ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ

Παρουσίαση με θέμα: "ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ

2 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Λογιστική
Λογιστική είναι η συστηματική καταγραφή, ανάλυση, και ερμηνεία των χρηματοοικονομικών δεδομένων. Οι κυριότεροι χρηματοοικονομικοί λογαριασμοί μιας επιχείρησης είναι ο μικτός λογαριασμός πωλήσεων, ο λογαριασμός κερδών και ζημιών, ο ισολογισμός, και — στην περί­πτωση μιας μεταποιητικής επιχείρησης — ο λογαριασμός μεταποίησης. Ο μικτός λογαριασμός πωλήσεων δείχνει τα μικτά κέρδη της επιχείρησης. Μικτό κέρδος είναι τα έσοδα μείον το κόστος αγοράς, συναρμολόγησης ή απευθείας παραγωγής των πωλουμένων αγαθών. Ο λογαριασμός κερδών και ζημιών αφαιρεί τις διαχειριστικές και λοιπές δαπάνες από το μικτό κέρδος, και δίνει τα καθαρά κέρδη της επιχείρησης.

3 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Λογιστική
Ο λογαριασμός μεταποίησης είναι ένας διευρυμένος μικτός λογαριασμός πωλήσεων ο οποίος καταγράφει το κόστος μεταποίησης σε διάφορες κατηγορίες: μισθοί μεταποίησης, καταναλωθείσες πρώτες ύλες, ολοκληρωμένες εργασίες που βρίσκονταν σε εξέλιξη, γενικά έξοδα εργοστα­σίου, και απόσβεση μηχανημάτων. Όλα τα στοιχεία που χρησιμοποιού­νται για την κατάρτιση των λογαριασμών αυτών αφορούν τις επίσημες λογιστικές περιόδους και όχι τις χρονικές στιγμές κατά τις οποίες πραγματοποιούνται οι εισπράξεις και οι πληρωμές. Για παράδειγμα, ο λογαριασμός κατανάλωσης φυσικού αερίου για το πρώτο τρίμηνο του έτους καταχωρείται στους λογαριασμούς του πρώτου τριμήνου, ακόμα κι όταν πληρωθεί στα τέλη του καλοκαιριού.

4 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Ισολογισμός
ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Ισολογισμός Είναι κάτι σαν μία φωτογραφία της χρηματοοικονομικής θέσης της επιχείρησης σε μία συγκε­κριμένη χρονική στιγμή. Περιλαμβάνει δύο σκέλη: το ενεργητικό και το παθητικό: Το ενεργη­τικό είναι τα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης (εγκαταστάσεις, απόθεμα, μετρητά στο ταμείο, κλπ.). Το παθητικό δείχνει τα πρόσωπα και τα ιδρύματα στα οποία ανήκουν τα περιου­σιακά στοιχεία ή σε ποιους οφείλονται.

5 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Ισολογισμός
ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Ισολογισμός Συνεπώς το παθητικό περιλαμβάνει το κεφάλαιο του ιδιοκτήτη, τα τραπεζικά δάνεια, τους φόρους πληρωτέους, τους πιστωτές, και τα μερίσματα που οφείλονται στους μετόχους. Στην ουσία το παθητικό είναι οι πηγές των κεφαλαίων που χρησι­μοποιούνται για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων. Συνεπώς, επειδή αυτά τα κεφάλαια έχουν κάποια αντίστοιχη εγγραφή στο σκέλος των περιουσιακών στοιχείων, τα στοιχεία του ενεργητικού αθροιζόμενα πρέπει εξ ορισμού να είναι ίσα με τα στοιχεία του παθητικού. Έτσι προκύπτει και ο όρος "ισολογισμός". Μελετώντας τον ισολογισμό μιας επιχείρησης μπορεί κάποιος να κρίνει αν είναι αξιόλογη και αν είναι φερέγγυα.

6 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Κατηγορίες ενεργητικου
ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Κατηγορίες ενεργητικου Τα πάγια στοιχεία ενεργητικού προορίζονται για μόνιμη χρήση από την επιχείρηση. Οι εγκαταστά­σεις της επιχείρησης είναι ένα προφανές παράδειγμα. Τα στοιχεία αυτά δεν αγοράζονται με σκοπό τη μεταπώληση. Τα στοιχεία αυτά πρέπει να αποσβένονται στη διάρκεια της οικονομικής ζωής τους για να είναι δυνατό να υπολογιστεί η πραγματική αξία της επιχείρησης. Η απόσβεση θεωρείται ως μία πηγή κεφαλαίων επειδή μειώνει τα κέρδη και, συνεπώς, διατηρεί χρήματα μέσα στην επιχείρηση. Τεχνικές απόσβεσης υπάρχουν πολλές, αλλά οι πιο συνήθεις είναι δύο: Η μέθοδος της σταθερής απόσβεσης αποσβένει ένα περιουσιακό στοιχείο με το ίδιο ποσό σε κάθε περίοδο, Η μέθοδος της φθίνουσας απόσβεσης μειώνει ένα προκαθορισμένο ποσοστό της καθαρής αξίας του περιουσιακού στοιχείου στο τέλος κάθε έτους, έτσι που τα περιουσιακά στοιχεία να μην αποσβένονται ποτέ τελείως.

7 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Κατηγορίες ενεργητικου
ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Κατηγορίες ενεργητικου Η φήμη και πελατεία είναι ένα άυλο πάγιο περιουσιακό στοιχείο. Προκύπτει όταν μία επι­χείρηση αγοράστηκε με μία τιμή υψηλότερη από την αξία των περιουσιακών στοιχείων της. Η φήμη και πελατεία αντιπροσωπεύει την αξία της επιχείρησης ως λειτουργούσας μονάδας — το καλό όνομά της, το κύρος της, οι υφιστάμενοι πελάτες και προμηθευτές, οι τεχνικές γνώσεις, το εκπαιδευμένο προσωπικό, οι παραγγελίες που έχει προς εκτέλεση — που δεν σχετίζεται με τα υλικά περιουσιακά στοιχεία της. Μερικά άλλα άυλα πάγια περιουσιακά στοιχεία είναι η κατοχή διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, οι άδειες, τα εμπορικά σήματα, οι εμπορικές συμφωνίες και άλλα παρόμοια δικαιώματα.

8 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Κυκλοφορούν ενεργητικό
ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Κυκλοφορούν ενεργητικό Είναι βραχυπρόθεσμα περιουσιακά στοιχεία (εύκολα ρευστοποιήσιμα) που συνδέονται άμεσα με τη λειτουργία της επιχείρησης. Παραδείγματα αποτελούν τα αποθέματα τελικών προϊόντων που περιμένουν να πωληθούν, οι πρώτες ύλες που περιμένουν να υποστούν επεξεργασία, τα ημιτελή προϊόντα, οι οφειλέτες που οφείλουν χρήματα στην επιχείρηση, και μετρητά χρήματα στο Ταμείο και σε Τράπεζες. Οι τρέχουσες υποχρεώσεις ορίζονται με παρόμοιο τρόπο, αφού είναι υποχρεώσεις που μπορούν να καλυφθούν μέσα στο επόμενο 12μηνο. Τα μεγαλύτερης διάρκειας δάνεια (τραπεζικά δάνεια, ενυπόθηκα δάνεια κλπ.) συνήθως εμφανίζονται ως κάτι το ξεχωριστό. Οι οφειλόμενοι φόροι που πρόκειται να πληρωθούν θεωρούνται βραχυπρόθεσμη υποχρέωση.

9 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Κυκλοφορούν ενεργητικό
ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Κυκλοφορούν ενεργητικό Κεφάλαιο κίνησης είναι το κυκλοφορούν ενεργητικό μείον τις τρέχουσες υποχρεώσεις. Αντι­προσωπεύει τους πόρους που είναι διαθέσιμοι για τη χρηματοδότηση της λειτουργίας της επι­χείρησης. Είναι χρήματα που έχουν δεσμευθεί μέσα στην επιχείρηση και πρέπει να καταβληθεί προσπάθεια να περιοριστούν στο ελάχιστο. Ο λόγος του κυκλοφορούντος ενεργητικού προς τις τρέχουσες υποχρεώσεις ονομάζεται "τιμή γενικής ρευστότητας". Δείχνει το βαθμό της ρευστό­τητας της επιχείρησης, αλλά και πόσες φορές οι τρέχουσες υποχρεώσεις καλύπτονται από το κυκλοφορούν ενεργητικό.

10 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Κυκλοφορούν ενεργητικό
ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Κυκλοφορούν ενεργητικό Ιδανικό ύψος για το λόγο αυτό δεν υπάρχει. Παράγοντες που παίζουν ρόλο στον καθορισμό της "σωστής" αξίας είναι οι εξής: (α) Η έκταση στην οποία οι τρέχουσες υποχρεώσεις συνιστούν βραχυπρόθεσμο δανεισμό. Αν ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός έχει σημαντικό ύψος, ο λόγος κεφαλαίου κίνησης πρέπει να είναι υψηλότερος έτσι ώστε να μπορούν να καλυφθούν γρήγορα τα αιτήματα των πιστωτών για εξόφληση του οφειλομένου σε αυτούς ποσού. (β) Το ύψος του πληθωρισμού. Ένα υψηλό ποσοστό πληθωρισμού θα μειώσει την αγοραστική δύναμη του κεφαλαίου κίνησης, και έτσι η επιχείρηση θα πρέπει ανά πάσα στιγμή να κρατάει περισσότερα μετρητά χρήματα. (γ) Το ύψος του επιτοκίου. Υψηλό επιτόκιο σημαίνει μεγάλα ποσά τόκων και γι' αυτό ο λόγος γενικής ρευστότητας πρέπει να αυξηθεί ανάλογα. (δ) Οι διακυμάνσεις της επιχειρηματικής δραστηριότητας και ο βαθμός αβεβαιότητας που αντιμετωπίζει η επιχείρηση. Το επικίνδυνο περιβάλλον απαιτεί υψηλότερο λόγο γενικής ρευστότητας.

11 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Κυκλοφορούν ενεργητικό
ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Κυκλοφορούν ενεργητικό Επειδή ένα μέρος του κυκλοφορούντος ενεργητικού χρειάζεται περισσότερο χρόνο από κάποια άλλα για να ρευστοποιηθεί, είναι προτιμότερο να έχει η επιχείρηση ένα λόγο ο οποίος να μετράει την ικανότητά της να τακτοποιεί άμεσα τις τρέχουσες υποχρεώσεις της. Αυτό γίνεται με το δείκτη άμεσης ρευστότητας (που ονομάζεται και "δείκτης ρευστότητας"). Ο δείκτης αυτός ενσωματώνει εκείνα μόνο τα στοιχεία του κυκλοφορούντος ενεργητικού τα οποία μπορούν άμεσα να μετατραπούν σε αγοραστική δύναμη.

12 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Κυκλοφορούν ενεργητικό
ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Κυκλοφορούν ενεργητικό Γι' αυτό τα αποθέματα πρώτων υλών και τα ημιτελή προϊόντα που χρειάζονται κάποιο διάστημα για να μετατραπούν σε μετρητά χρήματα, δε λαμβά­νονται υπόψη. Ο δείκτης ρευστότητας λαμβάνει υπόψη του τους "οφειλέτες", αφού γίνεται η αισιόδοξη υπόθεση ότι όλοι οι οφειλέτες θα τακτοποιήσουν έγκαιρα τις οφειλές τους. Η αξία του δείκτη ρευστότητας πρέπει να είναι ίση με τη μονάδα, γεγονός που σημαίνει ότι οι τρέχουσες υποχρεώσεις καλύπτονται πλήρως. Οι αξίες που υπερβαίνουν τη μονάδα δεν είναι επιθυμητές, επειδή τα πλεονάζοντα ρευστά κεφάλαια πρέπει πάντοτε να επενδύονται σε εναλλακτικές και αποδοτικές χρήσεις.

13 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Χρηματοοικονομική διαχείριση
ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Χρηματοοικονομική διαχείριση Το μάνατζμεντ των χρηματοοικονομικών πόρων μιας εταιρείας ονομάζεται μερικές φορές και χρηματοοικονομική διαχείριση και μεταξύ άλλων περιλαμβάνει: Ελαχιστοποίηση του κεφαλαίου κίνησης μέσω άμεσης είσπραξης των οφειλών, με σωστή χρήση της μεθόδου χορήγησης έκπτωσης για άμεση πληρωμή, κλπ. Επένδυση των βραχυπρόθεσμων διαθεσίμων σε τοποθετήσεις με την υψηλότερη απόδοση Διαχείριση των κινδύνων των συναλλαγματικών ισοτιμιών.

14 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Χρηματοοικονομική διαχείριση
ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Χρηματοοικονομική διαχείριση Το μάνατζμεντ των χρηματοοικονομικών πόρων μιας εταιρείας ονομάζεται μερικές φορές και χρηματοοικονομική διαχείριση και μεταξύ άλλων περιλαμβάνει: Ελαχιστοποίηση του κόστους δανεισμού μέσω πρόβλεψης των ταμειακών ροών, με χρήση συμβάσεων για πώληση προϊόντων στο μέλλον, με επιλογή των καλύτερων μέσων δανεισμού, κλπ. Ελαχιστοποίηση του τραπεζικού κόστους. Αυτό πιθανόν να αφορά την περιοδική ανάλυση του κόστους και του οφέλους διαφόρων τραπεζικών υπηρεσιών, επανεξέταση της ποιότητας των τραπεζικών υπηρεσιών, και επιλεκτική χρησιμοποίηση της πρόσκλησης για επαναδιαπραγμάτευση των όρων με τους οποίους η εταιρεία συνεργάζεται με κάποια Τράπεζα.

15 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Διοικητική λογιστική
Η διοικητική λογιστική αφορά περισσότερο τις λογιστικές πληροφορίες που απαιτούνται για τη λήψη αποφάσεων από μία επιχείρηση παρά την τήρηση των χρηματοοικονομικών λογαριασμών. Συγκεκριμένα περιλαμβάνει: Το σχεδιασμό και τη λειτουργία συστημάτων πληροφοριών διοίκησης, Το σχεδιασμό και τον έλεγχο προϋπολογισμών, Την επεξεργασία δεδομένων, Την κοστολόγηση και τον έλεγχο του κόστους, Την αξιολόγηση επενδύσεων, Την ανάλυση του νεκρού σημείου.

16 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Μέτρηση του κόστους
Το κόστος χωρίζεται σε δύο κατηγορίες: στο άμεσο κόστος και στα γενικά έξοδα. Το άμεσο κόστος είναι το κόστος των υλικών, της εργασίας, και άλλες άμεσες δαπάνες. Γενικά έξοδα είναι το κόστος που δεν αποδίδεται σε συγκεκριμένα προϊόντα. Τα γενικά έξοδα αφορούν τη διατήρη­ση του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο πραγματοποιείται η παραγωγή. Παραδείγματα αποτελούν η συντήρηση των κτιρίων, τα ενοίκια των γραφείων, οι δαπάνες φωτισμού και θέρμανσης, οι δαπάνες γραμματειακής και διαχειριστικής υποστήριξης, τα έξοδα καθαριότητας, κλπ.

17 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Μέτρηση του κόστους
Σε αντί­θεση προς τα περισσότερα είδη αμέσου κόστους, τα γενικά έξοδα συνήθως δεν παρουσιάζουν διακυμάνσεις ανάλογα με τον όγκο της παραγωγής, παρόλο που στην πράξη η κατάταξη συγκε­κριμένων εξόδων στην κατηγορία των σταθερών ή των μεταβλητών εξόδων μπορεί να είναι δύσκολη. Τα ενοίκια είναι σαφές ότι είναι σταθερά έξοδα, το ηλεκτρικό που χρησιμοποιείται για να λειτουργήσει ένα μηχάνημα είναι μεταβλητό έξοδο, αλλά το ηλεκτρικό που χρησιμοποιεί­ται για το φωτισμό των εγκαταστάσεων της επιχείρησης που είναι αναμμένο για περισσότερες ώρες όταν υπάρχει πολλή δουλειά, είναι σε ένα βαθμό σταθερό και σε ένα βαθμό μεταβλητό έξοδο. Το σύνολο του αμέσου κόστους για υλικά, εργασία, και λοιπές δαπάνες ονομάζεται μερι­κές φορές αρχικό κόστος προϊόντος. Γι' αυτό το τελικό κόστος παραγωγής περιλαμβάνει το άμεσο κόστος και τα γενικά έξοδα.

18 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Μέτρηση του κόστους
Όλες οι μορφές αμέσου κόστους αποδίδο­νται εύκολα στα αντίστοιχα κέντρα κόστους. Ωστόσο, αυτό δεν μπορεί να γίνει με τα γενικά έξοδα. Είναι δύσκολο να αποφασίσει κάποιος πώς να κατανείμει τα γενικά έξοδα, ενώ η τροπο­ποίηση των κριτηρίων που χρησιμοποιούνται μπορεί να αλλάξει θεαματικά το εκτιμώμενο κό­στος (και συνεπώς την τιμή) ενός συγκεκριμένου προϊόντος.  Ο όρος "κοστολόγηση" χρησιμοποιείται για την πρόβλεψη, τη μέτρηση και την κατάταξη του κόστους σε κάποια κατηγορία, καθώς και για την κατανομή του κόστους κατά προϊόν ή δραστηριότητα. Η πρόβλεψη του κόστους με βάση προκαθορισμένους κανόνες είναι γνωστή με τον όρο "πρότυπη κοστολόγηση".

19 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Οριακό κόστος
Το οριακό κόστος ενός προϊόντος είναι το επιπλέον κόστος για την παραγωγή μίας επιπλέον μονάδας του προϊόντος. Η διαφορά ανάμεσα στην τιμή πώλησης ενός προϊόντος και το οριακό κόστος του ονομάζεται συνεισφορά, και δείχνει σε ποιο βαθμό συμβάλλει η επιπλέον μονάδα προϊόντος στην κάλυψη των γενικών εξόδων της επιχείρησης. Καθώς αυξάνεται η παραγωγή, το σύνολο της συνεισφοράς από τις οριακές μονάδες θα εξισωθεί τελικά με το συνολικό ποσό των γενικών εξόδων. Το νεκρό σημείο είναι το ύψος παραγωγής στο οποίο έχει απορροφηθεί το σύνολο των σταθερώ εξόδων.

20 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Οριακό κόστος
Στην παρακάτω εικόνα παρουσιάζεται ένα αντιπροσωπευτικό διάγραμμα για το νεκρό σημείο.

21 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Οριακό κόστος
Όταν η παραγωγή είναι ίση με το μηδέν, το μεταβλητό κόστος είναι μηδέν. Το συνολικό κόστος αποτελείται από το σταθερό κόστος συν το μεταβλητό κόστος όπως φαίνεται στην εικόνα. Το νεκρό σημείο βρίσκεται εκεί όπου η καμπύλη του συνολικού κόστους τέμνει την καμπύλη εσόδων από πωλήσεις. Η καμπύλη εσόδων έχει σταθερή κλίση επειδή στο συγκεκριμένο παράδειγμα υποθέτουμε μία ενιαία τιμή πώλησης.

22 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Οριακό κόστος
Η αρχή αυτή αλλάζει αν η καμπύλη συνολικού κόστους και η καμπύλη συνολικών εσόδων δεν είναι ευθείες γραμμές. Αυτό συμβαίνει όταν αποσύρουμε την υπόθεση ότι το μεταβλητό κόστος είναι ίδιο για κάθε παραγομένη μονάδα. Σε υψηλότερα επίπεδα παραγωγής υπάρχει ενδεχόμενο να εμφανιστούν οικονομίες κλίμακας, γεγονός που δίνει τη δυνατότητα να μειωθεί το κατά μονάδα μεταβλητό κόστος. Σε αυτήν την περίπτωση η καμπύλη του συνολικού κόστους θα δείχνει φθίνον οριακό κόστος. Ομοίως, υψηλές πωλήσεις μπορεί να επιτευχθούν μόνο σε μειούμενες κατά μονάδα τιμές πώλησης, και έτσι η γραμμή των συνολικών εσόδων θα γίνει πραγματικά καμπύλη.

23 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Αξιολόγηση επενδύσεων
Είναι η εκτίμηση της αποδοτικότητας προγραμμάτων που απαιτούν τη διάθεση κεφαλαίων για να μπορεί να αποφασίσει μία επιχείρηση τι τη συμφέρει περισσότερο. Οι κυριότερες μέθοδοι αξιο­λόγησης επενδύσεων είναι οι εξής: Υπολογισμός της καθαρής παρούσας αξίας Εσωτερικός βαθμός απόδοσης επένδυσης Υπολογισμός της περιόδου αποπληρωμής Υπολογισμός των μέσων ποσοστών προσδοκωμένης απόδοσης για επενδύσεις για μία προκαθορισμένη χρονική περίοδο

24 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Αξιολόγηση επενδύσεων
Υπολογισμός της καθαρής παρούσας αξίας Στην προκειμένη περίπτωση ο αναλυτής υπολογίζει το χρηματικό ποσό που θα χρειαστεί να τοποθετηθεί σήμερα σε επενδυτικό πρόγραμμα με το καλύτερο διαθέσιμο επιτόκιο για να δη­μιουργηθεί μία σωρευτική απόδοση ανάλογη με τα προσδοκώμενα κέρδη από μία φυσική (χει­ροπιαστή) επένδυση, όπως ένα μηχάνημα. Αν αυτό το ποσό είναι μικρότερο από το κόστος (π.χ.) του μηχανήματος, τότε αυτό δε θα αγοραστεί.

25 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Αξιολόγηση επενδύσεων
Εσωτερικός βαθμός απόδοσης επένδυσης Πρόκειται για τον υπολογισμό του βαθμού απόδοσης ενός περιουσιακού στοιχείου (με τη μορφή κερδών που αναμένεται να φέρει) και τη σύγκρισή του με εξωτερικά επιτόκια, συνήθως τα τρέ­χοντα επιτόκια χρηματοδότησης. Αν η εκτιμώμενη απόδοση υπερβαίνει το πραγματικό επιτόκιο της αγοράς, τότε είναι προτιμότερο να επενδυθούν χρήματα για το μηχάνημα, επειδή θα αποφέρει υψηλότερη απόδοση από ό,τι αν επενδυθεί το ίδιο χρηματικό ποσό σε μία τοκοφόρο κατάθεση. Δυστυχώς, η μέθοδος του εσωτερικού βαθμού απόδοσης οδηγεί μερικές φορές σε αποτελέ­σματα που προκαλούν σύγχυση ή δεν είναι σωστά. Τα σφάλματα μπορούν να διορθωθούν με προσαρμογές, αλλά οι υπολογισμοί γίνονται περίπλοκοι.

26 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Αξιολόγηση επενδύσεων
Υπολογισμός της περιόδου αποπληρωμής Σε αυτήν την περίπτωση οι υποψήφιες επενδύσεις ιεραρχούνται με βάση τη χρονική περίοδο που απαιτείται για να καλυφθεί το κόστος του κεφαλαίου, ενώ στη συνέχεια εφαρμόζεται ο κατάλλη­λος κανόνας λήψης απόφασης (π.χ. "αποδεχόμαστε όλες τις επενδύσεις που καλύπτουν το αρχικό κόστος τους μέσα σε μία τριετία"). Οι κίνδυνοι ελαχιστοποιούνται, επειδή απορρίπτονται οι επενδύσεις με μεγαλύτερη χρονική διάρκεια, και οι οποίες εκθέτουν σε κίνδυνο για μεγάλες χρονικές περιόδους. Η μέθοδος της περιόδου αποπληρωμής αναγνωρίζει ότι οι πετυχημένες επενδύσεις θα πα­ρακινήσουν και τους ανταγωνιστές να ακολουθήσουν ανάλογη συμπεριφορά. Επίσης, η γρήγορη κάλυψη των πρώτων εξόδων δίνει στις επιχειρήσεις τη δυνατότητα να μην ζητήσουν χρηματο­δότηση από εξωτερικές πηγές.

27 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Αξιολόγηση επενδύσεων
Υπολογισμός της περιόδου αποπληρωμής Τα μειονεκτήματα αυτής της μεθόδου είναι τα εξής: (α) Οι πιο μακρόπνοες επενδύσεις με μικρή απόδοση στα πρώτα χρόνια απορρίπτονται ακόμα κι αν θα μπορούσαν να είναι αξιόλογες από οικονομική άποψη. (β) Οι επενδύσεις με μικρή ετήσια απόδοση κατά κανόνα εγκυμονούν λιγότερους κινδύνους από ό,τι οι επενδύσεις κεφαλαίου με υψηλή προσδοκωμένη απόδοση. Έτσι, κατά ένα παράδοξο τρόπο η επιχείρηση μπορεί να ενθαρρυνθεί να αναλαμβάνει μεγαλύτερους και όχι μικρότε­ρους κινδύνους.

28 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Αξιολόγηση επενδύσεων
Υπολογισμός των μέσων ποσοστών προσδοκωμένης απόδοσης για επενδύσεις για μία προκαθορισμένη χρονική περίοδο (π.χ. τρία χρόνια) Επιλέγονται οι επενδύσεις με την υψηλότερη μέση προσδοκωμένη απόδοση. Η μέθοδος όμως αυτή παρουσιάζει τις εξής δυσκολίες: (α) Υποτίθεται ότι μία μέση απόδοση, π.χ., ίση με 25% μέσα σε μία πενταετία είναι προτιμότερη από μία άλλη που έχει απόδοση 15% για μία δωδεκαετία, παρόλο που στην πράξη αυτό δε συμβαίνει πάντα. Πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη οι κίνδυνοι που συνδέονται με τις επενδύσεις που πρόκειται να γίνουν. (β) Η μέθοδος αυτή δεν λαμβάνει υπόψη της το γεγονός ότι μία επένδυση που έχει γρήγορη και μεγάλη απόδοση, ενώ στη συνέχεια τα έσοδα είναι χαμηλότερα, θα αποδώσει άμεσο εισό­δημα που μπορεί να επανεπενδυθεί γρήγορα, ακόμα κι αν η εκτιμώμενη μέση απόδοση για μία μεγαλύτερης διάρκειας περίοδο είναι χαμηλή.

29 ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ Χρηματοοικονομικοί δείκτες
ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ Χρηματοοικονομικοί δείκτες Απόδοση επενδεδυμένου κεφαλαίου Το μικτό επενδεδυμένο κεφάλαιο είναι τα πάγια περιουσιακά στοιχεία συν το κυκλοφορούν ενεργητικό. Το καθαρό επενδεδυμένο κεφάλαιο αποτελείται από τα πάγια περιουσιακά στοιχεία συν το κυκλοφορούν ενεργητικό μείον τις τρέχουσες υποχρεώσεις. Το επενδεδυμένο κεφάλαιο των ιδιοκτητών της επιχείρησης είναι το καθαρό επενδεδυμένο κεφάλαιο μείον τα μακροπρόθε­σμα δάνεια που οφείλει η επιχείρηση.

30 ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ Χρηματοοικονομικοί δείκτες
ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ Χρηματοοικονομικοί δείκτες Απόδοση επενδεδυμένου κεφαλαίου: Προβλήματα ανακύπτουν κατά τη μέτρηση της αξίας των περιουσιακών στοιχείων (π.χ. εκτιμήσεις κόστους ή εκτιμήσεις της αγοράς) και κατά την επιλογή των περιουσιακών στοιχείων που θα ληφθούν υπόψη στους υπολογισμούς. Για παράδειγμα, μερικές επιχειρήσεις θεωρούν ότι τα διαθέσιμα και άλλα αδρανή περιουσιακά στοιχεία δεν παίζουν κανένα ρόλο κατά την αξιολόγηση της απόδοσης, επειδή τα αδρανή περιουσιακά στοι­χεία δεν εμπλέκονται στη δημιουργία κέρδους. Πώς πρέπει να χειριστούμε τη φήμη και την πελατεία; Περισσότερα προβλήματα ανακύπτουν κατά τον ορισμό του κέρδους. Τα κέρδη που αποθεματοποιεί η επιχείρηση με σκοπό να τα επενδύσει στο μέλλον μπορούν να θεωρηθούν ως μη διανεμηθέν κέρδος ή ως ενεργό περιουσιακό στοιχείο που χρησιμοποιείται για τη δημιουργία περισσότερων εσόδων.

31 ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ Χρηματοοικονομικοί δείκτες
ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ Χρηματοοικονομικοί δείκτες Η απόδοση επενδεδυμένου κεφαλαίου είναι ένα γενικό μέτρο της αποτελεσματικότητας και, ως εκ τούτου, χρησιμοποιείται συνήθως για τη σύγκριση επιχειρήσεων και κλάδων. Συχνά ο δείκτης αυτός έχει τιμή χαμηλότερη από τη μέση για κάποιες επιχειρήσεις με χαμηλό κίνδυνο που ανήκουν σε σταθερούς κλάδους. Κέρδη ανά μετοχή: Είναι τα ετήσια μετά τη φορολόγηση κέρδη διαιρεμένα με το συνολικό αριθμό μιας συγκεκρι­μένης κατηγορίας μετοχών της εταιρείας.

32 ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ Χρηματοοικονομικοί δείκτες
ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ Χρηματοοικονομικοί δείκτες Ο δείκτης τιμής προς κέρδη Διαιρώντας την αγοραία τιμή μιας μετοχής με τα κέρδη ανά μετοχή παίρνουμε το "δείκτη τιμής προς κέρδη" ο οποίος δείχνει πόσα χρόνια θα χρειαστεί ένας επενδυτής για να καλύψει το κεφάλαιο που διέθεσε, αν τα τρέχοντα κέρδη συνεχίσουν και αν όλα αυτά τα κέρδη καταβληθούν ως μερίσματα. Πρέπει να σημειώσουμε και τα παρακάτω όταν επιχειρούμε να ερμηνεύσουμε τους δείκτες τιμής προς κέρδη: (α) Οι κερδοφόρες και γρήγορα αναπτυσσόμενες εταιρείες που επανεπενδύουν το μεγαλύτερο μέρος των κερδών τους σε νέες επενδύσεις παρουσιάζουν χαμηλά δηλωθέντα κέρδη, αλλά οι επενδυτές μπορεί να τις "αποτιμήσουν" υψηλότερα. Γι' αυτό και η τιμή της μετοχής και ο δείκτης τιμής προς κέρδη μιας τέτοιας εταιρείας θα είναι υψηλός. (β) Τα δηλωθέντα κέρδη μπορεί να επηρεαστούν από έκτακτα έσοδα, από πώληση κεφαλαιου­χικών περιουσιακών στοιχείων, κλπ. και έτσι να δοθεί μία παραπλανητική εικόνα για τη δύναμη της επιχείρησης. (γ) Ο δείκτης τιμής προς κέρδη (Ρ/Ε) μιας εταιρείας μπορεί να μεταβληθεί θεαματικά εξαιτίας φημών περί πρότασης για εξαγορά της εταιρείας, ακόμα και αν η λειτουργική δυναμικότητα της επιχείρησης δε μεταβλήθηκε.

33 ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ Χρηματοοικονομικοί δείκτες
ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ Χρηματοοικονομικοί δείκτες Μερισματική απόδοση Η μερισματική απόδοση για κάποιο επενδυτή δίνεται με το δείκτη μέρισμα ανά μετοχή προς αγοραία τιμή μετοχής. Ποσοστό διανεμομένων κερδών Ο λόγος των κερδών ανά μετοχή προς μέρισμα ανά μετοχή δείχνει το βαθμό στον οποίο η επιχείρηση διανέμει τα κέρδη της στους μετόχους με τη μορφή μερισμάτων, αντί να τα παρακρα­τεί ως αποθεματικά. Είσπραξη απαιτήσεων Ο δείκτης (αξία απαιτήσεων / ετήσιες πωλήσεις ) x 12 δείχνει το διάστημα (σε ημερολογιακούς μήνες) που κατά μέσο όρο απαιτείται για την είσπραξη των απαιτήσεων.

34 ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ Χρηματοοικονομικοί δείκτες
ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ Χρηματοοικονομικοί δείκτες Διάφοροι χρηματοοικονομικοί δείκτες (α) Ο δείκτης επισφαλών απαιτήσεων προς πωλήσεις. Ο δείκτης αυτός δείχνει το μέγεθος του κινδύνου που συνεπάγεται η πώληση με πίστωση. (β) Ο δείκτης επενδεδυμένου κεφαλαίου προς τα πάγια περιουσιακά στοιχεία. Ο δείκτης αυτός δείχνει το βαθμό στον οποίο είναι διαθέσιμα για ρευστοποίηση το εργοστάσιο, τα μηχανή­ματα, οι εγκαταστάσεις και τα οχήματα για την εξόφληση εκκρεμών υποχρεώσεων. Η υψηλή τιμή του δείκτη αυτού σημαίνει ότι είναι ελάχιστα τα περιουσιακά στοιχεία που μπορούν να πουληθούν σε περίπτωση εκκαθάρισης της εταιρείας. (γ) Ο δείκτης καθαρής θέσης προς υποχρεώσεις. Η καθαρή θέση είναι το ποσό του μετοχικού κεφαλαίου συν όλα τα χρηματοοικονομικά αποθεματικά που ανήκουν στους μετόχους. Γι' αυτό ο δείκτης αυτός δείχνει τις απαιτήσεις των μετόχων ως ποσοστό των απαιτήσεων των ατόμων που έχουν στα χέρια τους ομόλογα της εταιρείας και των άλλων πιστωτών.

35 ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ Χρηματοοικονομικοί δείκτες
ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ Χρηματοοικονομικοί δείκτες Αποθεματοποίηση Η μεγάλης έκτασης αποθεματοποίηση αποκαλύπτεται από το "δείκτη κυκλοφορίας μέσου απο­θέματος": κόστος πωλήσεων / μέσο ύψος αποθέματος όπου το κόστος πωλήσεων είναι η αξία του αρχικού αποθέματος συν οι αγορές αποθέματος στη διάρκεια μιας λογιστικής περιόδου μείον το ύψος του αποθέματος κατά το κλείσιμο της. Ο δείκτης αυτός δείχνει την ταχύτητα με την οποία κινείται το απόθεμα. Αν, για παράδειγμα, η λογιστική περίοδος είναι ένα έτος και ο δείκτης είναι ίσος με 2, τότε κατά μέσο όρο μία μονάδα αποθέματος διατηρείται για έξι μήνες. Όταν η τιμή του δείκτη είναι μικρότερη από 2 σημαίνει ότι το απόθεμα διατηρείται περισσότερο από έξι μήνες και αντίστροφα. Υψηλό δείκτη παρουσιάζουν οι επιχειρήσεις που έχουν μη κανονική αγοραία ζήτηση, όπου οι ξαφνικές αλλαγές στις προτι­μήσεις μπορούν να οδηγήσουν σε υψηλές, απροσδόκητες πωλήσεις.

36 ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση
Από τη στιγμή που μία επιχείρηση αγοράζει πρώτες ύλες, προσλαμβάνει προσωπικό, νοικιάζει μηχανήματα, κλπ. μέχρι τη στιγμή που θα πωλήσει τα τελικά προϊόντα της μεσολαβεί κάποιο χρονικό διάστημα. Για να γεφυρωθεί αυτό το χάσμα χρειάζεται χρηματοδότηση. Κατά κανόνα, η πηγή χρηματοδότησης μιας επιχείρησης πρέπει να έχει σχέση με το σκοπό για τον οποίο προ­ορίζεται. Η βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση πρέπει να χρησιμοποιείται για να γεφυρώσει βρα­χυπρόθεσμα ελλείμματα. Η μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση πρέπει να χρησιμοποιείται για την αγορά κεφαλαιουχικών περιουσιακών στοιχείων με μεγάλη διάρκεια ζωής.

37 ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση
Έτσι, για παράδειγμα, ένα μηχάνημα που αναμένεται ότι θα "ζήσει" έξι χρόνια πρέπει να αγοραστεί με ένα εξαετές δάνειο (στο διάστημα αυτό το μηχάνημα θα δημιουργεί τα κέρδη που απαιτούνται για την κάλυψη των δόσεων αποπληρωμής του δανείου). Ένα περιουσιακό στοιχείο με δεκαετή διάρκεια ζωής πρέπει να αγοραστεί με ένα δάνειο δεκαετούς διάρκειας, κλπ. Αυτό θα εξισορροπήσει τις εκροές μετρητών της εταιρείας για τις τοκοχρεωλυτικές δόσεις που πρέπει να δίνει με τα κέρδη που δημιουργούνται στο ίδιο διάστημα από το περιουσιακό στοιχείο που αγόρασε.

38 ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Kυριότερες πηγές βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης
Υπεραναλήψεις Δάνεια με σταθερούς όρους Χρηματοδοτική μίσθωση (leasing) Ανάληψη απαιτήσεων τρίτων και προεξόφληση τιμολογίων Εμπορική πίστωση Εγγύηση για δάνειο

39 ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Υπεραναλήψεις
Το επιτόκιο για τις υπεραναλήψεις είναι χαμηλότερο από το επιτόκιο για μεγαλύτερης αλλά σταθερής διάρκειας δάνεια (αφού τα χρήματα της Τράπεζας είναι εκτεθειμένα σε κίνδυνο για μικρό χρονικό διάστημα), και ο τόκος υπολογίζεται στο ημερήσιο υπόλοιπο οφειλής. Η υπερανάληψη μπορεί να αποπληρωθεί όποτε το επιθυμεί η επιχείρηση και αυτόματα παύει να οφείλει τόκους. Γι' αυτό οι υπεραναλήψεις είναι η ιδανική λύση για τη χρηματοδότηση αυξήσεων του κεφαλαίου κίνησης (π.χ. για επέκταση των πιστώσεων στους πελάτες, για αύξηση των αποθεμά­των ετοίμων προϊόντων) επειδή τέτοιου είδους συναλλαγές δημιουργούν γρήγορα τις αποδόσεις που απαιτούνται για την αποπληρωμή του οφειλόμενου ποσού του δανείου.

40 ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Υπεραναλήψεις
Μερικά από τα προβλήματα που παρουσιάζουν οι υπεραναλήψεις είναι τα εξής: (α) Τα επιτόκια μπορεί να αυξηθούν θεαματικά και απροσδόκητα εξαιτίας μιας αντιπληθωριστι­κής πολιτικής της κυβέρνησης. (β) Στην ουσία το ποσό της υπερανάληψης είναι άμεσα απαιτητό. (γ) Το χαμηλό κόστος και η ευελιξία των υπεραναλήψεων δελεάζουν πολλές επιχειρήσεις να τις χρησιμοποιήσουν (με άστοχο τρόπο) για να αγοράσουν σημαντικά κεφαλαιουχικά περιου­σιακά στοιχεία, δημιουργώντας έτσι μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις που χρηματοδοτούνται με βραχυπρόθεσμο δανεισμό και οι οποίες μπορεί να χρειαστεί να αποπληρωθούν γρήγορα.

41 ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Δάνεια με σταθερούς όρους
Στην περίπτωση ενός δανείου με σταθερούς όρους, η επιχείρηση συμφωνεί να δανειστεί ένα προκαθορισμένο ποσό για μία συγκεκριμένη περίοδο με σταθερό επιτόκιο. Συνήθως ο δανειστής θέτει ένα όρο στη συμφωνία, να μη δανειστεί η εταιρεία από άλλα ιδρύματα. Αυτό το κάνει για να αποφευχθούν περιπλοκές σχετικά με τα περιουσιακά στοιχεία που λαμβάνονται ως εγγύηση για το κάθε δάνειο. Συχνά στα δάνεια υπάρχουν συμφωνίες σχετικά με το επιτόκιο. Επίσης πολλά δάνεια προσφέρουν "περίοδο χάριτος" στη διάρκεια της οποίας (την πρώτη διετία ή τριετία από τη λήψη του δανείου) η δανειζόμενη εταιρεία πληρώνει μόνο τόκους.

42 ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Δάνεια με σταθερούς όρους
Μερικά άλλα χαρακτηριστικά των δανείων με σταθερούς όρους είναι τα εξής: (α) Οι δανειστές συνήθως ζητούν εξασφάλιση για τα δάνεια αυτά έναντι υλικών περιουσιακών στοιχείων, μεταξύ των οποίων είναι η προσωπική περιουσία του δανειζομένου, αν η επιχεί­ρηση δε διαθέτει επαρκή περιουσιακά στοιχεία. (β) Επειδή το δάνειο δίνεται για ένα σταθερό χρονικό διάστημα, δεν επιτρέπεται η οικειοθελής αποπληρωμή του, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της υπερανάληψης. Συνήθως όμως τα δάνεια αυτά μπορούν να αποπληρωθούν νωρίτερα από τη λήξη τους χωρίς την επιβολή ποινής, αν το επιθυμεί ο δανειζόμενος, αλλά υπό την προϋπόθεση ότι το δέχεται ο δανειστής. (γ) Η Τράπεζα που χορηγεί το δάνειο δικαιούται κάποιο ποσό για έξοδα.

43 ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Δάνεια με σταθερούς όρους
Τα πλεονεκτήματα των δανείων με σταθερούς όρους είναι τα εξής: (α) Η πρόβλεψη της ταμειακής ροής της δανειζόμενης επιχείρησης γίνεται πιο εύκολη. Ο δανειζόμενος γνωρίζει επακριβώς το επιτόκιο και τις δόσεις που απαιτούνται για την απο­πληρωμή και πότε πρέπει να καταβάλλονται. (β) Υπάρχει έντονος ανταγωνισμός μεταξύ των διαφόρων Τραπεζών που χορηγούν δάνεια με σταθερούς όρους, γεγονός που οδηγεί σε μεγαλύτερο αριθμό επιλογών για τον καταναλωτή σε σχέση με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά των δανείων που μπορεί να πάρει.

44 ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Δάνεια με σταθερούς όρους
Τα πλεονεκτήματα των δανείων με σταθερούς όρους είναι τα εξής: (γ) Τα δάνεια αυτά μπορούν να χορηγηθούν για συγκεκριμένα προγράμματα, γι' αυτό και μερι­κές φορές τα περιουσιακά στοιχεία που αποκτώνται με τα χρήματα του δανείου μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εγγύηση για το δάνειο. Σε αυτήν την περίπτωση ο δανειστής δεν υποθηκεύει το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης. (δ) Τα δάνεια μπορούν να συνδεθούν με τους συγκεκριμένους σκοπούς για τους οποίους χορη­γούνται. Έτσι, ένα πενταετές δάνειο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αγορά ενός στοιχείου που έχει προσδοκωμένη ζωή πέντε χρόνια. Ένα δάνειο μικρότερης διάρκειας μπορεί να ληφθεί για τη χρηματοδότηση μιας αύξησης του κεφαλαίου κίνησης που απαιτείται για ένα αυτο-εξυπηρετούμενο έργο, και ούτω καθεξής.

45 ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Δάνεια με σταθερούς όρους
Τα προβλήματα με τα δάνεια σταθερών όρων είναι ότι το επιτόκιο θα είναι υψηλότερο από εκείνο που ισχύει για τις υπεραναλήψεις (γεγονός που δείχνει ότι τα χρήματα της Τράπεζας εκτίθεται σε κίνδυνο για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα), καθώς και το γεγονός ότι τα έξοδα που κρατάει ο δανειστής μπορούν να φτάσουν μέχρι και το 1% της αξίας του δανείου (μετά από διαπραγματεύσεις και με δεδομένο κάποιο ανώτατο ύψος).

46 ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Δάνεια με σταθερούς όρους
Όσο περισσότερα χρήματα επιθυμεί η επιχείρηση να δανειστεί, τόσο περισσότερες θα είναι οι πληροφορίες που θα πρέπει να δώσει στον δανειστή. Κανονικά χρειάζεται ένας αναλυτικός ισολογισμός και μία εκτίμηση της ταμειακής ροής της επιχείρησης, καθώς και ένα επιχειρησια­κό σχέδιο, αλλά για μεγάλα ποσά απαιτούνται στοιχεία διαχει­ριστικού ελέγχου σε τακτά (ενδεχομένως κάθε μήνα) διαστήματα όπου θα φαίνεται η πρόοδος των εργασιών της επιχείρησης. Επιπλέον, η Τράπεζα μπορεί να θέσει ως όρο τα κέρδη που θα παρα­μένουν στην επιχείρηση αφού οι ιδιοκτήτες πάρουν κάποια ποσά για τον εαυτό τους να υπερβαί­νουν κατά μία συγκεκριμένη ελάχιστη αναλογία (π.χ. δύο προς ένα) το ετήσιο ποσό τόκων που πρέπει να καταβάλλεται.

47 ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Χρηματοδοτική μίσθωση (leasing)
Παρόλο που δεν αποτελεί άμεση πηγή χρηματοδότησης, η χρηματοδοτική μίσθωση παρέχει μία εναλλακτική λύση για μεσοπρόθεσμο δανεισμό αφού απελευθερώνει κεφάλαια τα οποία κάτω από άλλες συνθήκες θα χρησιμοποιούνταν για την αγορά κεφαλαιουχικών αγαθών. Το ύψος των ενοικίων είναι προκαθορισμένο και δεν αλλάζει ανάλογα με το επιτόκιο. Κατά συνέπεια, μια επιχείρηση μπορεί να μισθώνει σύγχρονο εξοπλισμό, επειδή δεν υπάρχει κανένας πειρασμός για να συνεχίσει να χρησιμοποιεί παρωχημένα μηχανήματα από φόβο να δαπανήσει μεγάλα ποσά για κεφαλαιουχικά αγαθά.

48 ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Χρηματοδοτική μίσθωση (leasing)
Με τη "λειτουργική μίσθωση" η εκμισθώτρια εταιρεία προσδοκά να διαθέσει διαδοχικά προς μίσθωση το ίδιο μηχάνημα σε πολλούς πελάτες, ενώ είναι η ίδια υπεύθυνη για τη συντήρηση και την αποκατάσταση των βλαβών του. Στην περίπτωση της χρηματοδοτικής μίσθωσης, το παραχωρούμενο προς ενοικίαση είδος χρησιμοποιείται από μία μόνο επιχείρηση μέχρι τη λήξη της ωφέλιμης ζωής του. Γι' αυτό το κεφαλαιουχικό του κόστος συν το κέρδος της εταιρείας που το εκμισθώνει καταβάλλονται από τον μισθωτή σε ισόποσες δόσεις, ενώ ο μισθωτής είναι υπεύθυνος για την αποκατάσταση των όποιων βλαβών παρουσιαστούν.

49 ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Χρηματοδοτική μίσθωση (leasing)
Τα πλεονεκτήματα της χρηματοδοτικής μίσθωσης είναι τα εξής: (α) Δε χρειάζεται να δοθούν εγγυήσεις στην εκμισθώτρια εταιρεία (όπως συνήθως συμβαίνει με ένα δάνειο). (β) Το συνολικό κόστος της μίσθωσης μπορεί να είναι χαμηλότερο από ό,τι αν ο μισθωτής δανειζόταν χρήματα και κατέβαλε τους σχετικούς τόκους για να αγοράσει το μηχάνημα. (γ) Δεν επηρεάζεται ο δείκτης φερεγγυότητας. Η χρηματοδοτική μίσθωση σε σχέση με την αγορά είναι μία ελκυστική πρόταση για μία επιχείρηση που σημειώνει ζημίες ή αποκομίζει μικρά κέρδη, αφού μία τέτοια επιχείρηση δεν μπορεί να κάνει τις σχετικές αποσβέσεις. Η απόσβεση μειώνει την αξία των κερδών της επιχείρησης, όπως αυτή παρουσιάζεται στα βιβλία, και συνεπώς και τις φορολογικές υποχρεώσεις της. Ωστόσο, στην περίπτωση της χρηματοδοτικής μίσθωσης, η εκμισθώτρια επιχείρηση αγoράζει το περιουσιακό στοιχείο και επομένως κάνει την απόσβεση που δικαιούται γι' αυτό το στοιχείο. Το οικονομικό όφελος μεταβιβάζεται στον ενοικιαστή με τη μορφή μειωμένου μηνιαίου ενοικίου. Επιπλέον, το μηνιαίο ενοίκιο εκπίπτεται και δεν φορολογείται γι' αυτό το ποσό ο μισθωτής.

50 ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Ανάληψη απαιτήσεων τρίτων και προεξόφληση τιμολογίων
Ο όρος "ανάληψη απαιτήσεων τρίτων" ή factoring είναι η αγορά (με έκπτωση) των οφειλών προς μία εταιρεία από έναν τρίτο φορέα, ο οποίος εξοφλεί την εταιρεία αυτή με μετρητά. Η εταιρεία που αναλαμβάνει τις απαιτήσεις μιας άλλης έναντι τρίτων οφειλετών αναλαμβάνει τη διαχείριση των τιμολογίων της δεύτερης, εισπράττει τα χρήματα και — το σημαντικότερο — αναλαμβάνει τον κίνδυνο να μην την πληρώσει κάποιος οφειλέτης. Το ποσό που θα πληρωθεί για την "εξυπηρέτηση" αυτή θα αποφασιστεί μετά από διαπραγματεύσεις, αλλά τελικά θα εξαρτηθεί από το μέγεθος του χρέους, το βαθμό του κινδύνου, και την έκταση των γραφειοκρατικών διαδικασιών που απαιτούνται για την είσπραξη των οφειλομένων χρημάτων.

51 ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Ανάληψη απαιτήσεων τρίτων και προεξόφληση τιμολογίων
Το κόστος αυτής της εξυπηρέτησης αναλύεται σε τέσσερις συνιστώσες: (α) Ένα ποσοστό της τάξεως του 1-2% επί της τιμής πώλησης για κάλυψη του κόστους διαχεί­ρισης των τιμολογίων. (β) Ένα ποσοστό (ανάλογο με το επιτόκιο του δανείου) επί των χρημάτων που δίνει η πρώτη εταιρεία στη δεύτερη. Αυτό συνήθως είναι 3-5% υψηλότερο από το βασικό επιτόκιο της Τράπεζας και καταβάλλεται στο διάστημα από τη στιγμή που η δεύτερη εταιρεία εισέπραξε τα μετρητά από την πρώτη και τις ημερομηνίες που οι οφειλέτες θα εξοφλήσουν τις οφειλές τους. (γ) Ένα ποσοστό της τάξεως του 1 % περίπου για κάλυψη των επισφαλών πελατών. (δ) Πρόσθετα νομικά έξοδα που πληρώνει η πρώτη εταιρεία κατά την είσπραξη των χρημάτων που της οφείλονται με βάση τα τιμολόγια.

52 ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Ανάληψη απαιτήσεων τρίτων και προεξόφληση τιμολογίων
Μερικά από τα πλεονεκτήματα που παρουσιάζει η ανάληψη απαιτήσεων τρίτων είναι τα εξής: (α) Διασφαλίζονται τακτικές εισροές μετρητών χρημάτων. Γι' αυτό η εταιρεία μπορεί να τακτοποιήσει τους λογαριασμούς της άμεσα (πιθανότατα πετυχαίνοντας από τους προμηθευτές εκπτώσεις για πληρωμή με μετρητά) και συνεπώς θα θεωρείται ότι έχει μεγαλύτερη δανειοληπτική ικανότητα. (β) Παραμένουν "ανοιχτές" οι άλλες μέθοδοι λήψης δανείου. (γ) Χαμηλό διαχειριστικό κόστος για την παρακολούθηση των εγγραφών στο καθολικό πωλήσεων της επιχείρησης, ενώ παράλληλα δεν υπάρχουν οφειλές προς είσπραξη. (δ) Η μέθοδος είναι απλή και βολική.

53 ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Ανάληψη απαιτήσεων τρίτων και προεξόφληση τιμολογίων
(ε) Δεν επηρεάζεται ο δείκτης φερεγγυότητας. (στ) Οι εταιρείες που αναλαμβάνουν απαιτήσεις τρίτων έχουν εμπειρία σε τεχνικές είσπραξης οφειλών και είναι ίσως σε θέση να πείθουν τους δύστροπους οφειλέτες να τακτοποιήσουν τις οφειλές τους με πιο αποτελεσματικό τρόπο από ό,τι τα στελέχη του λογιστηρίου της εταιρείας. (ζ) Πολλές από τις εταιρείες που αναλαμβάνουν απαιτήσεις τρίτων προσφέρουν στους πελάτες τους και κάποιες άλλες υπηρεσίες, π.χ. πληροφορίες για την πιστοληπτική ικανότητα των πελατών, πληροφορίες γι' αυτά που ισχύουν στον κλάδο σχετικά με τις τιμές και τους όρους πωλήσεων, ειδήσεις για τις περιοχές και τους κλάδους που γνωρίζουν ύφεση (γεγονός που φαίνεται από την ιδιαίτερη καθυστέρηση των πληρωμών σε αυτούς τους κλάδους/περιοχές) και ούτω καθεξής.

54 ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Ανάληψη απαιτήσεων τρίτων και προεξόφληση τιμολογίων
Στην περίπτωση της προεξόφλησης τιμολογίων, η εταιρεία παίρνει μετρητά χρήματα (στην ουσία πρόκειται για δάνειο) από την εταιρεία που προεξοφλεί τα τιμολόγια που έχουν εκδοθεί προς τους πελάτες της πρώτης, αλλά διατηρεί την ευθύνη για την είσπραξη των οφειλομένων χρημάτων και για ένα συμφωνημένο ποσοστό των επισφαλών απαιτήσεων.  Η ανάληψη απαιτήσεων τρίτων και η προεξόφληση τιμολογίων μπορούν να συμβάλουν στην αποφυγή "προβλημάτων" ταμειακής ροής που προκαλούνται από πελάτες που καθυστερούν να πληρώσουν τα οφειλόμενα για κάτι που αγόρασαν με πίστωση. Είναι μέθοδοι χρηματοδότησης με την έννοια ότι γίνεται μία γρήγορη εισροή χρημάτων στην επιχείρηση μετά την πώληση κάποιων αγαθών, γεγονός που δίνει τη δυνατότητα στην επιχείρηση να μην περιμένει να πληρωθεί ή να χρειαστεί να δανειστεί από άλλες πηγές.

55 ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Εμπορική πίστωση
Η καθυστέρηση της τακτοποίησης των οφειλών δίνει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να χρη­σιμοποιήσουν στο εσωτερικό τους τα κεφάλαια που κάτω από άλλες συνθήκες θα έδιναν στους προμηθευτές. Η εμπορική πίστωση παρέχεται δωρεάν και δε λογίζονται τόκοι. Ωστόσο, οι προ­μηθευτές τελικά δε θα κάνουν πιστώσεις και ζητούν εξόφληση μόλις παραδώσουν τα εμπορεύματά τους. Επίσης δε γίνονται οι εκπτώσεις που μερικές φορές συνοδεύουν την άμεση πληρωμή.

56 ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Εγγύηση για δάνειο
Οι Τράπεζες και άλλοι δανειστές συνήθως ζητούν εγγυήσεις για δάνεια σημαντικού ύψους. Από τη σκοπιά του δανειστή η ιδανική εγγύηση πρέπει να ρευστοποιείται γρήγορα, να έχει σταθερή αξία, και να καλύπτει πλήρως το ποσό του δανείου. Τα πιο συνήθη περιουσιακά στοιχεία που παρέχονται ως εγγύηση είναι τα εξής: (α) Μετοχές. Προτιμώνται οι μετοχές δημοσίων παρά ιδιωτικών εταιρειών, επειδή έχουν γνωστή σημερινή αγοραία αξία. Οι Τράπεζες συνήθως δε χορηγούν δάνειο ίσο με την αξία των μετοχών, επειδή οι αγοραίες τιμές των μετοχών παρουσιάζουν διακυμάνσεις. (β) Ασφαλιστήρια συμβόλαια ζωής. Οι ιδιώτες μπορούν να εκχωρήσουν στην Τράπεζα με την οποία συνεργάζονται όλα τα πλεονεκτήματα που απορρέουν από ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο ζωής. Αν ο δανειζόμενος δεν ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του, η Τράπεζα θα ρευστοποιήσει το ασφαλιστήριο στην αναλογούσα αξία του, που θα είναι και το μέγιστο ποσό του χορηγηθέντος δανείου. (γ) Οικόπεδα. Εδώ αξίζει να σημειωθεί το σημαντικό νομικό και διαχειριστικό κόστος που συνεπάγεται η αξιολόγηση και η μεταβίβαση οικοπέδων.

57 ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Εγγύηση για δάνειο
(δ) Τριτεγγυήσεις. Τριτεγγυήσεις δίνονται όταν ένα άτομο αναλαμβάνει την ευθύνη για χρέη κάποιου άλλου. Η πιο σοβαρή περίπτωση εγγύησης είναι η "εγγύηση αποζημίωσης", με την οποία ο εγγυητής είναι υπεύθυνος για την τακτοποίηση της οφειλής ανεξάρτητα από τους λόγους στους οποίου οφείλεται η μη τακτοποίησή της. (ε) Ομόλογα. Ένα δάνειο που χορηγείται προς μία ανώνυμη εταιρεία μπορεί να διασφαλιστεί με την χορήγηση στην Τράπεζα ομολόγων με αντίκρυσμα στα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας. Στη συνέχεια η Τράπεζα αναδεικνύεται σε πιστωτή που έχει προτεραιότητα σε περίπτωση που γίνει εκκαθάριση της εταιρείας. (στ) Ενέχυρο. Όταν μία εταιρεία δανείζεται με ενέχυρο, αυτό σημαίνει ότι η Τράπεζα από την οποία πήρε το δάνειο έχει το δικαίωμα να απαιτήσει τα αγαθά που αγόρασε η εταιρεία με τα χρήματα του δανείου, αν αυτό δεν αποπληρωθεί. Τα αγαθά θα δεσμευτούν μέχρι να εξοφληθεί το δάνειο. Στο μεταξύ η Τράπεζα δεν έχει ούτε τον έλεγχο ούτε την κυριότητα επί των αγαθών. Πρέπει να στηριχτεί στην προθυμία του πελάτη να τα παραδώσει χωρίς φθορές όταν δεν μπορέσει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του. Σήμερα σπάνια χρησιμοποιείται η μέθοδος της ενεχυρίασης.

58 ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Η μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση αποτελείται κυρίως από κεφάλαια που συγκεντρώνονται από την πώληση μετοχών και ομολόγων.

59 ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Μετοχές
Τι είναι η μετοχή; Όταν μία επιχείρηση γίνει μετοχική εταιρεία, η κυριότητά της μεταβιβάζεται σε νέους ιδιοκτήτες — τους μετόχους — καθένας από τους οποίους αγοράζει μετοχές της επιχείρησης και συνεπώς δικαιούται το ανάλογο ποσοστό του εμπορικού κέρδους και της υπεραξίας. Οι μέτοχοι χάνουν την επένδυσή τους αν η εταιρεία εκκαθαριστεί και αν δεν υπάρχουν κεφάλαια μετά την εξόφληση των υπαλλήλων της, των πιστωτών και της Εφορίας, καθώς και όλων των εκκρεμουσών υποθηκών, των παγίων και των κυμαινόμενων επιβαρύνσεων, και των υπολοίπων οφειλών.

60 ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Μετοχές
Τα έσοδα που καταβάλλονται στους μετόχους είναι γνωστά ως μερίσματα. Επειδή τα κέρδη της εταιρείας ανήκουν στους μετόχους, από αυτούς εξαρτάται το ύψος του μερίσματος που θα καταβάλει η εταιρεία. Αντίθετα τα κέρδη αποθεματοποιούνται στην επιχείρηση για περαιτέρω επένδυση. Αυτό γίνεται στη διάρκεια μιας ελεύθερης ψηφοφορίας που πραγματοποιείται στην ετήσια γενική συνέλευση της εταιρείας.

61 ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Μετοχές
Μετοχικό κεφάλαιο Το "ονομαστικό" (ή "εγκεκριμένο") κεφάλαιο μιας εταιρείας είναι το μέγιστο ποσό που καθορίζεται στο καταστατικό της εταιρείας ότι μπορεί η εταιρεία να εξασφαλίσει πουλώντας μετοχές. Αυτό μπορεί να διαφέρει από το "καταβεβλημένο μετοχικό κεφάλαιο", το οποίο είναι η αναλογία του ονομαστικού κεφαλαίου που πραγματικά πουλήθηκε. Η πληρωμή των μετοχών πραγματοποιείται από τους μετόχους τμηματικά. Το καταβεβλημένο κεφάλαιο είναι το τμήμα του εκδοθέντος κεφαλαίου που πληρώθηκε. Οι μέτοχοι που δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν στην πληρωμή των δόσεων κινδυνεύουν να χάσουν τις μετοχές τους.

62 ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Μετοχές
Μετοχικό κεφάλαιο Σήμερα ο συνηθέστερος τύπος μετοχής είναι η "κοινή". Οι κάτοχοι κοινών μετοχών διατρέχουν τον κίνδυνο που διατρέχει και η επιχείρηση και εισπράττουν μερίσματα μόνον αν προκύπτουν κέρδη. Σε περίπτωση πτώχευσης της εταιρείας, τους επιστρέφονται τα ποσά που επένδυσαν μόνον αφού εξοφληθούν οι υπόλοιπες οφειλές και υποχρεώσεις της επιχείρησης. Συνήθως κάθε κοινή μετοχή συνοδεύεται από μία ψήφο, παρόλο που υπάρχει ενδεχόμενο να εκδοθούν και κοινές μετοχές χωρίς δικαίωμα ψήφου.

63 ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Μετοχές
Προνομιούχες μετοχές Οι κάτοχοι των προνομιούχων μετοχών δικαιούνται ένα σταθερό ποσοστό ως μέρισμα, το οποίο καταβάλλεται πριν καταβληθεί στους κατόχους κοινών μετοχών οποιοδήποτε ποσό. Σε περίπτωση εκκαθάρισης της εταιρείας, το κεφάλαιο των μετόχων που έχουν στα χέρια τους προνομιούχες μετοχές εξασφαλίζεται πριν από εκείνο των κατόχων κοινών μετοχών. Οι προνομιούχες μετοχές μπορεί να είναι σωρευτικού ή μη σωρευτικού χαρακτήρα. Οι κάτοχοι σωρευτικών μετοχών δικαιούνται μερίσματα ακόμα και για τα χρόνια που δεν προέκυψαν κέρδη και δεν καταβλήθηκαν μερίσματα.

64 ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Μετοχές
Προνομιούχες μετοχές Οι κάτοχοι των προνομιούχων μετοχών δικαιούνται ένα σταθερό ποσοστό ως μέρισμα, το οποίο καταβάλλεται πριν καταβληθεί στους κατόχους κοινών μετοχών οποιοδήποτε ποσό. Σε περίπτωση εκκαθάρισης της εταιρείας, το κεφάλαιο των μετόχων που έχουν στα χέρια τους προνομιούχες μετοχές εξασφαλίζεται πριν από εκείνο των κατόχων κοινών μετοχών. Οι προνομιούχες μετοχές μπορεί να είναι σωρευτικού ή μη σωρευτικού χαρακτήρα. Οι κάτοχοι σωρευτικών μετοχών δικαιούνται μερίσματα ακόμα και για τα χρόνια που δεν προέκυψαν κέρδη και δεν καταβλήθηκαν μερίσματα.

65 ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Μετοχές
Προνομιούχες μετοχές Οι προνομιούχες μετοχές με ορισμένο ποσό ετησίου μερίσματος εκτός από το σταθερό ποσό μερίσματος έχουν το δικαίωμα μεριδίου σε όποια κέρδη απομείνουν μετά την ανακοίνωση των άλλων μερισμάτων. Κατά καιρούς οι επιχειρήσεις εκδίδουν "εξαργυρώσιμες" προνομιούχες με­τοχές τις οποίες, σύμφωνα με τους όρους του συμβολαίου, οι κάτοχοι τους μπορούν να τις εξαργυρώσουν ή η εταιρεία μπορεί να τις αγοράσει κάποια χρονική στιγμή στο μέλλον, αν το επιθυμεί. Οι προνομιούχες μετοχές είναι μία λιγότερο συνήθης μορφή σήμερα από ό,τι στο παρελθόν, λόγω αλλαγών στη νομοθεσία, που τις έκανε λιγότερο συμφέρουσες από φορολογική άποψη για τις εταιρείες που τις διαθέτουν.

66 ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Μετοχές
Ιδρυτικοί τίτλοι Οι μετοχές αυτές αποτελούν ένα μέρος του αρχικού μετοχικού κεφαλαίου μιας επιχείρησης, όταν η εταιρεία αρχίζει τη λειτουργία της ή όταν εξαγοράζεται. Οι μετοχές αυτές έχουν σημαντική βαρύτητα ψήφου σχετική με την ονομαστική τους αξία και εξαιτίας αυτού του γεγονότος μερικές φορές ονομάζονται μετοχές μάνατζμεντ. Οι κάτοχοι αυτού του είδους μετοχών εισπράττουν όλα τα κέρδη αφού εισπράξουν όλες οι άλλες κατηγορίες μετόχων το μέρισμά τους, και δικαιούνται όσα περιουσιακά στοιχεία απομείνουν μετά την εκκαθάριση και τακτοποίηση των χρεών της εταιρείας και την εξόφληση των υποχρεώσεων προς τους άλλους μετόχους.

67 ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Μέρισμα
Μετριασμός αξίας μετοχής Καθώς εκδίδεται μεγαλύτερος αριθμός μετοχών, τα κέρδη πρέπει να διανέμονται σε μεγαλύτερο αριθμό μετόχων. Έτσι, αν τα κέρδη παραμένουν σταθερά, το μέρισμα που θα πρέπει να καταβληθεί σε κάθε μέτοχο πρέπει να μειωθεί. Η διαδικασία αυτή είναι γνωστή ως μετριασμός αξίας μετοχής.

68 ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ομολογία
Ομολογιακά δάνεια Η ομολογία είναι ένα δάνειο προς κάποια εταιρεία που έχει ως εγγύηση τα περιουσιακά στοιχεία της. Οι περισσότερες ομολογίες είναι σταθερής διάρκειας (π.χ. μία πενταετία) και το επιτόκιο τους είναι σταθερό. Οι κάτοχοι ομολογιών χορηγούν δάνειο προς την επιχείρηση, όχι προς τους μετόχους, και δεν έχουν δικαίωμα ψήφου.

69 ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ομολογία
Ομολογιακά δάνεια Η επιχείρηση που εκδίδει αυτές τις ομολογίες είναι νομικά υποχρεωμένη να πληρώσει τόκο σε τακτή ημερομηνία. Αν χρειαστεί, η επιχείρηση πρέπει να εκκαθαριστεί και τα περιουσιακά στοιχεία της να πουληθούν για να συγκεντρωθεί το χρηματικό ποσό που απαιτείται για να καλυφθεί η υποχρέωση.

70 ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ομολογία
Μετατρέψιμες ομολογίες Αυτά είναι χρεόγραφα σταθερού επιτοκίου (συνήθως είναι ομολογίες) οι οποίες έχουν το δικαίωμα μετατροπής σε κοινές μετοχές σε προκαθορισμένη χρονική στιγμή στο μέλλον.

71 ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ομολογία
Μετατρέψιμες ομολογίες Εκδίδονται με χαμηλότερο επιτόκιο από εκείνο των κλασικών ομολογιών, επειδή οι επενδυτές ελκύονται από την πιθανότητα να αποκομίσουν μεγάλη υπεραξία κατά τη μετατροπή τους. Οι μετατρέψιμες ομολογίες χρησιμοποιούνται συνήθως για τη χρηματοδότηση εξαγορών, επειδή έτσι αποφεύγεται ο μετριασμός της αξίας των μετοχών.

72 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
Το χρηματιστήριο είναι ένας χώρος αγοραπωλησίας μετοχών. Ανήκει στον ιδιωτικό τομέα και δεν έχει καμία σχέση με το δημόσιο. Οι ιδιοκτήτες (τα μέλη) του χρηματιστηρίου δεν επιτρέπουν την αγοραπωλησία των μετοχών κάθε εταιρείας μέσα στο χώρο του ο οποίος σήμερα είναι πλήρως αυτοματοποιημένος.

73 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
Αγοραπωλησίες μέσω χρηματιστηρίου μπορούν να γίνουν μόνο για μετοχές που έχουν κάποια έγκριση. Η διαδικασία εξασφάλισης της έγκρισης είναι γνωστή με τον όρο "εγγραφή στον πίνακα του χρηματιστηρίου". Από τη στιγμή που μία εταιρεία εξασφα­λίσει την έγκριση αυτή, οι τιμές των μετοχών της "αναγράφονται" καθημερινά στον πίνακα του χρηματιστηρίου και δημοσιεύονται στις εφημερίδες με εθνική κυκλοφορία.

74 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
Το χρηματιστήριο, προκειμένου να ενθαρρύνει τους επενδυτές να αγοράζουν μετοχές μέσω αυτού παρά με τη βοήθεια κάποιου άλλου μέσου, παρέχει ένα μέτρο προστασίας στους επενδυτές που χρησιμοποιούν τους χώρους του. Συγκεκριμένα: (α) Ένα πρόγραμμα αποζημίωσης των επενδυτών που έχασαν χρήματα επειδή τα μέλη του χρηματιστηρίου δεν ανταποκρίθηκαν στις υποχρεώσεις τους.

75 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
(β) Η υποχρέωση των μελών του χρηματιστηρίου να τηρούν κάποιους κανόνες για να αποτρα­πούν οι παράνομες "επεμβάσεις" στις τιμές των μετοχών ή οι απόπειρες εκμετάλλευσης του κοινού. (γ) Η υποχρέωση των εισηγμένων εταιρειών να ανακοινώνουν κρίσιμης σημασίας πληροφορίες μάνατζμεντ αφενός στο χρηματιστήριο και αφετέρου στους επενδυτές (ειδήσεις για προτά­σεις προς εξαγορά επιχειρήσεων, αναδιάρθρωση κεφαλαίων, πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, κλπ.).

76 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
Πώς εισάγεται μία εταιρεία στο χρηματιστήριο Συνήθως μία εταιρεία πρέπει να έχει πραγματοποιήσει επικερδείς συναλλαγές για μία τουλάχιστον πενταετία και να διαθέτει μετοχικό κεφάλαιο μεγαλύτερο των Ευρώ για να μπορεί να εισαχθεί πλήρως στο χρηματιστήριο. Το χρηματιστήριο θα πραγματοποιήσει πλήρεις και προσεκτικούς ελέγχους στο ιστορικό της εταιρείας πριν τη δεχθεί στους κόλπους του. Από τη στιγμή της εισαγωγής της εταιρείας στο χρηματιστήριο, το 25% τουλάχιστον των εκδιδόμενων μετοχών της πρέπει στο εξής να διατίθεται στο κοινό. Οι μετοχές των εισηγμένων εταιρειών πωλούνται εύκολα μέσω του χρηματιστηρίου και αυτή η δυνατότητα πώλησης αυξάνει την προσέλκυση των επενδυτών σε μετοχές εισηγμένων εταιρειών. Γι' αυτό οι εισηγμένες εταιρείες μπορούν πιο εύκολα από άλλες εταιρείες να πουλάνε τις μετοχές τους στο επενδυτικό κοινό.

77 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
Μερικά άλλα πλεονεκτήματα που έχει η εισαγωγή μιας εταιρείας στο χρηματιστήριο είναι και τα εξής: (α) Καλύτερη εικόνα στα μάτια του κοινού, λόγω του ότι η επωνυμία της εταιρείας αναφέρεται στον οικονομικό τύπο και σε άλλες εφημερίδες με εθνική κυκλοφορία. (β) Το γεγονός ότι οι εισηγμένες μετοχές είναι κατά κανόνα αποδεκτές ως μέσο πληρωμής μιας εξαγοράς επιχείρησης. (γ) Υπάρχει ένας γρήγορος και εύχρηστος μηχανισμός για την εκτίμηση της αξίας εταιρείας μέσω της αλληλεπίδρασης των δυνάμεων της αγοράς. (δ) Μειώνεται η εξάρτηση των επιχειρήσεων από τις Τράπεζες και άλλους δανειστές όταν χρειάζονται κάποια χρηματοδότηση.

78 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
Μερικά από τα μειονεκτήματα που προκύπτουν από την εισαγωγή μιας εταιρείας στο χρη­ματιστήριο είναι ότι: (α) οι νέες εκδόσεις μετοχών έχουν διαχειριστικό κόστος, και (β) η πιθανότητα απώλειας του ελέγχου επειδή κάποιοι τρίτοι μπορούν ανεμπόδιστα να αγοράσουν μετοχές της επιχείρησης.

79 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
Χρηματοδότηση μέσω έκδοσης μετοχών Οι ανώνυμες εταιρείες οι οποίες θέλουν να αντλήσουν χρήματα μέσω διάθεσης μετοχών, το κάνουν συνήθως μέσω της "αγοράς νέας έκδοσης χρεογράφων", η οποία αποτελείται από ιδρύματα που ειδικεύονται στην πώληση νέων μετοχών, παρόλο που υπάρχουν και άλλες μέθοδοι. Αρχικά η εταιρεία θα συμβουλευθεί κάποια εμπορική Τράπεζα για να ζητήσει συμβουλές για τη χρονική στιγμή της διάθεσης των μετοχών, για το ποια είναι η κατάλληλη τιμή, και ποια είναι η καλύτερη μέθοδος διάθεσης όσων μετοχών δεν διατεθούν. Υπάρχουν κάποιοι φορείς, οι ανάδοχοι, οι οποίοι εγγυώνται ότι θα αγοράσουν (σε μία προκαθορισμένη τιμή κάτω από την τιμή στην οποία πουλήθηκε επισήμως η μετοχή) όσες μετοχές δεν αγόρασε το κοινό.

80 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
Η διάθεση μετοχών μπορεί να γίνει με μία από τις παρακάτω μεθόδους: (α) Διάθεση μέσω ενημερωτικού φυλλαδίου. Διανέμεται ένα ενημερωτικό φυλλάδιο μαζί με ανα­κοινώσεις σε μία σειρά από εφημερίδες, όπου αναφέρονται λεπτομέρειες για την προϊστορία της εταιρείας, για τις πρόσφατες κινήσεις της, για την ανώτατη διοίκηση, και για τους σκοπούς για τους οποίους θέλει να συγκεντρώσει αυτά τα χρήματα. Μέσω του φυλλαδίου αυτού καλείται το κοινό να δηλώσει ότι επιθυμεί να αγοράσει μετοχές σε μία συγκεκριμένη τιμή.

81 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
(β) Έκδοση δικαιωμάτων για αγορά μετοχών. Στην περίπτωση αυτή η εταιρεία προτίθεται να πωλήσει επιπλέον μετοχές στους υφιστάμενους μετόχους. Οι νέες μετοχές (που συνήθως προσφέρονται σε ελκυστική τιμή λόγω του χαμηλού διαχειριστικού κόστους που έχει για την εταιρεία η συγκέντρωση κεφαλαίου με αυτήν τη μέθοδο) προσφέρονται αναλογικά με τον αριθμό των μετοχών που έχουν ήδη στα χέρια τους οι μέτοχοι, π.χ. μία νέα μετοχή για κάθε πέντε παλιές).

82 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
(γ) Έκδοση με εκδήλωση ενδιαφέροντος. Η διαδικασία στην προκειμένη περίπτωση είναι η ίδια με την διάθεση μέσω ενημερωτικού φυλλαδίου, με τη μόνη διαφορά ότι οι επενδυτές καλού­νται να εκδηλώσουν το ενδιαφέρον τους για μετοχές προσφέροντας τιμή υψηλότερη από μία συγκεκριμένη ελάχιστη. Στη συνέχεια οι μετοχές κατανέμονται σε όσους υπέβαλαν τις υψηλότερες προσφορές. Όσες μετοχές δε διατεθούν (επειδή δεν υπάρχουν αρκετοί πλειοδό­τες που να προσφέρουν τιμή υψηλότερη από την ελάχιστη ορισθείσα) θα τις αγοράσουν οι ανάδοχοι.

83 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
(δ) Προσφορά προς πώληση. Η μέθοδος αυτή είναι πανομοιότυπη με την (α), αλλά αρχικώς όλες οι μετοχές πηγαίνουν σε ένα "φορέα πώλησης", δηλ. ένα χρηματοοικονομικό ίδρυμα το οποίο μπορεί να είναι ή και να μην είναι μία εμπορική Τράπεζα η οποία εξειδικεύεται στη διάθεση νέων μετοχών. Στη συνέχεια ο φορέας πώλησης προσφέρει τις μετοχές στο επενδυτικό κοινό.

84 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
(ε) Διάθεση μέσω χρηματομεσιτών. Ένας φορέας πώλησης τοποθετεί τις μετοχές σε επενδυτικούς οίκους, ασφαλιστικές εταιρείες, συνταξιοδοτικά ταμεία, και άλλους μεγάλους θεσμικούς επενδυτές αντί να τις διαφημίζει στο κοινό. (στ) Διάθεση δωρεάν μετοχών. Σε αυτήν την περίπτωση χορηγούνται "δωρεάν" μετοχές στους υφιστάμενους μετόχους για να καλυφθεί η αύξηση της αξίας της εταιρείας που συνέβη λόγω επανεπένδυσης μεγάλου μέρους των κερδών της σε γήπεδα και κτίρια, νέα μηχανήματα, εξοπλισμό, κλπ. Τα μερίσματα σε μία εταιρεία που εφαρμόζει αυτή την πολιτική υποχρε­ωτικά πρέπει να ήταν χαμηλότερα από όσο ήταν δυνατό, παρόλο που η αξία της επιχείρησης αυξανόταν.

85 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
Αγορές μη εισηγμένων χρεογράφων (ή Παράλληλη αγορά) Πολλά ευρωπαϊκά χρηματιστήρια διαθέτουν αγορές μη εισηγμένων χρεογράφων που δίνουν τη δυνατότητα στις μικρότερες εταιρείες να αυξήσουν το κεφάλαιο πουλώντας μετοχές στο κοινό. Η είσοδος σε μία αγορά μη εισηγμένων χρεογράφων είναι συνήθως πολύ πιο οικονομική από την πλήρη ένταξη αφού: (α) Υπάρχει χαμηλότερο κόστος για εξεύρεση αναδόχων, για δημοσίευ­ση διαφημίσεων, για προμήθειες Τράπεζας, κλπ. (β) Απαιτούνται λιγότερα έγγραφα, (γ) Ένα μικρό μόνο μέρος του συνολικού μετοχικού κεφαλαίου πρέπει να περάσει στα χέρια του κοινού, (δ) Μπορούν να ενταχθούν και πρόσφατα ιδρυθείσες επιχειρήσεις, και στις περισσότερες χώρες δεν ορίζεται το ελάχιστο μέγεθος της επιχείρησης.

86 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
Τα προβλήματα που παρουσιάζουν οι αγορές μη εισηγμένων χρεογράφων είναι τα εξής: (α) Παρά το μειωμένο διαχειριστικό βάρος, το κόστος της χρηματοδότησης μέσω μιας αγοράς μη εισηγμένων χρεογράφων μπορεί να είναι υψηλό σε σύγκριση με εναλλακτικές πιθανότητες (μερικές φορές 5-10% της αξίας της χρηματοδότησης που τελικώς επιτεύχθηκε). (β) Για να μπορέσει μία εταιρεία να διαθέσει τις μετοχές της στην ελεύθερη αγορά, πρέπει να αποδεχθεί ότι οι τιμές τους θα καθορίζονται από τις δυνάμεις της αγοράς. Μία γενική κατάρρευση στις τιμές των μετοχών θα μπορούσε να δώσει τη δυνατότητα σε έναν ανεπιθύμητο τρίτο να αποκτήσει σημαντικό αριθμό μετοχών μιας εταιρείας με πολύ μικρό κόστος.

87 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
(γ) Το γεγονός ότι μία αγορά μη εισηγμένων χρεογράφων κάνει τις μετοχές μιας εταιρείας εύκολα εμπορεύσιμες (και συνεπώς πιο ελκυστικές για τους μετόχους) σημαίνει ότι η εταιρεία μπορεί να αποτελέσει στόχο επιθετικής εξαγοράς. (δ) Οι επενδυτές σε μία αγορά μη εισηγμένων χρεογράφων μπορεί να μην ορίσουν τις κατάλληλες αξίες σε μετοχές μικρών, αλλά παρόλα αυτά δυναμικών εταιρειών που πρόσφατα εμφανίστηκαν στην αγορά. (ε) Μία εταιρεία η οποία διαθέτει νέες μετοχές μέσω μιας αγοράς μη εισηγμένων χρεογράφων μπορεί να δεχθεί στη συνέχεια μεγάλες πιέσεις για να πληρώσει σημαντικά μερίσματα στους μετόχους, ακόμα κι αν η εταιρεία χρειάζεται πραγματικά να κρατήσει τα κέρδη της για εσωτερική χρήση.

88 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
Εξωχρηματιστηριακές αγοραπωλησίες μετοχών Υπάρχει μία αγορά για εξωχρηματιστηριακές αγοραπωλησίες μη εισηγμένων μετοχών που τη λειτουργούν χρηματιστές που έχουν εξασφαλίσει άδεια από το χρηματιστήριο, αλλά δεν είναι πλήρη μέλη του ειδικά γι' αυτόν το σκοπό. Οι επενδυτές που αγοράζουν μετοχές μέσω αυτής της αγοράς δεν καλύπτονται από το πρόγραμμα προστασίας επενδυτών του χρημα­τιστηρίου.

89 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
Η διάθεση μετοχών μέσω αυτής της αγοράς συνήθως διαφημίζεται μέσα από φανταχτερά ενημερωτικά έντυπα που περιγράφουν την εταιρεία και τις προοπτικές της με τον πιο αισιόδοξο τρόπο. Αυτά τα ενημερωτικά έντυπα περιγράφουν περιληπτικά το ιστορικό της επιχείρησης, τις λειτουργίες της, τις δυνατότητες κέρδους, κλπ.  Για να συμμετάσχει η επιχείρηση σε αυτήν την αγορά πρέπει να υποβάλει αίτηση σε κάποιο αδειούχο χρηματιστή και να ζητήσει την "ένταξη στην αγορά". Ο χρηματιστής θα προβεί σε ανάλυση της εταιρείας και θα προβλέψει μία κατάλληλη τιμή πώλησης για τις μετοχές της. Συνήθως αυτή τη δουλειά την αναθέτει ο χρηματιστής σε κάποιο λογιστή ή σε ένα εξειδικευμένο σύμβουλο μάνατζμεντ.

90 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
Ο σύμβουλος θα ελέγξει την εσωτερική αποτελεσματι­κότητα της επιχείρησης που υπέβαλε την αίτηση και θα αξιολογήσει τις στρατηγικές, τις αγορές, τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία της, τις ευκαιρίες, τα εμπόδια προς επέκτασή της, κλπ. Η επιχείρηση που υπέβαλε την αίτηση θα επωμιστεί το κόστος αυτής της μελέτης. Στη συνέχεια ο χρηματιστής θα προσεγγίσει απευθείας τους πιθανούς αγοραστές των μετο­χών της εταιρείας που υπέβαλε την αίτηση, και θα συμπεριλάβει λεπτομέρειες γι' αυτές τις μετοχές μαζί με εκτενή στοιχεία για τις προοπτικές της εταιρείας σε μία ενημερωτική επιστολή που διανέμεται κατά καιρούς στους επενδυτές που χρησιμοποιούν αυτόν τον χρηματιστή.

91 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
Το κόστος για τις ενέργειες του χρηματιστή, τη δημοσιότητα και τις λοιπές υπηρεσίες συνήθως ανέρχεται σε 2-3,5% της συνολικής αξίας των νέων μετοχών που "διατίθενται" με αυτήν τη μέθοδο. Οι αγοραστές μετοχών μέσω της αγοράς για εξωχρηματιστηριακές αγοραπωλησίες μετοχών συνήθως είναι επενδυτικά ιδρύματα (ασφαλιστικές εταιρείες, συνταξιοδοτικά ταμεία, επενδυτικοί οίκοι, κλπ.) εργαζόμενοι και εμπορικοί συνεργάτες εταιρειών που χρησιμοποιούν την αγορά, καθώς και ιδιώτες επενδυτές.

92 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
Επιλογή της κεφαλαιακής διάρθρωσης Οι εταιρείες μπορούν να χρηματοδοτήσουν την επέκτασή τους μέσω πώλησης μετοχών τους, διαθέτοντας ομόλογα ή παίρνοντας άλλης μορφής έντοκα δάνεια, ή με παρακράτηση ολόκληρου του ποσού των κερδών τους. Οι μετοχές έχουν το πλεονέκτημα ότι σε περιόδους ζημιών δεν είναι αναγκασμένες να μοιράζουν μερίσματα. Ωστόσο, κάποιοι τρίτοι αποκτούν δικαίωμα ψήφου αγο­ράζοντας μετοχές και έτσι οι μέτοχοι που έχουν την πλειοψηφία μπορεί να χάσουν τον έλεγχο.

93 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
Επιλογή της κεφαλαιακής διάρθρωσης Η χρηματοδότηση με ομόλογα δε συνεπάγεται καμία απώλεια ελέγχου, αφού οι κάτοχοι ομολόγων δεν έχουν δικαίωμα ψήφου. Όμως ο κίνδυνος της εκκαθάρισης είναι υψηλότερος επειδή οι τόκοι των ομολόγων πρέπει να πληρωθούν στο ακέραιο, έγκαιρα και ανεξάρτητα από τις τρέχουσες χρηματοοικονομικές συνθήκες. Επίσης στην περίπτωση των υπεραναλήψεων, η Τράπεζα με την οποία συνεργάζεται η εταιρεία μπορεί να ζητήσει την άμεση κάλυψη του οφειλομένου ποσού.

94 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
Επιλογή της κεφαλαιακής διάρθρωσης Η εναλλακτική λύση για την εταιρεία είναι η επανεπένδυση των κερδών της. Σε αυτήν την περίπτωση η εταιρεία δεν πληρώνει τόκους, ούτε υπάρχει κίνδυνος για εξαγορά από τρίτη επι­χείρηση. Ωστόσο, ενώ η αξία της εταιρείας αυξάνεται, καθώς τα κέρδη επανεπενδύονται σε νέο εργοστάσιο και μηχανολογικό εξοπλισμό, η αγοραία τιμή των μετοχών της εταιρείας μπορεί να μειωθεί, αφού η παρακράτηση των κερδών μειώνει υποχρεωτικά το ποσό που απομένει για να δοθεί ως μερίσματα.

95 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
Επιλογή της κεφαλαιακής διάρθρωσης Οι επενδυτές αναζητούν υψηλά μερίσματα και η ζήτηση για μετοχές της εταιρείας που δίνει χαμηλό μέρισμα μπορεί να είναι υποτονική. Έτσι, κατά ένα παράδοξο τρόπο, οι αυξήσεις σε υλικά περιουσιακά στοιχεία όπως τα γήπεδα και τα κτίρια, μηχανήματα, οχήματα, κλπ. μιας επιχείρησης, μπορεί βραχυπρόθεσμα να συνοδευτούν από φθίνουσα τιμή της μετοχής.

96 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
Φερεγγυότητα Ο λόγος των δανειακών κεφαλαίων μιας επιχείρησης προς το συνολικό μετοχικό κεφάλαιο της είναι ένας πολύ χρήσιμος δείκτης. Επίσης χρησιμοποιείται για να περιγράψει το δείκτη δανειακής επιβάρυνσης σε ατομικές επιχειρήσεις και προσωπικές εταιρείες. Οι εταιρείες που δανείζονται σημαντικά χρηματικά ποσά σε σχέση με το μετοχικό τους κεφάλαιο έχουν υψηλό τέτοιο δείκτη.

97 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
Φερεγγυότητα Οι δανειστές κατά κανόνα θέτουν στις δανειζόμενες εταιρείες έναν όρο που περιορίζει την ικανότητα των δανειζομένων να δανείζονται από άλλες πηγές, δηλ. ο πιο πάνω λόγος φερεγγυότητας να περιορίζεται σε μία μέγιστη συμφωνηθείσα τιμή. Αυτό διασφαλίζει ότι ο δανειστής έχει προτεραιότητα να διεκδικήσει τα οφειλόμενα σε αυτόν ποσά σε περίπτωση εκκαθάρισης της εταιρείας, ενώ δε θα υπάρχουν άλλοι δανειστές με εγγυημένες απαιτήσεις επί των κεφαλαίων της υπό εκκαθάριση επιχείρησης.

98 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Κεφάλαιο επιχειρηματικών συμμετοχών Στην περίπτωση χρηματοδότησης με κεφάλαιο επιχειρηματικών συμμετοχών, ένας τρίτος φορέας (π.χ. μία εμπορική Τράπεζα) αγοράζει μετοχές μιας επιχείρησης για να μεταγγίσει κεφάλαιο, και στη συνέχεια παίρνει ένα συμφωνημένο ποσοστό των κερδών για μία προκαθορισμένη περίοδο και πουλάει τις μετοχές στην εταιρεία σε κάποια προκαθορισμένη χρονική στιγμή στο μέλλον σε μία τιμή που συμφωνήθηκε στο αρχικό συμβόλαιο. Οι εταιρείες παροχής επιχειρηματικών κε­φαλαίων αναζητούν υγιείς επιχειρήσεις που επιθυμούν τη γρήγορη ανάπτυξή τους στις οποίες να κάνουν επενδύσεις.

99 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Τα προβλήματα που υπάρχουν στην περίπτωση της χρηματοδότησης με κεφάλαιο επιχειρηματικών συμμετοχών είναι τα εξής: (α) Το υψηλό κόστος (πιθανότατα πάνω από το 30%) του κεφαλαίου που συγκεντρώνεται με αυτόν τον τρόπο. (β) Οι δανειζόμενοι πρέπει να υποβάλλουν τακτικά εκτενείς αναφορές, στις οποίες να αναφέρονται πολλές εμπιστευτικές πληροφορίες, σχετικά με την πρόοδο της επιχείρησής τους.

100 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ (γ) Στα συμβόλαια που υπογράφουν με τις δανειζόμενες επιχειρήσεις οι δανειστές κατά κανόνα θέτουν όρους όσον αφορά τη φερεγγυότητα (δανειακή επιβάρυνση) και ελάχιστη αξία για την καθαρή θέση καθώς και τη διατήρηση χρηματοοικονομικών αποθεμάτων (αυτό προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα στις εταιρείες επιχειρηματικών συμμετοχών να εισπράξουν το ποσό που αρχικώς επένδυσαν σε περίπτωση που οι δανειζόμενες εταιρείες οδηγηθούν σε εκκαθάριση). (δ) Αν η επιχείρηση δεν κατορθώσει να πετύχει κάποιους προκαθορισμένους στόχους, το συμβόλαιο μπορεί να ορίζει ότι η εταιρεία που δανείζει τα κεφάλαια θα αναλάβει τον έλεγχο της εταιρείας. Η εταιρεία κεφαλαίου επιχειρηματικών συμμετοχών είναι ένας μέτοχος της επιχείρησης και ως εκ τούτου μπορεί να θέλει να την οδηγήσει σε εκκαθάριση (για να πουληθούν τα περιουσιακά στοιχεία της, να συγκεντρωθούν χρήματα και να επανεισπράξει το μετοχικό κεφάλαιο) μόλις παρουσιαστούν τα πρώτα σημάδια οικονομικών δυσχερειών.

101 Άλλες μέθοδοι χρηματοδότησης
Αναφέρονται σε διαδικασίες με τις οποίες μεγάλες εταιρείες επιχειρούν να εξασφαλίσουν μακρο­πρόθεσμα κεφάλαια με βραχυπρόθεσμα επιτόκια (τα οποία είναι χαμηλότερα σε σχέση με των μακροπρόθεσμων κεφαλαίων). Μερικές από αυτές τις μεθόδους είναι οι εξής: (α) Πολύπλευρες δυνατότητες. Σε αυτή την περίπτωση ένα κονσόρτσιουμ Τραπεζών ή άλλων πιστωτικών ιδρυμάτων εγγυώνται την άμεση πρόσβαση της εταιρείας σε χαμηλού κόστους κεφάλαια στη διάρκεια μιας προκαθορισμένης περιόδου. Αυτό είναι δυνατό επειδή, ανά πάσα στιγμή, ορισμένα μέλη του κονσόρτσιουμ έχουν στη διάθεσή τους αδρανή κεφάλαια που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για βραχυπρόθεσμο δανεισμό. Γι' αυτό κεφάλαια μπορούν να υπάρχουν σε συνεχή βάση. Μία συνεχής σειρά από τέτοια βραχυπρόθεσμα δάνεια από διαφόρους δανειστές αντιπροσωπεύει μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση σε ό,τι αφορά τη δανειζόμενη εταιρεία.

102 Άλλες μέθοδοι χρηματοδότησης
(β) Προεξοφλητική χρηματοδότηση. Μία εταιρεία που συμμετέχει σε ένα μακροπρόθεσμο και δαπανηρό έργο με ένα μεγάλο πελάτη μπορεί να πείσει τον πελάτη να αποδεχθεί ένα πακέτο συναλλαγματικών, η κάθε μία από τις οποίες λήγει σε διαφορετική ημερομηνία. Η πρώτη συναλλαγματική μπορεί να λήγει μετά από έξι μήνες, η δεύτερη μετά από 18, η τρίτη μετά από τρία χρόνια, κλπ. μέχρι την τελευταία που μπορεί να λήγει όταν ολοκληρωθεί το έργο. Αυτές οι συναλλαγματικές μπορούν να προεξοφληθούν ως πακέτο στην Τράπεζα με την οποία συνεργάζεται η εταιρεία.

103 Άλλες μέθοδοι χρηματοδότησης
(γ) Εμπορικά χρεόγραφα. Από το 1986 ένας μεγάλος αριθμός εταιρειών εισηγμένων στο χρηματιστήριο και με καθαρά περιουσιακά στοιχεία (δηλ. πάγια συν κυκλοφορούντα περιουσιακά μείον τις τρέχουσες υποχρεώσεις) πάνω από 50 εκατομμύρια λίρες δικαιούνται διά νόμου να εκδώσουν γραμμάτια που είναι γνωστά με τον όρο "εμπορικά χρεόγραφα". Τα γραμμάτια αυτά τα αγοράζει κάποιος με έκπτωση και τα εξαργυρώνει κατά τη λήξη τους στην αναγραφομένη αξία τους.

104 Άλλες μέθοδοι χρηματοδότησης
(δ) Συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης. Αυτά είναι δικαιώματα που αγοράζονται σήμερα με σκοπό το δανεισμό χρηματικών ποσών σε κάποια προκαθορισμένη χρονική στιγμή στο μέλλον για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα σε επιτόκιο σταθερό και προκαθορισμένο στο συμβόλαιο (που είναι γνωστό ως "συμφωνία προθεσμιακής τιμής"). Οι μεγάλες επιχει­ρήσεις μπορούν να αγοράζουν ποικιλία δικαιωμάτων, χρησιμοποιώντας εκείνα που τελικά χρειάζονται, ενώ τα άλλα τα μεταπωλούν. (ε) Συμφωνία ανταλλαγής. Είναι συμφωνίες με τις οποίες οι δανειστές και οι δανειζόμενοι συμφωνούν να ανταλλάξουν έναν τρόπο αποπληρωμής και υποχρεώσεις σχετικά με το επιτόκιο με έναν άλλο. Συμφωνίες τέτοιου είδους γίνονται μόνο για μακροπρόθεσμα δάνεια.