Βασικές θέσεις της πολιτισμικής-ιστορικής θεωρίας του Vygotsky (1896-1934)

Βασικές θέσεις της θεωρίας του Vygotsky Τα παιδιά δε μεγαλώνουν απομονωμένα αλλά αναπτύσσονται μέσα σε κοινωνικοπολιτισμικά πλαίσια Αυτά τα πλαίσια διαμορφώνονται από κοινωνικές σχέσεις και αλληλεπιδράσεις οι οποίες βασίζονται στη γενικότερη κοινωνική οργάνωση και τους θεσμούς της και σε συστήματα σημείων (πολιτισμικά εργαλεία) που αποτελούν την πολιτισμική κληρονομιά μιας κοινωνίας και διαμεσολαβούν την κοινωνική αλληλεπίδραση

Βασικές θέσεις της θεωρίας του Vygotsky Τα παιδιά μαθαίνουν και αναπτύσσονται σε κοινωνικοπολιτισμικά πλαίσια στα οποία συμμετέχουν πιο «έμπειρα» μέλη της κοινωνίας, που είναι φορείς της πολιτισμικής κληρονομιάς Ο ρόλος του πολιτισμού, των πολιτισμικών μέσων διαμεσολάβησης (ψυχολογικά εργαλεία-σημεία) και της χρήσης τους στην κοινωνική αλληλεπίδραση είναι κεντρικός για την ανάπτυξη των ανώτερων ψυχικών λειτουργιών

Βασικές θέσεις της θεωρίας του Vygotsky Η ατομική λειτουργία έχει κοινωνική προέλευση. Η πορεία της ανάπτυξης είναι από το «κοινωνικό» στο «ατομικό», από το διαψυχικό στο ενδοψυχικό επίπεδο, μέσω της εσωτερίκευσης των μέσων διαμεσολάβησης Έννοιες κλειδιά: διαμεσολάβηση, κοινωνική προέλευση των ατομικών ψυχολογικών λειτουργιών και ανάγκη για γενετική ανάλυση.

Βασικές θέσεις της θεωρίας του Vygotsky «Οποιαδήποτε λειτουργία στην πολιτισμική ανάπτυξη του παιδιού εμφανίζεται δύο φορές ή σε δύο πεδία. Πρώτα εμφανίζεται μεταξύ ανθρώπων ως δια τομική (διαψυχική) κατηγορία και αργότερα μέσα στο ίδιο το άτομο ως ενδοατομική (ενδοψυχική) κατηγορία. Αυτό ισχύει εξίσου ως προς την προσοχή, τη μνήμη, το σχηματισμό εννοιών … Εννοείται βέβαια ότι η εσωτερίκευση μεταμορφώνει την ίδια τη διεργασία και αλλάζει τη δομή και τις λειτουργίες της. Οι κοινωνικές σχέσεις ή οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων βρίσκονται, γενετικά, πίσω από όλες τις ανώτερες λειτουργίες και τις μεταξύ τους σχέσεις»

Η Ζώνη Επικείμενης Ανάπτυξης Η θέση του για την κοινωνική προέλευση της ατομικής ψυχολογικής λειτουργίας, αποτυπώνεται επίσης στην έννοια της Ζώνης Επικείμενης Ανάπτυξης, η οποία ορίζεται ως «η απόσταση ανάμεσα στο πραγματικό αναπτυξιακό επίπεδο του παιδιού όπως προσδιορίζεται από την ανεξάρτητη λύση προβλημάτων και το ανώτερο επίπεδο της «εν δυνάμει» ανάπτυξης όπως προσδιορίζεται από τη λύση προβλημάτων υπό την καθοδήγηση ενηλίκων ή σε συνεργασία με πιο ικανούς συνομήλικους» .

Η Ζώνη Επικείμενης Ανάπτυξης Η ΖΕΑ δεν υπάρχει ανεξάρτητα από τη δραστηριότητα των ανθρώπων. Δημιουργείται ανάμεσα στους συμμετέχοντες κατά τη διαδικασία της κοινής δράσης στο πλαίσιο της κοινωνικής αλληλεπίδρασης και επικοινωνίας. Μέσα στη ΖΕΑ, οι πιο «έμπειροι» δημιουργούν ευκαιρίες ώστε τα παιδιά (και όχι μόνο ...) να συμμετέχουν σε δραστηριότητα που ξεπερνάει το πραγματικό επίπεδο ανάπτυξης.

που απευθύνεται στα «μπουμπούκια» της ανάπτυξης ΖΕΑ και διδασκαλία Κατά συνέπεια, «Η μόνη καλή διδασκαλία είναι αυτή ξυπνάει και δίνει ζωή σε εκείνες τις λειτουργίες που βρίσκονται στη διαδικασία της ωρίμανσης, αυτές που βρίσκονται μέσα στη ΖΕΑ», που απευθύνεται στα «μπουμπούκια» της ανάπτυξης

Μάθηση και Ανάπτυξη Επομένως, η μόνη αξιόλογη μάθηση είναι αυτή που ξεπερνάει το υπάρχον επίπεδο ανάπτυξης. Μάθηση και ανάπτυξη βρίσκονται σε δυναμική σχέση αλληλεπίδρασης και η μάθηση καθοδηγεί την ανάπτυξη.