ΟΔΗΓΙΑ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Δρ Γεώργιος Καμιζούλης ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΝΕΡΑ ΑΝΑΨΥΧΗΣ

Στην Οδηγία περιέχονται τα ακόλουθα θέματα: 1.Έλεγχος και αξιολόγηση της ποιότητας των νερών κολύμβησης 2.Η διαχείριση της ποιότητας των νερών κολύμβησης 3.Πληροφορίες στο κοινό για την ποιότητα των νερών κολύμβησης ΟΔΗΓΙΑ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Αναφέρεται σε: Καθορισμός και διατήρηση της ταυτότητας των νερών Καθορισμός ενός ημερολογίου Έλεγχος των νερών κολύμβησης Αξιολόγηση της ποιότητας των νερών κολύμβησης Ταξινόμηση των νερών

ΟΔΗΓΙΑ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠοιότηταΘαλασσίωνΝερών ΠαράμετροςΕξαιρετικήΚαλήΕπαρκήςΑνεπαρκής Μέθοδος ανάλυσης Εντερόκοκκοι (Intestinal enterococci- cfu/100mL) 100*200*185**>185** ISO ή ISO Κολοβακτηρίδι α (Escherichia coli- cfu/100mL) 250*500* >500* ISO ή ISO

ΟΔΗΓΙΑ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Παρακολούθηση των νερών κολύμβησης Ένα δείγμα θα αναλύεται λίγο πριν κάθε κολυμβητική περίοδο. Υπολογίζοντας αυτό το επιπλέον δείγμα, εφόσον τα δεδομένα των προηγουμένων ετών υποδεικνύουν εξαιρετική ή επαρκή ποιότητα, όχι λιγώτερα από 4 δείγματα θα πρέπει να αναλύονται κάθε κολυμβητική περίοδο. Οι ημερομηνίες δειγματοληψίας θα πρέπει να κατανέμονται σε όλη τη κολυμβητική περίοδο και το διάστημα μεταξύ των ημερομηνιών δειγματοληψίας δεν πρέπει να ξεπερνά τον ένα μήνα.

ΟΔΗΓΙΑ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ταυτότητα των νερών κολύμβησης α) περιγραφή των φυσικών, γεωγραφικών και υδρολογικών χαρακτηριστικών των νερών κολύμβησης, καθώς και άλλων επιφανειακών νερών που μπορούν να αποτελέσουν πηγή ρύπανσης β) εντοπισμό και αξιολόγηση των αιτιών ρύπανσης γ) αξιολόγηση της δυνατότητας ανάπτυξης κυανοβακτηρίων · δ) αξιολόγηση της δυνατότητας ανάπτυξης μακροφυκών ή/και φυτοπλαγκτού · ε) εάν, από την αξιολόγηση στο πλαίσιο του στοιχείου( β), συνάγεται ότι υπάρχει κίνδυνος βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, τις ακόλουθες πληροφορίες: — την αναμενόμενη φύση, συχνότητα και διάρκεια της αναμενόμενης βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, — λεπτομέρειες για τις τυχόν άλλες αιτίες ρύπανσης, συμπεριλαμβανομένων των διαχειριστικών μέτρων που λαμβάνονται και του χρονοδιαγράμματος για την εξάλειψή τους,

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΥΓΕΙΑΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΘΑΛΑΣΣIΑ ΝΕΡΑ ΑΝΑΨΥΧΗΣ

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΥΓΕΙΑΣ 95 εκατοστιαία τιμή κοπρανωδών εντεροκόκκων/100ml (στρογ- γυλευμένες τιμές) Βάση εξαγωγής συμπεράσματοςΕκτιμώμενος κίνδυνος για μία έκθεση ≤40 Α Οι τιμές αυτές είναι κάτω από το Επίπεδο Μη Παρατηρούμενης βλαβερής Επιδράσεως <1% Κίνδυνος Γαστρεντερικής Ασθένειας (ΓΕΑ) <0,3% Κίνδυνος Οξείας Εμπυρέτου Αναπνευστικής Ασθένειας (ΟΕΑΑ) Β Η τιμή των 200 είναι πάνω από την οριακή τιμή μετάδοσης ασθένειας που αναφέρεται στις περισσότερες επιδημιακέςμελέτες 1-5% Κίνδυνος ΓΕΑ 0,3-1,9% Κίνδυνος ΟΕΑΑ Γ Οι τιμές αποτελούν μία σημαντική αύξηση της πιθανότητας όλων των βλαβερών αποτελεσμάτων για τα οποία είναι διαθέσιμα στοιχεία δόσης-αποτελέσματος 5-10% Κίνδυνος ΓΕΑ 1,9-3,9% Κίνδυνος ΟΕΑΑ >500 Δ Πάνω από αυτό το επίπεδο μπορεί να υπάρχει σημαντικός κίνδυνος υψηλών επιπέδων μετάδοσης αθένειας >10% Κίνδυνος ΓΕΑ >3,9% Κίνδυνος ΟΕΑΑ

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΥΓΕΙΑΣ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ Αγωγοί διάθεσης λυμάτων, υπερχειλιστές αποχετεύσεων και συνδιασμένο σύστημα αποχέτευσης Εκβολές ποταμών Πληθυσμός λουομένων πρόσθετοι παράγοντες η διάρκεια και η ποσότητα ενδεχόμενων βροχοπτώσεων, η ταχύτητα και η διεύθυνση του ανέμου, οι παλίρροιες (εάν υπάρχουν), όπως και τα ρεύματα στην περιοχή που εξετάζεται, ή και η απελευθέρωση νερών σε ειδικές περιπτώσεις όπως για παράδειγμα σε ποταμούς

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΥΓΕΙΑΣ ΤρόποςΔιάθεσης Βαθμός ΕπεξεργασίαςΚατευθείαν σε παραλίαΜικρού μήκους αγωγόςΜεγάλου μήκους αγωγός Καμία ΕπεξεργασίαΠολύ υψηλόςΥψηλόςΜέτριος ΠροεπεξεργασίαΠολύ υψηλόςΥψηλόςΧαμηλός Πρωτοβάθμια ΕπεξεργασίαΠολύ υψηλόςΥψηλόςΧαμηλός Δευτεροβάθμια ΕπεξεργασίαΥψηλός Χαμηλός Δευτεροβάθμια Επεξεργασία με απολύμανση----- Τριτοβάθμια ΕπεξεργασίαΜέτριος Πολύ Χαμηλός Τριτοβάθμια Επεξεργασία με απολύμανση----- ΛιμνοδεξαμενέςΥψηλός Χαμηλός

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΥΓΕΙΑΣ ΚατηγορίαΕκτίμησηςΜικροβιακήςΠοιότηταςΝερών Α <40 Β Γ Δ >500 Εξαιρετική * Περίπτώση ΚατηγορίαΠολύ χαμηλήΠολύ καλή Παρακολούθηση ΥγειονομικήςΧαμηλήΠολύ καλήΚαλήΜέτριαΠαρακολούθηση ΕπιθεώρησηςΜέτριαΚαλή ΜέτριαΠτωχήΔΡΑΣΗ (ευαισθησίαΥψηλήΚαλήΜέτριαΠτωχήΠολύ πτωχή σε κοπρανώ- δη ρύπανση) Πολύ υψηλήΠαρακολούθησηΜέτριαΠτωχήΠολύ πτωχή ΕξαιρετικέςΠεριπτώσεις*ΔΡΑΣΗ

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΥΓΕΙΑΣ Κατηγορία κινδύνου, όπως διαπιστώθηκε από την Υγειονομική ΕπιθεώρησηΕκτίμηση μικροβιακής ποιότητας νερών Υγειονομική Επιθεώρηση Πολύ χαμηλή5 δείγματα ετησίως, τουλάχιστονΕτήσια Χαμηλή5 δείγματα ετησίως, τουλάχιστονΕτήσια Μέτρια Ετήσια δειγματοληψία χαμηλού επιπέδου 4 δείγματα x 5 περιπτώσεις ανά κολυμβυτική περίοδο Ετήσια επιβεβαίωση αποτελεσματικής διαχείρισης Πρόσθετ δείγματα σε περίπτωση περίεργων αποτελεσμάτων Ετήσια Υψηλή Ετήσια δειγματοληψία χαμηλού επιπέδου 4 δείγματα x 5 περιπτώσεις ανά κολυμβυτική περίοδο Ετήσια επιβεβαίωση αποτελεσματικής διαχείρισης Πρόσθετ δείγματα σε περίπτωση περίεργων αποτελεσμάτων Ετήσια Πολύ υψηλή5 δείγματα ετησίως, τουλάχιστον (απαγόρευση κολύμβησης) Ετήσια

ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΝΕΡΑ ΑΝΑΨΥΧΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΠΑΡΑΚΤΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ

Κατά την ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ θα πρέπει να συγκεντρωθούν πληροφορίες και στοιχεία για : Αγωγούς διάθεσης λυμάτων, υπερχειλιστές αποχετεύσεων και συνδιασμένο σύστημα αποχέτευσης Εκβολές ποταμών Πληθυσμό λουομένων

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΠΑΡΑΚΤΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Αγωγοί διάθεσης λυμάτων, υπερχειλιστές αποχετεύσεων και συνδιασμένο σύστημα αποχέτευσης Είναι απαραίτητο μα γνωρίζει κανείς εάν υπάρχουν αγωγοί διάθεσης λυμάτων, τη θέση τους το μήκος τους, εάν είναι σωστά υπολογισμένοι και πώς είναι κατασκευασμένοι Ίδιας σπουδαιότητας είναι και ο βαθμός επεξεργασίας των λυμάτων Αποτελεσματικότητα τρόπου διάθεσης

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΠΑΡΑΚΤΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Διάθεση λυμάτων  η διάθεση γίνεται κατευθείαν στην παραλία  η διάθεση στο νερό γίνεται μέσω μικρού μήκους αγωγών, αλλά το ρυπασμένο με λύματας νερό μπορεί εύκολα να υποβαθμίσει την περιοχή των νερών αναψυχής  η διάθεση στο νερό γίνεται μέσω μεγάλου μήκους αγωγών, όπου τα λύματα διαλύονται και διασκορπίζονται και τα κριτήρια σχεδιασμού του αγωγού εγγυώνται ότι τα λύματα δεν έχουν τη δυνατότητα να υποβαθμίσουν την περιοχή των νερών αναψυχής.

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΠΑΡΑΚΤΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Βαθμός επεξεργασίας λυμάτων πριν από την διάθεσή 1.Καμία επεξεργασία 2.Προεπεξεργασία 3.Πρωτοβάθμια επεξεργασία (καθίζηση) 4.Δευτεροβάθμια επεξεργασία (πρωτοβάθμια επεξεργασία και βιολογική επεξεργασία, όπως χαλικοδιυλιστήριο ή ενεργός ιλύς) 5.Δευτεροβάθμια επεξεργασία και απολύμανση 6.Τριτοβάθμια επεξεργασία (δευτεροβάθμια επεξεργασία και κροκίδωση-διήθηση σε άμμο, μικροφίλτρανση) 7.Τριτοβάθμια επεξεργασία και απολύμανση 8.Λιμνοδεξαμενές (χαμηλόβαθμη βιολογική επεξεργασία )

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΠΑΡΑΚΤΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Σχ.Κίνδυνοςστη Δημόσια υγεία από την έκθεση σε λύματα που διατίθενται μέσω αγωγών ΤρόποςΔιάθεσης Βαθμός ΕπεξεργασίαςΚατευθείαν σε παραλίαΜικρού μήκους αγωγόςΜεγάλου μήκους αγωγός Καμία ΕπεξεργασίαΠολύ υψηλόςΥψηλόςΜέτριος ΠροεπεξεργασίαΠολύ υψηλόςΥψηλόςΧαμηλός Πρωτοβάθμια ΕπεξεργασίαΠολύ υψηλόςΥψηλόςΧαμηλός Δευτεροβάθμια ΕπεξεργασίαΥψηλός Χαμηλός Δευτεροβάθμια Επεξεργασία με απολύμανση Τριτοβάθμια ΕπεξεργασίαΜέτριος Πολύ Χαμηλός Τριτοβάθμια Επεξεργασία με απολύμανση ΛιμνοδεξαμενέςΥψηλός Χαμηλός

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΠΑΡΑΚΤΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Εκβολές ποταμών 1. Εάν υπάρχουν ή όχι εκβολές ποταμών στα παράκτια νερά αναψυχής. 2.Διάθεση λυμάτωνστον ποταμό και ο βαθμός επεξεργασίας τους. 3.Μέγεθος του πληθυσμού των πόλεων απ`όπου προέρχονται τα λύματα 4.Παροχή του ποταμού κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου.

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΠΑΡΑΚΤΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Κίνδυνος στη Δημόσια υγεία από έκθεση σε λύματα όταν διατίθενται σε ποταμό : ΒαθμόςΕπεξεργασίας Πληθυσμός & χαρακτηριστικά παροχής Καμία Επεξεργασία Πρωτοβάθμια Επεξεργασία Δευτεροβάθμια Επεξεργασία Δευτεροβάθμι α Επεξεργασία & Απολύμανση Λιμνοδεξαμενές Μεγάλος πληθυσμός με χαμηλή παροχή ποταμού Πολύ υψηλός Υψηλός-----Μέτριος Μικρός πληθυσμός με χαμηλή παροχή ποταμού Πολύ υψηλόςΥψηλόςΜέτριος-----Μέτριος Μετριος πληθυσμός με μέτρια παροχή ποταμού ΥψηλόςΜέτριοςΧαμηλός-----Χαμηλός Μεγάλος πληθυσμός με υψηλή παροχή ποταμού ΥψηλόςΜέτριοςΧαμηλός------Χαμηλός Μικρός πληθυσμός με υψηλή παροχή ποταμού ΥψηλόςΜέτριοςΠολύ Χαμηλός-----Πολύ Χαμηλός

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΠΑΡΑΚΤΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Πληθυσμός λουομένων :  Αριθμός των κολυμβητών στην περιοχή των νερών αναψυχής κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου  Μίξη του νερού στις περιοχές των νερών αναψυχής ( μπορεί να μειώνει τον κίδυνο, όπου δεν τίθενται εμπόδια στην κυκλοφορία των θαλασσινών νερών, σε αντίθεση με τις περιοχές σε κλειστούς κόλπους όπου η κυκλοφορία των νερών γίνεται μόνο μέσω της περιορισμένης εισόδου του κόλπου ).

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΠΑΡΑΚΤΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Κίνδυνος στη Δημόσια υγεία από την έκθεση των λουομένων σε λύματα Πληθυσμός λουομένων Κατηγορία Υψηλή πυκνότητα λουομένων + υψηλός βαθμός διάλυσης Χαμηλός Χαμηλή πυκνότητα λουομένων + υψηλός βαθμός διάλυσης Πολύ Χαμηλός Υψηλή πυκνότητα λουομένων + χαμηλός βαθμός διάλυσης Μέτριος Χαμηλή πυκνότητα λουομένων + χαμηλός βαθμός διάλυσης Χαμηλός

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΠΑΡΑΚΤΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Πρόσθετοι παράγοντες 1. Διάρκεια και η ποσότητα ενδεχόμενων βροχοπτώσεων, 2. Ταχύτητα και η διεύθυνση του ανέμου, 3. Παλίρροιες (εάν υπάρχουν), 4. Ρεύματα στην περιοχή που εξετάζεται 5. Απελευθέρωση νερών σε ειδικές περιπτώσεις 6.Ανάγλυφο της ακτής

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΠΑΡΑΚΤΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Κοπρανώδης ρύπανση από άλλες πηγές 1.Εκροές από περιοχές με βοσκότοπους ζώων (μαζί με ενδεχόμενη ζωική παραγωγή) 2.Παρουσία γλάρων ( κοπρανώδης ρύπανση από τα αποχωρήματα των πουλιών) 3.Χρησιμοποίηση ακτής από σκύλους ή άλογα