Επιχειρηματικός Σχεδιασμός Τμ. Διοίκησης Επιχειρήσεων, Πάτρα ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας Δρ. Απόστολος Ραφαηλίδης

Goizueta, R. C. CEO, Coca Cola Co., 1980 – 1997 Coca Cola Light (1982) New Coke (1985) Πωλήσεις σε 200 χώρες 500 διαφορετικά προϊόντα 1,6 δισ. αναψυκτικά καθημερινά

 Λήψη αποφάσεων: η διαδικασία προσδιορισμού των οργανωσιακών προβλημάτων και η προσπάθεια επίλυσής τους  Καταστάσεις – προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μάνατζερς: ◦ Κρίσης ◦ Μη – κρίσης ◦ Ευκαιρίας

 Προγραμματισμένες αποφάσεις  Μη – προγραμματισμένες αποφάσεις ◦ Αβεβαιότητα ◦ Κίνδυνος ΕταιρείαΠρογραμματισμένη Απόφαση Μη – προγραμματισμένη Απόφαση Ταχυφαγείο Προσδιορισμός των προς παραγγελία εφοδίων Προσδιορισμός θέσης νέου καταστήματος Ακαδημαϊκό Ίδρυμα Απόφαση σχετικά με τις προϋποθέσεις αποφοίτησης Επιλογή νέων ακαδημαϊκών προγραμμάτων Κατασκευαστής αυτοκινήτων Απόφαση σχετικά με τις κατώτατες αμοιβές βάσει σωματείου Επιλογή σχεδίου νέου αυτοκινήτου

 Υπόδειγμα Ορθολογισμού  Υποδείγματα Μη – (πλήρους) Ορθολογισμού: 1. Υπόδειγμα Ικανοποίησης ◦ Simon: περιορισμένος ορθολογισμός (bounded rationality) 2. Αυξητικό – Σωρευτικό Υπόδειγμα 3. Υπόδειγμα Καλάθου Αχρήστων (Gould Inc.)

 Περιγραφικά: ◦ επιχειρούν την τεκμηρίωση του τρόπου με τον οποίο λαμβάνονται αποφάσεις στην πράξη  Κανονιστικά: ◦ επιχειρούν την θέσπιση του τρόπου με τον οποίο θα πρέπει να λαμβάνονται αποφάσεις

 Εντοπισμός προβλήματος ◦ Ανίχνευση – αναζήτηση σημαντικών μεταβολών ◦ Ταξινόμηση κατάστασης ως πρόβλημα ή μη ◦ Διάγνωση φύσης και αιτίων προβλήματος  Δημιουργία εναλλακτικών λύσεων (brainstorming) ◦ Περιορισμός κριτικής εναλλακτικών ◦ Ελευθερία έκφρασης όλων των σκέψεων ◦ Προσφορά όσο το δυνατόν περισσότερων ιδεών ◦ Συνδυασμός και βελτίωση ιδεών

 Αξιολόγηση και επιλογή μιας εναλλακτικής ◦ Αξιολόγηση επιτευξιμότητας ◦ Αξιολόγηση ποιότητας ◦ Αξιολόγηση βαθμού αποδοχής ◦ Αξιολόγηση κόστους ◦ Αξιολόγηση αναστρεψιμότητας ◦ Αξιολόγηση ηθικής συμβατότητας  Εφαρμογή και παρακολούθηση επιλεγμένης λύσης ◦ Σχεδιασμός εφαρμογής λύσης ◦ Ευαισθησία στις επιδράσεις λύσης σε άλλους ◦ Ανάπτυξη μηχανισμών παρακολούθησης

 Αποδοχή της πρόκλησης  Αναζήτηση αρκετών εναλλακτικών  Αναγνώριση προκαταλήψεων  Αποφυγή κλιμάκωσης

 Αποδοχή της πρόκλησης ◦ Εφησυχασμός ◦ Αμυντική αποφυγή (Barings Bank) ◦ Πανικός ◦ Αποφασίζοντας ότι πρέπει να αποφασίσουμε

Αναζήτηση επαρκούς αριθμού εναλλακτικών

 Αναγνώριση προκαταλήψεων (biases) Απειλούμενος από υπέρτερη εχθρική δύναμη, ο Στρατηγός έχει το δίλλημα: 600 στρατιώτες του θα πεθάνουν σε ενέδρα, εκτός αν επιλέξει έναν από δυο εναλλακτικούς δρόμους. Από τον 1 ο δρόμο θα σωθούν 200 στρατιώτες. Από τον 2 ο δρόμο υπάρχει 1/3 πιθανότητα να σωθούν 600 στρατιώτες, και 2/3 πιθανότητα ότι δεν θα σωθεί κανείς. Απειλούμενος από υπέρτερη εχθρική δύναμη, ο Στρατηγός έχει το δίλλημα: 600 στρατιώτες του θα πεθάνουν σε ενέδρα, εκτός αν επιλέξει έναν από δυο εναλλακτικούς δρόμους. Από τον 1 ο δρόμο θα πεθάνουν 400 στρατιώτες. Από τον 2 ο δρόμο, 1/3 πιθανότητα να μην πεθάνει κανείς, και 2/3 πιθανότητα να πεθάνουν 600. (πλαισίωση)

 Η Μελίνα είναι 32 ετών, ανύπαντρη, εξωστρεφής και πολύ έξυπνη. Σπούδασε φιλοσοφία. Σαν φοιτήτρια ενδιαφέρονταν πολύ για θέματα διακρίσεων, και άλλα κοινωνικά ζητήματα. Λάμβανε μέρος σε διαδηλώσεις ενάντια στον πόλεμο. (αντιπροσωπευτικότητα) ◦ Η Μελίνα είναι ταμίας τράπεζας ◦ Η Μελίνα είναι ταμίας τράπεζας και φεμινίστρια  Στα Ελληνικά το γράμμα «Κ» εμφανίζεται πιο συχνά ως πρώτο γράμμα μιας λέξης, ή ως τρίτο γράμμα; (διαθεσιμότητα)  Μηχανικός που μόλις προσλήφθηκε σε εταιρεία υπολογιστών έχει 4 έτη εμπειρίας και καλές συστάσεις. Ερωτώμενος για το ποιος θα πρέπει να είναι ο αρχικός μισθός αυτού του υπαλλήλου, ένας χημικός με ελάχιστες γνώσεις για το επάγγελμα ή τον κλάδο των υπολογιστών υπολόγισε έναν ετήσιο μισθό € Η δική σας εκτίμηση; (αγκίστρωση) Υπερβολική αυτοπεποίθηση

 Κλιμάκωση (Concorde) ◦ Περιπτώσεις κλιμάκωσης ◦ Μη – ορθολογική κλιμάκωση ◦ Ανειλημμένο κόστος  Τρόποι αποφυγής κλιμάκωσης: ◦ Εκ των προτέρων θέσπιση ορίων ◦ Επιβεβαίωση λόγων ανάληψης δέσμευσης ◦ Παρακολούθηση κόστους ◦ Παρακολούθηση περιπτώσεων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μη – ορθολογική κλιμάκωση

 Πλεονεκτήματα: ◦ Περισσότερη πληροφόρηση και γνώση εστιάζεται στο θέμα ◦ Αναπτύσσεται αυξημένος αριθμός και ποικιλία εναλλακτικών ◦ Είναι πιο πιθανή η καλύτερη κατανόηση και αποδοχή της τελικής απόφασης ◦ Τα μέλη αναπτύσσουν γνώση και δεξιότητες και για μελλοντική χρήση  Μειονεκτήματα: ◦ Είναι συνήθως πιο χρονοβόρο ◦ Διαφωνίες μπορεί να καθυστερούν αποφάσεις και να δημιουργούν πικρίες ◦ Συζήτηση ίσως κυριαρχείται από ένα ή λίγα μέλη ◦ Το groupthink δημιουργεί έμφαση στην επίτευξη ομοφωνίας

 Χρήση ομάδων όταν η πληροφόρηση και γνώση τους είναι πράγματι σημαντικές για την ποιότητα της απόφασης  Χρήση ποικιλότητας στη διαμόρφωση ομάδων  Σημαντικές πλευρές στη σύνθεση ομάδων  Δημιουργία μηχανισμών αποφυγής φαινομένου groupthink («συνήγορος του διαβόλου», dialectical inquiry, Α&Β ομάδες)  Χρήση πληροφοριακών συστημάτων (groupware + DSS)

 Χωρίς να σηκώσετε το στυλό από το χαρτί, τραβήξτε μέχρι τέσσερις ευθείες γραμμές που να περνούν μέσα από όλες τις κουκίδες

 Nominal Group Technique (NGT): ◦ Τα μέλη ετοιμάζουν ανεξάρτητα λίστες με τις ιδέες τους σχετικά με ένα πρόβλημα ◦ Κάθε μέλος διαδοχικά παρουσιάζει μία ιδέα κάθε φορά, δεν γίνεται συζήτηση, οι ιδέες καταγράφονται ◦ Όταν παρουσιαστούν όλες οι ιδέες, τα μέλη τις συζητούν ◦ Τα μέλη ψηφίζουν μυστικά και ανεξάρτητα τις ιδέες, χρησιμοποιώντας σύστημα βαθμολόγησης ή ταξινόμησης