ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΑ

ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΠΛΕΥΡΑ και ΘΩΡΑΚΙΚΟΙ ΜΥΕΣ Ο Μαστός αποτελείται από αδένες, εκφορητικούς πόρους, λιπώδη ιστό και μύες. Αυτοί οι τελευταίοι δίδουν την φόρμα του μαστού. Ο μαστός περιέχει ένα ποικίλο αριθμό αδένων που παράγουν γάλα, και αγωγών οι οποίοι καταλήγουν στην θηλή. Εκεί παράγεται το μητρικό γάλα. ΘΗΛΗ ΑΛΛΩΣ ΛΙΠΩΔΗΣ ΙΣΤΟΣ ΛΟΒΟΣ ΑΓΓΕΙΑ

Ινοαδένωμα  είναι το συνηθέστερο καλοήθες εξόγκωμα  σχηματισμό ενός όγκου από ινώδη και αδενικό ιστό  Κινητικότητα, καθώς δεν συσχετίζεται με το μαστικό αδένα ούτε συμφύεται με το δέρμα, Σπάνια πρόκληση πόνου, Πλήρως και ευκρινώς διακριτό σώμα με ομαλή επιφάνεια.  δε σχετίζεται με την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων  Εμφανίζεται σε γυναίκες νεαρής ηλικίας, συνήθως κάτω των 30 ετών και σπάνια μετά την εμμηνόπαυση  οι γιατροί συνήθως συστήνουν βιοψία για την εξακρίβωση της φύσης του  Τα ινοαδενώματα μεγάλου μεγέθους συνήθως αφαιρούνται χειρουργικά

Κύστη  Κύστη είναι μια παθολογική, καλοήθης ανάπτυξη ενός θύλακος σε κάποιο όργανο του σώματος, με ρευστό ή ημίρρευστο περιεχόμενο.  Κυκλικό, ομαλό περίγραμμα, Μαλακή σύσταση. Η ψηλάφησή τους δίνει την αίσθηση συμπίεσης ενός μικρού μπαλονιού με νερό.  Εύκολη μετακίνηση εντός του μαστού και δυνατότητα συμπίεσης.  Η ασθένεια πλήττει, συνήθως, γυναίκες ηλικίας μεταξύ 30 – 50  Η παθολογική αυτή κατάσταση προκαλείται εξαιτίας ορμονικών διαταραχών  ασυμπτωματική και ελάχιστες φορές κρίνεται αναγκαία η χειρουργική ή φαρμακευτική της αντιμετώπιση

Ινοκυστική μαστοπάθεια  καλοήθης πάθηση που περιλαμβάνει αλλοιώσεις στο μαστό χωρίς δυσάρεστες επιπλοκές.  Συνίσταται στην παρουσία μικρών όγκων – κύστεων, που προκαλούνται από διάταση (τέντωμα) των πόρων του μαστικού αδένος  Ανώμαλη υφή των μαστών (συχνά τα συμπτώματα εμφανίζονται και στους δύο μαστούς).  Μικρά ογκίδια (όζοι) που μεταβάλλουν το μέγεθός τους κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσης διάσπαρτοι σε όλο το μαστικό αδένα.  Σαφές περίγραμμα και εύπλαστο, συμπαγές σώμα. Κινητικότητα.  Σε ποσοστό 10 – 20%, πρόκληση πόνου (μασταλγία) λίγο πριν την έναρξη της περιόδους εμμήνου ρύσης. 10 – 20% εκκρίσεις από τη θηλή ορώδους ή και αιματώδους υγρού.  εμφανίζεται συχνότατα σε γυναίκες ηλικίας 30 – 50 ετών  Διαγιγνώσκεται μέσω ψηλάφησης, μαστογραφίας ή και υπερηχογραφήματος. Ορισμένες φορές απαιτείται βιοψία και παρακέντηση.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ  Πρόκειται για τον συνηθέστερο καρκίνο στις γυναίκες και η συχνότητα εμφάνισής του αυξάνει σταθερά.  Σε ολόκληρο τον κόσμο περισσότερες από γυναίκες πεθαίνουν από καρκίνο του μαστού το χρόνο, ενώ εκτιμάται ότι ποσοστό 8% με 12% των γυναικών θα αναπτύξουν καρκίνο του μαστού κατά τη διάρκεια της ζωής τους.  Ο καρκίνος του μαστού είναι μια ασθένεια που αφορά το 10% των Ελληνίδων, ενώ κάθε χρόνο εμφανίζονται περίπου νέα κρούσματα.

ΤΡΟΠΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ  Αναπτύσσεται στους γαλακτοπαραγωγούς αδένες του μαστού ή στους γαλακτοφόρους πόρους που μεταφέρουν το γάλα προς τις θηλές.  Ο καρκίνος του μαστού πρώιμου σταδίου αναφέρεται στην περίοδο που ο καρκίνος περιορίζεται μόνο στο μαστό.  Στη συνέχεια ενδέχεται να εξαπλωθεί στους γειτονικούς ιστούς του θωρακικού τοιχώματος (στην οποία περίπτωση, χαρακτηρίζεται ως τοπικά προχωρημένος) ή σε άλλα σημεία του σώματος (οπότε και αναφέρεται ως μεταστατικός καρκίνος του μαστού).

1.Πρώιμη ήβη (προ των 12 ετών) 2.Καθυστερημένη εμμηνόπαυση (μετά τα 55 χρόνια) 3.Άτεκνες γυναίκες, η τοκετός πρώτου παιδιού μετά τα τριάντα. 4.Στρες. 5.Έκθεση σε ακτινοβολία. 6.Καθιστική ζωή. 7.Διατροφή πλούσια σε λιπαρά. 8.Μεγάλη κατανάλωση οινοπνεύματος (άνω των 3 ποτών την εβδομάδα). 9.Κάπνισμα. 10.Καλοήθη άλγη μαστού (κύστεις). 11.Ορμονική θεραπεία (υπό έρευνα) 12.Καρκίνος μαστού στην μητέρα, στην κόρη, στην αδελφή προ της εμμηνόπαυσης. 13.Καρκίνος του μαστού στις γιαγιές, θείες, και εξαδέλφες. 14.Λήψη αντισυλληπτικών φαρμάκων (υπό έρευνα). ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

Διαιρώντας τον μαστό στα τέσσερα παρατηρούμε ότι η πλειονότης των αγωγών ανευρίσκεται στο άνω έξω τεταρτημόριο του μαστού (πλησίον της μασχάλης). Εκεί είναι όπου αναπτύσσεται η πλειονότης των κακοηθών νεοπλασιών του μαστού (σε ποσοστό 50%). Εντοπισμός του καρκίνου του μαστού στα τεταρτημόρια αυτού Κάτω από την θηλή 17% ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

Συμπτώματα  Εξόγκωμα, ογκίδιο ή σκλήρυνση στην ευρύτερη περιοχή του μαστού και/ή της μασχάλης.  Έκκριση υγρών ή αίματος από τη θηλή του μαστού.  Διόγκωση λεμφαδένων της μασχάλης.  Έλξη του δέρματος ή της θηλής προς το εσωτερικό του μαστού (εισολκή δέρματος).  Αλλοιώσεις του δέρματος (όψη φλοιού πορτοκαλιού).  Ερυθρότητα, φλόγωση, ευαισθησία ή πόνοι στο στήθος.

ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΕΞΕΤΑΖΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΜΑΣΤΟΥΣ Διεθνείς Ιατρικοί σύλλογοι συνιστούν η εξέταση των μαστών να αρχίζει στην ηλικία των 20 ετών. Είναι διαπιστωμένο ότι μία στις 10 γυναίκες μπορεί να παρουσιάσει καρκίνο του μαστού σε κάποια στιγμή της ζωής της, ιδιαίτερα μεταξύ 40 και 65 ετών. Επειδή με την αυτοεξέταση αρχίζουμε να μαθαίνουμε την φυσιολογική σύσταση του μαστού και μπορούμε έτσι να ανακαλύψουμε κάθε ανωμαλία που θα παρουσιαστεί. Το 95% των περιπτώσεων καρκίνων του μαστού μπορεί να ιαθεί αν διαγνωσθεί εγκαίρως.

Να μην ξεχνάμε ότι και οι άντρες εμφανίζουν καρκίνο του μαστού, αλλά σε πολύ μικρότερο ποσοστό. Πρέπει να ψηλαφούμε τους μαστούς μια φορά τον μήνα, με τέτοιο τρόπο ώστε να γίνει αυτοματισμός. Κατά προτίμηση μια εβδομάδα προ της περιόδου διότι η φυσιολογική διόγκωση των μαστών την οποία υφίστανται οι μαστοί λόγω ορμονών υποχωρεί τότε. (Εκείνη την περίοδο οι μαστοί είναι διογκωμένοι και πονούν). Εάν για διαφόρους λόγους δεν υπάρχει περίοδος π.χ. λόγω κύησης, η άλλης αιτίας, θα πρέπει να διαλέξουμε μια ευκόλως ενθυμούμενη ημερομηνία. ΠΟΤΕ ΝΑ ΕΞΕΤΑΖΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΜΑΣΤΟΥΣ

Στήσιμο μπροστά σ’ ένα καθρέφτη και παρατήρηση των μαστών στην αρχή με τα χέρια κάτω, μετά με τα χέρια στη μέση(αυτή η στάση συσπά τους θωρακικούς μύες) και τέλος με τα χέρια ψηλά πάνω από το κεφάλι. Παρατηρήστε τους μαστούς για να διαπιστώσετε: Διαφορές μεταξύ τους, διαφορές στο μέγεθος, στο σχήμα και στο περίγραμμα κάθε μαστού (μέγεθος, διόγκωση, εισολκή της θηλής). Το δέρμα για να δούμε για ραβδώσεις, εξελκώσεις, έκζεμα... Ανακαλύψατε καμιά αλλοίωση σε κανένα μαστό, καμιά αλλοίωση στους ιστούς του δέρματος η των θηλών; ΠΩΣ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗ Επιθεώρηση

ΨΗΛΑΦΗΣΗ A ΠΩΣ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗ Θα πρέπει να γίνεται ξαπλωμένη, διότι σ’ αυτή τη στάση οι μύες είναι χαλαροί και έτσι διευκολύνεται η ψηλάφηση. Εάν εξετάσουμε πρώτα τον δεξί μαστό θα πρέπει να βάλουμε ένα μικρό μαξιλαράκι κάτω από τον δεξί ώμο, και να βάλουμε τον βραχίονα μας κάτω από το κεφάλι μας στο ύψος του αυχένα… Εν συνεχεία, με τα τρία μεσαία δάχτυλα ενωμένα και την παλάμη του αριστ. χεριού, κάντε κινήσεις κυκλικές γύρω από τον μαστό σπειροειδείς προς το κέντρο πιέζοντας απαλά αλλά σταθερά με τα άκρα των δαχτύλων και ΄σε φορά της κινήσεως των δεικτών του ωρολογίου.

ΨΗΛΑΦΗΣΗ B ΠΩΣ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗ Κάντε εν συνεχεία κάθετες κινήσεις, γι’ αυτό σύρατε το χέρι σας προς τα πάνω και προς τα κάτω καλύπτοντας όλο τον μαστό. Συνεχίστε να κάνετε κεντρομόλες και φυγόκεντρες κινήσεις έως ότου καλύψετε όλο τον μαστό.

Εάν είσαστε άνω των 40 ετών μην ξεχνάτε να συμβουλεύεστε τον γυναικολόγο σας τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο. Το ιδανικό είναι να ανακαλυφθεί ο καρκίνος προτού γίνει ψηλαφητός. Η μαστογραφία μετά από ιατρική συμβουλή, είναι το μόνο μέσο για την πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του μαστού.

Θεραπεία  Ογκεκτομή απλή ή ακολουθούμενη από ακτινοθεραπεία  Μαστεκτομή:  Υποδόριος (δηλαδή κάτω από την επιφάνεια του δέρματος) μαστεκτομή  Απλή μαστεκτομή: αφαίρεση του συνόλου του παθογόνου αδένα, δηλαδή του μαστού, καθώς και του περιβάλλοντος δέρματος.  Ολική ριζική μαστεκτομή: το σύνολο του μαστού και του περιβάλλοντος δέρματος, οι γειτνιάζοντες θωρακικοί μύες όπισθεν του μαστού καθώς και οι λεμφαδένες της μασχαλιαίας περιοχής  Ορμονική θεραπεία  χημειοθεραπεία

Αποκατάσταση Μαστού  H άμεση αποκατάσταση του μαστού  έχει το σημαντικό όφελος ότι η γυναίκα δεν βλέπει καθόλου την εικόνα του εαυτού της χωρίς μαστό και έτσι αποφεύγεται το έντονο ψυχολογικό τραύμα από την επέμβαση της μαστεκτομής. Ο όρος αποκατάσταση του μαστού σε 2ο χρόνο,  αναφέρεται στην ανακατασκευή του στήθους που γίνεται μετά από μερικές ημέρες μέχρι και χρόνια συνήθως όμως μετά από μήνες μετά την μαστεκτομή.

Αποκατάσταση μαστού με ένθεμα σιλικόνης

Αποκατάσταση με ένθεμα σιλικόνης

Μυοδερματικός κρημνός του πλατέος ραχιαίου μυός

Αποκατάσταση με εγκάρσιο μυοδερματικό κρημνό του ορθού κοιλιακού μυός (TRAM).

Μικροχειρουργική Αποκατασταση

Αποκατάσταση Θηλής

ΔΙΑΦΟΡΕΣ  ΣΙΛΙΚΟΝΗ –ΔΙΑΤΑΤΗΡΕΣ  ΠΛΑΤΥΣ ΡΑΧΙΑΙΟΣ  ΟΡΘΟΣ ΚΟΙΛΙΑΚΟΣ  ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

ΑΝΑΤΟΜΙΑ

ωορρηξία  Οι γυναίκες έχουν δυο ωοθήκες, οι οποίες βρίσκονται στα πλάγια της μήτρας.  Οι κύριες λειτουργίες των ωοθηκών είναι να απελευθερώνουν τα ωάρια και να παράγουν ορμόνες.  Όταν μια γυναίκα γεννιέται, οι ωοθήκες της περιέχουν ήδη όλα τα απαιτούμενα ωάρια για όλη τη διάρκεια της ζωής της.  Κάθε ωάριο καλύπτεται με ένα κυτταρικό σχηματισμό που δημιουργεί το αρχέγονο ωοθυλάκιο.  κάθε μήνα αρκετά ωοθυλάκια ξεκινάνε να μεγαλώνουν, Ένα από αυτά γίνεται το «κυρίαρχο» και τα υπόλοιπα εκφυλίζονται.  Το κυρίαρχο ωοθυλάκιο μεγαλώνει και απελευθερώνει το ωάριο, το οποίο κατευθύνεται και περνάει μέσα σε μια από τις δύο σάλπιγγες. ( ωορρηξία)  εσωτερικό κάλυμα της μήτρας (το ενδομήτριο) παχαίνει για να προετοιμαστεί για την ενδεχόμενη εγκυμοσύνη.  Αν δεν γονιμοποιηθεί το ωάριο, τότε το ενδομήτριο αποβάλλεται με τη μορφή της περιόδου περίπου 14 μέρες μετά την ωορρηξία.  Ολόκληρη η διαδικασία καθοδηγείται από ένα πλήθος ορμονών.οιστρογόνα, την προγεστερόνη και τα ανδρογόνα, θυλακιοτρόπο ορμόνη (FSH) και την ωχρινοτρόπο ορμόνη (LH).





Πολυκυστικές Ωοθήκες  Οι Πολυκυστικές Ωοθήκες είναι πολύ συχνό φαινόμενο και εμφανίζεται περίπου στο 20-30% των γυναικών.  Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών επηρεάζει το 10-15% των γυναικών.  Ο όρος πολυκυστικές ωοθήκες περιγράφει ωοθήκες οι οποίες περιέχουν πολλές μικρές κύστεις, όχι μεγαλύτερες από 8mm, διασκορπισμένες λίγο κάτω από την επιφάνεια των ωοθηκών.  οι κύστεις είναι ωοθυλάκια που περιέχουν ωάρια και έχουν αναπτυχθεί ολοκληρωτικά εξαιτίας μιας σειράς διαταραχών στις ορμόνες

Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών  Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών ορίζεται όταν η γυναίκα έχει δύο από τα τρία ευρήματα :  Πολυκυστική μορφολογία των ωοθηκών τεκμηριωμένη με υπερηχογραφικά κριτήρια.  Διαταραχές εμμηνορρυσίας (όλιγο ή και ανωοθυλακιορρηξία )  Υπερανδρογοναιμία ( Ακμή ή και υπερτρίχωση προσώπου,θώρακα κοιλιάς, μηρών αλλά και υπερανδρογοναιμία βιοχημικά τεκμηριωμένη)

Συμπτώματα  ακανόνιστη έμμηνος ρύση ή παντελής απουσία εμμήνου ρύσεως  ακανόνιστη ωορρηξία ή και καθόλου ωορρηξία  μειωμένη γονιμότητα: δυσκολία στη σύλληψη, αποβολές  ανεπιθύμητη έντονη τριχοφυΐα στο σώμα ή στο πρόσωπο (δασυτριχισμός)  Λιπαρό δέρμα, ακμή  Λεπτά μαλλιά ή απώλεια μαλλιών από την κεφαλή (αλωπεκία)  Προβλήματα βάρους: υψηλό βάρος, απότομη αύξηση  Κατάθλιψη και έντονες μεταλλαγές στη διάθεση

Αιτιολογία  έχουν ελαφρώς υψηλότερα ποσοστά τεστοστερόνης από το ανώτατο φυσιολογικό όριο για τις γυναίκες ή κοντά στο ανώτατο φυσιολογικό επίπεδό για τις γυναίκες  έχουν αντίσταση στην ινσουλίνη δηλαδή οι ιστοί του σώματος αντιστέκονται στην επίδραση της ινσουλίνης με αποτέλεσμα το σώμα να πρέπει να παράγει περισσότερη ινσουλίνη  πιστεύεται ότι υπάρχει κληρονομική σχέση  η διατροφή, ο τρόπος ζωής, η έκθεση σε διάφορες ουσίες στο περιβάλλον κτλ.

κίνδυνοι για την υγεία  Οι κύστεις (ωοθυλάκια) στις πολυκυστικές ωοθήκες δεν είναι επιβλαβείς, και δεν απαιτούν χειρουργική αφαίρεση επίσης δεν προκαλούν καρκίνο των ωοθηκών  οι ορμονικές διαταραχές μπορεί να θεωρηθούν πιο επίφοβες για να δημιουργήσουν προβλήματα υγείας στην μετέπειτα ζωή τους.  Οι γυναίκες με έντονα άτακτες περιόδους, δηλαδή λιγότερες από τέσσερις το χρόνο, μπορεί να έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν σοβαρή παθολογία του ενδομητρίου, αν το ενδομήτριο γίνεται πολύ παχύ.  αντίσταση στην ινσουλίνη έχουν μεγάλη πιθανότητα να εκδηλώσουν ένα τύπο διαβήτη  επίσης τον κίνδυνο να εμφανίσουν καρδιοπάθεια στην μετέπειτα ζωή τους.

 Η διάγνωση του του Σύνδρομου Πολυκυστικών Ωοθηκών στηρίζεται στο ιστορικό,την κλινική εξέταση  η εργαστηριακή διερεύνηση γίνεται με το υπερηχογράφημα για την μελέτη των ωοθηκών  αιματολογικές εξετάσεις ώστε να εντοπιστούν οι ορμονικές και βιοχημικές διαταραχές  Πρέπει επίσης να ελέγχεται η αρτηριακή πίεση και το βάρος.

Θεραπεία  απώλεια βάρους, διατροφή και άσκηση  Αντισυλληπτικά χάπια χορηγούνται συχνά σε γυναίκες με PCOS. Το χάπι μπορεί να προσφέρει τακτικές περιόδους και να βελτιώσει τα συμπτώματα όπως η ακμή και ο δασυτριχισμός.  Αντιμετωπίζονται προβλήματα του δέρματος, τριχοφυΐας και των μαλλιών  θεραπείες που μπορούν να ρυθμίσουν την ωορρηξία. Η πιο κλασσική είναι με τα χάπια που περιέχουν το φάρμακο με το όνομα clomiphene citrate

ινομυώματα ή λειομυώματα Αποτελούν καλοήθεις όγκους που εντοπίζονται στο μυϊκό χιτώνα της μήτρας Απαρτίζονται από διογκωμένες λείες μυϊκές ίνες και ινώδη συνδετικό ιστό Εμφανίζονται ιστολογικά ως διακριτές στρογγυλές μάζες Μπορούν να βρίσκονται μέσα στο σώμα της μήτρας, στην εξωτερική της επιφάνεια, στον τράχηλο ή να κρέμονται από έναν μίσχο

Η διάμετρός τους μπορεί να είναι μικρότερη από ένα εκατοστό (πυρήνες ινομυωμάτων ) συνήθως όμως κυμαίνεται από ένα μέχρι και 15 εκατοστά Τα μεγάλα ινομυώματα είναι συνήθως ψηλαφητά Σε μικροσκοπικό επίπεδο, τα κύτταρα που απαρτίζουν τα ινομυώματα μοιάζουν με τα φυσιολογικά

Συμπτώματα Τα ινομυώματα πριν την ανάπτυξή τους, μπορεί να μην προκαλούν συμπτώματα. Η βαρύτητα των συμπτωμάτων όταν εμφανιστούν εξαρτάται από τη θέση και το μέγεθος της βλάβης Τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν είναι τα εξής: αυξημένη απώλεια αίματος κατά τη διάρκεια της περιόδου ο πόνος κατά την περίοδο ή τη σεξουαλική επαφή βαθιά ενόχληση ή αίσθημα βάρους στο κάτω μέρος της κοιλιάς και της πλάτης Συχνουρία Δυσκοιλιότητα Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τα ινομυώματα συχνά γίνονται αιτία αποβολής, αιμορραγίας ή πρόωρου τοκετού.

Επιδημιολογία Περίπου 20-40% των γυναικών θα διαγνωστούν με ινομύωμα αλλά μόνο ένα μικρό ποσοστό εκδηλώνει συμπτώματα και χρήζει θεραπείας Το ποσοστό εμφάνισης της νόσου είναι διπλάσιο στις έγχρωμες γυναίκες σε σχέση με τις λευκές Τα ινομυώματα παρουσιάζουν αυξημένη συχνότητα στις παχύσαρκες γυναίκες

Παθογένεση καλοήθεις όγκοι, Επιβαρυντικοί παράγοντες είναι η κληρονομικότητα και η δράση των γυναικείων φυλετικών ορμονών, των οιστρογόνων. προέρχονται από καταστάσεις όπως κύηση, χορήγηση αντισυλληπτικών χαπιών και γενικώς εξωγενών οιστρογόνων και εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας της γυναίκας (15-45 ετών). Ως επιπρόσθετοι παράγοντες περιγράφονται ακόμη η παχυσαρκία, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, ο διαβήτης και η υπέρταση. Γενετικά και κληρονομικά αίτια Περίπου 1 στις 1000 βλάβες, από ινομυώματα, είναι ή μπορεί να γίνουν κακοήθειες

Θεραπεία  Συντηρητική  Χειρουργική αφαίρεση  Υστερεκτομή

 ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΕΣ  Από τις πιο συχνά εμφανιζόμενες αδιαθεσίες στον ανθρώπινο πληθυσμό  Παρατηρείται στο 70-75% των γυναικών, 55-60% των ανδρών  Μπορεί να σηματοδοτεί Σοβαρή νόσο (~ 10%)  ™™Αυτοϊάσιμη νόσο (ένταση κούραση)  ΓΝΩΣΗ όλων των πιθανών παθολογικών καταστάσεων, που μπορεί να οδηγήσουν σε πονοκέφαλο  Κατανόηση των ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ που οδηγούν σε πονοκέφαλο

Ημικρανία  Η πιο συχνή πρωτοπαθής κεφαλαλγία είναι η ημικρανία.  Εμφανίζεται σε ποσοστό 3:1 στις γυναίκες έναντι των ανδρών με το 90% των περιπτώσεων χωρίς αύρα.  Εκδηλώνεται στις ηλικίες μεταξύ 25–50 ετών.  Η ημικρανία διαχωρίζεται σε δύο κύριους τύπους με ή χωρίς αύρα.

Ημικρανία χωρίς αύρα  Υποτροπιάζουσα κεφαλαλγία με κρίσεις διάρκειας 4–72 ώρες.  Είναι ο συχνότερος τύπος ημικρανίας, που προκαλεί όμως τη μεγαλύτερη ανικανότητα.  Τυπικά χαρακτηριστικά: σφύζων χαρακτήρας, μονόπλευρη εντόπιση, μέτρια η ισχυρή ένταση, φωτοφοβία, ηχοφοβία, επιδείνωση με τη φυσική δραστηριότητα.  Η εντόπιση αυτής της κεφαλαλγίας είναι μετωποκροταφική.  για την αιτιολόγηση της νόσου ερευνάται η σημασία της ευαισθητοποίησης των περιαγγειακών τελικών νευρικών ινών κατά τη διάρκεια των κρίσεων.

Ημικρανία με αύρα  περιοδικά εμφανιζόμενα επεισόδια κεφαλαλγίας τα οποία συνυπάρχουν με εστιακά νευρολογικά συμπτώματα  αύρα εκδηλώνεται ακριβώς πριν ή με την έναρξη της ημικρανίας.  Οι κρίσεις διαρκούν έως και μία ώρα και περιλαμβάνουν διαταραχές όρασης, λόγου, απώλεια αισθητικότητας, αδυναμία άνω ή κάτω άκρου, αιμωδίες, μυρμηγκιάσματα κ.λπ.  Η πρόδρομη φάση (πριν την αύρα) χαρακτηρίζεται από κόπωση και χασμουρητό, αδυναμία συγκέντρωσης, ευαισθησία στο φως και τον ήχο, μυαλγίες, αρθραλγίες

ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ ΤΑΣΕΩΣ  Είναι ο πιο συχνός τύπος πονοκεφάλου.  Η επίπτωσή του κυμαίνεται από 30% έως 78%.  Η διάρκεια μεταξύ 30 λεπτών και 7 ημερών  Τα χαρακτηριστικά είναι αμφοτερόπλευρη εντόπιση, συσφυκτικός–πιεστικός πόνος, μη επιδείνωση με τη φυσική άσκηση, ήπιος έως μέτριος πόνος.  Χωρίς ύπαρξης ναυτίας και εμετού.  Μη συχνή κεφαλαλγία τάσεως (10 επεισόδια σε <1η μέρα/μήνα ή <12 ημέρες/έτος).  Συχνή κεφαλαλγία τάσεως (10 επεισόδια σε >1ημέρα/μήνα ή >12 ημέρες/έτος).  Χρόνια κεφαλαλγία τάσεως (συχνότητα 15 ημερών/μήνα για διάστημα μεγαλύτερο από 3 μήνες

ΑΘΡΟΙΣΤΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ  εμφανίζει πολύ μικρότερη επίπτωση από την ημικρανία (0,00279%)  συνοδεύεται από εκδήλωση ανικανότητας λόγω συχνών κρίσεων και συχνών διακοπών του ύπνου.  Η αναλογία ανδρών γυναικών είναι 4:1.  Η αθροιστική κεφαλαλγία εκδηλώνεται με δύο μορφές.  Επεισοδιακή. Συνυπάρχει η «ενεργή περίοδος» με καθημερινές κρίσεις και ακολουθεί η «περίοδος ύφεσης» στην οποία ο/η ασθενής είναι ελεύθερος συμπτωμάτων.  Χρόνια μορφή. Η «περίοδος ύφεσης» δεν υπάρχει

Δευτεροπαθεις Κεφαλαγίες  Γιγαντοκυτταρική αρτηριίτιδα  Ιδιοπαθής ενδοκράνια υπέρταση.  Μηνιγγίτιδα και εγκεφαλίτιδα.  Υπαραχνοειδής αιμορραγία και άλλες αιμορραγίες του εγκεφάλου.  Φλεβική εγκεφαλική θρόμβωση  Επιληψία  Διαταραχές του ύπνου που σχετίζονται με κεφαλαλγία.  Ενδοκράνιοι όγκοι  Κεφαλαλγία που οφείλεται σε γλαύκωμα ή άλλες παθολογικές καταστάσεις των οφθαλμών.

Θεραπεία  ΗΠΙΑ ΑΝΑΛΓΗΤΙΚΑ  ΤΡΙΚΥΚΛΙΚΑ ΑΝΤΙΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΑ  ΑΛΛΑ ΦΑΡΜΑΚΑ  BOTOX

ΕΠΙΛΗΨΙΑ  Χρόνια νευρολογική διαταραχή, επαναλαμβανόμενων κρίσεων που είναι αποτέλεσμα μη φυσιολογικών ηλεκτρικών αποφορτίσεων του εγκεφάλου.  Η κλινική εικόνα του ατόμου διαφέρει και μπορεί να περιλαμβάνει νευρολογικούς σπασμούς έως σύντομες περιόδους έλλειψης συνείδησης.

Επιδημιολογία  5% του πληθυσμού εμφανίζει μία νευρολογική κρίση κάποια στιγμή της ζωής του ≠ Όχι Επιληψία  0.5-1% του πληθυσμού έχουν επαναλαμβανόμενες νευρολογικές κρίσεις = Επιληψία  70% = η κλινική εικόνα των ατόμων ελέγχεται με φαρμακευτική αγωγή  30% = Δεν δρα η φαρμακευτική αγωγή = μη ιάσιμη επιληψία.

Επιληψία Η Επιληψία δεν αποτελεί μια νοσολογική οντότητα – Δεν είναι μία ασθένεια! Δεν υπάρχει μία αιτία... Μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα διαφόρων ασθενειών – καρκίνου του εγκεφάλου, εγκεφαλίτιδας, μηνιγγίτιδας, εγκεφαλικού επεισοδίου, τραυματισμού,γενετικών παραγόντων, νευροεκφυλιστικών νόσων, Ορισμένες φορές η αιτία παραμένει άγνωστη παρά την εξονυχιστική εξέταση του ασθενούς

Τα φαινόμενα που χαρακτηρίζουν τις εστιακές κρίσεις εξαρτώνται από το σημείο των εγκεφαλικών ημισφαιρίων που εκδηλώνονται. Α Δ Β Γ A.Εστιακή κινητική κρίση: ισχυρές σπασμωδικές κινήσεις μίας πλευράς του προσώπου ή του σώματος ή των άκρων B.Εστιακή αισθητική κρίση: ισχυρή, δυσάρεστη και ελαφρώς οδυνηρή αίσθηση καψίματος ή ηλεκτρισμού στη μία πλευρά του προσώπου ή του σώματος ή των άκρων Γ. Εστιακή κρίση μετωπιαίου λοβού: ισχυρή, σπασμωδική κίνηση των ματιών, της κεφαλής και του λαιμού και ορισμένες φορές πρόταξη προς τα εμπρός του ενός χεριού Δ. Εστιακή κρίση κροταφικού λοβού (πιο συνηθισμένη): Déjà vu, αναμνήσεις κατακλύζουν τον εγκέφαλο, απώλεια μνήμης κατά τη διάρκεια του επεισοδίου, παραισθήσεις γεύσης και οσμής, αίσθηση ανύψωσης του σώματος Εστιακές κρίσεις

Εμφανίζονται χωρίς προειδοποίηση-αύρα Α. Τονική φάση 1.Απώλεια συνείδησης 2.Συστολή των μυών 3.Απώλεια αναπνοής 4.Κυάνωση Λιγότερο από 1min Β. Κλονική φάση 1.Συνεχίζεται η απώλεια συνείδησης 2.Σπασμωδικές κινήσεις 3.Αυτοτραυματισμός 4.Μη φυσιολογική αναπνοή 5.Κυάνωση 1-2 min ή περισσότερο Γ. Κώμα 1.Συνεχίζεται η απώλεια συνείδησης 2.Φυσιολογική αναπνοή 3.Βελτίωση χρώματος δέρματος Δ. Σύγχυση, πονοκέφαλος Αρκετές ώρες Γενικευμένες κρίσεις 1.Τονικές-κλονικές κρίσεις (‘Grand Mal') (πολύ δραματικές) Αρκετά λεπτά

Πρώτες Βοήθειες Χρονομέτρηση της κρίσης  Προστασία από τραυματισμούς. Απομάκρυνση αντικειμένων που θα μπορούσαν να προκαλέσουν τραυματισμό.  Προστασία του λαιμού.  Δεν περιορίζουμε το άτομο, ούτε προσπαθούμε να σταματήσουμε το τίναγμα του σώματος του.  Δεν τοποθετούμε αντικείμενο στο στόμα του.  Όταν σταματήσει το τίναγμα του σώματός του γυρίζουμε το άτομο στη μία πλευρά του σώματός του (διευκολύνει την αναπνοή και τη έξοδο του σάλιου).  Εάν το άτομο κάθεται σε καρέκλα, το αφήνουμε σε αυτή μέχρι να ολοκληρωθεί η κρίση  Μένουμε με το άτομο μέχρι να τελειώσει η κρίση

 Μιλάμε με ηρεμία στο άτομο μέχρι να επανακτήσει τη συνείδησή του.  Τον ενημερώνουμε που βρίσκεται, ότι είναι ασφαλής και ότι θα παραμείνουμε μαζί του μέχρι να αναρρώσει. Καλούμε ασθενοφόρο εάν: Η κρίση διαρκεί περισσότερο από 5 min ή ακολουθήσει 2 η κρίση. Εάν το άτομο δεν ανταποκρίνεται για περισσότερο από 5 min με το πέρας της κρίσης. Εάν το άτομο έχει τραυματιστεί ή το πρόσωπο του έχει αποκτήσει μπλε χρώμα ή έχει νερό ή φαγητό στο στόμα κατά τη διάρκεια της κρίσης. Πρώτες Βοήθειες

Fyodor DostoyevskyVincent van GoghNapoleon Bonaparte Ιστορικά πρόσωπα

ΑΝΟΪΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ

Εισαγωγή Άνοια είναι μια διαταραχή που χαρακτηρίζεται από εξασθένηση της μνήμης και τουλάχιστον μιας ακόμη νοητικής λειτουργίας (αφασία, απραξία, αγνωσία, εκτελεστική λειτουργία) Τα συμπτώματα πρέπει να αντιπροσωπεύουν μια σταδιακή πτώση από ένα προηγούμενο επίπεδο λειτουργικότητας και να είναι αρκετά σοβαρά ώστε να έχουν επιπτώσεις στην καθημερινή δραστηριότητα και ανεξαρτησία του ατόμου

Νόσος Alzheimer (AD) Αγγειακή άνοια (VaD) Άνοια με σωμάτια Lewy (DLB) Νόσος Parkinson με άνοια (PDD) Μετωποκροταφική άνοια (FTD) Αναστρέψιμες άνοιες ΚΥΡΙΑ ΑΝΟΪΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ

Οι περισσότερο ηλικιωμένοι με χρόνια άνοια έχουν νόσο Alzheimer σε ποσοστό περίπου % Οι αγγειακές άνοιες υπολογίζονται στο 10-20% Η άνοια της νόσου του Parkinson εκτιμάται στο 5% περίπου Η επίπτωση της αγγειακής άνοιας είναι σχετικά υψηλότερη σε μαύρους, σε υπερτασικούς και σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη Η άνοια με σωμάτια Lewy φτάνει τα ποσοστά της αγγειακής σε πιο ηλικιωμένους ασθενείς Μερικές από τις αναστρέψιμες άνοιες (λχ μεταβολικές) τείνουν να συμβαίνουν σε νεότερους ασθενείς

Νόσος Alzheimer Πρόκειται για προοδευτική νευρολογική διαταραχή που έχει σαν αποτέλεσμα απώλεια μνήμης, αλλαγές στη προσωπικότητα, σφαιρική νοητική δυσλειτουργία και λειτουργική έκπτωση Η απώλεια πρόσφατης μνήμης είναι το πρωιμότερο σημείο Σε προχωρημένα στάδια οι ασθενείς είναι ολοκληρωτικά εξαρτώμενοι από φροντιστές ακόμη και για τις βασικές καθημερινές δραστηριότητες όπως το φαγητό και η τουαλέτα

 Επιπολασμός: 300/ σε ετών / σε ετών / σε >80 ετών  Εκτιμάται ότι προσβάλλει πάνω από 4 εκατομμύρια Αμερικανούς. Στην Ελλάδα οι πάσχοντες υπολογίζονται σε  Περίπου 2,3-3,1 εκατομμύρια σύζυγοι, συγγενείς και φίλοι φροντίζουν τους ασθενείς αυτούς στις ΗΠΑ  Το κόστος φροντίδας στο σπίτι ενός ατόμου με AD υπολογίζεται σε πάνω από 47000$ το χρόνο  Οικογενής εμφάνιση σε 5-15% (νωρίτερη έναρξη)- αυξημένος κίνδυνος σε συγγενείς 1 ου βαθμού

 Έχει περιγραφεί σε κάθε περίοδο της ενήλικης ζωής (>40 ετών)- συνήθης έναρξη 6 η δεκαετία με ύπουλο, σχεδόν απροσδιόριστο τρόπο  Πρόσφατη μνήμη-> επιδείνωση λεκτικών δεξιοτήτων-> οπτικοχωρικός προσανατολισμός  Συμπεριφεριολογικά προβλήματα είναι συνήθη στην AD (ανησυχία, ευερεθιστότητα, άγχος, φοβίες)  Αλλαγές προσωπικότητας εκτεινόμενες από προοδευτική παθητικότητα μέχρι επιθετικότητα μπορεί να προηγούνται των νοητικών ελλειμμάτων  Παραισθήσεις (κυρίως παρανοειδείς) και ψευδαισθήσεις συνεισφέρουν στις διαταραχές συμπεριφοράς

Διάγνωση Η διάγνωση της AD είναι μια κλινική διάγνωση Δεν υπάρχουν εργαστηριακές δοκιμασίες που να επιβεβαιώνουν την παρουσία της νόσου Η αμφοτερόπλευρη ατροφία των ιπποκάμπων στην MRI εγκεφάλου, υποστηρίζει τη διάγνωση χωρίς να είναι ειδικό εύρημα Η κλινική διάγνωση της νόσου είναι εύλογα ακριβής- σε μελέτη με βιοψίες λχ 92 από τις 106 περιπτώσεις (87%) κλινικής διάγνωσης επιβεβαιώθηκαν και παθολογοανατομικά

 Προοδευτική έναρξη και συνεχής πτώση της νοητικής λειτουργίας από ένα προηγούμενο υψηλότερο επίπεδο, που έχει σαν αποτέλεσμα την διαταραχή στην κοινωνική και επαγγελματική λειτουργικότητα  Έκπτωση πρόσφατης μνήμης (αδυναμία εκμάθησης νέων πληροφοριών) και τουλάχιστον ενός από τα ακόλουθα: διαταραχή λόγου, αδυναμία εκτέλεσης σκόπιμων κινητικών δραστηριοτήτων (χωρίς να υπάρχει μυϊκή αδυναμία), διαταραχή στην οπτικοχωρική λειτουργία, διαταραχή των ανώτερων λειτουργιών (περιλαμβανομένων των αφηρημένων συλλογισμών και της συγκέντρωσης)  Τα νοητικά ελλείμματα δεν οφείλονται σε άλλη ψυχιατρική, νευρολογική ή συστηματική νόσο  Τα ελλείμματα δεν συμβαίνουν αποκλειστικά στα πλαίσια παραληρήματος Διαγνωστικά κριτήρια National Institute of Neurological and Communicative Disorders and Stroke and the Alzheimer's Disease and Related Disorders Association (NINCDS-ADRDA) και DSM-IV (ευαισθησία 76%- ειδικότητα 80%)

 Συνέχιση επιτέλεσης νοητικών δραστηριοτήτων (εκμάθηση καινούργιων δεξιοτήτων, λύση σταυρόλεξων) και σε προχωρημένη ηλικία  Άσκηση  Έλεγχος υπέρτασης  Μείωση επιπέδων χοληστερόλης  Δίαιτα πλούσια σε ω-3 λιπαρά και χαμηλή σε κορεσμένα λίπη  Κατανάλωση μετρίων ποσοτήτων αλκοόλ Προφύλαξη Ο κίνδυνος για AD μπορεί να μειωθεί με τα ακόλουθα:

ΑΓΓΕΙΑΚΗ ΑΝΟΙΑ Πρόκειται για ένα μάλλον ετερογενές σύνδρομο παρά για μια διακριτή οντότητα, στο οποίο υποκείμενη αιτία είναι η αγγειοεγκεφαλική νόσος και τελική του εκδήλωση η άνοια Περιγράφηκε αρχικά στα τέλη του 19 ου αιώνα από τους Binswanger και Alzheimer που αναγνώρισαν μια ποικιλία μηχανισμών που περιελάμβαναν τα πολλαπλά έμφρακτα και τη χρόνια ισχαιμία και για περίπου 50 χρόνια εθεωρείτο η κύρια μορφή άνοιας

Φάρμακα (αναλγητικά, αντιχολινεργικά, ψυχοτρόπα, ηρεμιστικά- υπνωτικά, στεροειδή) Σχετιζόμενες με αλκοόλ (τοξική δράση, απόσυρση) Μεταβολικές διαταραχές (νοσήματα θυρεοειδούς, ανεπάρκεια Β12, υπονατριαιμία, υπερκαλιαιμία, ηπατική και νεφρική δυσλειτουργία) Κατάθλιψη (ψευδοάνοια) Νεοπλάσματα ΚΝΣ, χρόνια υποσκληρίδια αιματώματα, χρόνιες μηνιγγίτιδες Υδροκέφαλος φυσιολογικής πίεσης ΑΝΑΣΤΡΕΨΙΜΕΣ ΑΝΟΙΕΣ

ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ  Εγκεφαλικό επεισόδιο είναι η διακοπή της αιμάτωσης οποιουδήποτε τμήματος του εγκεφάλου.  η ροή του αίματος σε ένα τμήμα του εγκεφάλου διακόπτεται εξαιτίας της απόφραξης ή ρήξης ενός εγκεφαλικού αιμοφόρου αγγείου.  Εάν η ροή του αίματος σταματήσει για περισσότερο από λίγα δευτερόλεπτα, ο εγκέφαλος δεν μπορεί να πάρει αίμα και οξυγόνο.  Τα εγκεφαλικά κύτταρα μπορεί να νεκρωθούν, με αποτέλεσμα μόνιμη βλάβη.  Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι εγκεφαλικού επεισοδίου: το ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο και το αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο

ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ  Το ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο συμβαίνει όταν ένα αιμοφόρο αγγείο που παρέχει αίμα στον εγκέφαλο αποφράσσεται από ένα θρόμβο αίματος.  Ένας θρόμβος μπορεί να σχηματιστεί σε μια αρτηρία που είναι ήδη πολύ στενή.  Ένας θρόμβος αποκολλάται από ένα άλλο αιμοφόρο αγγείο του εγκεφάλου, ή άλλο τμήμα του σώματος, και ταξιδεύει προς τον εγκέφαλο αποφράσσοντας μια μικρότερη αρτηρία. Αυτό καλείτε εμβολή.  Αθηροσκλήρωση, Συγκεκριμένα φάρμακα και ιατρικές παθήσεις

ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ  Αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο συμβαίνει όταν ένα αιμοφόρο αγγείο σε ένα τμήμα του εγκεφάλου καθίσταται αδύναμο και υπόκειται σε ρήξη, προκαλώντας αιμορραγία στον εγκέφαλο.  Κάποια άτομα έχουν κάποιο έλλειμμα στα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου που καθιστούν τη ρήξη περισσότερο πιθανή.  Η ροή του αίματος που συμβαίνει μετά τη ρήξη του αιμοφόρου αγγείου, προκαλεί βλάβη στα εγκεφαλικά κύτταρα.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ  Η υψηλή αρτηριακή πίεση είναι ο κυριότερος παράγοντας κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο.  Κολπική μαρμαρυγή  Διαβήτης  Οικογενειακό ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου  Καρδιοπάθεια  Υψηλή χοληστερόλη  Μεγάλη ηλικία

Συμπτώματα  Μεταβολές της εγρήγορσης (όπως υπνηλία, απώλεια αισθήσεων και κώμα)  Μεταβολές στην ακοή, Μεταβολές στη γεύση  Αδεξιότητα, Σύγχυση ή απώλεια της μνήμης  Δυσκολία κατάποσης  Δυσκολία στο γράψιμο και διάβασμα  Ζαλάδα ή ανώμαλη αίσθηση κίνησης (ίλιγγος)  Έλλειψη ελέγχου της κύστης ή του εντέρου  Απώλεια της ισορροπίας, Απώλεια του συντονισμού  Μυϊκή αδυναμία στο πρόσωπο, το χέρι ή το πόδι (συνήθως μόνο στη μία πλευρά)  Μούδιασμα και μυρμήγκιασμα στη μία πλευρά του σώματος  Μεταβολές προσωπικότητας, διάθεσης ή συναισθηματικές  Προβλήματα στην όραση, όπως μειωμένη όραση, διπλωπία ή ολική απώλεια της όρασης  Πρόβλημα στην ομιλία ή στην κατανόηση άλλων που μιλούν  Πρόβλημα στη βάδιση

ΘΕΡΑΠΕΙΑ  Το εγκεφαλικό επεισόδιο αποτελεί ιατρικό επείγον.  Θρομβολυτική θεραπεία  χειρουργείο για την αφαίρεση του αίματος από τον εγκέφαλο  Φυσικοθεραπεία, εργασιοθεραπεία, λογοθεραπεία  Αρκετοί άνθρωποι που είχαν ένα εγκεφαλικό συνεχίζουν να βελτιώνονται μήνες ή χρόνια μετά το επεισόδιο  Η πρόγνωση εξαρτάται από τον τύπο του εγκεφαλικού επεισοδίου, το μέγεθος της βλάβης σε επίπεδο εγκεφαλικού ιστού, τις σωματικές λειτουργίες που έχουν επηρεαστεί και πόσο γρήγορα ξεκίνησε η αντιμετώπιση

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ

Βοτανοθεραπεία  Η χρήση των βοτάνων για θεραπευτικούς σκοπούς χάνεται στην αρχαιότητα.  Τα βότανα χρησιμοποιούνται σαν συστατικά για φάρμακα και σιρόπια, σαν καρυκεύματα και στην κατασκευή γαζών.  Χαλαρώνουν ή διεγείρουν τους ιστούς, έχουν ηρεμιστική δράση, αποτοξινώνουν, καταπολεμούν λοιμώξεις, ρυθμίζουν τις ορμόνες κ.α.

Ομοιοπαθητική  Η Ομοιοπαθητική, από τις λέξεις όμοιον και πάθος, είναι μια μέθοδος εναλλακτικής ιατρικής που βασίζεται στην αρχή των ομοίων και τον κανόνα της απειροελάχιστης δόσης. εναλλακτικής ιατρικής  Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα είναι μικρής ποσότητας φάρμακα που προέρχονται από το φυτικό, το ζωικό και το ορυκτό βασίλειο και χρησιμοποιούνται μετά από μια διαδικασία δυναμοποίησης.  Χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση πολλών ασθενειών, τη βελτίωση των συμπτωμάτων τους ή ακόμη και για την πρόληψή τους.

Βελονισμός  Είναι μία αρχαία θεραπευτική μέθοδος που βασίζεται στην τοποθέτηση ιδιαίτερα λεπτών βελονών σε συγκεκριμένα σημεία στο σώμα που ονομάζονται σημεία βελονισμού.  Πρωτοεμφανίστηκε στη Κίνα τουλάχιστον πριν από πέντε χιλιάδες χρόνια.  Η εισαγωγή βελόνων σε συγκεκριμένα μέρη του σώματος έχει επιπτώσεις στα νεύρα και τη μετάδοση σημάτων τους.  Επίσης προκαλούν απελευθέρωση ενδορφινών από το κεντρικό νευρικό σύστημα.

Χειροπρακτική  Εξαιρετικά διαδεδομένη, κυρίως στο εξωτερικό, θεραπευτική επιστήμη  Είναι μια ολιστική αντιμετώπιση για ευεξία και θεραπεία για παθήσεις σπονδυλικής στήλης και αρθρώσεων.  Η χειροπρακτική είναι αρκετά επώδυνη διαδικασία για τον ασθενή, παρ’ όλα αυτά δεν περιλαμβάνει κάποιον κίνδυνο.

Οστεοπαθητική  Ασχολείται με τις παθήσεις που προέρχονται από την κακή λειτουργία των οστών και ειδικότερα της σπονδυλικής στήλης.  Η οστεοπαθητική ενεργεί στον ιστό που περιτριγυρίζει τα κύτταρα και τα οργανώνει σε ιστούς και στρώματα, διασυνδέοντας τον ένα ιστό με τον άλλο.  Γίνεται με επιδέξιους χειρισμούς, με τεχνικές μυικής ενέργειας και μυοπεριτονιακής απελευθέρωσης.

Ρέικι Το Ρέικι είναι μία ενεργειακή μέθοδος από την Ιαπωνία. Ο πρακτικός του Ρέικι, το άτομο που "δίνει Ρέικι", ακουμπά απαλά τα χέρια του σε κάποιες θέσεις στο σώμα του ατόμου που χρειάζεται την ενέργεια Αναζωπυρώνει το ενεργειακό δυναμικό αυτοθεραπείας του ανθρώπου Το Ρέικι δεν έχει αυστηρούς κανόνες ή δύσκολες τεχνικές. Το Ρέικι απαλύνει και συχνά εξαφανίζει τον πόνο. Είναι εντελώς ανώδυνη μέθοδος.

Γιόγκα  Η γιόγκα είναι πρακτική τέχνη, βασισμένη στην τακτική εξάσκηση τεχνικών,αναπνοών και διαλογισμού που καλλιεργούν το σώμα και το νου.  Βοηθά τους ασκητές της να έχουν αρμονία, υγεία, ευεξία, ηρεμία, άφθονη ενέργεια και αυξημένη συνείδηση.  Απώτερος σκοπός είναι η ένωση του σώματος και του νου, ώστε να μπορούμε στην καθημερινότητά μας να λειτουργούμε αρμονικά, ολοκληρωμένα και συνειδητά.

Ρεφλεξολογία  Στην ρεφλεξολογία ο θεραπευτής εφαρμόζει ειδικές πιέσεις και μαλάξεις στα πέλματα κυρίως καθώς επίσης στην ράχη των ποδιών στα χέρια και στα αυτιά.  Κάθε σημείο του σώματος αντανακλά σε αντίστοιχο σημείο του ποδιού.  Οι πιέσεις που ασκούνται στο σώμα δεν είναι επώδυνες.  Μπορoύν να εφαρμοστούν σε ασθενείς ή όχι.