ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΕΝEΡΓΕΙΑΣ

ΘΕΜΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΦΟΔΙΑΜΟΥ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΡΓΑΛΙΑΣ

ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΕΕ

Χαρακτηριστικά Ηλεκτρικής Ενέργειας Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας = πρωτογενείς πηγές ενέργειας Οι πηγές παραγωγής ενέργειας διακρίνονται στις συμβατικές - ορυκτά στερεά, υγρά ή αέρια καύσιμα και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) που χρησιμοποιούν ανεξάντλητες πηγές (άνεμος, ήλιος, νερό κλπ)

ΕΕ και Ενέργεια Η ΕΕ εισάγει το 53% της ενέργειας που καταναλώνει Η ΕΕ παράγει το 23% ηλεκτρικής ενέργειας από τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και το 27% από πυρηνική ενέργεια Ασφάλεια εφοδιασμού συνδέεται και με άλλες πολιτικές όπως την πολιτική περιβάλλοντος και την πολιτική της ενεργειακής αποτελεσματικότητας

Οδηγία 2005/89 Εκδόθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο Τίτλος οδηγίας = μέτρα διασφάλισης εφοδιασμού και έργων υποδομής Διαδικασία νομοθετική = συνήθης νομοθετική διαδικασία (άρθρο 294 ΣΛΕΕ – προγενέστερη διαδικασία της συναπόφασης) Υιοθετήθηκε Προθεσμία μέτρων εφαρμογής

Σκοποί Οδηγίας 2005/89 Εγγύηση για υψηλό επίπεδο ασφάλειας εφοδιασμού με ηλεκτρισμό Επαρκές επίπεδο παραγωγικής δυναμικότητας Επαρκές επίπεδο εξισορρόπησης προσφοράς και ζήτησης Επαρκές επίπεδο διασύνδεσης μεταξύ των κρατών μελών για την ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς(Άρθρο 1)

Σημαντικοί ορισμοί ως «ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρισμό» = η ικανότητα ενός συστήματος ηλεκτρισμού να εφοδιάζει τους τελικούς καταναλωτές με ηλεκτρισμό όπως προβλέπεται στην παρούσα οδηγία γ) ως «λειτουργική ασφάλεια δικτύου» νοείται η συνεχής λειτουργία του δικτύου μεταφοράς και του δικτύου διανομής υπό προβλέψιμες συνθήκες δ) ως «ισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης» = η κάλυψη της προβλέψιμης ζήτησης ηλεκτρισμού από τους καταναλωτές χωρίς να είναι ανάγκη να ληφθούν μέτρα περιορισμού της κατανάλωσης.

Μέσα επίτευξης της ασφάλειας εφοδιασμού Κράτη μέλη λαμβάνουν μέτρα Προαγωγή σταθερού επενδυτικού κλίματος Προσδιορισμός ρόλων και αρμοδιοτήτων αρχών και φορέων της αγοράς Φορείς της αγοράς = δίκτυα μεταφοράς και διανομής, παραγωγοί ηλεκτρισμού, προμηθευτές και τελικοί καταναλωτές Δημοσίευση σχετικών πληροφοριών

Προαγωγή σταθερού επενδυτικού κλίματος Δεν προκύπτει τι εννοείται με τον όρο σταθερό επενδυτικό κλίμα αλλά Απαραίτητοι οι κανόνες που το διασφαλίζουν Οι προβλέψιμες συνθήκες αγοράς Επενδυτική βεβαιότητα Επενδύσεις εντάσεως κεφαλαίου Διαφανείς διαδικασίες για τη έναρξη των επενδύσεων

Επενδυτικό κλίμα συνέχεια η σημασία της κατάργησης των διοικητικών φραγμών για τις επενδύσεις σε υποδομές και τη δυναμικότητα παραγωγής. (Άρθρο 3 παρ. 3 στοιχείο δ της Οδηγίας)

Προσδιορισμός ρόλων και αρμοδιοτήτων Απαραίτητη προϋπόθεση ύπαρξης ανταγωνιστικής αγοράς Παλαιότερα οι αγορές οργανώνονται με το σύστημα της καθετοποιημένης κρατικής επιχείρησης Στην ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας οι πελάτες μπορούν να επιλέξουν προμηθευτή της επιλογής τους

Προσδιορισμός ρόλων και αρμοδιοτήτων Τα κράτη μέλη απαιτούν από τις επιχειρήσεις εκμετάλλευσης συστημάτων μεταφοράς να μεριμνούν για το κατάλληλο επίπεδο εφεδρικής παραγωγικής δυναμικότητας και/ή να λαμβάνουν ισοδύναμα μέτρα βάσει των απαιτήσεων της αγοράς. Με άλλα λόγια η εφεδρική δυναμικότητα παραγωγής χρειάζεται στις περιπτώσεις υψηλής ζήτησης

Οδηγία 2009/72 Διατάξεις σχετικές με ασφάλεια εφοδιασμού Κάθε διαχειριστής συστήματος μεταφοράς είναι υπεύθυνος για: Τη συμβολή στην ασφάλεια του εφοδιασμού μέσω επαρκούς δυναμικού μεταφοράς και αξιοπιστίας του συστήματος(Άρθρο 12 στοιχείο γ της Οδηγίας) Οι διαχειριστές συστήματος μεταφοράς προμηθεύονται την ενέργεια που χρησιμοποιούν για να καλύπτουν τις απώλειες ενεργείας και να διατηρούν εφεδρικό δυναμικό στο σύστημά τους (Άρθρο 15 παρ. 6 )

Οδηγία 2009/72 Τα κράτη μέλη μεριμνούν για την παρακολούθηση της ασφάλειας εφοδιασμού. Όταν θεωρούν ότι ενδείκνυται, μπορούν να αναθέσουν αυτό το έργο στις ρυθμιστικές αρχές. Η παρακολούθηση καλύπτει, το ισοζύγιο προσφοράς/ζήτησης στην εθνική αγορά, το επίπεδο της αναμενόμενης μελλοντικής ζήτησης το προβλεπόμενο επιπλέον δυναμικό που βρίσκεται υπό προγραμματισμό ή κατασκευή, την ποιότητα και το επίπεδο συντήρησης των δικτύων, (Άρθρο 4 της Οδηγίας)

Οδηγία 2009/72 Κάθε έτος, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς καταθέτουν στη ρυθμιστική αρχή δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του δικτύου και στην προβλεπόμενη προσφορά και ζήτηση αφού συμβουλευθούν όλους τους σχετικούς ενδιαφερομένους. (Άρθρο 22)

Οδηγία 90/547/ΕΟΚ Διαμετακόμιση ηλεκτρικής ενέργειας Ανταλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας ανάμεσα σε ηλεκτρικά δίκτυα Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα μέτρα που είναι αναγκαία για τη διευκόλυνση, στο έδαφός τους, της διαμετακόμισης ηλεκτρικής ενέργειας (Άρθρο 1 της Οδηγίας) Οι όροι διαμετακόμισης πρέπει να μην εισάγουν διακρίσεις και να είναι ισότιμοι για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και να μην θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια του εφοδιασμού (Άρθρο 3 της οδηγίας)

Οδηγία 2008/92 Βελτίωση της διαφάνειας των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας για τον τελικό βιομηχανικό καταναλωτή Η διαφάνεια των τιμών της ενέργειας, στο βαθμό που ενισχύει τους όρους με τους οποίους εξασφαλίζεται ότι δεν υπάρχει στρέβλωση του ανταγωνισμού στην κοινή αγορά, αποτελεί βασικό παράγοντα για την υλοποίηση και την καλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς της ενέργειας

Ευρωπαικές Ενώσεις Ευρωπαικό δίκτυο των διαχειριστών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας Οργανισμός Συνεργασίας Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας

Ευρωπαικό δίκτυο των διαχειριστών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας Επιδιώκει τον ασφαλή εφοδιασμό των διασυνδεδεμένων δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη Εξασφαλίζει την επάρκεια του δικτύου Συμμετέχουν οι ανεξάρτητοι διαχειριστές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας

Οργανισμός Συνεργασίας ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας Συστήθηκε με την Τρίτη δέσμη μέτρων για την ενέργεια Συντονισμός των ρυθμιστικών αρχών ενέργειας Παρακολουθεί τις εργασίες των Ευρωπαϊκών Δικτύων Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας

Πακετο για την Ενεργειακή Ένωση 25 Φεβρουαρίου 2015 = Η Επιτροπή παρουσίασε το πακέτο για την Ενεργειακή Ένωση Βασικοί παράγοντες της ενεργειακής ασφάλειας είναι η 1. Ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας 2. Αποδοτικότερη χρήση της ενέργειας 3. Διαφοροποίηση προσφοράς 4. Μείωση κατανάλωσης πετρελαίου 5. Αύξηση της εισαγόμενης παραγόμενης ενέργειας

Πακέτο για την Ενεργειακή Ένωση 6. Συνεργασία μεταξύ των κρατών 7. Ενίσχυση αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών σε περιόδους κρίσεων

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Συνεργασία ΕΕ και κρατών μελών Η οδηγία θέτει ένα πλαίσιο αλλά απαιτούνται νέες ρύθμισεις Η ασφάλεια εφοδιασμού μελετάται συνδυαστικά και με άλλες πολιτικές Συνδέεται άμεσα με την ανταγωνιστική αγορά ενέργειας

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Ποιοι οι σκοποί της Οδηγίας 2005/89 και πως υλοποιούνται Με ποιες πολιτικές συνδέεται η ασφάλεια εφοδιασμού Τι προβλέπει η ανακοίνωση της Επιτροπής για το πακέτο για την ενεργειακή ένωση Η συνεργασία στην ασφάλεια εφοδιασμού έχει περιθώρια βελτίωσης

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ H. Bjornebye, The security of electricity supply directive – The right aims but the wrong means, εις EU energy law and policy issues, 1st Edition, επιμ. Bram Delvaux Michael Hunt, Kim Talus, Euroconfidential SA, σελ Francisco Enrique Gonsalez Diaz, EU Policy on Capacity Mechanisms και Alberto Potoschnig και Martin Godfried, The Regulator’s Review εις Capacity Mechanisms in the EU Energy Market: Law, Policy, and Economicsεπιμ. Leigh Hancher,Adrien de Hauteclocque,Malgorzata Sadowska Energy Union Package A framework for a Resilient Energy Union with a forward – looking climate change policy - package