Μετανάστες, πρόσφυγες και η «εθνική τάξη πραγμάτων» ΜΑΘΗΜΑ 5 Μετανάστες, πρόσφυγες και η «εθνική τάξη πραγμάτων»
Επικαιρότητα (1) «Απάνθρωπες και απαράδεκτες συνθήκες» στα κέντρα κράτησης μεταναστών Έκθεση της Επιτροπής κατά των Βασανιστηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης, Οκτ. 2014
Επικαιρότητα (2) Ημερίδα για ασυνόδευτους ανήλικους αιτούντες άσυλο Τετάρτη 5/11, 6 μμ, Αμφιθέατρο Κορδάτος
Επικαιρότητα (3) Νέα έκθεση για την μετανάστευση στην Ελλάδα (ΕΛΙΑΜΕΠ, 2014) Αισθητή βελτίωση της διαδικασίας ασύλου Αυτόνομη και αποκεντρωμένη υπηρεσία ασύλου Αύξηση του ποσοστού αναγνώρισης του καθεστώτος του πρόσφυγα από 0,26% (2011-2013) σε 17,4% (2014) Δύο νέες άδειες για αιτούντες άσυλο (Ν.3907/2011): Καθεστώς «ανοχής» για πρόσφυγες που δεν μπορούν να γυρίσουν Άδεια για έκτακτους λόγους για μη κανονικούς μετανάστες με διαμονή 12 ετών και άνω
Ανθρωπολογία των προσφύγων Malkki, Liisa 1992 “National Geographic: The Rooting of Peoples and the Territorialization of National Identity Among Scholars and Refugees, Cultural Anthropology 7/1: 24-44 Bauman, Zygmunt 2008 “Η ανθρωπότητα σε κίνηση” Στο «Ρευστοί Καιροί», εκδ. Μεταίχμιο, σ. 55-96. Ευτυχία Βουτυρά 2010 «Οι πρόσφυγες ως ‘είδος υπό εξαφάνιση’, Σύγχρονα Θέματα 108: 32-37.
Ανθρωπολογικές προσεγγίσεις Πρόσφυγες, μετανάστες, διασπορικές κοινότητες Liisa Malkki Arjun Appadurai Homi Bhabha James Clifford Εδραιότητα (sedentarism) vs κοσμοπολιτισμός
ΚΟΙΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Κριτική στην ουσιοκρατική αντίληψη του πρόσφυγα Κριτική στην εδαφική πρόσληψη του έθνους («εθνική τάξη πραγμάτων) Κριτική στις πολιτικές διεθνών οργανισμών Συμβολή της ανθρωπολογίας στη βελτίωση των διεθνών πρακτικών Νέες προσεγγίσεις στην εθνογραφική πρακτική (πολυτοπική έρευνα)
Liisa Malkki (1992) National Geographic: The Rooting of Peoples and the Territorialization of National Identity Among Scholars and Refugees. (National Geographic: το ρίζωμα λαών και η εδαφικοποίηση της εθνικής ταυτότητας σε επιστήμονες και πρόσφυγες) Cultural Anthropology 7(1):24-44.
«Ρίζωμα» - «Ξερίζωμα» Αποδόμηση της εδαφικής αντίληψης του έθνους/πατρίδας Παραδοσιακές ρητορικές για την ταυτότητα και το έδαφος «φυσικοποιημένη ταύτιση ανθρώπων και τόπων (γεωγραφικοί χάρτες, συμβολικές πρακτικές) «βοτανολογικές» μεταφορές Ιδίωμα της συγγένειας («Μητέρα πατρίδα») Παροιμίες/ρητά («παπούτσι από τον τόπο σου…» Εδαφικοποιημένη πρόσληψη του πολιτισμού, έννοια της «αυτοχθονίας»
Η προσφυγιά ως «ανωμαλία» Αναπαραστάσεις του πρόσφυγα στο δημόσιο λόγο: σε «ανώμαλη» κατάσταση επικίνδυνοι, ανήθικοι, εν δυνάμει εγκληματίες Οι πρόσφυγες είναι «πρόβλημα» παθολογικοποίηση του πρόσφυγα Δεν ανήκουν στην «οικογένεια των εθνών» «ύλη εκτός τόπου» (Mary Douglas 1966) «ανθρώπινα απόβλητα» (Zygmunt Bauman) Αποπολιτικοποίηση της προσφυγιάς (φταίνε οι ίδιοι για την κατάστασή τους)
Η προτεινόμενη λύση στο «πρόβλημα» Μόνη λύση ο επαναπατρισμός Μόνο έτσι αποκαθίσταται η «εθνική τάξη πραγμάτων» Αγνοεί ότι οι πρόσφυγες αλλάζουν στον εκτοπισμό τους Αγνοεί τον «κοσμοπολιτισμό» των προσφύγων Η Μάλκι αντιπροτείνει τη μεταφορά της «μεταφύτευσης» αντί για το «ξερίζωμα»
ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Liisa Malkki, The Purity of Exile (1995) Μια εθνογραφία του εκτοπισμού στην εθνική τάξη πραγμάτων» Αφορά 2 ομάδες προσφύγων Χούτου στην Τανζανία Πολυτοπική επιτόπια έρευνα 1985-1986