ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Αλληλεξάρτηση Εσωτερικού - Εξωτερικού Ελέγχου Φοιτητές: Λιούπας Ευθύμης και Βιλλιώτης Χρήστος Επιβλέπων: Δρ. Δρογαλάς Γεώργιος

Αναγκαιότητα – Πρωτοτυπία  Σημασία Εσωτερικού Ελέγχου  Σημασία Εξωτερικού Ελέγχου  Έλλειψη ερευνών για την αλληλεξάρτηση των δύο εννοιών  Σκοπός της εν λόγω πτυχιακής εργασίας είναι: αποτύπωση της σημασίας τόσο του εσωτερικού όσο και του εξωτερικού ελέγχου. Σε συνδυασμό η πτυχιακή εργασία σκοπεύει στην σκιαγράφηση της αλληλεξάρτησης μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού ελέγχου Αλληλεξάρτηση Εσωτερικού – Εξωτερικού Ελέγχου Λιούπας, Ε. και Βιλλιώτης, Χρ.

Διάρθρωση  Αναγκαιότητα - Διάρθρωση  Θεωρητικό πλαίσιο  Επισκόπηση των Ερευνών  Μεθοδολογία Έρευνας  Αποτελέσματα  Συμπεράσματα – Προτάσεις για Μελλοντική Έρευνα Αλληλεξάρτηση Εσωτερικού – Εξωτερικού Ελέγχου Λιούπας, Ε. και Βιλλιώτης, Χρ.

Εννοιολογική Προσέγγιση Εσωτερικού Ελέγχου  Σύμφωνα με τον Παπαστάθη (2014) ο εσωτερικός έλεγχος αναφέρεται ως «η ανεξάρτητη και αντικειμενική διασφαλιστική δραστηριότητα, σχεδιασμένη να προσθέτει αξία και να βελτιώνει τις λειτουργίες ενός οργανισμού, βοηθώντας τον να πετύχει τους σκοπούς του, υιοθετώντας μια συστηματική, επαγγελματική προσέγγιση στην αξιολόγηση και βελτίωση της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών διαχείρισης κινδύνων, των Συστημάτων Εσωτερικού Ελέγχου και της Εταιρικής Διακυβέρνησης». Αλληλεξάρτηση Εσωτερικού – Εξωτερικού Ελέγχου Λιούπας, Ε. και Βιλλιώτης, Χρ.

Εννοιολογική Προσέγγιση Εξωτερικού Ελέγχου  Ο εξωτερικός έλεγχος διενεργείται από εξωτερικούς ελεγκτές, οι οποίοι δεν έχουν καμιά σχέση εξαρτημένης εργασίας ή κάποια υπαλληλική ιδιότητα με την οικονομική μονάδα, την οποία καλούνται να ελέγξουν μετά από πρόσκληση των μετόχων αυτής. Αλληλεξάρτηση Εσωτερικού – Εξωτερικού Ελέγχου Λιούπας, Ε. και Βιλλιώτης, Χρ.

Διαφορές Εσωτερικού - Εξωτερικού Ελέγχου Τομέας διαφοροποίησης ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Σχέση εργασίας Έχει εξαρτημένη εργασία και υπάγεται απευθείας στην Διοίκηση Δεν έχει καμία υπαλληλική σχέση,, απλώς μισθώνει τις υπηρεσίες του Σημείο αναφοράς Ενεργεί με εντολή της Διοίκησης (Δ/ντα Σύμβουλο – Επιτροπή Ελέγχου) Ενεργεί με εντολή και για λογαριασμό των μετόχων όπου και δίνει αναφορά Σκοπός Ελέγχει το Σύστημα Εσωτερικών Ελέγχων και το αξιολογεί σύμφωνα με τους κανόνες λειτουργίας και τις πολιτικές της Διοίκησης Ελέγχει την ακρίβεια και την αξιοπιστία των οικονομικών καταστάσεων Γνώση του περιβάλλοντος που ελέγχει Είναι καλός γνώστης του περιβάλλοντος που ελέγχει, που σημαίνει καλύτερη προσέγγιση και εκτίμηση των αδυναμιών του φορέα Δεν είναι και τόσο καλός γνώστης του περιβάλλοντος που ελέγχει, όπως ο εσωτερικός ελεγκτής Συμβουλευτικός Χαρακτήρας Είναι ο διαρκής εσωτερικός σύμβουλος της Διοίκησης και των ελεγχόμενων Είναι ο εξωτερικός σύμβουλος κυρίως των μετόχων Ευθύνη Έχει διοικητικές ευθύνες για το αποτέλεσμα του ελέγχου αν κάτι δεν ελεγχθεί σωστά Για πλημμελή εκτέλεση του ελέγχου, έχει νομικές ευθύνες έναντι των μετόχων Συνεργασία Εσωτερικού- Εξωτερικού Ελέγχου Συνεργάζεται με τους εξωτερικούς ελεγκτές, όταν κρίνεται αναγκαίο Συνεργάζεται με την Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου, μετά από έγκριση της Διοίκησης Αλληλεξάρτηση Εσωτερικού – Εξωτερικού Ελέγχου Λιούπας, Ε. και Βιλλιώτης, Χρ.

Προσέγγιση – Μεθοδολογία Έρευνας  Ηλεκτρονικά ερωτηματολόγια σε εταιρείες.  Χρησιμοποιήθηκαν ερωτήσεις με βαθμολογική κλίμακα του Likert.  Στη συνέχεια χωρίζεται σε τέσσερα τμήματα:  Μέρος Α που αφορά την επιχείρηση και τον ερωτώμενο (Ερ. 1-5)  Μέρος Β που αφορά τον εσωτερικό έλεγχο (Ερ. 6-13)  Μέρος Γ που αφορά τον εξωτερικό έλεγχο (Ερ )  Μέρος Δ που αφορά αλληλεξάρτηση εσωτερικού - εξωτερικού ελέγχου (Ερ )  Για τη στατιστική επεξεργασία και ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πρόγραμμα SPSS Statistics 17.0, με τη βοήθεια του οποίου ερμηνεύονται τα αποτελέσματα. Αλληλεξάρτηση Εσωτερικού – Εξωτερικού Ελέγχου Λιούπας, Ε. και Βιλλιώτης, Χρ.

Αποτελέσματα Στατιστικής Ανάλυσης (Α: Ερ. 2-3) Τύπος Επιχείρησης Frequenc yPercent Valid Percent Cumulative Percent ValidΕμπορική617,1 Παροχής υπηρεσιών 1028,6 45,7 Βιομηχανική1028,6 74,3 Μικτή925,7 100,0 Total35100,0 Αλληλεξάρτηση Εσωτερικού – Εξωτερικού Ελέγχου Λιούπας, Ε. και Βιλλιώτης, Χρ.

Αποτελέσματα Στατιστικής Ανάλυσης (A: Ερ. 4-5) Θέση Ευθύνης που κατέχετε FrequencyPercent Valid Percent Cumulative Percent ValidΥπάληλος γραφείου25,7 Λογιστής514,3 20,0 Εσωτερικός έλεγκτής1337,1 57,1 Εξωτερικός ελεγκτής1028,6 85,7 Διευθυντής514,3 100,0 Total35100,0 Αλληλεξάρτηση Εσωτερικού – Εξωτερικού Ελέγχου Λιούπας, Ε. και Βιλλιώτης, Χρ. Σπουδές FrequencyPercent Valid Percent Cumulative Percent ValidΔευτεροβάθμια38,6 ΤΕΙ / Πανεπιστήμια1440,0 48,6 Μεταπτυχιακό1748,6 97,1 Διδακτορικό12,9 100,0 Total35100,0

Αποτελέσματα Στατιστικής Ανάλυσης (B: Ερ. 6-7) Αλληλεξάρτηση Εσωτερικού – Εξωτερικού Ελέγχου Λιούπας, Ε. και Βιλλιώτης, Χρ. Η οργανωτική δομή του τμήματος εσωτερικού ελέγχου επιτρέπει την εκπλήρωση των ελεγκτικών αρμοδιοτήτων της επιχείρησης; FrequencyPercent Valid Percent Cumulative Percent ValidΣε μέτρια κλίμακα822,9 Σε μεγάλη κλίμακα1337,1 60,0 Πάρα πολύ1440,0 100,0 Total35100,0 Ο εσωτερικός έλεγχος εξετάζει αν οι ο στόχοι της επιχείρησης είναι σαφείς; Frequenc yPercent Valid Percent Cumulative Percent ValidΣε μικρή κλίμακα12,9 Σε μέτρια κλίμακα617,1 20,0 Σε μεγάλη κλίμακα2160,0 80,0 Πάρα πολύ720,0 100,0 Total35100,0

Αποτελέσματα Στατιστικής Ανάλυσης (B: Ερ. 8-9) Αλληλεξάρτηση Εσωτερικού – Εξωτερικού Ελέγχου Λιούπας, Ε. και Βιλλιώτης, Χρ. Ο εσωτερικός έλεγχος εξετάζει αν υπάρχουν ελεγκτικές διαδικασίες για την κάθε λειτουργία της επιχείρησης; FrequencyPercent Valid Percent Cumulative Percent ValidΣε μέτρια κλίμακα25,7 Σε μεγάλη κλίμακα925,7 31,4 Πάρα πολύ2468,6 100,0 Total35100,0

Αποτελέσματα Στατιστικής Ανάλυσης (B: Ερ ) Αλληλεξάρτηση Εσωτερικού – Εξωτερικού Ελέγχου Λιούπας, Ε. και Βιλλιώτης, Χρ. Τα αποτελέσματα του εσωτερικού ελέγχου επαναξιολογούνται; FrequencyPercent Valid Percent Cumulative Percent ValidΣε μικρή κλίμακα12,9 Σε μέτρια κλίμακα1748,6 51,4 Σε μεγάλη κλίμακα1542,9 94,3 Πάρα πολύ25,7 100,0 Total35100,0 Οι εσωτερικοί ελεγκτές έχουν την απαραίτητη γνώση για να διεκπεραιώσουν αποτελεσματικά το ελεγκτικό τους έργο; FrequencyPercent Valid Percent Cumulative Percent ValidΣε μεγάλη κλίμακα514,3 Πάρα πολύ3085,7 100,0 Total35100,0

Αποτελέσματα Στατιστικής Ανάλυσης (B: Ερ ) Αλληλεξάρτηση Εσωτερικού – Εξωτερικού Ελέγχου Λιούπας, Ε. και Βιλλιώτης, Χρ. Ο εσωτερικός έλεγχος είναι ανεξάρτητος κατά την διενέργεια των ελέγχων; FrequencyPercent Valid Percent Cumulative Percent ValidΣε μεγάλη κλίμακα1234,3 Πάρα πολύ2365,7 100,0 Total35100,0 Ο εσωτερικός έλεγχος συμμορφώνεται στα επαγγελματικά πρότυπα συμπεριφοράς; FrequencyPercent Valid Percent Cumulative Percent ValidΣε μεγάλη κλίμακα822,9 Πάρα πολύ2777,1 100,0 Total35100,0

Αποτελέσματα Στατιστικής Ανάλυσης (Γ: Ερ ) Αλληλεξάρτηση Εσωτερικού – Εξωτερικού Ελέγχου Λιούπας, Ε. και Βιλλιώτης, Χρ. Ο εξωτερικός έλεγχος προσθέτει αξία στην επιχείρηση; FrequencyPercent Valid Percent Cumulativ e Percent ValidΣε μέτρια κλίμακα1131,4 Σε μεγάλη κλίμακα1131,4 62,9 Πάρα πολύ1337,1 100,0 Total35100,0 Ο εξωτερικός έλεγχος διασφαλίζει την αξιοπιστία των οικονομικών καταστάσεων; FrequencyPercent Valid Percent Cumulative Percent ValidΣε μεγάλη κλίμακα411,4 Πάρα πολύ3188,6 100,0 Total35100,0

Αποτελέσματα Στατιστικής Ανάλυσης (Γ: Ερ ) Αλληλεξάρτηση Εσωτερικού – Εξωτερικού Ελέγχου Λιούπας, Ε. και Βιλλιώτης, Χρ. Ο εξωτερικός έλεγχος αξιολογεί την οικονομία και την αποτελεσματικότητα με τις οποίες χρησιμοποιούνται οι πόροι; FrequencyPercent Valid Percent Cumulative Percent ValidΣε μικρή κλίμακα12,9 Σε μέτρια κλίμακα1851,4 54,3 Σε μεγάλη κλίμακα1337,1 91,4 Πάρα πολύ38,6 100,0 Total35100,0 Οι εξωτερικοί ελεγκτές προγραμματίζουν κάθε έλεγχο με βάση το πρόγραμμα ελέγχου; FrequencyPercent Valid Percent Cumulative Percent ValidΣε μέτρια κλίμακα12,9 Σε μεγάλη κλίμακα925,7 28,6 Πάρα πολύ2571,4 100,0 Total35100,0

Αποτελέσματα Στατιστικής Ανάλυσης (Γ: Ερ ) Αλληλεξάρτηση Εσωτερικού – Εξωτερικού Ελέγχου Λιούπας, Ε. και Βιλλιώτης, Χρ. Ο εξωτερικός έλεγχος ακολουθεί όλες τις προβλεπόμενες ελεγκτικές διαδικασίες; FrequencyPercent Valid Percent Cumulative Percent ValidΣε μεγάλη κλίμακα1645,7 Πάρα πολύ1954,3 100,0 Total35100,0 Οι εξωτερικοί ελεγκτές έχουν την απαραίτητη γνώση για να διεκπεραιώσουν αποτελεσματικά το ελεγκτικό τους έργο; FrequencyPercent Valid Percent Cumulative Percent ValidΣε μεγάλη κλίμακα617,1 Πάρα πολύ2982,9 100,0 Total35100,0

Αποτελέσματα Στατιστικής Ανάλυσης (Γ: Ερ ) Αλληλεξάρτηση Εσωτερικού – Εξωτερικού Ελέγχου Λιούπας, Ε. και Βιλλιώτης, Χρ. Ο εξωτερικός έλεγχος είναι ανεξάρτητος κατά την διενέργεια των ελέγχων; FrequencyPercent Valid Percent Cumulative Percent ValidΣε μικρή κλίμακα12,9 Σε μέτρια κλίμακα1440,0 42,9 Σε μεγάλη κλίμακα1645,7 88,6 Πάρα πολύ411,4 100,0 Total35100,0 Ο εξωτερικός έλεγχος συμμορφώνεται στα επαγγελματικά πρότυπα συμπεριφοράς; FrequencyPercent Valid Percent Cumulative Percent ValidΣε μεγάλη κλίμακα 1440,0 Πάρα πολύ2160,0 100,0 Total35100,0

Αποτελέσματα Στατιστικής Ανάλυσης (Γ: Ερ ) Αλληλεξάρτηση Εσωτερικού – Εξωτερικού Ελέγχου Λιούπας, Ε. και Βιλλιώτης, Χρ. Οι εσωτερικοί ελεγκτές συνεργάζονται με τους εξωτερικούς ελεγκτές; FrequencyPercent Valid Percent Cumulative Percent ValidΣε μικρή κλίμακα25,7 Σε μέτρια κλίμακα1748,6 54,3 Σε μεγάλη κλίμακα 1337,1 91,4 Πάρα πολύ38,6 100,0 Total35100,0 Υπάρχουν περιοδικές συναντήσεις μεταξύ εσωτερικών και εξωτερικών ελεγκτών; FrequencyPercent Valid Percent Cumulative Percent ValidΣε μικρή κλίμακα617,1 Σε μέτρια κλίμακα2057,1 74,3 Σε μεγάλη κλίμακα617,1 91,4 Πάρα πολύ38,6 100,0 Total35100,0

Αποτελέσματα Στατιστικής Ανάλυσης (Δ: Ερ ) Αλληλεξάρτηση Εσωτερικού – Εξωτερικού Ελέγχου Λιούπας, Ε. και Βιλλιώτης, Χρ. Οι εσωτερικοί ελεγκτές συνεργάζονται με τους εξωτερικούς ελεγκτές για το πρόγραμμα ελέγχου; FrequencyPercent Valid Percent Cumulative Percent ValidΣε μέτρια κλίμακα720,0 Σε μεγάλη κλίμακα2057,1 77,1 Πάρα πολύ822,9 100,0 Total35100,0 Οι εσωτερικοί ελεγκτές γνωστοποιούν τα πορίσματα εσωτερικού ελέγχου στους εξωτερικούς ελεγκτές; FrequencyPercent Valid Percent Cumulative Percent ValidΣε μεγάλη κλίμακα1748,6 Πάρα πολύ1851,4 100,0 Total35100,0

Αποτελέσματα Στατιστικής Ανάλυσης (Δ: Ερ ) Αλληλεξάρτηση Εσωτερικού – Εξωτερικού Ελέγχου Λιούπας, Ε. και Βιλλιώτης, Χρ. Οι εσωτερικοί ελεγκτές χρησιμοποιούν τα πορίσματα του εξωτερικού ελέγχου για να βελτιώσουν τον εσωτερικό έλεγχο; FrequencyPercent Valid Percent Cumulative Percent ValidΣε μεγάλη κλίμακα822,9 Πάρα πολύ2777,1 100,0 Total35100,0 Ο εξωτερικός έλεγχος βασίζεται στο έργο του εσωτερικού ελέγχου; FrequencyPercent Valid Percent Cumulative Percent ValidΣε μέτρια κλίμακα2777,1 Σε μεγάλη κλίμακα822,9 100,0 Total35100,0

Αποτελέσματα Στατιστικής Ανάλυσης (Δ: Ερ ) Αλληλεξάρτηση Εσωτερικού – Εξωτερικού Ελέγχου Λιούπας, Ε. και Βιλλιώτης, Χρ. Ο εξωτερικός έλεγχος αξιολογεί το σύστημα εσωτερικού ελέγχου; FrequencyPercent Valid Percent Cumulative Percent ValidΣε μέτρια κλίμακα12,9 Σε μεγάλη κλίμακα1131,4 34,3 Πάρα πολύ2365,7 100,0 Total35100,0 Ο εξωτερικός έλεγχος αξιολογεί τους εσωτερικούς ελεγκτές; FrequencyPercent Valid Percent Cumulative Percent ValidΣε μέτρια κλίμακα411,4 Σε μεγάλη κλίμακα2057,1 68,6 Πάρα πολύ1131,4 100,0 Total35100,0

Συμπεράσματα  Γενικά: Η λειτουργία τόσο του εσωτερικού όσο και του εξωτερικού ελέγχου θεωρούνται ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική και ικανοποιητική πορεία των επιχειρήσεων.  Α Μέρος:  οι επιχειρήσεις κυρίως παροχής υπηρεσιών και βιομηχανικές, απασχολούν από 30 έως 99 άτομα.  οι περισσότεροι συμμετέχοντες είναι εσωτερικοί ελεγκτές, οι εξωτερικοί ελεγκτές, οι οποίοι κατέχουν μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών ή είναι απόφοιτοι Πανεπιστημίων ή ΤΕΙ.  Β Μέρος:  Θετικά: ο εσωτερικός έλεγχος είναι ανεξάρτητος, συμμορφώνεται στα επαγγελματικά πρότυπα συμπεριφοράς και οι εσωτερικοί ελεγκτές είναι γνώστες των ελεγκτικών διαδικασιών.  Περιθώρια Βελτίωσης: ο εσωτερικός έλεγχος μπορεί να κάνει περισσότερες ενέργειες για την εξέταση της σαφήνειας των στόχων της επιχείρησης, την επαναξιολόγηση των αποτελεσμάτων του. Αλληλεξάρτηση Εσωτερικού – Εξωτερικού Ελέγχου Λιούπας, Ε. και Βιλλιώτης, Χρ.

Συμπεράσματα  Γ Μέρος:  Θετικά: ο εξωτερικός έλεγχος διασφαλίζει την αξιοπιστία των οικονομικών καταστάσεων, ακολουθεί όλες τις προβλεπόμενες ελεγκτικές διαδικασίες και απαρτίζεται από ελεγκτές που έχουν γνώσεις.  Περιθώρια Βελτίωσης: ο εξωτερικός έλεγχος πρέπει να ενεργήσει δραστικότερα στην αξιολόγηση της οικονομίας και αποτελεσματικότητας των πόρων της οικονομικής μονάδας και στην ανεξαρτησία του.  Δ Μέρος:  Θετικά: Γνωστοποιούνται τα πορίσματα του εσωτερικού ελέγχου στους εξωτερικούς ελεγκτές, χρησιμοποιούνται τα πορίσματα του εξωτερικού ελέγχου από τους εσωτερικούς ελεγκτές και αξιολογείται το σύστημα εσωτερικού ελέγχου από τους εξωτερικούς ελεγκτές.  Περιθώρια Βελτίωσης: Στη συνεργασία και τις περιοδικές συναντήσεις των εσωτερικών με τους εξωτερικούς ελεγκτές. Αλληλεξάρτηση Εσωτερικού – Εξωτερικού Ελέγχου Λιούπας, Ε. και Βιλλιώτης, Χρ.

Σας ευχαριστούμε πολύ για την προσοχή σας. Αλληλεξάρτηση Εσωτερικού – Εξωτερικού Ελέγχου Λιούπας, Ε. και Βιλλιώτης, Χρ.