Δραστηριότητες από τον Κόσμο της Φυσικής για το Νηπιαγωγείο Υπεύθυνος Καθηγητής: Κωνσταντίνος Ραβάνης Θεοδωράτου Σταυρούλα Α.Μ 5756, Γ΄Έτoς Λαουρδέκη Αγγελική Α.Μ. 5668, Γ΄ Έτος Παπαδημητρίου Χαρίκλεια, Α.Μ. 5288, Γ΄ Έτος

Διδακτικό Αντικείμενο: Το διδακτικό αντικείμενο αφορά τους εξής άξονες: Ο πρώτος άξονας είναι η κατανόηση και εμπέδωση του μηχανισμού δημιουργίας σκιάς, ο οποίος θα μπορούσε να περιγραφεί ως εξής: φωτεινή πηγή – φως – εμπόδιο – σκιά ο δεύτερος άξονας είναι η αντιστοιχία του αριθμού των φωτεινών πηγών με τον αριθμό των σκιών. ο τρίτος άξονας αναφέρεται στην αντιστοιχία του σχήματος των σκιών με το αντικείμενο – εμπόδιο. ο τέταρτος άξονας αναφέρεται στο πώς με τους κατάλληλους χειρισμούς μπορούμε να μεταβάλλουμε τα σχήματα και τα μεγέθη των σκιών.

Εμπόδια που συναντάμε στη σκέψη των μικρών παιδιών: Τα παιδιά δυσκολεύονται να περιγράψουν τον τρόπο που σχηματίζονται οι σκιές. Τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να αναφέρονται στη φωτεινή πηγή ή τη σκιά, αλλά δυσκολεύονται στο να τα συνδέσουν μεταξύ τους και να τα συσχετίσουν κάνοντας αναφορά σε έναν πιθανό μηχανισμό που τα συνδέει. Επίσης δεν αναγνωρίζουν ότι το εμπόδιο πρέπει να βρίσκεται πάντα μεταξύ της φωτεινής πηγής και της σκιάς. Δυσκολεύονται να αντιστοιχίσουν τον αριθμό των φωτεινών πηγών με τον αριθμό των σχηματιζόμενων σκιών.

Στρατηγική που θα χρησιμοποιηθεί: Αφού γνωρίζουμε τις δυσκολίες στη σκέψη των παιδιών για το συγκεκριμένο αντικείμενο, θα τις θέσουμε ως στόχους των δραστηριοτήτων μας. στρατηγική των στόχων- εμποδίων

Προσδιορίζοντας τους Στόχους – Εμπόδια: Προσδιορίζοντας τους Στόχους – Εμπόδια: Η εμπέδωση του μηχανισμού δημιουργίας σκιών. Κατανόηση ότι υπάρχει αντιστοιχία μεταξύ του αριθμού των φωτεινών πηγών και του αριθμού των σχηματιζόμενων σκιών. Κατανόηση ότι υπάρχει αντιστοιχία στο σχήμα του αντικειμένου- εμποδίου και στο σχήμα της σκιάς. Κατανόηση ότι οι σκιές μεταβάλλουν το σχήμα τους αν αλλάξουμε τη θέση της φωτεινής πηγής ή τη θέση του εμποδίου. Κατανόηση ότι οι σκιές μεταβάλλουν το μέγεθός τους, αν αλλάξουμε την απόσταση της φωτεινής πηγής από το αντικείμενο- εμπόδιο.

Δραστηριότητες αντιμετώπισης των εμποδίων:

1η Δραστηριότητα: « Παίζοντας με τις σκιές» Είδος Δραστηριότητας: Διδασκαλίας Ρόλος Εκπαιδευτικού: Συνερευνητικός

Περιγραφή: φωτεινές πηγές Χωρίζουμε τα παιδιά σε τρεις ομάδες εμπόδια σκιές Ο στόχος του παιχνιδιού είναι τα παιδιά να καθίσουν στη σωστή σειρά, έτσι ώστε να αναπαραστήσουν το μηχανισμό δημιουργίας της σκιάς. Σε δεύτερο επίπεδο προτείνουμε στο παιδί- εμπόδιο να «δίνει» στο σώμα του μια πόζα και αναμένουμε από το παιδί- σκιά να πάρει την ίδια ακριβώς πόζα με το παιδί – εμπόδιο. (αντιστοιχία σχήματος) Σε τρίτο επίπεδο εμπλουτίζουμε τη δραστηριότητα με αναφορά στην αντιστοιχία αριθμού φωτεινών πηγών και δημιουργούμενων σκιών.

2η Δραστηριότητα: «Λογισμικό» Χρησιμοποιούμενα μέσα: - ηλεκτρονικός υπολογιστής - το λογισμικό http://www.cite-sciences.fr/au-programme/expos- temporaires/ombres_lumieres/archibald-sources-de-lumiere.htm Είδος Δραστηριότητας: Διδασκαλίας Ρόλος Εκπαιδευτικού: Συνεργατικός

Περιγραφή: Χρησιμοποιώντας το λογισμικό επιδιώκουμε να προσεγγίσουμε με τα παιδιά την αλλαγή μεγέθους μιας σκιάς θα επιχειρήσουμε την οικοδόμηση στη σκέψη των παιδιών της ιδέας: «εμπόδιο κοντά στη φωτεινή πηγή, άρα εμποδίζεται «πολύ» φως να διαπεράσει/διέλευση το αδιαφανές αντικείμενο, οπότε δημιουργείται μεγάλη σκιά». Εξοικείωση με το λογισμικό και στη συνέχεια τους θέτουμε την ερώτηση: «Τι να συμβαίνει και κάποιες φορές δημιουργείται μεγάλη σκιά, ενώ κάποιες άλλες φορές μικρή;».

3η Δραστηριότητα: «Παιχνίδι με κάρτες» Υλικά: Κάρτες που απεικονίζουν διάφορες φωτεινές πηγές (ήλιος, φακός), αντικείμενα/ εμπόδια και τις σκιές των αντίστοιχων εμποδίων. Είδος δραστηριότητας: Αξιολόγησης

Περιγραφή: Χωρίζουμε τα παιδιά σε δυάδες και τους δίνουμε τις κάρτες Χωρίζουμε τα παιδιά σε δυάδες και τους δίνουμε τις κάρτες Στόχος να τοποθετήσουν τις κατάλληλες κάρτες στη σωστή σειρά ώστε να παρουσιάζεται ο μηχανισμός δημιουργίας σκιάς Περιγραφή του μηχανισμού και αιτιολόγηση της σειροθέτησης Προσοχή στην επιλογή της κατάλληλης σκιάς (σκιά ίδιου σχήματος με το σχήμα του εμποδίου)

4η Δραστηριότητα: «Το παιχνίδι των σκιών». Υλικά: φακοί Είδος Δραστηριότητας: Αξιολόγησης

Περιγραφή: Χωρίζουμε τα παιδιά σε δύο ομάδες. Πριν την έναρξη του παιχνιδιού τα παιδιά/ μέλη της κάθε ομάδας θα είναι χωρισμένα σε ζεύγη. Σε κάθε γύρο εμείς απευθύνουμε εντολές/ οδηγίες που θα αφορούν στο μέγεθος της σκιάς που τα παιδιά θα πρέπει να σχηματίσουν. Ως παρεμβαλλόμενο εμπόδιο τα παιδιά χρησιμοποιούν αρχικά τα σώματά τους και έπειτα από κάποιες επαναλήψεις και διάφορα αντικείμενα της τάξης. Η καθεμιά από τις εντολές θα δίνεται στα δύο «αντίπαλα» ζεύγη της κάθε ομάδας που θα διαγωνίζονται κάθε φορά και θα είναι διαφορετική για κάθε γύρο του παιχνιδιού. Όποιο από τα δύο ζευγάρια εκτελεί πρώτο και επιτυχώς την εντολή γυρίζει πίσω στην ομάδα του και ξεκινά το επόμενο ζευγάρι. Νικήτρια ομάδα είναι αυτή της οποίας όλα τα ζευγάρια έχουν υλοποιήσει όλα και με επιτυχία τις δοκιμασίες.

Βιβλιογραφία: Ραβάνης, Κ. (2005) «Οι φυσικές επιστήμες στην προσχολική εκπαίδευση» Οι διαφάνειες του μαθήματος.

Σας ευχαριστούμε!!!