ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Μ. Δ. Χρυσομάλλης Αναπληρωτής Καθηγητής

ΔΙΕΥΡΩΠΑΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Στόχος (1990 – Μάαστριχτ): Ενιαία Αγορά Ενέργειας Απελευθέρωση αγορών, ρύθμιση των υποδομών (δικτύων), διασύνδεση δικτύων Αντιστάσεις Κ-μ: διατήρηση της μονοπωλιακής δομής της αγοράς ενέργειας, κυριαρχίας Προηγούμενη εμπειρία (τηλεπικοινωνίες) – απελευθέρωση με σύμπραξη Επιτροπής – ΔΕΚ Εμπλοκή Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στη διαδικασία απελευθέρωσης- καθυστερήσεις

ΠΡΟΤΥΠΟ ΑΓΟΡΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Κατάργηση του μονοπωλίου προμήθειας ενέργειας των Κάθετα Ολοκληρωμένων Επιχειρήσεων (ΚΟΕ) Δικαίωμα δραστηριοποίησης νέων προμηθευτών Δικαίωμα ελεύθερης επιλογής προμηθευτή από τους καταναλωτές Δικαίωμα χρήσης του δικτύου μεταφοράς και διανομής από τους τρίτους ή επιλέξιμους, υπό ρυθμιζόμενους κανόνες γνωστών εκ των προτέρων

ΠΡΟΤΥΠΟ ΑΓΟΡΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Ανεξαρτησία διαχειριστή του δικτύου έναντι ΚΟΕ Διαχωρισμός διαχείρισης δικτύου από παραγωγή και προμήθεια Σύσταση ανεξάρτητης οντότητας (διαχειριστής) που αναλαμβάνει τη λειτουργία, συντήρηση, ανάπτυξη του δικτύου (φυσικό μονοπώλιο) Σύσταση Ανεξάρτητου Ρυθμιστή Ενέργειας

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ – ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ C-393/92 Almelo Οφείλει να εξασφαλίζει την αδιάκοπη παροχή ενέργειας επί του συνόλου του εδάφους ευθύνης του, Σε όλους τους καταναλωτές, τοπικούς διανομείς ή τελικούς χρήστες, Στις ποσότητες που ζητούνται ανά πάσα στιγμή, Με ομοιόμορφα τιμολόγια και υπό συνθήκες που δεν μπορούν να μεταβάλλονται μόνο με αντικειμενικά κριτήρια για όλους τους πελάτες

ΕΝΩΣΙΑΚΗ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ Άρθρα 170 – 172 ΣΛΕΕ Συντρέχουσα αρμοδιότητα (ά. 4 ΣΛΕΕ) – αρχή επικουρικότητας Αντικείμενο: συμβολή στην δημιουργία και ανάπτυξη διευρωπαϊκών δικτύων (όχι τοπικών και περιφερειακών) για την υλοποίηση των στόχων ά 26 (ενιαία εσωτερική αγορά) και 174 (συνοχή) προς όφελος των ευρωπαίων πολιτών, οικονομικών φορέων, οργανισμών ΟΤΑ κα Τομείς: μεταφορές, τηλεπικοινωνίες, ενέργεια

ΣΤΟΧΟΙ Η δράση της Ένωσης αποσκοπεί (ά. 172 ΣΛΕΕ): στην προώθηση της διασύνδεσης και της δια-λειτουργικότητας των εθνικών δικτύων, στην προώθηση της πρόσβασης στα δίκτυα αυτά, και λαμβάνει υπόψη την ανάγκη να συνδεθούν οι νησιωτικές, οι μεσόγειες και οι περιφερειακές περιοχές με τις κεντρικές περιοχές της Ένωσης

ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΟΧΩΝ – ΠΛΑΙΣΙΟ Διαθέσιμα μέσα (περιοριστική απαρίθμηση) για την υλοποίηση των στόχων (ά. 172 ΣΛΕΕ): Καθορισμός Προσανατολισμών που καλύπτουν τους στόχους, τις προτεραιότητες και τις γενικές γραμμές των μελετώμενων δράσεων, προσδιορισμός σχεδίων κοινού ενδιαφέροντος (Καν. 347/2013) Εκτέλεση κάθε αναγκαίας δράσης για την εξασφάλιση της δια-λειτουργικότητας των δικτύων, ιδίως στον τομέα της εναρμόνισης των τεχνικών προτύπων

Κανονισμός 347/2013 Καθορίζει ένα νέο πλαίσιο σε ενωσιακό επίπεδο για το σχεδιασμό των υποδομών και την υλοποίηση των αντιστοίχων έργων έως το 2020 και μετέπειτα. Ορίζει: Εννέα (9) στρατηγικούς γεωγραφικούς διαδρόμους προτεραιότητας για τις υποδομές ΗΕ, ΦΑ, ΠΕΤΡ Τρεις (3) ζώνες προτεραιότητας για τις υποδομές ευφυών δικτύων ΗΕ, λεωφόρων ΗΕ και δικτύων μεταφοράς ΔΑ

Κανονισμός 347/2013 Τις κατηγορίες των ενεργειακών υποδομών (ΗΕ, ΦΑ, ΠΕΤΡ, ΔΑ) Διαφανή διαδικασία χωρίς αποκλεισμούς για των προσδιορισμό Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (ΕΚΕ), την έγκαιρη υλοποίησή τους και τις προϋποθέσεις επιλεξιμότητας για χρηματοδοτική ενίσχυση

Κανονισμός 347/2013 Καθορίζει το πλαίσιο σχετικά με τις επενδύσεις και την χρηματοδότηση ΕΚΕ, εισάγοντας την «λογική των τριών σταδίων» Α΄ ΣΤΑΔΙΟ: «προτεραιότητα στην αγορά» (οι επενδυτικές δαπάνες βαρύνουν τους διαχειριστές και καλύπτονται από τους χρήστες μέσω των τιμολογίων) Β΄ ΣΤΑΔΙΟ: «ρυθμιστικές λύσεις» (επέμβαση Κ-μ, ΕΕ για τη διευκόλυνση των επενδύσεων με σκοπό τον επιμερισμό του κόστους στους εμπλεκόμενους φορείς εκμεταλλεύσεως του ΕΚΕ) Γ΄ ΣΤΑΔΙΟ: Χρηματοδοτική ενίσχυση από ΕΕ

ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΟΧΩΝ – ΠΛΑΙΣΙΟ Υποστήριξη σχεδίων κοινού ενδιαφέροντος των Κ-μ (εντός των των Προσανατολισμών), ιδίως με τη βοήθεια μελετών σκοπιμότητας, εγγυήσεων δανείων ή επιδοτήσεων επιτοκίου. Χρηματοδότηση (συμμετοχή) συγκεκριμένων σχεδίων στον τομέα της υποδομής (δικτύων) ενέργειας (Καν. 1391/2013) – βιωσιμότητα Συντονισμός Κρατών-μελών και Επιτροπής Συνεργασία με τρίτες χώρες

Καν. 1391/2013 (κατ’ εξουσιοδότηση) Ο κατ’ εξουσιοδότηση (Καν. 347/2013) Καν. 1391/2013 της Επιτροπής εκδόθηκε για ένα και μοναδικό σκοπό: Την έγκριση (κατάρτιση) από την Επιτροπή του πρώτου καταλόγου ΕΚΕ. Ο κατάλογος ανανεώνεται ανά διετία, ενώ τα ΕΚΕ είναι αυτοτελή ή ενταγμένα σε δέσμες Τα ΕΚΕ δεν αφορούν μόνο τα 28 Κ-μ αλλά και τρίτες χώρες

Καν. 1391/2013 (κατ’ εξουσιοδότηση) Συμπεράσματα για την Ελλάδα: Ο κατάλογος περιλαμβάνει 13 ΕΚΕ για την Ελλάδα. 3 αφορούν ΗΕ και 10 ΦΑ Από το 3 ΕΚΕ ΗΕ: 1 αυτοτελές, 2 σε δέσμες (Βουλγαρία, Ισραήλ) Τα 10 ΕΚΕ ΦΑ: όλα σε δέσμες (5 Βουλγαρία, 2 Τουρκία, 2 Ιταλία, 1 Κύπρος) Ανάδειξη της Βουλγαρίας σε στρατηγικό εταίρο για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού

ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ Οι προσανατολισμοί και τα άλλα μέτρα του ά. 171 (1) ΣΛΕΕ θεσπίζονται από το Ευρ.Κοινβ και το Συμβούλιο σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία (συναπόφαση) - διαβούλευση με την ΟΚΕ και την ΕτΠ. Οι προσανατολισμοί και τα σχέδια κοινού ενδιαφέροντος που αφορούν το έδαφος Κ-μ απαιτούν την έγκριση του ενδιαφερόμενου Κ-μ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Ποιο είναι το ενωσιακό πρότυπο αγοράς ενέργειας; Ποια είναι τα καθήκοντα του διαχειριστή ενέργειας κατά το ενωσιακό δίκαιο και τη νομολογία του ΔΕΕ; Ποιά είναι τα διαθέσιμα μέσα για την υλοποίηση της Πολιτικής για τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα; Υπό ποιες προϋποθέσεις μπορεί να ενταχθεί ένα έργο υποδομής δικτύου στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (ΕΚΕ) και ποια τα οφέλη ενός τέτοιου χαρακτηρισμού; Να περιγράψετε τη «λογική των τριών σταδίων» σχετικά με την υλοποίηση επενδύσεων και τη χρηματοδότηση ΕΚΕ