DRAFT Ελληνικές Νεοφυείς Επιχειρήσεις (Start-Ups) Νομικό Πλαίσιο, Σύσταση και Προοπτικές Δημήτρης Η. Παρασκευάς Managing Partner – Elias Paraskevas Attorneys1933

Δημήτρης Η. Παρασκευάς Σύμβουλος σε περισσότερες από 300 πολυεθνικές εταιρείες, επενδυτικές τράπεζες και κυβερνήσεις σε συναλλαγές και δίκες η αξία των οποίων υπερβαίνουν τα 400 δις $ Η.Π.Α. Ειδικεύεται σε: επενδύσεις, εξαγορές και συγχωνεύσεις, ιδιωτικοποιήσεις, αναδιαρθρώσεις, εταιρικές χρηματοδοτήσεις, πτωχεύσεις, δίκαιο κεφαλαιαγοράς και ακίνητα. Έχει παρουσία στην Αθήνα, το Λονδίνο, το Παρίσι και το Μονακό Αναγνωρίζεται ως ένας από τους κορυφαίους δικηγόρους στον τομέα των Εξαγορών & Συγχωνεύσεων στην Ελλάδα και διεθνώς από τον διεθνή οδηγό International Who's Who of Business Lawyers (2005-2016). Επίσης, διακρίνεται ως ένας από τους καλύτερους δικηγόρους στην Ελλάδα σύμφωνα με το Legal Media Group Guide to the World’s Leading M & A Lawyers (2007-2016) και στο εταιρικό δίκαιο σύμφωνα με τον οδηγό Chambers Global - The World’s Leading Lawyers Γραμματέας Αποκρατικοποίησης του Υπουργείου Ανάπτυξης (1993-1999) (3 κυβερνήσεις, 18 υπουργοί, 100 deals, 10 δις $ Η.Π.Α., χαρακτηρίστηκε ως Super Salesman από τους Financial Times (1999)) Σύμβουλος σε διεθνείς οργανισμούς, όπως ΟΟΣΑ, UNIDO, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, SOEC, UNCTAD, Παγκόσμια Τράπεζα, Συμβούλιο της Ευρώπης Ταμίας της Διεθνούς Επιτροπής Τραπεζικού Δικαίου του International Bar Association (80.000 μέλη) Ιδρυτής του “Ιδρύματος Ηλία Παρασκευά” και χορηγός του μεγαλύτερου φιλανθρωπικού προγράμματος της χώρας στην κατηγορία του   ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933 Τι είναι μία Start-Up; Ας πούμε ότι ξεκινά κάποιος ένα συνοικιακό καφενείο. Είναι Start-Up; Μάλλον όχι. Εάν όμως ξεκινήσει αυτήν την επιχείρηση, προσφέροντας ξεχωριστής ποιότητας καφέ, ο οποίος αλέθεται με καινοτόμες διαδικασίες, αν φροντίσει να επικοινωνήσει το προϊόν αυτό στην αγορά, με στόχο την ανάπτυξη ενός δικτύου σύγχρονης παραγωγής και πώλησης, Τότε μάλλον ναι. Η έννοια του Start-Up δεν είναι καινούρια, παρότι οι Έλληνες καινοτόμοι άργησαν να οργανωθούν μερικές δεκαετίες. Εταιρείες όπως η Google, η Amazon, η Apple και πιο πρόσφατα το Twitter, το Instagram και η Groupon προέκυψαν από τέτοιες διαδικασίες, και μάλιστα από το μηδέν, πολλές φορές από κάποιο γκαράζ φοιτητόσπιτου. Ο Paul Graham, ιδρυτής μιας από τις κορυφαίες νεοφυείς επιχειρήσεις του κόσμου, ορίζει ως νεοφυή επιχείρηση "την εταιρεία που έχει σχεδιαστεί ώστε να αυξηθεί ταχύτατα. Το να είναι μια επιχείρηση νεοσύστατη δεν σημαίνει ότι εντάσσεται στα πλαίσια της νεοφυούς. Το πιο σημαντικό στοιχείο για μια νεοφυή επιχείρηση είναι ο ρυθμός ανάπτυξης. ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

Κατηγορίες νομικών υπηρεσιών υποστήριξης μίας Start- Up Εταιρικά θέματα: επιλογή εταιρικού τύπου (πλεονεκτήματα Ι.Κ.Ε.), σύσταση (incorporation), εταιρική οργάνωση Φορολογικά θέματα Πνευματική – Βιομηχανική Ιδιοκτησία (πολλές φορές προηγείται) Μίσθωση πρώτης εγκατάστασης Εργασιακά θέματα Κεφαλαιοποίηση – Χρηματοδότηση Λοιπά θέματα Ασφαλιστικά θέματα Τραπεζικός λογαριασμός – Τραπεζικά θέματα (ειδικά όταν η ίδρυση γίνεται στο εξωτερικό) Θέματα εμπιστευτικότητας Προσωπικά Δεδομένα – Privacy policy (online λειτουργία) Εταιρική Διακυβέρνηση Συμβάσεις συνεργασίας Κανονιστικό πλαίσιο (regulatory issues) Due diligence Εξαγωγικό εμπόριο – Logistics Δίκαιο Καταναλωτή (Terms of Use and Conditions) ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

Εταιρικές Μορφές που μπορεί να λάβει μία Start-Up Καταρχήν, οι νεοφυείς επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη χώρα μπορούν να λάβουν οποιαδήποτε εταιρική μορφή, η οποία προβλέπεται από τη νομοθεσία χωρίς επιπλέον ειδικές προϋποθέσεις ή περιορισμούς. Ωστόσο, είναι εξαιρετικά σημαντική η προσεκτική επιλογή. Πριν από αυτήν και κατόπιν νομικής βοήθειας, θα πρέπει να λάβετε υπόψη σας: Τα χαρακτηριστικά της κάθε επιχείρησης (Θέλετε να είστε υπεύθυνοι με την προσωπική σας περιουσία για τα τυχόν μελλοντικά εταιρικά χρέη;) Τη διαδικασία σύστασής της (Όσο λιγότερη είναι η γραφειοκρατία, τόσο κοντύτερα είστε στην έναρξη της επιχείρησής σας !) Το κόστος σύστασής της (Πόσο κεφάλαιο διαθέτετε;) Και φυσικά, τη Φορολογία (Μεγάλο πρόβλημα για την επιχειρηματική δράση στη χώρα μας) ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

Χαρακτηριστικά κάθε εταιρείας ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

Συνηθέστερα εταιρικά σχήματα Σύμφωνα με έρευνες που διεξάγονται τα τελευταία χρόνια, η πλειοψηφία των Start-Ups δεν επιλέγουν τις παραδοσιακές μορφές εταιρικών σχημάτων. Σε πρόσφατη μάλιστα έρευνα σχεδόν 6 στις 10 νεοφυείς επιχειρήσεις επιλέγουν ένα νέο σχετικά είδος εταιρείας: την Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία (Ι.Κ.Ε.), η οποία τείνει να αντικαταστήσει την Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (Ε.Π.Ε.). Επόμενη, έρχεται η Ατομική Επιχείρηση, η οποία ισοβαθμεί με την Ανώνυμη και μετά η Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης. Τελευταίες στην προτίμηση των νέων επιχειρηματιών έρχονται οι λεγόμενες Προσωπικές Εταιρείες, η Ομόρρυθμη και η Ετερόρρυθμη Εταιρεία. ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (Ι.Κ.Ε.) Το κεφάλαιο που απαιτείται είναι μόλις 1 Ευρώ! Η σύστασή της μπορεί να γίνεται μέσα σε μία ημέρα, μέσω της Υπηρεσίας μίας Στάσης. Έχει απλοποιημένο τρόπο σύστασης. Η εταιρεία έχει νομική προσωπικότητα και ευθύνεται μόνο αυτή με την περιουσία της για τις εταιρικές υποχρεώσεις. Δεν υπάρχουν έξοδα συμβολαιογράφου, τα οποία είναι σημαντικά όχι μόνο κατά τη σύσταση, αλλά και όταν τροποποιείται το καταστατικό μιας άλλου τύπου εταιρείας. Απαιτεί δημοσιότητα (π.χ. εταιρικών μεταβολών) αποκλειστικά από το Γ.Ε.ΜΗ. ή την ιστοσελίδα της εταιρείας (δεν υπάρχει κόστος δημοσίευσης σε ΦΕΚ). Προβλέπονται απλοποιημένες διαδικασίες για τις γενικές συνελεύσεις, τη συνεδρίαση των οργάνων της, την έγκριση των ετήσιων οικονομικών αποτελεσμάτων, κ.λπ. Στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε. υπάγονται μόνο οι διαχειριστές της Ι.Κ.Ε. και ο μοναδικός εταίρος στις μονοπρόσωπες Ι.Κ.Ε. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγεται το ζήτημα της υποχρεωτικής ασφάλισης στον Ο.Α.Ε.Ε., με αποτέλεσμα να διευκολύνεται σημαντικά η συμμετοχή στην εταιρεία και η είσοδος στο επιχειρηματικό περιβάλλον νέων ανθρώπων. Έχει την έδρα της στον δήμο που ορίζεται στο καταστατικό και υπάρχει η δυνατότητα μεταφοράς της καταστατικής έδρας σε άλλο κράτος - μέλος του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών, 2013). ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933 ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ (Ε.Π.Ε.) Χαμηλό απαιτούμενο κεφάλαιο: 2.400 Ευρώ. Η σύστασή της μπορεί να γίνεται μέσα σε μία ημέρα, μέσω της Υπηρεσίας μίας Στάσης του Γ.Ε.ΜΗ. και των κατά τόπους Κ.Ε.Π. Έχει απλοποιημένο τρόπο σύστασης. Η εταιρεία έχει νομική προσωπικότητα και ευθύνεται μόνο αυτή με την περιουσία της για τις εταιρικές υποχρεώσεις. Δεν υπάρχουν έξοδα συμβολαιογράφου, τα οποία είναι σημαντικά όχι μόνο κατά τη σύσταση, αλλά και όταν τροποποιείται το καταστατικό της εταιρείας. ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933 Διαδικασία Σύστασης Απευθύνεστε στις Υπηρεσίες μιας Στάσης (ΥΜΣ) - Κατάθεση του Καταστατικού της εταιρείας ή της Εταιρικής σύμβασης (για τις Ε.Π.Ε.) Λειτουργούν στα Επιμελητήρια και τα Πιστοποιημένα ως Υπηρεσία Μίας Στάσης Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (Κ.Ε.Π). Έλεγχος Επωνυμίας – Διακριτικός Τίτλος από την Υπηρεσία μιας Στάσης Ηλεκτρονικός Προέλεγχος και Προέγκριση Χρήσης της επωνυμίας και του διακριτικού τίτλου της υπό σύστασης εταιρείας (αυθημερόν ή το αργότερο την επόμενη εργάσιμη ημέρα). Επιμελητήριο Η Υπηρεσία Μιας Στάσης αποστέλλει αίτημα εγγραφής της εταιρείας στα Μητρώα του αρμόδιου επιμελητηρίου. Το Επιμελητήριο αυθημερόν ή το αργότερο την επόμενη εργάσιμη ημέρα αποστέλλει ηλεκτρονικά, αποστέλλει πίσω στην ΥΜΣ βεβαίωση εγγραφής της εταιρείας στα σχετικά Μητρώα. Ασφάλιση ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

Δικαιολογητικά που θα πρέπει να προσκομίσετε στην ΥΜΣ Ιδρυτές Φυσικά πρόσωπα Αστυνομική ταυτότητα ή διαβατήριο.   Ιδρυτές Νομικά Πρόσωπα Ακριβές φωτοαντίγραφο κωδικοποιημένου καταστατικού της εταιρείας. Άδεια διαμονής για άσκηση ανεξάρτητης οικονομικής δραστηριότητας, αν πρόκειται για υπηκόους κρατών εκτός Ε.Ε., που θα συμμετέχουν ως ομόρρυθμα μέλη σε Ο.Ε. και Ε.Ε. ή θα οριστούν ως διαχειριστές σε Ε.Π.Ε., καθώς και ως νόμιμοι εκπρόσωποι σε Α.Ε. Για τις προσωπικές εταιρείες και τις Ε.Π.Ε.,εφόσον ο εκπρόσωπός τους για την σύσταση της εταιρείας είναι πρόσωπο διαφορετικό από τον νόμιμο εκπρόσωπο και η εταιρεία πρόκειται να συσταθεί με συμβολαιογραφικό έγγραφο, απαιτείται ειδικό πληρεξούσιο. Εάν η σύσταση της εταιρείας γίνεται με ιδιωτικό έγγραφο, αρκεί εξουσιοδότηση που φέρει το γνήσιο της υπογραφής από τον νόμιμο εκπρόσωπο της εταιρείας, αν παρέχεται η δυνατότητα αυτή στο καταστατικό ή προκύπτει από απόφαση της συνέλευσης των εταίρων. Συμπληρωμένα έντυπα «Δήλωση Απόδοσης Α.Φ.Μ/μεταβολής ατομικών στοιχείων» (Μ1) και «Δήλωση Σχέσεων Φορολογουμένου» (Μ7), όπου απαιτείται, για τη χορήγηση ΑΦΜ στους ιδρυτές, εφόσον αυτοί δεν διαθέτουν. Για τις Ε.Π.Ε. απόφαση της συνέλευσης των εταίρων σχετικά με τη συμμετοχή στην υπό σύσταση εταιρεία. Για τις Α.Ε. προσκομίζονται τα ΦΕΚ από τα οποία προκύπτει η νόμιμη εκπροσώπηση της εταιρείας καθώς και απόφαση του ΔΣ για τη συμμετοχή της στην Α.Ε. ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

Είναι υποχρεωτική η ασφάλιση στον Ο.Α.Ε.Ε; Στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε. υπάγονται: Οι διαχειριστές της Ι.Κ.Ε που ορίστηκαν με το καταστατικό ή με απόφαση των εταίρων και ο μοναδικός εταίρος μονοπρόσωπης Ι.Κ.Ε. Οι λοιποί εταίροι της Ι.Κ.Ε. υπάγονται προαιρετικά στην ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε. Αν απαιτείται η ασφάλιση των εταίρων στον Ο.Α.Ε.Ε. (απαιτείται κατά κανόνα για τα μέλη Ε.Π.Ε.), η ΥΜΣ αποστέλλει ανακοίνωση της σύστασης της Ε.Π.Ε. προς τους αρμόδιους κατά περίπτωση ασφαλιστικούς φορείς καθώς και τα στοιχεία των εταίρων. Κατόπιν τούτου απευθύνεστε στον Ο.Α.Ε.Ε. για τις υπόλοιπες ενέργειες.

Τι θα χρειαστεί να πληρώσετε για να συσταθεί η εταιρεία Το Γραμμάτιο Ενιαίου Κόστους Σύστασης Εταιρείας (70€, προσαυξάνεται κατά 5 Ευρώ για κάθε επιπλέον ιδρυτή, όταν αυτοί είναι πάνω από τρεις) και περιλαμβάνει: Το τέλος καταχώρησης Γ.Ε.Μ.Η.   Το τέλος προελέγχου, έγκρισης και δέσμευσης επωνυμίας και διακριτικού τίτλου, Το γραμμάτιο Κόστους σύστασης της Εταιρείας Τέλος υπέρ του Ταμείου Προνοίας Δικηγόρων Αθηνών, το οποίο ανέρχεται σε ποσό 5,80 €, Τέλος εγγραφής στο οικείο Επιμελητήριο, Φόρος Συγκέντρωσης Κεφαλαίου (1% επί του κεφαλαίου που αναγράφεται στο καταστατικό), Αμοιβή του συμβολαιογράφου για τη σύνταξη του καταστατικού, αν η σύσταση γίνει μέσω συμβολαιογράφου, Αμοιβή δικηγόρου, Τέλος υπέρ της Επιτροπής Ανταγωνισμού (μόνο για τις Α.Ε.) Στο διαδικτυακό τόπο του Γ.Ε.Μ.Η. τηρείται λογισμικό - που η χρήση του είναι ελεύθερη και δωρεάν- , μέσω του οποίου οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υπολογίζουν το ακριβές κόστος της σύστασης. ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

Φορολογικές Πληροφορίες Συντελεστής Φόρου: 29 % Προκαταβολή Φόρου: 100 % Κατά τα τρία πρώτα χρόνια λειτουργίας, το ποσοστό είναι 50%. Τέλος Επιτηδεύματος: έως 1,000 Ευρώ το χρόνο Οι ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις εξαιρούνται από την καταβολή τέλους επιτηδεύματος, εφόσον δεν έχουν περάσει πέντε χρόνια από την έναρξη των εργασιών της. Τέλος τήρησης της Μερίδας του υπόχρεου στο Γ.Ε.Μ.Η.: Ξεκινά από 30€ για τις Ατομικές Επιχειρήσεις και φθάνει τα 320€ για τις Ανώνυμες Εταιρείες, Ασφαλιστικές Εισφορές, οι οποίες από 1/1/2017 ξεπερνούν το 20% το μήνα, Εισφορά Αλληλεγγύης, ο συντελεστής ποικίλλει ανάλογα με το ετήσιο καθαρό εισόδημα (από 2,20% έως 10%) ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933 Παράδειγμα: Ακολουθεί συγκριτικός πίνακας οικονομικών επιβαρύνσεων ελεύθερου επαγγελματία με εισόδημα 18.000 Ευρώ ασφαλισμένου στον Ο.Α.Ε.Ε., με ετήσιες ασφαλιστικές εισφορές 4.024,44 σύμφωνα με το ισχύον ασφαλιστικό καθεστώς: Οικονομικά στοιχεία 2016 2017 2018 2019 Ακαθάριστα έσοδα 18,000.00 Ασφ. Εισφορές Ο.Α.Ε.Ε. (παλαιό καθεστώς) 4,024.44 Νέο καθεστώς (Ε.Φ.Κ.Α.) 3,133.09 3,373.31 3,308.57 Καθαρά κέρδη 11,625.56 12,516.91 12,276.69 12,341.43 Φόρος 2,557.62 2,753.72 2,700.87 2,715.11 Εισφορά Αλληλεγγύης 0.00 11.37 6.09 7.51 Τέλος επιτηδεύματος 650.00 Καθαρό ποσό που απομένει 8,417.94 9,101.82 8,919.73 8,968.81 ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933 “Greek Startups Say Tsipras’s Taxes Are Οne More Reason to Leave” Bloomberg Technology “Young Greek entrepreneurs: 'We are unfazed'” CNBC.com “Can Startups Survive in Greece?” GreekTime.com “Greece Crisis Tests Startups’ Staying Power” Financial Times “Greek startups admit they must survive together, or die alone” Wired.com “Feeding Greece's Tax Addiction Is Starving Its Economy” Wsj.com “Startups leave Greece due to over- taxation and no incentives for early-staged businesses taxes” Keeptalkinggreece.com ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

Να μεταφέρω την έδρα μου στο εξωτερικό; 4 στις 10 επιχειρήσεις προχωρούν σε μεταβολή της φορολογικής τους έδρας, ενώ πολύ περισσότεροι είναι αυτοί που το εξετάζουν ως ενδεχόμενο. Ως βασικοί λόγοι φυγής σημειώνονται η φορολογική αστάθεια (60%), η μη πρόσβαση σε κεφάλαια (55%), η υψηλή φορολογία (51%) και η γραφειοκρατία (42%). Λιγότερο σημαντικοί λόγοι είναι η δυσκολία στις συναλλαγές λόγω των κεφαλαιακών ελέγχων και η αρνητική εικόνα της χώρας στο εξωτερικό. Πότε σας συμφέρει η μεταφορά έδρας στο εξωτερικό; Κόστος Λειτουργίας Με δεδομένο ότι το μέσο κόστος διατήρησης μιας εταιρίας σε άλλη χώρα κυμαίνεται περί τα 4.000 - 5.000 Ευρώ το χρόνο, δεν μπορεί κάποιος να προχωρήσει σε τέτοια κίνηση όταν έχει κέρδη 20, 30 ή 50.000 Ευρώ Είδος Δραστηριότητας Η μεταφορά σε άλλη χώρα κρίνεται ευκολότερη, όταν αντικείμενο της επιχείρησης είναι η παροχή υπηρεσιών. Στην περίπτωση που το αντικείμενο είναι η εμπορία αγαθών, τότε εφαρμόζονται οι γνωστές, τριγωνικές συναλλαγές, οι οποίες ελλοχεύουν φορολογικούς κινδύνους. Ακίνητα Οι εταιρίες, που έχουν έδρα εκτός Ελλάδας και ακίνητα στην ιδιοκτησία τους στη χώρα μας, επιβαρύνονται με φόρο 3% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου. Για το σκοπό αυτό, κρίνεται σκόπιμη η επιλογή για μετεγκατάσταση χώρας, που έχει υπογράψει σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας με την Ελλάδα, ώστε να μη χρειάζεται η καταβολή αυτού του φόρου. ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933 Κύπρος, Βαλκανικές χώρες, Ηνωμένο Βασίλειο και Γερμανία βρίσκονται πρώτες στις προτιμήσεις των Ελλήνων για σύσταση εταιρείας ή «μετανάστευσή» τους. Τεστ. Έστω ότι υπάρχει μία Ι.Κ.Ε. παροχής υπηρεσιών με έδρα την Αθήνα και κεφάλαιο 10.000 Ευρώ, και θέλουμε να μεταφερθεί στο Λονδίνο. Πόσος χρόνος θα απαιτηθεί και ποιο το κόστος; Η μεταφορά είναι ασύμφορη, διότι θα πρέπει να έλθετε σε επαφή με τις ελληνικές αρχές και την ελληνική γραφειοκρατία. Για να συσταθεί μία εταιρία εξαρχής στην Αγγλία απαιτούνται λιγότερες από 2 ημέρες και 500 στερλίνες!* * Μη συνυπολογιζομένων των επιπλέον εξόδων, όπως της νομικής υποστήριξης, η οποία υπολογίζεται περίπου στις 2000 στερλίνες. ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933 Προτού ΟΜΩΣ αποφασίσετε να συστήσετε ή να «μετακομίσετε» την επιχείρηση σας (τυπικά) στο εξωτερικό, θα πρέπει να έχετε υπόψην τα εξής: Η μεταφορά έδρας στο εξωτερικό δεν σας εξασφαλίζει αυτόματα φορολογικά πλεονεκτήματα! Σε αρκετές περιπτώσεις, ένας Έλληνας φορολογούμενος (φορολογικός κάτοικος Ελλάδας), ο οποίος έχει εταιρεία ή άλλη νομική οντότητα, σε χώρα με προνομιακό φορολογικό καθεστώς, θα φορολογείται στην ΕΛΛΑΔΑ για ΟΛΟ το μη διανεμηθέν εισόδημα της αλλοδαπής εταιρείας του, με βάσει τον εκάστοτε φορολογικό συντελεστή. Μια επιχείρηση, ακόμα κι αν είναι εγκατεστημένη σε μια άλλη χώρα, φορολογείται στην Ελλάδα, εφόσον η πραγματική της διοίκηση ασκείται στην Ελλάδα. Ο «τόπος άσκησης πραγματικής διοίκησης» κρίνεται με βάση τα πραγματικά περιστατικά και τις συνθήκες λαμβάνοντας υπόψη ιδίως: τον τόπο άσκησης καθημερινής διοίκησης και λήψης στρατηγικών αποφάσεων, τον τόπο ετήσιας γενικής συνέλευσης των μετόχων ή εταίρων, τον τόπο τήρησης βιβλίων και στοιχείων, τον τόπο συνεδριάσεων του οργάνου διοίκησης, την κατοικία των μελών του οργάνου διοίκησης, την κατοικία της πλειοψηφίας των μετόχων ή εταίρων κ.λ.π. ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933 Έχετε συστήσει την εταιρεία σας. Έχετε αποφασίσει ως έδρα της εταιρείας σας να παραμείνει η Ελλάδα. Τα δύο βασικά ζητήματα που θα σας απασχολήσουν είναι: Η μίσθωση ενός χώρου για την επιχείρησή σας Η πρόσληψη προσωπικού και η σύναψη των συμβάσεων εργασίας Τι πρέπει να ξέρετε ΠΡΙΝ καταρτίσετε τη μίσθωση: «Υπάγεστε» στο νόμο περί «Εμπορικών μισθώσεων», που σας προσφέρει μεγαλύτερες εγγυήσεις ως ενοικιαστή από ότι μίας μίσθωση κατοικίας. Διάρκεια: Καθορίζεται καταρχήν ελεύθερα ΑΛΛΑ υπάρχει η ελάχιστη τριετής διάρκεια, που δεσμεύει και τα δύο μέρη. Καταγγελία μίσθωσης: Μετά την παρέλευση του νόμιμου – κατ’ ελάχιστον – χρόνου, γίνεται έγγραφα και η μίσθωση λύνεται 3 μήνες από την κοινοποίηση της λύσης της. Μονομερής Καταγγελία από εσάς, μπορεί να γίνει ΑΛΛΑ μετά από ένα έτος από την έναρξη της σύμβασης, με τρίμηνη προειδοποίηση και αποζημίωση του εκμισθωτή για την πρόωρη λύση της σύμβασης. ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

Συμβάσεις εργασίας: Τι πρέπει να περιλαμβάνουν Στοιχεία εταιρείας – μισθωτού Διάρκεια σύμβασης (ορισμένου / αορίστου χρόνου) Σύστημα εβδομαδιαίας απασχόλησης (πενθήμερο / εξαήμερο) Ωράριο (πλήρης / μερική απασχόληση) Τόπος παροχής εργασίας Αποδοχές – Τρόπος καταβολής Άδεια Καταγγελία – Προθεσμία – Τρόπος Ρήτρα μη ανταγωνισμού – εχεμύθειας Δοκιμαστική Περίοδος ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

Ελληνικές & Παγκόσμιες Success Stories ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933 Οι Start-Ups ανοίγουν νέους δρόμους στην εθνική αλλά και την παγκόσμια οικονομία Ελληνικές & Παγκόσμιες Success Stories Taxibeat E-Food/Clickdelivery Quizdom Forky Uber AirBnB Tesla WhatsApp Shazam … ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933 Βασικά είδη Χρηματοδότησης Δανεισμός (Debt Financing) Χρηματοδότηση με συμμετοχή στο κεφάλαιο (Equity Financing) Επιδοτήσεις (ιδίως ΕΣΠΑ) ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

Ιδιωτική Χρηματοδότηση Angel Investors: άτομα που παρέχουν κεφάλαιο σε Start-Ups με αντάλλαγμα μετατρέψιμο χρέος ή μετοχικό κεφάλαιο. Κεφάλαια Επιχειρηματικών Συμμετοχών (Venture Capital Funds): επενδυτικά funds που διαχειρίζονται χρήματα επενδυτών αποκτώντας εταιρική συμμετοχή σε Start-Ups και ΜΜΕ (στην ελληνική έννομη τάξη έχουν την μορφή Αμοιβαίου Κεφαλαίου Επιχειρηματικών Συμμετοχών). Μοχλευμένη Εξαγορά (Leveraged Buy-Outs): η εταιρεία εξαγοράζεται με συνδυασμό κεφαλαίων και υψηλού δανεισμού – η μελλοντική ταμειακή ροή της εταιρείας χρησιμοποιείται ως εξασφάλιση για την αποπληρωμή του δανείου. ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

Λόγοι προτίμησης της Ιδιωτικής Χρηματοδότησης για τις Start-Ups Δυσκολία χρηματοδότησης ειδικά στα αρχικά στάδια Οι θεσμικοί επενδυτές ενδιαφέρονται για μακροχρόνιες, υψηλών αποδόσεων επενδύσεις Συχνά η συμβατική τραπεζική λειτουργία είναι ακατάλληλη: κανονιστικοί περιορισμοί, έλλειψη κατάλληλης εξειδίκευσης και προσωπικού, risk-averse κουλτούρα ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

Συμφωνία με επενδυτές Ι - Term Sheet Term Sheet: πρόκειται για ένα έγγραφο εκδήλωσης ενδιαφέροντος (Letter of Intent) πιο ανεπίσημης μορφής (συνήθως bullet points) Βασικά ζητήματα που ορίζονται: Ποσό χρηματοδότησης Τιμή ανά μετοχή Αποτίμηση (Pre-money valuation) Δικαίωμα προτίμησης κατά την ρευστο- ποίηση (προνομιούχα εταιρικά μερίδια) Δικαιώματα ψήφου Προβλέψεις κατά της μείωσης συμμετοχών (anti-dilution) Πίνακας κεφαλαιοποίησης ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

Συμφωνία με επενδυτές ΙΙ – Due Diligence Αυτό που κυρίως ελέγχεται είναι: Προϊόν / Yπηρεσία Προσωπικό Πελάτες Ανταγωνιστές Marketing, πωλήσεις, διανομή Οικονομικά στοιχεία Νομικά ρίσκα: ΒΠΙ, ασφάλειες, αγωγές, κανονιστικά θέματα ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933 Συμφωνία με επενδυτές ΙΙΙ – Εξωεταιρική συμφωνία μετόχων (Shareholder Agreement) Έγγραφο Συμφωνίας (Term Sheet) Εκλογή του ΔΣ Προνομιούχες μετοχές / εταιρικά μερίδια Περιορισμοί στη μεταβίβαση μετοχών Δικαίωμα προτίμησης Δικαιώματα Επιβολής Παρακολουθητικής Μεταβίβασης (Drag-along rights) Ρήτρες Επιστροφής Συμμετοχών (Reverse vesting provisions) ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

Διαδικασία κατοχύρωσης Πνευματικής Ιδιοκτησίας Ο δημιουργός αποκτά αυτοδίκαια πνευματική ιδιοκτησία στο έργο του με τη δημιουργία του έργου, δηλαδή δεν απαιτείται η τήρηση οποιουδήποτε τύπου για να κατοχυρωθεί το έργο. Αυτό ωστόσο ΔΕΝ ισχύει για τα δικαιώματα βιομηχανικής ιδιοκτησίας (π.χ. τα εμπορικά σήματα, τις ευρεσιτεχνίες). ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

Δικαιώματα Πνευματικής & Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας Έργο λογοτεχνικό, καλλιτεχνικό ή επιστημονικό Το λογισμικό για εμπορική εκμετάλλευση ή προσωπική χρήση Τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας Τα εμπορικά σήματα, σχέδια, απόρρητοι χημικοί τύποι και μέθοδοι κατεργασίας Η χρήση βιομηχανικού, εμπορικού ή επιστημονικού εξοπλισμού, για τη χρήση τεχνικών μεθόδων παραγωγής, τεχνικής ή τεχνολογικής βοήθειας, τεχνογνωσίας (know-how) Οι συμβουλευτικές υπηρεσίες που παρέχονται ηλεκτρονικά μέσω δικτύων πληροφορικής σε βάση δεδομένων επίλυσης προβλημάτων ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

Διαδικασία καταχώρησης Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας: τίτλος προστασίας με διάρκεια 20 χρόνων που απονέμεται στον δικαιούχο για νέα επινοήματα με εφευρετική δραστηριότητα και επιδεκτικά βιομηχανικής εφαρμογής. Τα επινοήματα αυτά μπορούν να είναι είτε προϊόντα είτε μέθοδος παραγωγής προϊόντος είτε βιομηχανική εφαρμογή. Ο Ο.Β.Ι. είναι ο αποκλειστικά αρμόδιος και για την έκδοση Διπλώματος Ευρεσιτεχνίας στην Ελλάδα. Σχέδιο/Υπόδειγμα: εξωτερικά ορατή εικόνα του συνόλου ή μέρους ενός βιομηχανικού ή βιοτεχνικού προϊόντος, που προκύπτει από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που αυτό έχει (π.χ. γραμμή, σχήμα, χρώμα). Ένα σχέδιο ή υπόδειγμα πρέπει να θεωρείται «νέο» και να έχει «ατομικό» χαρακτήρα για να μπορεί να προστατευτεί νομικά, με την έννοια ότι δεν έχει διατεθεί πρωτύτερα στο κοινό κάτι πανομοιότυπο και έτσι δημιουργεί μοναδική εντύπωση στον ενημερωμένο χρήστη έναντι οποιουδήποτε άλλου σχεδίου. Σήμα: κάθε σημείο επιδεκτικό γραφικής παράστασης ικανό να διακρίνει τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες μιας επιχείρησης από εκείνα άλλων επιχειρήσεων. Προστατεύεται αρχικά για 10 χρόνια και ανανεώνεται ανά 10ετία. ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

Εμπορικά μυστικά – Συμβάσεις εμπιστευτικότητας Πληροφορία που προστατεύεται από το Νόμο, κάτω από ειδικές συνθήκες, όπως μέσω συμφωνιών εμπιστευτικότητας Δεν είναι γνωστή στο κοινό Δεν προστατεύεται με καταχώρηση (δεν υπάρχουν τέλη κατάθεσης) Δεν υπάρχει περιορισμός στον χρόνο προστασίας της Μόνο ο κάτοχος του εμπορικού μυστικού επωφελείται εφόσον διασφαλίζει την εμπιστευτικότητα του ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933 Ερωτήσεις ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933

ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933 Οι παραπάνω πληροφορίες αποτελούν απλοϊκές διατυπώσεις, με στόχο αποκλειστικά την κατανόηση κάποιων βασικών νομικών εννοιών και διαδικασιών. Δεν συνιστούν σε καμία περίπτωση ολοκληρωμένες νομικές συμβουλές. Σας ευχαριστώ πολύ! ELIAS PARASKEVAS ATTORNEYS1933