Αρχαία Ελλάδα και διεθνής κινηματογράφος Συντονίστρια καθηγήτρια: Μπάκου Δαφνούλα

Συγγραφική ομάδα ΔΟΓΑΤΖΗ ΜΑΡΙΑ ΣΤΟΥΜΠΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ ΒΕΝΕΤΙΑ ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΑΜΑΡΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΑΣΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΡΟΙΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΝΙΚΟΛΑΚΑΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΝΑΓΟΥ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΣΟΥΠΟΥ ΣΟΦΙΑ ΣΠΑΝΟΥ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΜΑΡΙΑ ΣΤΟΥΜΠΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΖΟΡΑΪ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΤΟΛΛΑΚΟΥ ΓΚΕΝΤΙΑΝΑ ΦΕΛΕΚΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΜΑΡΙΑ ΦΟΡΤΣΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΦΟΥΝΤΑ ΜΑΡΙΑ ΙΩΑΝΝΑ ΧΑΛΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΑΚΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ

Σκηνοθέτης: Γιώργος Τζαβέλλας Αντιγόνη (1961) Σκηνοθέτης: Γιώργος Τζαβέλλας

Ηθοποιοί: Ειρήνη Παππά , Μάνος Κατράκης , Ίλυα Λιβυκού , Βύρων Πάλλης , Μάρω Κοντού Πλοκή:  Η σύγκρουση μεταξύ του Ετεοκλή και του Πολυνείκη, των δύο γιων του νεκρού βασιλιά Οιδίποδα, οι οποίοι διεκδικούσαν το θρόνο της επτάπυλης Θήβας, καταλήγει στο θάνατο αμφοτέρων και ο νέος βασιλιάς, ο Κρέων, διατάζει να μείνει άταφο το πτώμα του Πολυνείκη επειδή τόλμησε να εκστρατεύσει εναντίον της πόλης που τον ανέθρεψε. Η αδελφή του η Αντιγόνη παρακούει την εντολή του Κρέοντα και θάβει το πτώμα του. Συλλαμβάνεται, και ο Κρέων, παρ' όλο που η Αντιγόνη είναι μνηστή του γιου του Αίμωνα, προστάζει να την κλείσουν ζωντανή σ' έναν τάφο. Ο λόγος του μάντη Τειρεσία όμως τη δικαιώνει καθώς λέει ότι ο θείος νόμος, που επιτάσσει την ταφή των νεκρών, είναι ανώτερος από τον ανθρώπινο, και πείθει τον Κρέοντα να αναστείλει την ποινή και να ελευθερώσει την Αντιγόνη ενώ είναι πια αργά. Η Αντιγόνη έχει κρεμαστεί και ο Αίμων αυτοκτονεί πάνω από το νεκρό κορμί της. Η μητέρα του, η Ευρυδίκη, τον ακολουθεί επίσης στο θάνατο και ο συντετριμμένος Κρέων παραιτείται από το αξίωμά του.

Συνοπτική κριτική Η πρώτη σοβαρή προσπάθεια στο ελληνικό σινεμά να μεταφερθεί η αρχαία τραγωδία στη μεγάλη οθόνη. Ξεπερνώντας τις άκαμπτες θεατρικές συμβάσεις της εποχής, ο Τζαβέλλας αναδεικνύει με κινηματογραφικούς όρους το λόγο του Σοφοκλή, οργανώνοντας μια άρτια σε κάθε επίπεδο καλλιτεχνική παραγωγή. Η ασπρόμαυρη φωτογραφία του Ντίνου Κατσουρίδη υπογραμμίζει την ψυχολογική πολυπλοκότητα, ενώ οι ερμηνείες ζωντανεύουν ρεαλιστικά τα πάθη των ηρώων. Οι ανταποκριτές του Ξένου Τύπου στην Αμερική την κατέταξαν στις 10 καλύτερες για το 1961. Βραβεία / Διακρίσεις 2 βραβεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 1961 (μουσικής και α' γυναικείου ρόλου) Υποψηφιότητα για Χρυσή Άρκτο στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Βερολίνου Υποψηφιότητα για βραβείο Samuel Goldwyn καλύτερης ταινίας στις Χρυσές Σφαίρες 2 βραβεία στο Φεστιβάλ Σαν Φρανσίσκο (σκηνοθεσίας και α’ ανδρικού ρόλου) Βραβείο α' γυναικείου ρόλου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Λονδίνου 1961 Επιλέχθηκε ανάμεσα στις 10 καλύτερες ταινίες της χρονιάς 1961 από την Ένωση Ανταποκριτών

Σκηνοθεσία: Μιχάλης Κακογιάννης Ηλέκτρα (1962) Σκηνοθεσία: Μιχάλης Κακογιάννης

Ηθοποιοί: Ειρήνη Παππά, Γιάννης Φέρτης, Αλέκα Κατσέλη, Μάνος Ηθοποιοί: Ειρήνη Παππά, Γιάννης Φέρτης, Αλέκα Κατσέλη, Μάνος Κατράκης, Νότης Περγιάλης,Τάκης Εμμανουήλ, Θεανώ Ιωαννίδου, Θεόδωρος Δημητρίεφ, Φοίβος Ραζής Πλοκή: Πρωταγωνίστρια και τραγικό πρόσωπο είναι η Ηλέκτρα, η οποία παντρεμένη μ’’ ένα χωρικό περιμένει την κατάλληλη ευκαιρία για να εκδικηθεί το θάνατο του πατέρα της Αγαμέμνονα, βασιλιά των Μυκηνών, που δολοφονήθηκε από τη γυναίκα του Κλυταιμνήστρα και τον εραστή της Αίγισθο. Η ευκαιρία παρουσιάζεται όταν συναντά και πάλι τον αδερφό της Ορέστη πάνω από τον τάφο του πατέρα της. Και οι δυο μαζί σχεδιάζουν και σκοτώνουν τη μητέρα τους Κλυταιμνήστρα και τον Αίγισθο.

Αργυρή Δάφνη στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Βερολίνου 1963. Συνοπτική κριτική Πρώτη και καλύτερη μεταφορά αρχαίας τραγωδίας από τον Μιχάλη Κακογιάννη, ο οποίος προσγειώνει το λόγο του Ευριπίδη σε ένα αφιλόξενο, απειλητικό και γεμάτο δραματικούς συμβολισμούς ελληνικό τοπίο (φωτογραφημένο σε «σκληρό» ασπρόμαυρο από τον Γουόλτερ Λάσαλι του «Ζορμπά»). Η τραγωδία του Ευριπίδη σε μια από τις καλύτερες προσεγγίσεις που έγιναν ποτέ στον κινηματογράφο. Χαρακτηρίστηκε ως μία πνευματική γέφυρα ανάμεσα στον αρχαίο και το σύγχρονο κόσμο. Βραβεία / Διακρίσεις 3 βραβεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 1962(καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, α' γυναικείου ρόλου. Βραβεία Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου (καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, α` γυναικείου ρόλου, β` γυναικείου ρόλου, β` ανδρικού ρόλου και μουσικής). 2 βραβεία στο Φεστιβάλ των Καννών1962 (κινηματογραφικής μεταφοράς και ηχητικής επένδυσης). Αργυρή Δάφνη στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Βερολίνου 1963. Ειδικό Βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ακαπούλκο 1962. Δίπλωμα Αξίας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Εδιμβούργου 1962. Βραβείο Femina στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βελγίου 1963. Υποψήφια για όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας 1963. Βραβείο καλύτερης ταινίας στο Φεστιβάλ της Διεθνούς Ένωσης Νέων Γαλλίας. 2 βραβεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Αμβέρσας 1964 (κριτικής επιτροπής και κινηματογραφικού τύπου). Βραβείο καλύτερης ταινίας από τους αντιπροσώπους διεθνούς τύπου στο Φεστιβάλ Βαλκανικού Κινηματογράφου 1964.

Σκηνοθεσία: Μιχάλης Κακογιάννης The Trojan Women(1971) Σκηνοθεσία: Μιχάλης Κακογιάννης

Ηθοποιοί: Κάθριν Χέπμπορν, Βανέσα Ρεντγκρέιβ, Ζενεβιέβ Μπιζόλντ, Ειρήνη Παππά, Πάτρικ Μαγκί Πλοκή: Οι Τρωάδες είναι η ιστορία μιας γυναίκας που έχασε τους γιους της και βλέπει να χάνονται και οι κόρες της. Το να ξέρουμε πως πρόκειται για την Εκάβη κι όλα αυτά συνέβησαν πριν από 2000 χρόνια, δεν έχει σημασία. Αυτή η γυναίκα θα μπορούσε να υπάρχει και σήμερα. Ο Ευριπίδης έγραψε τις Τρωάδες για έναν πολύ συγκεκριμένο λόγο. Νιώθοντας φρίκη από τη σφαγή που διέπραξαν οι Αθηναίοι στη Μήλο, ήθελε - χρησιμοποιώντας τον πόλεμο της Τροίας - να αφυπνίσει τους συγχρόνους του ενάντια στον μιλιταρισμό, στον πόλεμο και στην καταπίεση. Ο Ευριπίδης, ακόμη κι αν επρόκειτο να πληρώσει με εξορία το κουράγιο του, τόλμησε να βγάλει μια κραυγή εξέγερσης. Φτιάχνοντας αυτή την ταινία, ήθελα να ταυτίσω τη δική μου κραυγή με τη δική του, επειδή και σήμερα πρέπει να αφυπνισθούν οι άνθρωποι.

Kansas City Film Critics Circle Awards 1972 Συνοπτική κριτική Εννέα χρόνια μετά την «Ηλέκτρα» ο Κακογιάννης μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη μία ακόμα τραγωδία του Ευριπίδη, πιστός τόσο στο πνεύμα του ποιητή όσο και στη δωρική, αλλά τόσο μοντέρνα σκηνοθετική προσέγγιση της προηγούμενης ταινίας. Η έγχρωμη φωτογραφία απαλύνει εδώ τις εντάσεις που γεννά το ξερό, αφιλόξενο τοπίο, το όλο στήσιμο μοιάζει πιο θεατρικό, είναι όμως τέτοια η δύναμη των ερμηνειών (με κορυφαίες αυτές των Ρεντγκρέιβ, Χέπμπορν) που η αντιπολεμική κραυγή του κειμένου φαντάζει σήμερα πιο επίκαιρη από ποτέ. Βραβεία / Διακρίσεις Kansas City Film Critics Circle Awards 1972 National Board of Review, USA

Σκηνοθέτης : Μιχάλης Κακογιάννης Ιφιγένεια (1977) Σκηνοθέτης : Μιχάλης Κακογιάννης

Ηθοποιοί : Ειρήνη Παπά,Κώστας Καζάκος,Κώστας Καρράς,Τατιάνα Παπαμόσχου,Πάνος Μιχαλόπουλος,Γιάννης Φέρτης,Αλέκα Κατσέλη,Μάνος Κατράκης,Νότης Περγιάλης,Τάκης Εμμανουήλ Πλοκή : Μετά την από τον Πάρι απαγωγή της βασίλισσας της Σπάρτης, της ωραίας Ελένης, οι έλληνες βασιλείς αποφασίζουν να εκδικηθούν την προσβολή που έγινε στον σύζυγό της Μενέλαο και υπό την αρχιστρατηγία του βασιλιά των Μυκηνών, του Αγαμέμνονα, συγκεντρώνονται με χίλια πλοία στην Αυλίδα κι ετοιμάζονται να απο-πλεύσουν για την Τροία. Όμως ο απόπλους είναι αδύνατος διότι δεν φυσάει ούριος άνεμος. Ο Αγαμέμνων, αντιμέτωπος με τον κίνδυνο της πείνας και της ανταρσίας, επιχειρεί να καταστείλει τις ηγετικές φιλοδοξίες του μάντη Κάλχα, σκοτώνοντας τα ιερά ζώα του, σε μια απέλπιδα προσπάθεια επίδειξης δύναμης. Ο Κάλχας αντεπιτίθεται με τη μοναδική δύναμη που κατέχει, το λόγο των θεών, και χρησμοδοτεί ότι οι άνεμοι θα φυσήξουν μόνον αν ο αρχιστράτηγος θυσιάσει την κόρη του. Παγιδευμένος από τη φιλοδοξία του κι ελπίζοντας να κερδίσει χρόνο, ο Αγαμέμνων καλεί την Ιφιγένεια στην Αυλίδα, με πρόσχημα ότι θα την παντρέψει με τον Αχιλλέα. Η Κλυταιμνήστρα παρά την προσταγή του άντρα της,συνοδεύει την κόρη και βρίσκεται αντιμέτωπη με το τρομερό γεγονός. Οι παρακλήσεις μητέρας και κόρης δεν μεταπείθουν τον Αγαμέμνονα, η Ιφιγένεια αφήνεται στο μοιραίο, και οδηγείται με τη θέλησή της στο βωμό. Καθώς, όμως, χάνεται στο μούχρωμα, αρχίζει να φυσά ούριος άνεμος, και τα πλοία μπορούν τώρα να αποπλεύσουν.

και αδυναμία των περισσότερων πρωταγωνιστών να σηκώσουν το βάρος των Συνοπτική κριτική Ο Κακογιάννης κλείνει την τριλογία του Ευριπίδη με τη μεταφορά της «Ιφιγένειας εν Αυλίδι», βρίσκεται όμως μακριά από την αυστηρή λιτότητα της «Ηλέκτρας», ακόμα κι από τη δραματική ένταση των σπουδαίων ερμηνειών που είχε αποσπάσει στις «Τρωάδες». Έντονη θεατρικότητα, μελοδραματική διάθεση και αδυναμία των περισσότερων πρωταγωνιστών να σηκώσουν το βάρος των αρχετυπικών στίχων του ποιητή. Η ταινία γνώρισε μια αξιόλογη διεθνή καριέρα, προβλήθηκε στην επίσημη έναρξη του Φεστιβάλ Κανών και κέρδισε υποψηφιότητα για ξενόγλωσσο Όσκαρ Βραβεία / Διακρίσεις : Υποψηφιότητα για Όσκαρ (καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας) 3 Βραβεία Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης

Σκηνοθέτης: Wolfgang Petersen Τροία (2004) Σκηνοθέτης: Wolfgang Petersen

Ηθοποιοί : Brad Pitt, Eric Bana, Orlando Bloom, Diane Kruger, Peter O'Toole, Sean Bean, Saffron Burrows, Rose Byrne, Brian Cox Πλοκή: Σε σκηνοθεσία Βόλφγκανγκ Πίτερσεν, το πιο γνωστό έπος της αρχαιότητας, η Ιλιάδα του Ομήρου, μεταφέρεται στη μεγάλη οθόνη με ένα απίστευτο καστ. Μια ιστορία αγάπης, πίστης και πεπρωμένου τοποθετημένη στη φωτιά του Τρωικού Πολέμου 1193 π.Χ. Ο Πάρης ο πρίγκιπας της Τροίας, κλέβει την Ωραία Ελένη, γυναίκα του βασιλιά της Σπάρτης Μενέλαου και πυροδοτεί τον πόλεμο ανάμεσα στους δυο λαούς. Όλος ο ελληνικός στρατός, με αρχηγό τον Αχιλλέα, κατευθύνεται προς την Τροία, η οποία στηρίζει τις ελπίδες της στον Έκτορα τον αδελφό του Πάρη. Μια αιματηρή πολιορκία ξεκινά, που θα διαρκέσει πάνω από δέκα χρόνια και δεν θα τελειώσει έως ότου ο Οδυσσέας προσφέρει στους Έλληνες τη νίκη, με το ευφυές τέχνασμα του Δούρειου Ίππου.

Συνοπτική κριτική Καλογυρισμένες οι σκηνές των μαχών και ακόμη καλύτερες οι προσωπικές μονομαχίες Έκτορα και Αχιλλέα, όμως το επιμύθιο της ταινίας «ο πόλεμος είναι πηγή δεινών» προκύπτει επιδερμικά, χωρίς την αίσθηση του τραγικού. Στη θέση του έχουμε μια καθαρά χολιγουντιανής έμπνευσης επιδρομή ενός ερωτευμένου Αχιλλέα που αναζητά στα ερείπια της Τροίας τη Βρισηίδα, μία από τις λίγες παρεκτροπές ενός σεναρίου που είναι αρκετά πιστό στο γράμμα, αλλά καθόλου στο πνεύμα της «Ιλιάδας». Φυσικά μια ταινία που εν έτει 2004 αναβιώνει την Χολιγουντιανή παντοκρατορία περασμένων δεκαετιών, αξίζει και με το παραπάνω να την δείτε. Δεν προτείνεται επ ουδενί για όλους όσους η Αρχαία Ελληνική Γραμματεία υπήρξε αγαπημένο μάθημα των σχολικών χρόνων διότι θα πρέπει να κάνουν πολλές υποχωρήσεις Αρχής για να την παρακολουθήσουν. Βραβεία / Διακρίσεις : Κινηματογραφικό Βραβείο MTV Καλύτερης μάχης 2005 (Brad Pitt, Eric Bana) Όσκαρ Καλύτερης ενδυματολογίας 2005 Κινηματογραφικό Βραβείο MTV Καλύτερης αντρικής ερμηνείας 2005 (Brad Pitt) Βραβείο Ιαπωνικής Ακαδημίας Καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας 2005 Βραβείο Teen Choice Καλύτερου σταρ με εντυπωσιακή εξέλιξη στον κινηματογράφο 2004 Garrett Hedlund Βραβείο Teen Choice Καλύτερου τσακωμού σε ταινία 2004 Βραβείο Teen Choice Καλύτερης ταινίας περιπέτειας δράσης2004

Σκηνοθεσία: Ζακ Σνάιντερ 300 (2007) Σκηνοθεσία: Ζακ Σνάιντερ

Ηθοποιοί: Τζεράρντ Μπάτλερ, Λένα Χέαντυ, Ντέιβιντ Γουένχαμ, Ντομινίκ Γουέστ, Βίντσεντ Ρέγκαν, Ροντρίγκο Σαντόρο Πλοκή: Το 480 π.Χ. ο Πέρσης Βασιλιάς Ξέρξης στέλνει τον πολυπληθή στρατό του να κατακτήσει την Ελλάδα. Η Σπάρτη διαθέτει μερικούς από τους καλύτερους και γενναιότερους πολεμιστές όλης της Ελλάδας. Τριακόσιοι από αυτούς επιλέγονται για να αντιμετωπίσουν τους Πέρσες στα στενά των Θερμοπυλών, ώστε εκεί να μπορέσουν να «εγκλωβίσουν» τον εχθρό και να τον εμποδίσουν από το να εκμεταλλευτεί την αριθμητική υπεροχή του. Η μάχη είναι από την αρχή καταδικασμένη. Όμως, μερικές φορές η ίδια η απόφαση να πολεμήσεις, ακόμα και όταν όλες οι πιθανότητες είναι εναντίον σου, κάνει τη βασική διαφορά. Πόσο μάλλον, όταν μία τέτοια απόφαση έχει τη δύναμη να ενώσει ένα ολόκληρο έθνος. Κι αυτό γιατί όσο οι Σπαρτιάτες θα πολεμούν τους Πέρσες στις Θερμοπύλες, οι υπόλοιπες ελληνικές πόλεις - κράτη θα έχουν το χρόνο να ενώσουν τις δυνάμεις τους, να ξεπεράσουν όλα αυτά που τις χωρίζουν και να αντιμετωπίσουν την απειλή των Περσών. Η ταινία βασίζεται στο ομώνυμο εικονογραφημένο κόμικ του Φρανκ Μίλερ, ενός από τους πολυβραβευμένους και αναγνωρισμένους σεναριογράφους κόμικς των τελευταίων χρόνων.

Συνοπτική κριτική: Η μάχη των Θερμοπυλών ως αιματολάγνο βιντεογκέιμ και ως πολεμοχαρής αποθέωση των μιλιταριστικών αξιών. Βασισμένο πιστά στο ομώνυμο κόμικ του δημιουργού της «Αμαρτωλής Πόλης» Φρανκ Μίλερ. Βραβεία / Διακρίσεις: 2 βραβεία SATURN από την Ακαδημία Ταινιών Τρόμου και Φαντασίας: καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας

Πηγές www.imdb.com www.wikipedia.org www.pestograpta.gr www.athinorama.gr www.nytimes.com www.cinemascope.gr www.cinemanews.gr www.cine.gr www.wikipedia.org www.lizgloyn.wordpress.com www. postscriptproductions.net www.bjdeming.com www.clickatlife.gr www.mcf.gr www.tainiothiki.gr