Τίτλος μαθήματος: Εκπαιδευτική αξιολόγηση Ενότητα 3_2 PORTFOLIO

PORTFOLIO Φάκελος υλικού Φάκελος επιτευγμάτων Φάκελος αξιολόγησης Φάκελος παρουσίασης της προσωπικής ανάπτυξης Φάκελος του μαθητή

Αυθεντική αξιολόγηση (Authentic evaluation) Αξιολόγηση της ικανότητας του μαθητή να λύνει προβλήματα να εκτελεί εργασίες να εφαρμόζει γνώσεις και δεξιότητες που μοιάζουν με αυθεντικές καταστάσεις, ώστε: να δείξει ότι γνωρίζει, ότι έχει κατανοήσει και μπορεί να εφαρμόσει αυτό που έχει διδαχτεί

Αυθεντική αξιολόγηση (2) Ρεαλιστικές καταστάσεις αξιολόγησης: επιδίωξη να καταστεί η εξέταση μία διδακτική δραστηριότητα Συλλογή, ανάλυση και παρουσίαση από τον ίδιο τον μαθητή δειγμάτων εργασιών του τα οποία αποτελούν ενδείξεις της προόδου του (αυτοκριτική και αυτοαξιολόγηση)

Αυθεντική αξιολόγηση (3) Διεπιστημονική προσέγγιση - μάθηση με τη μέθοδο Project Αξιολόγηση δραστηριοτήτων για τις οποίες δεν υπάρχει ορθή απάντηση Αξιολόγηση ανοιχτών εργασιών ώστε να αξιολογούνται ανώτερες νοητικές λειτουργίες

Portfolio Κοινωνικο-δομιστική θεωρία: οι μαθητές μαθαίνουν καλύτερα, όταν συμμετέχουν ενεργά στη μάθησή τους και αλληλεπιδρούν με πρόσωπα και πράγματα που έχουν νόημα για αυτούς Πληροφόρηση όχι μόνο για το τι κάνει το παιδί, αλλά και για το πώς το κάνει και γιατί

Μορφή του Portfolio Ντοσιέ με έλασμα Πτυσσόμενος φάκελος τύπου ακορντεόν Κιβώτιο ή κουτί Τσάντα Χώρος σε κάποιο ράφι Συνδυασμός των παραπάνω ανάλογα με το σκοπό που υπηρετεί

PORTFOLIO Καταγραφή μαθησιακής εξέλιξης Ακολουθεί το παιδί από τη μία τάξη στην άλλη Επιτρέπει στο παιδί να αυτοαξιολογηθεί και να παρατηρήσει την πρόοδό του Ένας τρόπος αλληλεπίδρασης με τους άλλους (γονείς – δασκάλα)

Είδη portfolio Ατομικό: ιατρικό ιστορικό, τηλέφωνα, συνεντεύξεις από γονείς (απόρρητο) Μαθησιακό: έργα του παιδιού: ζωγραφιές, κατασκευές, γραπτά και ορθογραφίες, , αποτελέσματα επίδοσης, σχέδια εργασίας, φωτογραφίες από τρισδιάστατα έργα, καταγραφές από μαθησιακές εμπειρίες στο σπίτι, βιβλία που διάβασε, παραστάσεις που είδε, ανθρώπους που συνάντησε, γεγονότα που παρατήρησε, συνεντεύξεις από τον ίδιο τον μαθητή κ.ά. Μεταβατικό: για μελλοντικούς εκπαιδευτικούς ή άλλους ενδιαφερόμενους (επιλεγμένα με κριτήρια)

Πρόσβαση στο Portfolio εντός της τάξης ή και σε κάποιο άλλο χώρο προσιτό στο μαθητή προσβάσιμο από τους γονείς δεν είναι προσπελάσιμο σε συμμαθητές (εκτός αν το εγκρίνει ο κάτοχός του) Πρόβλημα η αποθήκευση (π.χ. στη διάρκεια του Δημοτικού Σχολείου) Ηλεκτρονικό Portfolio: αποθήκευση σε υπολογιστή ή CD-ROM

Περιεχόμενα του Portfolio Γραπτές εργασίες, αποτελέσματα εξετάσεων επιστολές, ταινίες, σχέδια, CDs, DVDs, φωτογραφίες, καλλιτεχνικές δημιουργίες, χάρτες, βραβεία, άρθρα εφημερίδων και περιοδικών, μουσικές συνθέσεις... Κανένας φάκελος δεν είναι ίδιος με τον άλλον

Σκοποί και λειτουργίες (1) Έμφαση στην εκτέλεση και εφαρμογή παρά στις γνώσεις Τεκμηρίωση της ανάπτυξης του μαθητή σε βάθος χρόνου– διαδικασίες και αποτελέσματα Αυτοαξιολόγηση: Δυνατότητα επιλογής και διατύπωσης παρατηρήσεων, κρίσεων, ερμηνειών.. Ανακάλυψη ενδιαφερόντων και δεξιοτήτων των μαθητών. Διαγνωστική αξιολόγηση: ο εκπαιδευτικός μπορεί να κατανοήσει καλύτερα το επίπεδο ικανοτήτων του μαθητή και να προγραμματίσει ανάλογα τη διδασκαλία του Προαγωγή των μαθητών: οι μαθητές συμπληρώνουν το φάκελο ώστε να αποδείξουν τις επιδόσεις τους στα διάφορα μαθήματα Βελτίωση των σχέσεων γονέων–εκπαιδευτικού γονέων-μαθητή και μαθητή-εκπαιδευτικού. Σύγκριση μεταξύ μαθητών ή και σχολικών μονάδων με βάση τα portfolio, προκειμένου να γίνει αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου. Εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και με βάση το portfolio(ΗΠΑ) Πρόσληψη σε εργασία μέσω του portfolio Διαφορετικοί αποδέκτες του portfolio απαιτούν και διαφορετικές μορφές πληροφοριών.

Οργάνωση και περιεχόμενα του Portfolio (1) Ονοματεπώνυμο Πίνακας περιεχομένων (τίτλος ή περίληψη της εργασίας) Κατάλογος γενικών σκοπών. Γενικοί σκοποί διατυπωμένοι με σαφήνεια, ίδιοι για όλους τους μαθητές, - διαφοροποιούνται τα δείγματα εργασίας ανάλογα με το μαθητή Για κάθε σκοπό ο μαθητής καταγράφει τα δείγματα εργασίας που αντιστοιχούν σε αυτόν.

Στοχεύσεις του εκπαιδευτικού Κινητοποίηση των μαθητών στη μάθηση Βελτίωση της διδασκαλίας του Ανάδειξη της εξέλιξης του μαθητή στο χρόνο Δημιουργία κλίματος συνεργασίας ανάμεσα στους μαθητές Αυτονομία – πρωτοβουλία των μαθητών Ανάπτυξη κριτικής σκέψης Βελτίωση συνεργασίας με την οικογένεια

Ταξινόμηση κατά: Γνωστικά αντικείμενα Στόχους Θέματα Χρονολογική σειρά Συναντήσεις με το παιδί για την ανασκόπηση του φακέλου (κάθε μήνα)

Οργάνωση και περιεχόμενα του Portfolio Κλίμακες ελέγχου (Checklist) Αποτελέσματα παρατηρήσεων των μαθητών από τον εκπαιδευτικό. Παρατήρηση - καταγραφή των παρατηρήσεων σε κλίμακα ελέγχου (Checklist) ή σε ημερολόγιο Εργασίες των μαθητών (αρχικές, ημιτελείς και τελειωμένες εργασίες). Απεριόριστη σχεδόν ελευθερία για μαθητές και δασκάλους κατά την επιλογή των εργασιών - δυνατότητα πρόσθεσης, διαγραφής, βελτίωσης, αναθεώρησης, ή και απόρριψης ορισμένων περιεχομένων εκ μέρους του μαθητή. Ορισμένες εργασίες μπορεί να είναι κοινές για όλους τους μαθητές προκειμένου να υποβοηθείται η σύγκριση μεταξύ τους.

Οργάνωση και περιεχόμενα του Portfolio Αποτελέσματα τυπικών αξιολογήσεων (τεστ, εξετάσεις κ.λπ.) Αυτοαξιολόγησεις μαθητών : π.χ. έντυπα ερωτηματολόγια, ημερολόγια μάθησης (παρατηρήσεις, συναισθήματα, σκέψεις και κρίσεις για την εργασία τους, γνώσεις, ικανότητες κ.λπ. με υποβοηθητικές ερωτήσεις από τον εκπαιδευτικό). Ημερολόγια συσκέψεων: περιλήψεις συζητήσεων μεταξύ μαθητή – εκπαιδευτικού – γονέων Προγραμματισμένες συναντήσεις (π.χ. μια φορά το μήνα, συνολικά τουλάχιστον 5 φορές το χρόνο με κάθε μαθητή) με σκοπό τη συζήτηση του φακέλου μεταξύ μαθητή και δασκάλου Λόγοι επιλογής κάθε εργασίας – σύνδεση με σκοπούς – εξατομίκευση σκοποθεσίας Σχόλια εκπαιδευτικού – μαθητών – γονέων (πληροφορίες από τους γονείς για τον τρόπο που εργάζεται το παιδί τους στο σπίτι)

Οργάνωση και περιεχόμενα του Portfolio Αποφυγή πληροφοριών που στιγματίζουν ή βλάπτουν το μαθητή Δεν υπάρχει ένας και μοναδικός ορθός τρόπος οργάνωσης, ούτε αυστηροί κανόνες (πχ δέκα εργασίες που πήραν άριστα ή δέκα εργασίες που θεωρούνται αντιπροσωπευτικές;)

Τρόποι αξιολόγησης και αξιοποίησης Aξιολόγηση Κλίμακες ελέγχου (Checklists): «επάρκεια» ή «ανεπάρκεια» ενός χαρακτηριστικού Κλίμακες εκτίμησης (Rating Scales): με εύρος απαντήσεων σε κάθε ερώτηση, ώστε να προσδιορίζεται ο βαθμός επίτευξης ενός χαρακτηριστικού (π.χ. σπάνια:1, μερικές φορές:2, συχνά:3, πάντοτε:4).

Ποιος αξιολογεί το portfolio ο εκπαιδευτικός ο μαθητής ο εκπαιδευτικός σε συνεργασία με συναδέλφους του

Πώς εκφράζεται η αξιολόγηση με βάση την «επιτυχία» ή «αποτυχία» (Pass-Fail) περιγραφική έκθεση για την ποιότητα του φακέλου με αριθμητικούς ή γραμματικούς βαθμούς

Διαστάσεις της αξιολόγησης Ποσοτική αξιολόγηση του αριθμού ή του όγκου των εργασιών του μαθητή με βάση κάποιον προκαθορισμένο πίνακα περιεχομένων Ποιοτική αξιολόγηση του portfolio (στο τέλος του τετραμήνου ή του σχολικού έτους)

Ο ρόλος του αξιολογητή Βοηθός, διευκολυντής, σύμβουλος, υποστηρικτής, μέντορας, συνερευνητής

Πλεονεκτήματα Η συμμετοχή των μαθητών στην αξιολόγηση της προόδου τους: επιλέγουν, εκφράζουν τις σκέψεις τους, εξετάζουν και αναλύουν, βελτιώνουν την αυτοεκτίμησή τους, αναθεωρούν, τελειοποιούν, αξιολογούν, ερμηνεύουν τις εργασίες τους Ενεργητικότερη συμμετοχή του μαθητή στη διαδικασία μάθησης. Οι μαθητές επιλέγουν ποια εργασία θα εκτελέσουν, τι θα συμπεριληφθεί στον φάκελο, πως θα παρουσιάσουν τον εαυτό τους ως μαθητές. Εξατομίκευση διδακτικών σκοπών και φακέλων σε αντίθεση με τις τυπικές μορφές αξιολόγησης (τεστ ίδια για όλους τους μαθητές) Βελτίωση της πληροφόρησης και ενημέρωσης των εμπλεκομένων σχετικά με τις επιδόσεις των μαθητών: γονείς, σχολικούς συμβούλους, διοικητικούς κ.ά. Δυνατότητα αξιολόγησης ευρείας έκτασης νοητικών ικανοτήτων λόγω της ποικιλίας των θεμάτων Αναδεικνύει ατομικές ανάγκες, ικανότητες και ενδιαφέροντα του μαθητή Ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή. Προετοιμασία και παρουσίαση δειγμάτων εργασίας του μαθητή σε μελλοντικούς εργοδότες Πλουραλισμός ποιοτικών πληροφοριών για την αξιολόγησης της διδασκαλίας σε μια τάξη

Μειονεκτήματα (1) Η επάρκεια των πληροφοριών του φακέλου για τη λήψη αποφάσεων: «όσο περισσότερα, τόσο καλύτερα;» Έλλειψη αξιοπιστίας και αντικειμενικότητας: άδικη αξιολόγηση ή αδυναμία συγκρίσεων των μαθητικών επιδόσεων (π.χ. μεταξύ σχολικών μονάδων ή εκπαιδευτικών περιφερειών) Στόχος είναι η απομάκρυνση από τη χρήση ενός αριθμού ή γράμματος για την διαπίστωση της προόδου: ποιοτική (άρα υποκειμενική) αξιολόγηση. Ο καθορισμός γενικών σκοπών και η στάθμιση των επιδόσεων λειτουργεί σε βάρος της εξατομίκευσης η οποία αποτελεί βασικό γνώρισμα του φακέλου Πρέπει να πειστούν οι εκπαιδευτικοί (και όχι να επιβληθεί εκ των άνω) και ταυτόχρονα να επιμορφωθούν κατάλληλα. Υπερτονισμός των θετικών σημείων του μαθητή. Οι μαθητές συνηθίζουν να επιλέγουν δείγματα εργασίας χωρίς λάθη Αμφιβολίες για τη γνησιότητα της εργασίας του μαθητή (σε ομάδες, ή σε κατ΄ οίκον εργασίες)

Ερευνητικά δεδομένα (1) Οι φάκελοι βοήθησαν τους εκπαιδευτικούς να βελτιώσουν την διδασκαλία τους (60% των δασκάλων). Απαιτήσεις χρόνου και κόπου από τους εκπαιδευτικούς, αλλά και κόστους (αναπαραγωγή υλικού, χώρου αποθήκευσης, επιμόρφωση εκπαιδευτικών). Οι περιοδικές ανασκοπήσεις και η αξιολόγηση του φακέλου απαιτούν πολύ χρόνο. Οι εκπαιδευτικοί δυσκολεύονται να καλύψουν την διδακτέα ύλη.

Ερευνητικά δεδομένα (2) Ανασφάλεια για την βαθμολόγηση των φακέλων Δυσκολία να βρουν κατάλληλες εργασίες Στα Μαθηματικά περισσότερη έμφαση στις στρατηγικές λύσης προβλημάτων, στην εφαρμογή μαθηματικών γνώσεων σε νέες καταστάσεις, στην επεξήγηση της συλλογιστικής του μαθητή και στη μεταβίβαση μαθηματικών πληροφοριών.

Ερευνητικά δεδομένα (3) Ελάττωση της εξάρτησης από το διδακτικό εγχειρίδιο Καλύτερη εκτίμηση των ικανοτήτων των μαθητών Ανάγκη επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών Διασπορά της βαθμολογίας λόγω και της συμμετοχής των μαθητών στην αξιολόγησή τους