Π Ι Κ Α Σ Ο Γ Κ Ε Ρ Ν Ι Κ Α

Ο Πικάσο γεννήθηκε στη Μάλαγα της Ισπανίας το 1881 Ο Πικάσο γεννήθηκε στη Μάλαγα της Ισπανίας το 1881. Ένας από τους μεγαλύτερους ζωγράφους του 20ου αιώνα, καθόρισε την εξέλιξη της σύγχρονης τέχνης.

Ο Πικάσο ζούσε στο Παρίσι από το 1904. Το 1937 η Δημοκρατική κυβέρνηση της Ισπανίας του ζήτησε να εκπροσωπήσει τη χώρα του στη διεθνή έκθεση που θα γινόταν την ίδια χρονιά στο Παρίσι. Από το 1936 η Ισπανία βρίσκεται σε εμφύλιο πόλεμο ανάμεσα στους Δημοκρατικούς και τους Εθνικιστές.

Ο Πικάσο δεν είχε αρχίσει να δημιουργεί κάτι για την έκθεση όταν συνέβη ένα τραγικό γεγονός. Το απόγευμα της 26ης Απριλίου 1937 οι ναζιστικές γερμανικές δυνάμεις, που ήταν σύμμαχοι των εθνικιστών, βομβαρδίζουν μέχρι ολοκληρωτικής καταστροφής την παλιά βασκική πρωτεύουσα Γκερνίκα. Αυτό το γεγονός αποτέλεσε την αφορμή για να δημιουργήσει ένα έργο καταγγέλλοντας τα εγκλήματα κατά του λαού στον εμφύλιο πόλεμο.

Την 1η Μαΐου αρχίζει μια σειρά από προπαρασκευαστικά σχέδια. Η Γκερνίκα είναι ένα έργο που γνωρίζουμε την εξέλιξή του, γιατί έχοντας μια εξαιρετική δημόσια αποστολή, αποτέλεσε αντικείμενο ιδιαίτερου ενδιαφέροντος και όλο το υλικό συγκεντρώθηκε και διατηρήθηκε, καθώς και φωτογραφήθηκαν τα διάφορα στάδια του έργου.

Τα σχέδια δείχνουν τις αλλαγές που έχουν υποστεί τα μέρη του έργου ως την οριστική τους μορφή.

Ο τεράστιος πίνακας διαστάσεων 3,49 Χ 7,77 μέτρα, βασίζεται στην ιδέα του τριπτύχου. Ένα μεγάλο ορθογώνιο στο κέντρο πλαισιώνεται από δύο μικρότερα. Ένα τρίγωνο που έχει τη βάση του στο κάτω μέρος του έργου και την κορυφή του στη λάμπα που κρατά η γυναικεία φιγούρα που προβάλλει από το παράθυρο, οργανώνει το έργο.

Το έργο περιορίζεται στην κλίμακα του γκρι. Δίνει την εντύπωση ενός πάζλ όπου τα κομμάτια του δεν είναι στη θέση τους. ‘Ένα τρίτο βασικό στοιχείο είναι η έντονη παραμόρφωση στις φιγούρες και τα ζώα που αναπαριστά. Αυτά είναι τα μορφικά στοιχεία που επιλέγει για να περιγράψει τη βιαιότητα και την απόγνωση του πολέμου.

Μια γυναίκα κλαίει σπαρακτικά κρατώντας το νεκρό παιδί της στην αγκαλιά. Η έντονη παραμόρφωση του προσώπου, του στήθους και των χεριών της εκφράζει την τραγικότητά της. Στο επάνω μέρος ο ταύρος.

Δεξιά μια φιγούρα με υψωμένα χέρια και πρόσωπο σ’ ένα σπίτι που φλέγεται όπως υποδεικνύουν τα τριγωνικά σχήματα.

Στη βάση του πίνακα ένας νεκρός στρατιώτης που κρατά στο χέρι του ένα σπασμένο σπαθί.

Μια φιγούρα που κινείται με δυσκολία προς το κέντρο του χώρου.

Κεντρικά ένα άλογο με το κεφάλι στραμμένο ψηλά γεμάτο πόνο

Μια γυναίκα προβάλλει από ένα παράθυρο κρατώντας μια λάμπα.

Η Γκερνίκα δεν αποτελεί εικονική αποτύπωση ενός γεγονότος. Οι φιγούρες και τα ζώα που πρωταγωνιστούν στο έργο μεταδίδουν την ένταση της τραγικότητάς τους, πολύ περισσότερο από τον οποιοδήποτε συμβολισμό. Αυτό κάνει την Γκερνίκα έναν από τα σπουδαιότερα έργα στην ιστορία της τέχνης και μια διαχρονική καταγγελία στα εγκλήματα πολέμου.

Ο πίνακας εκτέθηκε τον Ιούλιο του 1937 στη Διεθνή Έκθεση των Παρισίων και συγκέντρωσε το γενικό ενδιαφέρον. Στη συνέχεια, περιόδευσε σε μεγάλες πρωτεύουσες του κόσμου, προκειμένου να συγκεντρωθούν χρήματα για την προάσπιση της Δημοκρατίας στην Ισπανία. Μετά την επικράτηση των εθνικιστών του Φράνκο, το 1939, η Γκερνίκα βρήκε προσωρινό καταφύγιο στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης (ΜΟΜΑ). Ο Πικάσο εξουσιοδότησε το ΜΟΜΑ να επιστρέψει τον πίνακα στην Ισπανία, μόλις αποκατασταθεί η Δημοκρατία. Το 1981 η «Γκερνίκα» επέστρεψε στα πάτρια εδάφη και αποτέλεσε ένα από τα σπουδαιότερα εκθέματα του Μουσείου «Πράδο» της Μαδρίτης.

Από το 1992 κοσμεί το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Βασίλισσα Σοφία της Μαδρίτης.