Η φυσιολογική ανάπτυξη του εμβρύου εξαρτάται από: Το γενετικό δυναμικό του Το περιβάλλον

Ενδομήτρια καθυστέρηση της αύξησης Ονομάζεται η κατάσταση κατά την οποία το έμβρυο δεν φθάνει το δυναμικό ανάπτυξης του λόγω γενετικών ή περιβαλλοντικών επιδράσεων. Μπορεί να οφείλεται σε αίτια από το έμβρυο, τον πλακούντα ή την μητέρα.

Παράγοντες από το έμβρυο Γενετικά αίτια Συγγενείς ανωμαλίες Πολλαπλή κύηση Λοιμώξεις

Πλακουντιακοί παράγοντες Ισχαιμία του πλακούντα Ανωμαλίες των αγγείων του πλακούντα Μωσαικισμός του πλακούντα

Παράγοντες από τη μητέρα Νοσήματα ή καταστάσεις που έχουν σαν αποτέλεσμα ελαττωμένη παροχή αίματος στον πλακούντα Χαμηλό βάρος πριν από την σύλληψη και χαμηλή πρόσληψη βάρους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης Καταστάσεις που σχετίζονται με υποξαιμία Αιματολογικές και ανοσολογικές διαταραχές Κατάχρηση ουσιών και κάπνισμα Φάρμακα και έκθεση σε τοξικούς παράγοντες Υποβοηθούμενη αναπαραγωγή Ανωμαλίες της μήτρας Άλλα

Γενετικοί παράγοντες Ευθύνονται για το 30-50% των περιπτώσεων παθολογικού βάρους γέννησης και το υπόλοιπο οφείλεται σε περιβαλλοντικούς παράγοντες. Τα μητρικά γονίδια επηρεάζουν περισσότερο το βάρος γέννησης συγκριτικά με τα πατρικά Αν η μητέρα ήταν χαμηλού βάρους γέννησης έχει διπλάσιο κίνδυνο γέννησης παιδιού με χαμηλό βάρος γέννησης. Γυναίκες που γεννούν παιδιά με ενδομήτρια καθυστέρηση της αύξησης έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα και τα επόμενα παιδιά τους να παρουσιάζουν ενδομήτρια καθυστέρηση της αύξησης και η πιθανότητα αυτή αυξάνει για κάθε γέννηση παιδιού με ενδομήτρια καθυστέρηση της αύξησης.

Οι χρωμοσωμικές ανωμαλίες ευθύνονται για το 20% όλων των περιπτώσεων ενδομήτριας καθυστέρησης της αύξησης Η ύπαρξη χρωμοσωμικής ανωμαλίας συνήθως οδηγεί σε ενδομήτρια καθυστέρηση της αύξησης νωρίς στην ενδομήτρια ζωή.(Το ¼ των εμβρύων με διαπιστωμένη ενδομήτρια καθυστέρηση της αύξησης νωρίς στην ενδομήτρια ζωή έχει χρωμοσωμική ανωμαλία) Στις περισσότερες περιπτώσεις οι χρωμοσωμικές ανωμαλίες οδηγούν σε συμμετρικού τύπου ενδομήτρια καθυστέρηση της αύξησης αλλά μπορεί να είναι και ασύμμετρη.

Γενετικές ανωμαλίες που σχετίζονται με ενδομήτρια καθυστέρηση της αύξησης Ανευπλοειδία (τρισωμία 18 ή 13,σύνδρομο Turner) Μερικές ελλείψεις,διπλασιασμοί,σημειακές μεταλλάξεις(σύνδρομο Cri du chat-5q,μεταλλάξεις στο γονίδιο του IGF-1) Δακτυλιοειδές χρωμόσωμα Δισωμίες από ένα γονιό( για τα χρωμοσώματα 6,7,14,ή 16) Μωσαικισμός του πλακούντα Γενετική αποτύπωση

Συγγενείς ανωμαλίες Σε αυτές οφείλεται το 1-2% των διαταραχών ενδομήτριας καθυστέρησης της αύξησης που δεν οφείλονται σε γενετικά αίτια.

Πολλαπλή κύηση Η πιθανότητα ενδομήτριας καθυστέρησης της αύξησης είναι αντιστρόφως ανάλογη με τον αριθμό των παιδιών. Στην πολύδυμη κύηση η ενδομήτρια αύξηση είναι ίδια με την απλή κύηση μέχρι το 3ο τρίμηνο οπότε η αύξηση περιορίζεται για πολλούς λόγους(αδυναμία να ικανοποιηθούν οι ανάγκες θρέψης της πολλαπλής κύησης, αλλά και υποσιτισμός της μητέρας, προεκλαμψία,συγγενείς ανωμαλίες ) που είναι συχνότερα στην πολλαπλή κύηση.

Λοιμώξεις Οι λοιμώξεις νωρίς κατά την κύηση ΄(ερυθρά, κυτταρομεγαλοιός, τοξόπλασμα, έρπητας, σύφιλη, ελονοσία)έχουν την μεγαλύτερη επίδραση στην ενδομήτρια αύξηση αλλά στο σύνολο ευθύνονται για το 5% περιπτώσεων ενδομήτριας καθυστέρησης της αύξησης. Οι μικροοργανισμοί αυτοί περνούν διαπλακουντακά στο έμβρυο και προκαλούν μεταξύ άλλων και ενδομήτρια καθυστέρηση της αύξησης με ποικίλους μηχανισμούς(κυτταρικός θάνατος, αγγειακή ανεπάρκεια)

Πλακουντιακοί παράγοντες Ισχαιμία του πλακούντα(ενδομήτρια καθυστέρηση της αύξησης, προεκλαμψία,αποβολή ή συνδυασμός) Διαταραχές της αγγείωση του πλακούντα(κακκάη ανάπτυξη των αγγείων,απόφραξη,αποκόλλησης) Χρόνια αποκόλληση Χρόνιες λοιμώδεις ΙδιοπαθεΊς φλεγμονώδεις καταστάσεις (φλεγμονή των λαχνών που οφείλεται σε λοίμωξη, χρόνια φλεγμονή άγνωστης αιτιολογίας) Α΄γγειακά έμφρακτα Υποπλασία λαχνών Μαζική εναπόθεση ινικής γύρω από τις λάχνες Θρόμβωση μητροπλακουντιακών αγγείων,αγγείων των λαχνών ή εμβρυοπλακουντιάκών αγγείων Μονήρης ομφαλική αρτηρία Πρόσυση του ομφαλού στα όρια του πλακούντα Αιμαγγείωμα του πλακούντα

Μωσαικισμός του πλακούντα Αναφέρεται σε μωσαικισμό (συνήθως τρισωμία που ανευρίσκεται στα κύτταρα του πλακούντα αλλά όχι στο έμβρυο Περίπου το 10% από τους πλακούντες κυήσεων με ιδιοπαθή ενδομήτρια της αύξησης είχαν πλακούντες με μωσαικισμό Η βαρύτητα της ενδομήτριας καθυστέρησης της αύξησης σε αυτή την κατάσταση εξαρτάται από τα χρωμοσώματα που εμπλέκονται,την αναλογία των κυττάρων με μωσαικισμό Οι πλακούντες με μωσαικισμό παρουσιάζουν σε μεγαλύτερο ποσοστό έμφρακτα και ανωμαλίες στα αγγεία Το 1/3 από τους πλακούντες με έμφρακτα και αγγειoπάθεια και ενδομήτρια καθυστέρηση της αύξησης είχαν μωσαικισμό.

Παράγοντες από τη μητέρα Καταστάσεις που οδηγούν σε ελάττωση της παροχής αίματος στη μητροπλακουντιακή κυκλοφορία: Υπέρταση Νεφρική ανεπάρκεια, Σακχαρώδης διαβήτης Νοσήματα του κολλαγόνου με προσβολή των αγγείων Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος Αντιφωσφολιπιδαιμικό σύνδρομο Προεκλαμψία Η γέννηση παιδιού με σοβαρή ενδομήτρια καθυστέρηση της αύξησης έχει συσχετιστεί με νοσηλεία ή θάνατο της μητέρας από καρδιαγγειακό νόσημα αργότερα στη ζωή της

Χαμηλό βάρος προ της κύησης και χαμηλή πρόσληψη βάρους κατά τη διάρκεια της κύησης Ευθύνονται για το 10% περίπου ενδομήτριας καθυστέρησης της αύξησης Η μεγάλη υποθρεψία της μητέρας κατά την κύηση μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες στην ανάπτυξη του εμβρύου The Dutch study

Καταστάσεις που σχετίζονται με υποξαιμία: Καταστάσεις της μητέρας που σχετίζονται με υποξαιμία όπως: Κυανωτική καρδιοπάθεια Πνευμονική νόσος Σοβαρή αναιμία Σχετίζονται με ενδομήτρια καθυστέρηση της αύξησης Επίσης η διαμονή σε μεγάλο υψόμετρο

Αιματολογικές και ανοσολογικές διαταραχές: Δρεπανοκυτταρική αναιμία(θρόμβωση μέσα στις χοριακές λάχνες) Αντιφωσφολιπιδαιμικό σύνδρομο(χρόνια φλεγμονή των αγγείων των λαχνών) Κληρονομικές θρομβοφιλίες

Κατάχρηση ουσιών και κάπνισμα Η χρήση αλκοόλ,ψυχοτρόπων ουσιών και το κάπνισμα μπορεί να επηρεάσει την ενδομήτρια αύξηση είτε άμεσα είτε έμμεσα λόγω κακής διατροφής Το κάπνισμα κατά το 3οτρίμηνο φαίνεται να έχει την μεγαλύτερη επίδραση στο βάρος γέννησης

Φάρμακα και έκθεση σε τοξικές ουσίες Φάρμακα που επηρεάζουν την ανάπτυξη του εμβρύου είναι: Βαρφαρίνη Αντιεπιληπτικά Αντινεοπλασματικά Ανταγωνιστές του φυλλικού οξέος Αντιυπερτασικά Καφφείνη Έκθεση σε ακτινοβολία

Μέθοδοι υποβοηθούμενης αναπαραγωγής Οι κυήσεις ενός παιδιού από υποβοηθούμενη αναπαραγωγή έχουν μεγαλύτερη επίπτωση ενδομήτριας καθυστέρηση της αύξησης συγκριτικά με απλές κυήσεις από φυσική σύλληψη

Ανωμαλίες της μήτρας Πολύ νεαρή και πολύ μεγάλη ηλικία μητέρας Μικρό μεσοδιάστημα ανάμεσα σε δύο κυήσεις(πιθανώς λόγω ελάττωσης των αποθεμάτων σε φυλλικό οξύ) Καταστάσεις που σχετίζονται με χρόνιο stress(αύξηση του CRH)