Η διδασκαλία, εκμάθηση, πιστοποίηση της ελληνικής σε ΑμεΑ Παραδοτέο έργο: Προσαρμογή υλικού για τη διδασκαλία/εκμάθηση και πιστοποίηση της ελληνικής σε άτομα με αναπηρίες Ομάδα Εργασίας/Επιστημονικοί Συνεργάτες: Όλκα Αικατερίνη Υπεύθυνες παραδοτέου: Άννα Κοκκινίδου & Μαρία Δημητρακοπούλου Κοινό-στόχος: Άμεσα & Έμμεσα Ενδιαφερόμενοι για την ελληνική ως ξένη/δεύτερη γλώσσα σε άτομα με Ε.Μ.Δ.

Παρουσίαση Διδακτικής Πρότασης (παραπομπή) Υλικό: Αστερίας – Μέθοδος ελληνικής γλώσσας για παιδιά (Αθήνα, 2011) Συγγραφέας: Ευαγγελία Ραφτόπουλου – Γεωργαντζή Εκδόσεις: NEOHEL 4ος Τόμος 1η Ενότητα: «Τα τηλεφωνήματα» Προαπαιτούμενο: Επεξεργασία & μεταγραφή υλικού με βάση τις οδηγίες μεταγραφής (παραπομπή)

Στόχος – Σχεδιάγραμμα Παρουσίασης Στόχος – Σχεδιάγραμμα Παρουσίασης Προτεινόμενος τρόπος διδασκαλίας παιδιών Απευθύνεται σε όλους όσους ασχολούνται με την εκμάθηση της ελληνικής ως ξένης / δεύτερης γλώσσας 1ο Διδακτικό Σενάριο (σελ. 6 – 9 & διαφ. 4 – 10) 2ο Διδακτικό Σενάριο (σελ. 9 – 11 & διαφ. 11 – 14) 3ο Διδακτικό Σενάριο (σελ. 11 – 13 & διαφ. 15 – 19) 4ο Διδακτικό Σενάριο (σελ. 13 – 15 & διαφ. 20 – 23)

1ο Διδακτικό Σενάριο – Εισαγωγή Εκπαιδευτικός Στόχος: Κατανόηση προφορικού & γραπτού λόγου – Παραγωγή προφορικού & γραπτού λόγου Επιμέρους Στόχοι: Εξάσκηση προφορικής έκφρασης – Εμπλουτισμός λεξιλογίου – Βελτίωση αναγνωστικής ικανότητας – Κατανόηση γραπτού κειμένου – Διάκριση Μερών του Λόγου (Ουσιαστικό – Επίθετο - Ρήμα) Υλικό: Αστερίας 4 (σελ 13 – 14), cd με μουσική, μαγνητοφωνάκι, κάρτες τριών χρωμάτων Διάρκεια: 1 διδακτική ώρα (45΄)

1ο Διδακτικό Σενάριο – Προτεινόμενες Μεταβολές Αλλαγή φόντου τραγουδιού (σελ. 13) σε μονόχρωμο (εκρού) & διατήρηση εικόνων Πλήρης στοίχιση Εισαγωγή παραδείγματος στις ασκήσεις 3 & 4 (σελ. 14)

1ο Διδακτικό Σενάριο – Εκπαιδευτική Διαδικασία Ανάγνωση τίτλου από δάσκαλο – Εξήγηση άγνωστου λεξιλογίου – Πρόβλεψη περιεχομένου κεφαλαίου από κοινού Ανάγνωση τίτλου τραγουδιού «Τα κύματα του Αιγαίου» από δάσκαλο - Συζήτηση / Ενεργοποίηση προηγούμενης γνώσης / Κατάθεση προσωπικών εμπειριών μαθητή & δασκάλου  Εμπλουτισμός λεξιλογίου με θέμα τη «θάλασσα» μέσα από καταιγισμό ιδεών (brainstorming):

1ο Διδακτικό Σενάριο – Καταιγισμός Ιδεών (Brainstorming) κύμα ήλιος βράχος νερό παραλία  βότσαλο ακρογιαλιά Αιγαίο πέλαγος μύλος ηφαίστειο καταγάλανος γλιστρώ γοργόνα άνεμος όρμος θάλασσα

1ο Διδακτικό Σενάριο – Εκπαιδευτική Διαδικασία Ακρόαση του τραγουδιού από το cd – Ανάγνωση κειμένου από δάσκαλο (μίμηση προτύπου/modeling) με χρήση δείκτη & κατάλληλη ταχύτητα – Ηχογράφηση ανάγνωσης κειμένου από μαθητή – Ακρόαση ανάγνωσης – Αυτοδιόρθωση – Σημείωση & εξήγηση άγνωστων λέξεων – Επανάληψη των ήδη μαθημένων Ασκήσεις 1, 2 & 3 κατανόησης κειμένου: Ανάγνωση ερώτησης & παραδείγματος από μαθητή - Εξήγηση άγνωστων λέξεων - Εντοπισμός δυσκολίας & διερεύνηση τρόπου σκέψης μαθητή - Εφαρμογή τεχνικής μίμησης προτύπου από δάσκαλο/Απάντηση εξηγώντας φωναχτά, απλά & σταδιακά (βήμα βήμα) τη διαδικασία σκέψης - Προσπάθεια απάντησης από μαθητή – Επανάληψη προηγούμενης διαδικασίας με πιο απλό τρόπο

1ο Διδακτικό Σενάριο – Εκπαιδευτική Διαδικασία Προϋπόθεση ασκήσεων 3 & 4: Εξοικείωση με τα μέρη του λόγου (ουσιαστικά, ρήματα, επίθετα) – Παιχνίδι με κάρτες τριών χρωμάτων (κόκκινο, πράσινο, μπλε) – Αντιστοίχιση καρτών με τα τρία μέρη του λόγου - Σχηματισμός απλών προτάσεων (Υ-Ρ-Α) – Εκτέλεση μέσω μίμησης προτύπου – Εξήγηση με απλό τρόπο & εύρεση τρόπων διαχωρισμού (π.χ. Το ουσιαστικό παίρνει μπροστά ή το «ο» ή το «η» ή το «το», το επίθετο & το «ο» & το «η» & το «το», ενώ το ρήμα το «εγώ») Άσκηση 3: Ανάγνωση εκφώνησης & παραδείγματος από μαθητή – Εφαρμογή τρόπου διαχωρισμού - Εφαρμογή τεχνικής μίμησης προτύπου από δάσκαλο  

1ο Διδακτικό Σενάριο – Εκπαιδευτική Διαδικασία Άσκηση 4: Παρατήρηση παραδείγματος & δημιουργία κανόνα σχηματισμού πληθυντικού αριθμού (π.χ. Η κατάληξη «ος» γίνεται «οι» όταν το άρθρο είναι το ίδιο & «ια» όταν το άρθρο είναι «τα») – Επικουρικός ρόλος δασκάλου - Εφαρμογή τεχνικής μίμησης προτύπου πάνω στη μεταγνωστική διαδικασία (σκέψη πάνω στο πώς σκέφτομαι για να κάνω μια άσκηση & πως μαθαίνω κάτι)

2ο Διδακτικό Σενάριο – Εισαγωγή Εκπαιδευτικός Στόχος: Κατανόηση προφορικού & γραπτού λόγου – Παραγωγή προφορικού & γραπτού λόγου Επιμέρους Στόχοι: Εξάσκηση προφορικής έκφρασης – Εμπλουτισμός λεξιλογίου – Βελτίωση αναγνωστικής ικανότητας – Κατανόηση γραπτού κειμένου – Απάντηση ερωτήσεων – Σύνταξη περίληψης Υλικό: Αστερίας 4 (σελ 15 – 17), φωτογραφία, μαγνητοφωνάκι, κόλλες Α4, μαρκαδόροι Διάρκεια: 1 διδακτική ώρα (45΄)  Προτεινόμενες Μεταβολές: Αύξηση κενών διαλόγου μεταξύ των προσώπων (σελ. 15 – 16)  

2ο Διδακτικό Σενάριο – Εκπαιδευτική Διαδικασία Σύνδεση με προηγούμενο μάθημα (π.χ. Φωτογραφία με ελληνικό τοπίο) Ανάγνωση τίτλου από μαθητή & παρατήρηση εικόνας – Πρόβλεψη περιεχομένου διαλόγου Παρατήρηση επόμενων εικόνων & προσπάθεια περιγραφής μέσα από ενεργοποίηση προηγούμενης γνώσης Απομνημόνευση νέων λέξεων: Καταγραφή φράσεων «ΕΚΘΕΣΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ» & «ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ» Καταιγισμός ιδεών για εμπλουτισμό λεξιλογίου (λέξεις της ιστορίας σπάνιες & δύσκολές, π.χ. «πολυώροφο», «κρατήσεις»)  

2ο Διδακτικό Σενάριο – Εκπαιδευτική Διαδικασία Ανάγνωση κειμένου από δάσκαλο (μίμηση προτύπου) με χρήση δείκτη & σταθερό ρυθμό – Ηχογράφηση ανάγνωσης κειμένου από μαθητή – Ακρόαση ανάγνωσης – Αυτοπαρατήρηση & αυτοδιόρθωση – Υπογράμμιση άγνωστων λέξεων – Χρήση μνημονικών τεχνικών (π.χ. οπτική ή ακουστική σύνδεση νέας με γνώριμες λέξεις, δημιουργία ιδιαίτερης ιστορίας, πρότασης ή ακρωνύμιου) - Επανάληψη των ήδη μαθημένων λέξεων Άσκηση 1, προφορική απάντηση ερωτήσεων κατανόησης: Απάντηση ερώτησης από δάσκαλο (μίμηση προτύπου) – Παρατήρηση, εξήγηση διαδικασίας & προσπάθεια απάντησης από μαθητή – Εξήγηση διαδικασίας σκέψης (βήμα βήμα) από δάσκαλο - Φωναχτή εφαρμογή τρόπου σκέψης από μαθητή & εντοπισμός δυσκολίας από δάσκαλο – Επανάληψη διαδικασίας με πιο απλό τρόπο  .

2ο Διδακτικό Σενάριο – Εκπαιδευτική Διαδικασία Άσκηση 2 γραπτής έκφρασης: Απαιτητική & χρονοβόρα διαδικασία συγκράτησης πολλών πληροφοριών ταυτόχρονα στην εργαζόμενη μνήμη - Εφαρμογή βοηθητικής τεχνικής: Αποτύπωση εικόνας με τα βασικά σημεία του κειμένου σε χαρτί (αναπαραστατική απεικόνιση / representational imagery) – Νοερή αναπαράσταση εικόνας (νοητική απεικόνιση / mental imagery) – Σύνταξη μίας μίας πρότασης προφορικά & γραπτά από κοινού – Ανακεφαλαίωση διαδικασίας από μαθητή & γενίκευσης μεθόδου

3ο Διδακτικό Σενάριο – Εισαγωγή Εκπαιδευτικός Στόχος: Κατανόηση προφορικού & γραπτού λόγου – Παραγωγή προφορικού & γραπτού λόγου Επιμέρους Στόχοι: Εξάσκηση προφορικής έκφρασης – Εμπλουτισμός λεξιλογίου – Βελτίωση αναγνωστικής ικανότητας – Κατανόηση γραπτού κειμένου – Σχεδιασμός ερωτήσεων Υλικό: Αστερίας 4 (σελ 18 – 19), μαγνητοφωνάκι, κόλλα χαρτί, τηλεφωνικός κατάλογος Διάρκεια: 1 διδακτική ώρα (45΄)    

3ο Διδακτικό Σενάριο – Προτεινόμενες Μεταβολές Ενιαία στοίχιση διαλόγου από αριστερά προς τα δεξιά Κόψιμο διαλόγου μέχρι το τέλος της σελίδας 18 Απάντηση άσκησης συγκεκριμένου κομματιού Αλλαγή γραμματοσειράς κειμένου άσκησης σε πιο απλή με ίσιες γραμμές

3ο Διδακτικό Σενάριο – Εκπαιδευτική Διαδικασία Σύνδεση με προηγούμενο μάθημα - Ενεργοποίηση μνήμης (π.χ. χρήση λέξεων-κλειδιά) Ανάγνωση τίτλου από μαθητή & παρατήρηση εικόνων – Πρόβλεψη περιεχομένου διαλόγου & δημιουργία ιστορίας – Εξήγηση άγνωστων πληροφοριών από δάσκαλο (π.χ. ενημέρωση υπηρεσιών τηλεφωνίας, νέου τρόπου κλήσης) Μετάφραση σχετικών & συχνών λέξεων (π.χ. «πληροφορίες», «συσκευή»)  

3ο Διδακτικό Σενάριο – Εκπαιδευτική Διαδικασία Ανάγνωση κειμένου από δάσκαλο (πρότυπο) με χρήση δείκτη & σταθερό ρυθμό – Ηχογράφηση ανάγνωσης από μαθητή – Ακρόαση, αυτοπαρατήρηση & αυτοδιόρθωση – Εντοπισμός προόδου - Εύρεση άγνωστων λέξεων – Χρήση μνημονικών τεχνικών (επιλογή των πιο βοηθητικών) – Απόδοση κεντρικής ιδέας κειμένου (τίτλο) Άσκηση σχηματισμού κατάλληλων ερωτήσεων πληροφόρησης: Διατύπωση & καταγραφή βασικών ερωτηματικών λέξεων από μαθητή (Ποιος, Πού, Πότε, Πώς, Τι, Γιατί) – Δημιουργία Σχεδιαγράμματος - Ανάγνωση μίας- μίας πρότασης & επιλογή κατάλληλης λέξης από δάσκαλο (πρότυπο) – Φωναχτή εφαρμογή τρόπου σκέψης από μαθητή & καταγραφή ερώτησης – Εξήγηση διαδικασίας σκέψης (βήμα βήμα) από δάσκαλο – Επανάληψη διαδικασίας με πιο απλό τρόπο  (Χωρισμός πρότασης σε μικρότερες προτάσεις & διατύπωση ερωτήσεων για καθεμιά) 

3ο Διδακτικό Σενάριο – Εκπαιδευτική Διαδικασία Βελτίωση προφορικής έκφρασης & εξάσκηση διατύπωσης ερωτήσεων: Εφαρμογή τεχνικής παιγνιδιού ρόλων (role-playing) – Υποθετικός διάλογος τηλεφωνητή/πελάτη (δασκάλου/μαθητή) αναζήτησης πληροφοριών τηλεφωνικού καταλόγου - Εναλλαγή ρόλων

4ο Διδακτικό Σενάριο – Εισαγωγή Εκπαιδευτικός Στόχος: Κατανόηση προφορικού & γραπτού λόγου – Παραγωγή προφορικού & γραπτού λόγου Επιμέρους Στόχοι: Εξάσκηση προφορικής έκφρασης – Εμπλουτισμός λεξιλογίου – Βελτίωση αναγνωστικής ικανότητας – Κατανόηση γραπτού κειμένου – Σύνταξη γραπτού λόγου Υλικό: Αστερίας 4 (σελ 20 – 21), μαγνητοφωνάκι, κόλλα χαρτί Διάρκεια: 1 διδακτική ώρα (45΄)    

4ο Διδακτικό Σενάριο – Προτεινόμενες Μεταβολές Ενιαία στοίχιση διαλόγου από αριστερά προς τα δεξιά Κόψιμο διαλόγου μέχρι το τέλος της σελίδας 20 Απάντηση ασκήσεων συγκεκριμένου κομματιού

4ο Διδακτικό Σενάριο – Εκπαιδευτική Διαδικασία Σύνδεση με προηγούμενα μαθήματα – Ανακεφαλαίωση (χρήση χαρακτηριστικών εικόνων) Ανάγνωση τίτλου από μαθητή & παρατήρηση εικόνων- Πρόβλεψη περιεχομένου διαλόγου- Αποστασιοποιημένος ρόλος δασκάλου- Αυτοαξιολόγηση μαθητή Ηχογράφηση ανάγνωσης από μαθητή – Αυτοδιόρθωση – Έλεγχος γνώσης & κατανόησης από μαθητή – Πιθανή παρέμβαση / βοήθεια δασκάλου  

4ο Διδακτικό Σενάριο – Εκπαιδευτική Διαδικασία Άσκηση 1 προφορικής απάντησης ερωτήσεων κατανόησης: Χρήση μαθημένης διαδικασίας απάντησης ερωτήσεων – Πιθανή παρέμβαση/βοήθεια δασκάλου Άσκηση 2 σύνταξης παραγράφου: Επιλογή κατάλληλης τεχνικής από μαθητή (δημιουργίας εικόνας ή σχεδιαγράμματος με τα έξι βασικά ερωτήματα διήγησης) & εφαρμογή στο κείμενο – Πιθανή παρέμβαση/βοήθεια δασκάλου Εφαρμογή τεχνικής παιξίματος ρόλων (role-playing) - Υποτιθέμενη τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ δασκάλου /μαθητή με ερωτοαπαντήσεις.