Ηλίας Νικολούλης Πειραιάς25/02/2013 Η φιλοσοφία των Φορέων της Κοινωνικής Οικονομίας: Βήματα σύστασης βιώσιμων Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων Ηλίας Νικολούλης Πειραιάς25/02/2013

Τι είναι η Κοινωνική Οικονομία Συλλογικές πρωτοβουλίες στη βάση της αλληλεγγύης και της συνεργασίας, έχοντας ως κύριο στόχο την αντιμετώπιση των προβλημάτων και την κάλυψη αναγκών που δεν είναι σε θέση να καλύψουν ο δημόσιος ή και ο ιδιωτικός τομέας της οικονομίας ή κατά τον ορισμό του J. Rifkin «βιώσιμες κοινότητες υπό μορφή χαρακωμάτων, για να προστατευτούν (ενν. οι άνθρωποι) τόσο από τις απρόσωπες δυνάμεις της παγκόσμιας αγοράς όσο και από τις ολοένα πιο αδύναμες και ανίκανες κεντρικές κρατικές αρχές». (Το τέλος της εργασίας και το μέλλον της Εκδ. Λιβάνη) Εναλλακτικά: αλληλέγγυα οικονομία, εναλλακτική οικονομία, τρίτος τομέας της οικονομίας ή τριτογενές σύστημα, τεταρτογενής οικονομία και κοινωνική οικονομία της αγοράς.

Η Κοινωνική Οικονομία δεν είναι κάτι νέο Οι ρίζες της έννοιας βρίσκονται στον 19ο αιώνα ως: κριτική της παραδοσιακής Πολιτικής Οικονομίας. απαίτηση για μια οικονομία περισσότερο ανθρώπινη και ηθική. Εναλλακτική πρόταση μεταξύ δημόσιας και ιδιωτικής οικονομικής δραστηριότητας.

Η Κοινωνική Οικονομία δεν είναι κάτι νέο ούτε για την ελληνική κοινωνική –οικονομική παράδοση Ήδη από τον 17ο αιώνα αναπτύσσεται η παράδοση της Κοινωνικής Οικονομίας με τις παρακάτω μορφές. Το συνεταιριστικό – κοινοτιστικό φαινόμενο Στο πλαίσιο της Οικογένειας – «Φυλής» Ιδιωτική Φιλανθρωπία – Ευεργεσία Φιλανθρωπική δραστηριότητα υπό την αιγίδα της Εκκλησίας

Βασικές Αξίες – Αρχές της Κοινωνικής Οικονομίας Η εθελοντική ελεύθερη συμμετοχή Η δημοκρατική διοίκηση: «ένα πρόσωπο, μια ψήφος» Τo πλεόνασμα χρησιμοποιείται για την επίτευξη στόχων βιώσιμης ανάπτυξης Το αδιαίρετο, ολικώς ή μερικώς, του ιδίου κεφαλαίου Εφαρμογή της Αρχής της Αλληλεγγύης Το προβάδισμα του ατόμου έναντι του κεφαλαίου Η ανεξαρτησία απέναντι στο κράτος ή σε κάθε δημόσια συλλογικότητα.

Τα χαρακτηριστικά της Κοινωνικής Οικονομίας Τα χαρακτηριστικά της Κοινωνικής Οικονομίας Βασίζεται στις αρχές της αλληλεγγύης και της ενεργούς συμμετοχής του πολίτη στα κοινά Δημιουργεί θέσεις εργασίας και καλύτερη ποιότητα ζωής Δημιουργεί πλαίσιο για νέες μορφές επιχειρηματικότητας και εργασίας Συμβάλει στην καταπολέμηση της φτώχειας Διαδραματίζει ενεργό ρόλο στην τοπική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή Είναι κοινωνικά υπεύθυνη Είναι παράγοντας δημοκρατίας Συμβάλει στη σταθερότητα και τον πλουραλισμό των αγορών Συμμετέχει στη χάραξη και την αξιολόγηση πολιτικών που επηρεάζουν τη ζωή του πολίτη

Οι οργανισμοί της Κοινωνικής Οικονομίας Οι οργανισμοί της Κοινωνικής Οικονομίας Η Κοινωνική Οικονομία περιλαμβάνει: Συνεταιρισμούς Εταιρείες αμοιβαίας βάσης Ενώσεις Ιδρύματα

Οργανισμοί Κοινωνικής Οικονομίας και Αγορά Εργασίας Προκλήσεις σε συνθήκες κρίσης Δημιουργία συνθηκών απασχόλησης για άτομα με δυσκολίες πρόσβασης στην αγορά εργασίας Κάλυψη αναγκών παροχής κοινωνικών υπηρεσιών Τόνωση του επιχειρηματικού πνεύματος Καταπολέμηση των διακρίσεων και του αποκλεισμού από την αγορά εργασίας Συμβολή στη διαφοροποίηση της οικονομίας των τοπικών κοινωνιών Διαμόρφωση ευνοϊκών συνθηκών για τη διαμόρφωση καινοτόμων επιχειρηματικών συνθηκών Προσανατολισμός του εργατικού δυναμικού σε νέες δραστηριότητες

Οι Κοινωνικές Οργανώσεις στην Ελλάδα σήμερα Παραδοσιακές συνεταιριστικές οργανώσεις Μη Κερδοσκοπικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) Μεικτές Οργανώσεις Εθελοντικές Οργανώσεις Ενώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών Νέες μορφές Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας Αγροτουρισμός Αγροτικοί Συνεταιρισμοί Γυναικών Εθελοντικές Οργανώσεις (με στοιχεία συνηγορίας) για την υποστήριξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί ένταξης

Η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (Κοιν.Σ.Επ) Με το Νόμο 4019/2011 «Κοινωνική Οικονομία και Κοινωνική Επιχειρηματικότητα» εισάγεται στο ελληνικό δίκαιο η έννοια της Κοιν.Σ.Επ ως βασικός φορέας της Κοινωνικής Οικονομίας Τι είναι η Κοιν.Σ.Επ : «Ως φορέας της Κοινωνικής Οικονομίας θεσπίζεται η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (Κοιν.Σ.Επ.), η οποία είναι αστικός συνεταιρισμός με κοινωνικό σκοπό που διαθέτει εκ του νόμου την εμπορική δραστηριότητα» (Αρθρο 2)

Κατηγορίες των Κοιν.Σ.Επ Οι Κοιν.Σ.Επ ανάλογα με το σκοπό τους διακρίνονται στις εξής κατηγορίες: α) «Κοιν.Σ.Επ Ένταξης»: αφορούν στην οικονομική και κοινωνική ένταξη των ατόμων που ανήκουν στις Ευάλωτες Ομάδες Πληθυσμού. β) «Κοιν.Σ.Επ Κοινωνικής Φροντίδας»: αφορούν στην παραγωγή και παροχή προϊόντων και υπηρεσιών κοινωνικού-προνοιακού χαρακτήρα σε συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού, όπως οι ηλικιωμένοι, τα βρέφη, τα παιδιά, τα άτομα με αναπηρία και τα άτομα με χρόνιες παθήσεις. γ) «Κοιν.Σ.Επ Συλλογικού και Παραγωγικού Σκοπού»: αφορούν την παραγωγή προϊόντων και παροχή υπηρεσιών για την ικανοποίηση των αναγκών της συλλογικότητας (πολιτισμός, περιβάλλον, οικολογία, εκπαίδευση, παροχές κοινής ωφέλειας, αξιοποίηση τοπικών προϊόντων).

Τα μέλη της Κοιν.Σ.Επ Τα μέλη μιας Κοιν.Σ.Επ μπορούν να είναι απλοί πολίτες αλλά και νομικά πρόσωπα.

Η συμμετοχή των μελών ορίζεται ως εξής: Η συμμετοχή των νομικών προσώπων στην Κοιν.Σ.Επ δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσοστό του 1/3 των μελών της, ενώ δεν επιτρέπεται η συμμετοχή σε αυτήν των Ο.Τ.Α. και των Ν.Π.Δ.Δ. που υπάγονται σε αυτούς. Σε Κοιν.Σ.Επ. Ένταξης μπορούν να συμμετέχουν Ν.Π.Δ.Δ. Τα μέλη της Κοιν.Σ.Επ συμμετέχουν σε αυτήν με μια ψήφο, ανεξάρτητα από τον αριθμό των συνεταιριστικών μερίδων που κατέχουν. Τα μέλη της Κοιν.Σ.Επ. διαθέτουν τουλάχιστον από μία υποχρεωτική συνεταιριστική μερίδα, ως ελάχιστη χρηματική συμμετοχή στο κεφάλαιο της επιχείρησης, το ύψος της οποίας είναι ίσο για όλα τα μέλη.

Η διαδικασία ίδρυσης μιας Κοιν.Σ.Επ Για την ίδρυση μιας Κοιν.Σ.Επ τηρείται η διαδικασία ίδρυσης ενός αστικού συνεταιρισμού. Το καταστατικό πρέπει να υπογράφεται από 7 τουλάχιστον πρόσωπα, αν πρόκειται για Κοιν.Σ.Επ. Ένταξης, και από 5 τουλάχιστον πρόσωπα αν πρόκειται για Κοιν.Σ.Επ. Κοινωνικής Φροντίδας ή Συλλογικού Σκοπού. Οι Κοιν.Σ.Επ. εγγράφονται στο Γενικό Μητρώο Κοινωνικής Οικονομίας. Υποχρεούνται πριν από την έναρξη της δραστηριότητάς τους να υποβάλουν, για την καταχώρισή τους στο Μητρώο αυτό, αίτηση καθώς και τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την εγγραφή (Η υποβολή της αίτησης και των δικαιολογητικών γίνεται και ηλεκτρονικά).

Πως διοικείται η Κοιν.Σ.Επ Εκτελεστικό διοικητικό όργανο της Κοιν.Σ.Επ. είναι η Διοικούσα Επιτροπή. Η Διοικούσα Επιτροπή εκλέγεται από τη Γενική Συνέλευση, αποτελείται τουλάχιστον από τρία μέλη και απαρτίζεται από τον Πρόεδρο και τα μέλη της,. Συνεδριάζει υποχρεωτικά τουλάχιστον μια φορά τον μήνα. Η Γενική Συνέλευση των μελών συνέρχεται με σχετική απόφαση της Διοικούσας Επιτροπής της Κοιν.Σ.Επ. τακτικώς, μία τουλάχιστον φορά κάθε χρόνο, και μέσα σε διάστημα τριών μηνών από τη λήξη της οικονομικής χρήσης. Η Γενική Συνέλευση των μελών συνέρχεται εκτάκτως εφόσον υποβληθεί σχετικό αίτημα με συγκεκριμένο θέμα προς τη Διοικούσα Επιτροπή της Κοιν.Σ.Επ. από το 1/3 των μελών.

Οι πόροι της Κοιν.Σ.Επ (Α) Το κεφάλαιο της επιχείρησης Πιθανές δωρεές τρίτων Έσοδα από την επιχειρηματική δραστηριότητά της Επιχορηγήσεις από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων Χρηματοδοτήσεις από την ΕΕ, διεθνείς ή εθνικούς οργανισμούς ή Ο.Τ.Α., καθώς και από κάθε άλλο έσοδο από την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της σύμφωνα με το καταστατικό της.

Οι πόροι της Κοιν.Σ.Επ (Β) Οι Κοιν.Σ.Επ έχουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση από το Ταμείο Κοινωνικής Οικονομίας, το Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης (ΕΤΕΑΝ) και τον Επενδυτικό Νόμο (Ν. 3908/2011). Οι Κοιν.Σ.Επ μπορούν να συνάπτουν Προγραμματικές Συμβάσεις με το Δημόσιο, τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και τους ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού. Οι Κοιν.Σ.Επ. μπορούν να εντάσσονται σε άλλα προγράμματα στήριξης της επιχειρηματικότητας, του Ο.Α.Ε.Δ. κ.α.

Τα κέρδη της Κοιν.Σ.Επ Τα κέρδη διατίθενται ετησίως κατά ποσοστό 5% για το σχηματισμό αποθεματικού, 35% διατίθεται στους εργαζομένους της επιχείρησης ως κίνητρο παραγωγικότητας και το υπόλοιπο (60%)διατίθεται για τις δραστηριότητες της επιχείρησης και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Τα κέρδη δε διανέμονται στα μέλη της Κοιν.Σ.Επ, εκτός αν τα μέλη αυτά είναι και εργαζόμενοι σε αυτή. Οι εργαζόμενοι στις Κοιν.Σ.Επ, που λαμβάνουν επίδομα πρόνοιας ή επιδόματα επανένταξης ή οποιασδήποτε μορφής νοσήλιο ή παροχή, συνεχίζουν να εισπράττουν τις παροχές αυτές ταυτόχρονα με την αμοιβή τους από την Κοιν.Σ.Επ.

Σας ευχαριστώ