Κρατικός Προϋπολογισμός

Ορισμός Σύνολο λογαριασμών οι οποίοι περιέχουν ποσά δαπανών και εσόδων που θα πραγματοποιηθούν σε μια ορισμένη χρονική περίοδο στο μέλλον. Ο προϋπολογισμός αποτελεί ένα σχέδιο δράσης.

Χαρακτηριστικά Αναφέρεται κατά κανόνα σε ένα έτος (οικονομικό). Είναι ειδικευμένος και περιλαμβάνει λεπτομέρειες για την διάρθρωση των εσόδων και των δαπανών. Είναι δεσμευτικός.

Σκοποί προϋπολογισμού Προσδιορίζεται το είδος και η ποσότητα των αγαθών προς το κοινωνικό σύνολο. Αναδιανομή εισοδήματος μεταξύ εισοδηματικών τάξεων. Σταθεροποίηση οικονομίας σε επίπεδο πλήρους απασχόλησης Προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης.

Κατηγορίες Προϋπολογισμών Αναλόγως της φύσης των κονδυλίων: Α) Προϋπολογισμοί εκμετάλλευσης και κεφαλαίου. Β) Τακτικοί και έκτακτοι προϋπολογισμοί. Οι προϋπολογισμοί εκμετάλλευσης περιλαμβάνουν έσοδα έξοδα που δεν επηρεάζουν την αξία περιουσίας του δημοσίου σε αντίθεση με αυτούς του κεφαλαίου. Οι τακτικοί περιλαμβάνουν τα τακτικά έσοδα και έξοδα ενώ ο έκτακτος συντάσσεται σε ειδικές περιπτώσεις.

Κατηγορίες Προϋπολογισμών Αναλόγως της έκτασης εσόδων & εξόδων: Α) Ακαθάριστο προϋπολογισμό: έσοδα & έξοδα σε όλη την έκταση. Β) Καθαρό προϋπολογισμό: ακαθάριστα έσοδα και έξοδα μειωμένα με τις δαπάνες πραγματοποίησης τους. Σήμερα όλοι οι προϋπολογισμοί είναι ακαθάριστοι.

Κατηγορίες Προϋπολογισμών Ανάλογα με την περίοδο που καλύπτουν: Α) Ετήσιο. Β) Πολυετή ή κυκλικό προϋπολογισμό. Γ) Ταμειακός (ότι εισπράττεται και πληρώνεται) Δ) Διοικητικός (ότι έσοδα και δαπάνες βεβαιώνονται – αρχή δεδουλευμένων).

Κατηγορίες Προϋπολογισμών Κλασικοί προϋπολογισμοί: ταξινόμηση εσόδων και δαπανών σε κατηγορίες και υποκατηγορίες (ΦΕΦΠ). Προϋπολογισμοί προγραμμάτων: ταξινόμηση εσόδων εξόδων ανά πρόγραμμα-στόχο.

Κλασικοί προϋπολογισμοί Διευκολύνουν τις συγκρίσεις ανά κατηγορίες εσόδων-δαπανών, αλλά: Α) Δεν βοηθούν αξιολόγηση αποτελεσμάτων Β) Δεν συγκρίνεται το αποτέλεσμα μιας δραστηριότητας με το κόστος Γ) Καταρτίζονται για μικρό χρονικό διάστημα Δ) Εξετάζονται οι μεταβολές από έτος σε έτος αποτελώντας εμπόδιο στην λήψη ορθολογικών αποφάσεων για έσοδα και δαπάνες.

Προϋπολογισμοί προγραμμάτων Μπορεί να γίνει αξιολόγηση των προγραμμάτων και ελέγχεται η αποδοτικότητα των μέσων δράσης του δημοσίου. Μπορεί να αξιολογηθούν όχι μόνο οι μεταβολές των προγραμμάτων αλλά και το σύνολό τους. Καλύπτουν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Γενικός προϋπολογισμός Κράτους Τακτικό προϋπολογισμό: Έσοδα- έξοδα εκτός από δάνεια ή εκμετάλλευση δημοσίων επενδύσεων Προϋπολογισμός δημοσίων επενδύσεων: Έσοδα από δανεισμό και δημόσιες επενδύσεις καθώς και δαπάνες κράτους για επενδύσεις

Ισοζύγιο προϋπολογισμού Ισοσκελισμένος προϋπολογισμός: Έσοδα = Δαπάνες Πλεονασματικός προϋπολογισμός: Έσοδα > Δαπάνες Ελλειμματικός προϋπολογισμός: Έσοδα < Δαπάνες

Πρωτογενείς δαπάνες Σχέση μεταξύ των τρεχόντων εσόδων και των δαπανών χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι τόκοι εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους: Πρωτογενείς δαπάνες. Έσοδα > Πρωτογενείς δαπάνες: Προϋπολογισμός έχει πρωτογενές πλεόνασμα και αντιστρόφως.

Αρχές του προϋπολογισμού Δημοσιότητα του προϋπολογισμού Ετήσια διάρκεια Ειλικρίνεια του προϋπολογισμού Σαφήνεια Ενότητα Καθολικότητα Ειδικότητα Μη ειδικό πορισμό των εσόδων

Φάσεις προϋπολογισμού Κατάρτιση Έγκριση Εκτέλεση Έλεγχος Όλες οι φάσεις είναι χωριστές και τα όργανα που ασχολούνται με κάθε μια διαφορετικά.

Κατάρτιση προϋπολογισμού Η κατάρτιση ανήκει στον Υπουργό Οικονομικών και ενεργείται από το ΓΛΚ. Αρχίζει 6 μήνες πριν την έναρξη του οικονομικού έτους. Όλοι οι φορείς του δημοσίου καταρτίζουν προσχέδιο προϋπολογισμού εξόδων Ο υπουργός τα προσαρμόζει για την επίτευξη των κυβερνητικών στόχων στο δημοσιονομικό τομέα.

Εκτίμηση εξόδων Θέματα που παρουσιάζονται: Α) Δαπάνες των οποίων το ύψος επηρεάζεται από απρόβλεπτους παράγοντες Β) Δαπάνες που το ύψος τους καθορίζεται από τυχαία γεγονότα. Γ) Δαπάνες με ευκολία πρόβλεψης (μισθοί, συντάξεις κλπ.).

Εκτίμηση εσόδων Έσοδα = κυρίως φόροι οι οποίοι επηρεάζονται από εισοδηματική ελαστικότητα Έσοδα = λοιπά περιουσιακά στοιχεία δημοσίου (ενοίκια, παραχωρήσεις εκτάσεων κλπ.) Έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα δημοσίου.

Ψήφιση προϋπολογισμού Μετά την κατάρτισή του ο προϋπολογισμός εισάγεται στη βουλή για ψήφιση ένα μήνα πριν την έναρξη του οικονομικού έτους. Αντίγραφο διανέμεται σε βουλευτές της διαρκούς επιτροπής οικονομικών θεμάτων – ορίζεται εισηγητής από κάθε παράταξη – υποβάλλονται εκθέσεις Ο προϋπολογισμός δεν ψηφίζεται «κατ’ αρχήν» αλλά μόνο κατά άρθρο – άρα η βουλή δεν μπορεί να αρνηθεί ψήφο για τον προϋπολογισμό ως σύνολο. Η ψήφιση του προϋπολογισμού είναι υποχρεωτική βάση Συντάγματος. Αν δεν εγκριθεί άμεσα και αρχίσει το νέο έτος τότε εφαρμόζεται η μέθοδος των προσωρινών δωδεκατημορίων για περίοδο μέχρι 3 μήνες.

Εκτέλεση προϋπολογισμού Α) Εκτέλεση των εσόδων περιλαμβάνει: 1)Βεβαίωση των εσόδων = καθορίζεται η νόμιμη απαίτηση του δημοσίου από ένα πρόσωπο (φυσικό ή νομικό) και προσδιορίζεται το ύψος της. 2)Είσπραξη των εσόδων από αρμόδιους φορείς (ΔΥΟ, τελωνεία κλπ.)

Εκτέλεση προϋπολογισμού Β) Εκτέλεση των εξόδων περιλαμβάνει: 1)Ανάληψη υποχρέωσης (διατάκτες) 2)Αναγνώριση δαπάνης 3)Εκκαθάριση δαπάνης 4)Εντολή πληρωμής της δαπάνης (χρηματικό ένταλμα) 5)Πληρωμή δαπάνης

Έλεγχος εκτέλεσης προϋπολογισμού Προληπτικός έλεγχος: διενεργείται από το ελεγκτικό συνέδριο μετά την έκδοση του εντάλματος και πριν την πληρωμή της δαπάνης. Κατασταλτικός: διενεργείται πάλι από το ελεγκτικό συνέδριο μετά την κατάθεση του ισολογισμού του κράτους Κοινοβουλευτικός: διενεργείται από την βουλή.

Απολογισμός Απολογισμός = αποτέλεσμα της εκτέλεσης του προϋπολογισμού εσόδων και δαπανών. Περιλαμβάνει τα προϋπολογιζόμενα, βεβαιωμένα, διαγραμμένα, και εισπραχθέντα έσοδα και ανά είδος. Περιλαμβάνει τις πιστώσεις που χορηγήθηκαν, υποχρεώσεις που αναλήφθηκαν, τις πληρωμές, αδιάθετες πιστώσεις και τυχόν υπερβάσεις πιστώσεων

Ισολογισμός κράτους Συντάσσεται από το ΓΛΚ. Περιλαμβάνει κατάσταση ταμείου, το ύψος του κρατικού χρέους και τις κρατικές εγγυήσεις. Ο απολογισμός και ο ισολογισμός υποβάλλονται στην βουλή από τον υπουργό οικονομικών για κύρωση.

Φορείς αρμόδιοι για τον προϋπολογισμό Υπουργείο Οικονομικών ΔΟΥ και τελωνεία Δημόσιοι υπόλογοι (άτομα που διαχειρίζονται χρήμα και αξίες) Τράπεζα της Ελλάδος Ελεγκτικό συνέδριο

Προϋπολογισμός 2011

Οι προοπτικές το 2016