Αναζητώντας μία καλύτερη κοινωνία και ένα καλύτερο μέλλον
«η σκληρή θεραπεία που επιβλήθηκε µε την αδιαλλαξία, µε κόστος την πολιτική υποβάθµιση και την ταπείνωση ολόκληρων λαών και την κοινωνική κατάρρευση γενεών, κοινωνικών στρωµάτων και ολόκληρων περιοχών, άφησε τις οικονοµίες των χωρών της κρίσης να συρρικνωθούν τόσο, ώστε “τα άλογα να πιουν ξανά” (οι επενδυτές να επιστρέψουν)».
Συλλογικότητα, συνοχή και Αλληλεγγύη Ενεργός συµµετοχή των πολιτών στη λήψη αποφάσεων Φιλανθρωπία, κοινωνικές επιχειρήσεις, εθελοντισµός Δ ιαφάνεια Δ ηµόσια λογοδοσία Α ποκέντρωση ισχύος
Μεγάλες περικοπές στο κράτος πρόνοιας. Απώλεια θέσεων εργασίας Μείωση παρεχόµενων υπηρεσιών. Μεταβίβαση ευθύνης στην τοπική αυτοδιοίκηση Φιλανθρωπία µεγάλων ιδρυµάτων και της Εκκλησίας Ο πολίτης αντιµέτωπος µε µία σειρά ανεπίλυτων ζητηµάτων.
Το «Big Society» λειτούργησε ως µανδύας απόκρυψης των περικοπών στο κράτος πρόνοιας. Οι περικοπές οδήγησαν στην αποδυνάµωση παρά στην ενίσχυση της κοινωνίας. Ο πολίτης επαφίεται στις διαθέσεις και τη διαθεσιµότητα του εκάστοτε εθελοντή. Η σταθερότητα, η συνέπεια και η συνέχεια στην παροχή υπηρεσιών δε διασφαλίζεται.
Η πρώτη περιφέρεια που επιλέχθηκε για την πιλοτική εφαρµογή του προγράµµατος αποχώρησε. Κατήγγειλε το πρόγραμμα ως κακή αντιγραφή των πρακτικών που η ίδια η τοπική αυτοδιοίκηση είχε ήδη υιοθετήσει. Οι υπηρεσίες θα έπρεπε να είναι συµπληρωµατικές προς το κράτος πρόνοιας και όχι να το υποκαθιστούν. Η λογική του «Big Society» βρίσκεται στον αντίποδα της έννοιας της κοινωνικής συνοχής και της αλληλεγγύης. Οι δύο αυτές έννοιες προϋποθέτουν: α) συµµαχία των πολιτών για διεκδίκηση των δικαιωµάτων και β) ανάληψη εκ µέρους του κράτους των ευθυνών που του αναλογούν.
Αλληλέγγυες μορφές δράσης για τη διαχείριση της φτώχειας, της πείνας και της έλλειψης στέγης. Μοντέλο που επικρίθηκε γιατί δεν αντιτάχθηκε στις πολιτικές που οδήγησαν τη χώρα στην κρίση. Ενσωµατώθηκε στο σύστηµα με µικρές επιχορηγήσεις. Απετέλεσε υποκατάστατο του κοινωνικού κράτους. Διαµόρφωσε χαρακτήρα φιλανθρωπικό παρά ανατρεπτικό στις κυρίαρχες πολιτικές. Τα στελέχη συµβιβάστηκαν καταλαµβάνοντας κρατικές θέσεις εξουσίας Η κρίση συνέχισε να διαλύει τον κοινωνικό ιστό.
Αναζήτηση νέων µορφών οργάνωσης Η κοινότητα αποκτά σηµαντικό ρόλο για την οικονοµική, την πολιτιστική και την κοινωνική ανάπτυξη την περίοδο της κρίσης Η συµµετοχική δηµοκρατία αναδείχθηκε ως προτεραιότητα και ως εναλλακτική πρόταση στην αντιπροσωπευτική δηµοκρατία.
Κινήματα Διεκδίκηση πρόνοιας, υγείας και κοινωνικής φροντίδας ως δηµόσιων αγαθών. Έµφαση στην εκπαίδευση και στην κατάρτιση των νέων που βρίσκονται εκτός εκπαίδευσης και εργασίας Ενίσχυση του ανθρώπινου δυναµικού της χώρας. Οι κινηµατικές πρωτοβουλίες αποτελούν εναλλακτικούς τρόπους οικονοµικής και κοινωνικής οργάνωσης. Οι κινηματικές πρωτοβουλίες αμφισβητούν τις µορφές οργάνωσης και πολιτικής έκφρασης που αναπαράγουν την κρίση Αντιτάσσονται στο νεοφιλελεύθερο πολιτικό µοντέλο.
Η συλλογικότητα µπορεί να βοηθήσει στην αντιµετώπιση των ατοµικών και συλλογικών φόβων. Φόβος απώλειας της αυτονοµίας. Φόβος διάρρηξης των κοινωνικών σχέσεων και αλληλεπιδράσεων Φόβος του αποχωρισµού, της απόρριψης, της εγκατάλειψης Φόβος της απώλειας του σεβασµού. Φόβος της µετάβασης στην κατάσταση του µη-προσώπου, δηλαδή του ατόµου που κανείς δεν θέλει, δεν εκτιµά και εντέλει συνολικά απορρίπτει Δράσεις αλληλεγγύης στην κοινότητα και από συλλογικά όργανα που επιδιώκουν τη συνοχή Ανάδειξη της αξίας του ατόµου ως σηµαντικού µέλους µιας οµάδας.
Οι συλλογικότητες καλλιεργούν την αντοχή και την ανθεκτικότητα. Λειτουργούν ως παράγοντες άµυνας για επιβίωση. Η συλλογικότητα µπορεί να αποτελέσει µέσο για την αντιµετώπιση της µοναξιάς. Η συλλογικότητα µπορεί να καλλιεργηθεί στην επιστηµονική κοινότητα και στους θεσµούς. Η συλλογικότητα μπορεί να αντιμετωπίσει φαινόµενα “κανιβαλισµού’’ απέναντι σε ανθρώπους µε σοβαρά προβλήµατα σωµατικής και ψυχικής υγείας.
Η συλλογικότητα και η αλληλεγγύη µπορούν να αποτρέψουν την κατασκευή αποδιοποµπαίων τράγων, ενόχων, ενοχών και “απόβλητων’’ της µετα-νεωτερικότητας. Συµβάλλουν στην πρόληψη φαινοµένων απαξίωσης ατόµων και επαγγελµατικών οµάδων και διάσπασης της κοινωνικής συνοχής. Βοηθούν στον σχηµατισµό ενός διευρυµένου αντιφασιστικού µετώπου µη-βίας, µε ευρεία συµµετοχή ατόµων και φορέων της κοινωνίας και αναθέρµανση της συλλογικής µνήµης γύρω από τον φασισµό και τον ναζισµό. Δείτε το Video: Συλλογικότητα και Αλληλεγγύη
Η συλλογικότητα δε µπορεί να λειτουργήσει ως υποκατάστατο της παροχής κοινωνικής φροντίδας Η συλλογικότητα δε μπορεί να διευκολύνει την αναγωγή του κράτους πρόνοιας σε ευθύνη του πολίτη. Η συλλογικότητα δε μπορεί να προαχθεί µέσα από τη φιλανθρωπία και την ελεηµοσύνη.
Κριτική πρακτική στις δοµές πρόνοιας, εκπαίδευσης και υγείας. Δράσεις που προασπίζονται την κοινωνική αλλαγή Εμπλοκή των εξυπηρετούμενων στον σχεδιασµό, στην υλοποίηση και στην αξιολόγηση των προγραµµάτων παρέµβασης. Χαρακτηριστικό Παράδειγμα ACT UP, ΗΠΑ Συνηγορία (advocacy) για την αλλαγή του νοµικού πλαισίου και της πολιτικής. Ενίσχυση των ευάλωτων οµάδων Αφύπνιση των συνειδήσεων.
Η προάσπιση του κράτους πρόνοιας, της δηµόσιας δωρεάν υγείας και εκπαίδευσης, των κοινωνικών και ατοµικών δικαιωµάτων και της κοινωνικής δικαιοσύνης αποτελούν την ουσία και τους στόχους κάθε συλλογικότητας, καθώς «καμµιά σωτηρία δεν είναι δυνατόν να προέλθει από ένα πολιτικό κράτος που αρνείται να γίνει και κοινωνικό κράτος».
Χάµπερµας, Γ. (2014). Για µια ενωµένη Ευρώπη. Τι σηµαίνει όµως αυτό; ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ. Bauman, Z. (2014). Πλούτος και ανισότητα. Αθήνα: Εκδόσεις Οκτώ. Ροµπόλης, Σ. (2012). Οικονοµική κρίση και κοινωνικό κράτος. Αθήνα: Εκδόσεις Επί- κεντρο. Klein, N. (2011). Φράχτες και παράθυρα. Αθήνα: Εκδόσεις Λιβάνη. Warner, G. (19 July 2010). Dave’s Big Society is not a top-down project that’s why it was launched by the Prime Minister. The Daily Telegraph (London). Archived, 21/7/2010. Cameron and Clegg set out ‘big society’ policy ideas. BBC News, 18/5/2010. Coote, A. (19 July 2010). Cameron’s ‘big society’ will leave the poor and powerless behind. The Guardian (London: Guardian Newspapers Ltd). Archived, 22/7/2010. Butler, P. (7 May 2012). Cameron’s ‘big society’ undermined by cuts anddistrust, says study. The Guardian, 11/8/ 2014.
Collier, Β. (16 July 2012). The big hole in ‘big society’. The Guardian, 11/08/2014. Hawkins, R. (19 July 2010). Will the ‘big society’ help big cuts? BBC News. Archived, 23/7/2010. Liverpool withdraws from government ‘big society’ pilot. BBC Online, 3/2/2011. Archived, 4/2/2011. Τραβασάρος, Τ. (2013). Γραµµ ή ενσωµάτωσης ή γραµµ ή ανατροπής: Η πείρα της Αργεντινής. Η Οικονοµική Κρίση (σελ ). Αθήνα: Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή. Ζαϊµάκης, Γ. (2011). Κοινοτική Εργασία και τοπικές κοινωνίες, Αθήνα: Εκδόσεις Πλέθρον. ACT UP. Crimp, D. (1990). AIDS Demographics. New York: Bay Press. Bourke, J. (2011). Φόβος: Στιγµιότυπα από τον πολιτισµό του 19ου και του 20ού αιώνα. Αθήνα: Εκδόσεις Σαββάλα. Μπάουµαν, Ζ. (2009). Ρευστοί Καιροί. Η ζωή της εποχής της αβεβαιότητας. Αθήνα: Εκδόσεις Μεταίχµιο.