βασικές κατηγορίες Εκπαιδευτικού Λογισμικού
Τι είναι το Εκπαιδευτικό λογισμικό; Εξειδικευμένο λογισμικό που μπορεί να υποστηρίξει διδακτικές και μαθησιακές δραστηριότητες (ΙΤΥ, 2002) Κατηγοριοποιείται με βάση: τη χρήση του στη μαθησιακή διαδικασία το βαθμό αλληλεπίδρασης και την παιδαγωγική προσέγγιση, (Alessi & Trollip, 2000) ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ Κατηγοροποίηση του Ε. Λ Δεν υφίσταται μια και μόνη αποδεκτή κατηγοριοποίηση, αλλά περισσότερες … Οι οποίες σε μεγάλο βαθμό συναρτώνται, όπως είναι φυσικό, με τα κριτήρια που θέτει κανείς ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ Ο όρος είναι σήμερα υπό κριτική αναθεώρηση, καθώς: (α) γίνεται αναφορά μάλλον σε «εκπαιδευτικά περιβάλλοντα» (οντότητες κατά πολύ ευρύτερες των εκπαιδευτικών λογισμικών) παρά σε μεμονωμένα λογισμικά (β) υπάρχει συνεχής εξέλιξη και εμφάνιση νέου είδους υπηρεσιών και προϊόντων, τα οποία δύσκολα μπορούν να κατηγοριοποιηθούν (γ) ένας μεγάλος όγκος υλικού, λογισμικού και περιβαλλόντων τα οποία δεν σχεδιάστηκαν αρχικά για εκπαιδευτική χρήση, αλλά, παρόλα αυτά, χρησιμοποιούνται για εκπαιδευτικούς-διδακτικούς λόγους. ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ
Θεωρίες Μάθησης & Εκπαιδευτικό Λογισμικό Θεωρίες Μάθησης & Εκπαιδευτικό Λογισμικό ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ
Θεωρίες Μάθησης & Σχεδίαση Εκπαιδευτικού Λογισμικού Η μάθηση ως… (α) Πρόσκτηση – Άσκηση (β) Διερεύνηση – Ανακάλυψη (γ) Επικοινωνία - Συνεργασία ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ
Η μάθηση ως Πρόσκτηση – Άσκηση Θεωρίες Μάθησης: Συμπεριφορισμός (Behaviorism) Γνωστικισμός (Cognitivism) Εκπαιδευτικά Λογισμικά Καθοδηγούμενης (από το σύστημα) διδασκαλίας (tutorials) & πρακτικής και εκγύμνασης (drill & practice) Συστηματική Εξάσκηση (Drill & Practice) Διδακτικά Βοηθήματα (tutorials) Εκπαιδευτικές εφαρμογές πολυμέσων ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ
Η μάθηση ως Διερεύνηση - Ανακάλυψη Θεωρίες Μάθησης: Δομικός Εποικοδομισμός Piaget, Papert Λογισμικά Διερευνητικής Μάθησης - Καθοδηγούμενης ανακάλυψης και διερεύνησης Προσομοίωση (simulation) Μικρόκοσμοι (microworlds) Περιβάλλοντα Μοντελοποίησης (modellers) ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ
Η μάθηση ως Συνεργασία - Επικοινωνία Θεωρίες Μάθησης: Κοινωνικός Εποικοδομισμός Κοινωνικοπολιτιστικές θεωρίες Vygotsky, Leontiev Λογισμικά Έκφρασης, Επικοινωνίας, Συνεργασίας Συνεργατικά Περιβάλλοντα (BELVEDERE) Υπερμέσα (Hypermedia) Εννοιολογικοί Χάρτες (Concept maps) (CMapTools) ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ Κατηγοριοποίηση ως προς το Ρόλο του Ε.Λ. στη μαθησιακή διαδικασία ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ
Λογισμικά και περιβάλλοντα που λειτουργούν ως απλές πηγές πληροφόρησης Πηγές πληροφόρησης είτε στο Διαδίκτυο είτε standalone εφαρμογές : Εγκυκλοπαίδειες, Λεξικά, Ευρετήρια, «Θησαυροί» πχ. η wikipedia, www.wikipedia.org Βάσεις δεδομένων πχ. www.eric.ed.gov Ψηφιακές βιβλιοθήκες Εξειδικευμένες πύλες Θεματικοί ή εξειδικευμένοι ιστοχώροι πχ. http://www.aace.org και http:// www.iste.org ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ
Λογισμικά εξάσκησης και εφαρμογών (Drill and Practice) Αποβλέπει στην αναδραστική απάντηση του μαθητή Χρησιμοποιείται για εξάσκηση των μαθητών πάνω σε ύλη που έχουν ήδη διδαχθεί Γενικά δίνει τη δυνατότητα να το χρησιμοποιεί ο διδάσκων και για την αξιολόγηση των μαθητών, αφού οι απαντήσεις των μαθητών μπορούν να καταχωρούνται για περαιτέρω επεξεργασία. ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ
Λογισμικό παρουσίασης ή διαλέξεων (Tutorial) Παρέχει τη δυνατότητα παρουσίασης κυρίως στοιχείων θεωρίας στους μαθητές …τα οποία ενισχύονται με τη χρήση διαφορετικών μέσων όπως ήχο, κείμενο και υπερκείμενο (συνδεδεμένο με διαφορετικά αρχεία), εικόνες, video και προσομοιώσεις. Οι παρουσιάσεις αυτές στοχεύουν: στην πληρέστερη κατανόηση του αντικειμένου που η θεωρία περιγράφει στην αύξηση του ενδιαφέροντος των μαθητών, κάνοντας το μάθημα “ελκυστικότερο” ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ
Προγράμματα δημιουργικότητας και φαντασίας Προγράμματα τα οποία υποστηρίζουν η δημιουργικότητα των παιδιών – ή και των ενηλίκων. Η δημιουργικότητα αυτή μπορεί να σχετίζεται με όλες τις μορφές γραπτού λόγου (αφήγηση, ποίηση ή άλλη), την καλλιτεχνική δημιουργία (ζωγραφική, μουσική, βίντεο,..). Τυπικά προγράμματα αυτής της κατηγορίας: KidPix (λογισμικό για τη ζωγραφική www/kidpix.com, Το ελληνικό πακέτο «Πήγασος» (http://www.cc.uoa.gr/~araptis/Home.html), το HyperStudio (http://www.mackiev.com/hyperstudio/index.html) ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ
Διερευνητικό λογισμικό Τα βασικά χαρακτηριστικά του διερευνητικού λογισμικού είναι τα παρακάτω: Επιτρέπει τον πειραματισμό και την παραμετροποίηση των φαινομένων Παρέχει τη δυνατότητα οικοδόμησης της γνώσης μέσα από μια διαδικασία αναζήτησης και κρίσης της πληροφορίας διαθεματικής προσέγγισης των εννοιώ συνεργατικής μάθησης και κοινής οικοδόμησης της γνώσης μέσα από συζήτηση και αντιπαράθεση ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ
Λογισμικό προσομοίωσης (Simulation) Λογισμικά τα οποία επιτρέπουν την εικονική αναπαράσταση και μοντελοποίηση ενός φαινομένου ή ενός πραγματικού συστήματος, κάτω από συνθήκες που προσεγγίζουν τις πραγματικές. Συνήθως τα λογισμικά αυτά επιτρέπουν στο χρήστη να μεταβάλλει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες πραγματοποιείται το “εικονικό” πείραμα και να κατανοούν έτσι τον τρόπο που η μεταβολή αυτή επηρεάζει την εξέλιξη του φυσικού φαινομένου. Ενσωματώνουν ένα μαθηματικό μοντέλο και για αυτό συχνά αναφέρονται και ως μοντέλα προσομοίωσης ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ
Μικρόκοσμοι: η πλέον ενδιαφέρουσα περίπτωση διερευνητικού λογισμικού να δημιουργήσει επίσης σχέσεις μεταξύ των αντικειμένων να μελετήσει τις αλληλεπιδράσεις τους. Θεωρούνται, από πολλούς ερευνητές, ως τα πλέον σημαντικά εκπαιδευτικά λογισμικά Παραδείγματα Δυναμική Γεωμετρία (Cabri, Geometer’s Sketchpad) Άλγεβρα και Αριθμητική (FunctionProbe και Excel) Φυσική (Interactive Physics) Μοντελοποίηση (Modellus) Γλώσσα Logo (Microworlds Pro) ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ
Εργαλεία Επικοινωνίας & Συνεργασίας Εργαλεία Επικοινωνίας & Συνεργασίας Λογισμικά επικοινωνίας: Chat, Forum, Blog Λογισμικά online συνεργατικής μάθησης (CSCL – Computer Supported Collaborative Learning) Λογισμικά επικοινωνίας και πρόσβασης σε κατανεμημένους ψηφιακούς πόρους. Λογισμικά διευκόλυνσης της πρόσβασης: ειδικά λογισμικά που διευκολύνουν την πρόσβαση σε ψηφιακούς πόρους σε άτομα με ιδιαίτερες ανάγκες Λογισμικά επιχειρηματολογίας Καταγράφουν την επιχειρηματολογία ως χάρτη συνδεδεμένων επιχειρημάτων ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ Διδακτικά παιχνίδια Ένα δελεαστικό περιβάλλον παιχνιδιού είναι το κίνητρο ώστε να τεθούν και να επιτευχθούν συγκεκριμένοι διδακτικοί και μαθησιακοί στόχοι. Serious Games Simulation Games Educational Games ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ
Κατηγοροποίηση Ε.Λ ως προς το βαθμό αλληλεπίδρασης με το χρήστη ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ Ανοικτό περιβάλλον Ονομάζεται το περιβάλλον μάθησης το οποίο σχεδιάζεται με βάση το γνωσιοθεωρητικό πλαίσιο του εποικοδομισμού. Ανοικτό: ο χρήστης μπορεί να διαμορφώσει με δικά του στοιχεία το λογισμικό: πχ να εισάγει πληροφορίες, να δημιουργήσει δικές του προσομοιώσεις κ.λ.π. Το περιβάλλον αυτό αποτελείται από ένα σύνολο από πρωταρχικά αντικείμενα και βασικές λειτουργίες που επιδρούν σ αυτά όπως και ένα σύνολο από κανόνες που διέπουν αυτή την επίδραση. ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ Κλειστό περιβάλλον Λογισμικό που υποστηρίζει το παραδοσιακό δασκαλοκεντρικό μοντέλο διδασκαλίας. Κλειστό, γιατί ο χρήστης δεν μπορεί να αλλάξει το περιεχόμενο του λογισμικού. Παραδείγματα: Λογισμικά εξάσκησης Παρουσίασης Τα διδακτικά παιχνίδια Οι μη αλληλεπιδραστικές προσομοιώσεις ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ Ανακεφαλαιώνοντας Κατηγοριοποίηση Ε.Λ. ως προς το βαθμό αλληλεπίδρασης. Ανοικτό περιβάλλον Κλειστό περιβάλλον Πηγές Πληροφόρησης Λογισμικά εξάσκησης και εφαρμογών (Drill and Practice) Λογισμικό παρουσίασης ή διαλέξεων (Tutorial) Προγράμματα δημιουργικότητας και φαντασίας Διερευνητικό λογισμικό Λογισμικό προσομοίωσης (Simulation) Μικρόκοσμοι: η πλέον ενδιαφέρουσα περίπτωση διερευνητικού λογισμικού Λογισμικά Επικοινωνίας & Συνεργασίας Εκπαιδευτικά παιχνίδια ΚΑΛΕΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ