Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου Ενότητα 2
Κοινές Διαδικασίες Αξιολόγησης
Εισαγωγή Η Λογοθεραπευτική αξιολόγηση, μας επιτρέπει να καθορίσουμε εάν υπάρχει κάποια επικοινωνιακή διαταραχή και, εάν ναι, τη φύση και το μέγεθος αυτής της διαταραχής. Επιπλέον, μας βοηθά να συγκεντρώσουμε αρκετές πληροφορίες για να αποφασίσουμε τους πιθανούς θεραπευτικούς στόχους, τις θεραπευτικές διαδικασίες και το χρονοδιάγραμμα για τη θεραπεία. Η διαδικασία αξιολόγησης ποικίλλει ανάλογα με τη διαταραχή, τον πελάτη και τον κλινικό.
Κοινές αρχές αξιολόγησης Η Λήψη λογοπαθολογικού ιστορικού Η Στοματοπροσωπική εξέταση Ο Ακουολογικός έλεγχος Η Αξιολόγηση της ταχύτητας παραγωγής διαδοχοκινητικών συλλαβών Η απόκτηση δείγματος λόγου-ομιλίας-φωνής Η ανάγνωση κειμένου
Κοινές αρχές αξιολόγησης 1. Η Λήψη λογοπαθολογικού ιστορικού Πριν από οποιαδήποτε αξιολόγηση του ασθενή, είναι απαραίτητη η λήψη ενός πλήρους ιστορικού, η οποία γίνεται κατά την πρώτη μας συνάντηση με τον πελάτη. Το ιστορικό μπορεί να είναι αρκετά εκτεταμένο και περιλαμβάνει: πληροφορίες τοκετού και ανάπτυξης, ιατρικό, κοινωνικό, εκπαιδευτικό και οικογενειακό ιστορικό, προηγούμενη αξιολόγηση και θεραπεία. Μετά τη λήψη των απαραίτητων πληροφοριών προχωρούμε σε διαδικασίες αξιολόγησης και διάγνωσης.
Κοινές αρχές αξιολόγησης Τρόπος Λήψης √ ήσυχο γραφείο √ παρών: ο πληροφοριοδότης που μπορεί να είναι μέλος της οικογένειας ή ο κηδεμόνας √ διατήρησε μία θετική και εποικοδομητική ατμόσφαιρα √ κάνε τον ασθενή να αισθάνεται άνετα √ δείξε υπομονή και ενδιαφέρον √ να είσαι καλός ακροατής √ να επικοινωνείς στο επίπεδο του ασθενή √ να είσαι ειλικρινής, ≠ ψευδείς δηλώσεις √ να διαβεβαιώσεις τον ασθενή για το απόρρητο
Κοινές αρχές αξιολόγησης 2. Η Στοματοπροσωπική εξέταση. Η στοματοπροσωπική εξέταση γίνεται για την αξιολόγηση της δομικής και λειτουργικής ακεραιότητας και επάρκειας του μηχανισμού παραγωγής ομιλίας.
Κοινές αρχές αξιολόγησης Ποια είναι η σχέση μεταξύ δομής και λειτουργίας; Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι τυχόν προβλήματα με τη δομή του μηχανισμού παραγωγής ομιλίας μπορεί να μη σχετίζονται με τη λειτουργία του. Για παράδειγμα, μπορεί ο μηχανισμός ενός πελάτη να παρουσιάζει πολλά "προβλήματα" δομής, αλλά να λειτουργεί ικανοποιητικά κατά την ομιλία. Δηλαδή, η ομιλία να είναι καταληπτή. Αντιθέτως, ο μηχανισμός ενός άλλου πελάτη μπορεί να θεωρείται δομικά "σωστός" αλλά να μη λειτουργεί επαρκώς κατά την παραγωγή ομιλίας. Τι εξετάζεται; το πρόσωπο, τα χείλη, η γλώσσα, τα δόντια, η σκληρή υπερώα, η μαλακή υπερώα ο φάρυγγας.
Κοινές αρχές αξιολόγησης 3. Ο Ακουολογικός Έλεγχος Ο λογοθεραπευτής σημειώνει αν η ακοή του πελάτη έχει εκτιμηθεί ανεπίσημα ή επίσημα. Εκτιμεί αν κάποια απώλεια ακοής ενδέχεται να εμπλέκεται με τη λογοθεραπεία. Επίσης σημειώνει αν ο ασθενής φοράει ακουστικά και αν τα φοράει κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης. Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο στο ιστορικό και στην αξιολόγησή είναι, πολλές φορές, η ακουστική ικανότητα/κατάσταση του ασθενή. Για αυτό το λόγο, παραπέμπεται ο πελάτης σε έναν Ακουολόγο ή έναν Ωτορινολαρυγγολόγο.
Κοινές αρχές αξιολόγησης 4. Η Αξιολόγηση της ταχύτητας παραγωγής διαδοχοκινητικών συλλαβών Οι ταχύτητες παραγωγής των διαδοχοκινητικών συλλαβών χρησιμοποιούνται για να αξιολογηθεί η ικανότητα του αρθρωτικού μηχανισμού να κάνει γρήγορες εναλλασσόμενες κινήσεις ομιλίας.
Κοινές αρχές αξιολόγησης 5. Αποκτούμε δείγμα λόγου-ομιλίας-φωνής Το δείγμα ομιλίας σε διάλογο είναι ένα από τα πιο σημαντικά εργαλεία αξιολόγησης που διαθέτει ο λογοθεραπευτής. Του επιτρέπει να κάνει εκτιμήσεις για τις επικοινωνιακές δυνατότητες του πελάτη.
Κοινές αρχές αξιολόγησης 6. Ανάγνωση κειμένων Μέσω της ανάγνωσης κειμένων συλλέγονται χρήσιμες πληροφορίες όσον αφορά την άρθρωση, τη φωνή, τη ροή και τις αναγνωστικές ικανότητες του πελάτη. Συγκρίνονται τα αποτελέσματα από την ανάγνωση με αυτά από το δείγμα ομιλίας.