3. Από τη ρωμαϊκή στη μεσαιωνική πόλη Ρωμαϊκή πολεοδομία Ρώμη Κωνσταντινούπολη Η μεσαιωνική πόλη

Ρωμαϊκή πολεοδομία Η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία προώθησε μια συστηματική πολιτική εποικισμού στα εδάφη που κατακτούσε Στόχος ήταν η εδραίωση της κατοχής αλλά και η αστικοποίηση και ο εκρωμαϊσμός των τοπικών πληθυσμών Οι Ρωμαίοι συνήθως έχτιζαν πρώτα οχυρωμένα στρατόπεδα Αρκετά από αυτά αποτέλεσαν τους πυρήνες νέων πόλεων, άλλα υπήρξαν πρόσκαιρα Οι Ρωμαίοι εφάρμοσαν στις νέες πόλεις ένα οργανωμένο πολεοδομικό σχέδιο με ορθογωνικό σύστημα δρόμων

Ρωμαϊκή πολεοδομία Πρότυπο ρωμαϊκού στρατιωτικού οικισμού Πρότυπο ρωμαϊκής σχεδιασμένης πόλης Α: το αμυντικό τείχος Β: το Forum C-C: Cardo D-D: Decumanus D: η αρένα Ε: το θέατρο

Ρωμαϊκή πολεοδομία Δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα νέων ρωμαϊκών πόλεων Η Τhamugadi (Timgad) στη Βόρεια Αφρική (Αλγερία) είναι παράδειγμα νέας πόλης (colonia) με πλήρη δικαιώματα Ιδρύθηκε το 100 μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Τραϊανό ως οικισμός ρωμαϊκής λεγεώνας

Ρωμαϊκή πολεοδομία Η Venta Silurum (σημερινό χωριό Caerwent στη Νότια Ουαλία) ιδρύθηκε από τους Ρωμαίους το 75 μ.Χ, ως εμπορικό κέντρο (civitas) για την ηττημένη φυλή των Σιλούρων Το σχέδιο της πόλης και σύγχρονη αεροφωτογραφία του αρχαιολογικού χώρου

Ρωμαϊκή πολεοδομία H Πομπηία, παλαιά πόλη από τον 7ο αι. ο.Χ., καταλήφθηκε από τους Ρωμαίους το 80 π.Χ. Το 79 μ.Χ. θάφτηκε κάτω από τη λάβα του κοντινού ηφαιστείου του Βεζούβιου Πομπηία, 1ος αι. π.Χ. Σχέδιο τμήματος της περιοχής κατοικίας (αναλυτικά σχεδιασμένα insulae)

Η Ρώμη Ο μύθος τοποθετεί την ίδρυση της Ρώμης στα 753 π.Χ. Η πόλη αναπτύχθηκε οργανικά και ξεπέρασε το 1 εκατομ. κατοίκους τον 2ο αιώνα μ.Χ. Είχε τείχη, σύστημα δρόμων (για πεζούς, άρματα κ.λπ.) και ποικίλων τύπων σπίτια (domus, insulae…)

Η Ρώμη Στο κέντρο της πόλης βρίσκονταν τα fora (αγορές), οι βασιλικές και άλλα δημόσια κτίρια Το κέντρο της Ρώμης Τα σημαντικότερα τείχη της Ρώμης: του Σέρβιου Τούλιου, 6ος αι. π.Χ., και του Αυρηλιανού, 3ος αι. μ.Χ.

Από τη ρωμαϊκή στη μεσαιωνική πόλη Από τον 4ο αι. μ.Χ. οι χριστιανικοί ναοί μετασχηματίζουν την πόλη Επί Κωνσταντίνου του Μεγάλου χτίστηκε η παλαιά βασιλική του Αγίου Πέτρου στον λόφο του Βατικανού, εκτός των τειχών Η Ρώμη τον 12ο αι.

Κωνσταντι-νούπολη Βυζάντιο, 658 π.Χ, αποικία Μεγαρέων 330 μ.Χ., πρωτεύουσα της Ανατολικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας Εκτεταμένη πολεοδομική παρέμβαση από Κωνσταντίνο

Η μεσαιωνική πόλη Οι μεσαιωνικές πόλεις της Ευρώπης με οργανική ανάπτυξη ανήκουν σε τρεις γενικές κατηγορίες Πόλεις της ρωμαϊκής εποχής, που εγκαταλείφθηκαν ή όχι και επανεποικίστηκαν ή αναπτύχθηκαν Πόλιες που ιδρύθηκαν ως οχυρωμένες στρατιωτικές βάσεις και απέκτησαν εμπορικές λειτουργίες Πόλεις που αποτελούν οργανική εξέλιξη χωριών Regensburg, στη νότια όχθη του Δούναβη: εξέλιξη από το ρωμαϊκό αρχικό πυρήνα σε τρεις φάσεις

Η μεσαιωνική πόλη Η μεσαιωνική Φλωρεντία: ο ρωμαϊκός πυρήνας, τα δύο μεσαιωνικά τείχη, (τέλος 12ου και αρχές 14ου αι.)

Η μεσαιωνική πόλη Η Μπολόνια τον Μεσαίωνα, και τα ίχνη της ρωμαϊκής πόλης

Η μεσαιωνική πόλη Τα βασικά χαρακτηριστικά της μεσαιωνικής πόλης της Ευρώπης το τείχος, με πύργους και πύλες που κλείνουν οι ακανόνιστοι δρόμοι, σε διάταξη συνήθως ακτινωτή, από τις πύλες προς το κέντρο η αγορά: σε κεντρικό σημείο, με ανάπτυγμα κατά μήκος των δρόμων συνεχές σύστημα δόμησης η εκκλησία, σε περίοπτη θέση ο καθεδρικός ναός, με ανοιχτό χώρο συγκεντρώσεων μπροστά του Από τον 14ο - 15ο αιώνα, το δημαρχείο

Η μεσαιωνική πόλη Η ανάδυση της ελεύθερης πόλης στη δυτική Ευρώπη (κατά Max Weber) O κύκλος των ιταλικών πόλεων Η πόλη-μέλος φεουδαλικού συνδέσμου Αυτονόμηση υπό την ηγεμονία των προυχόντων (coniuratio, commune και η πόλη των αρχοντικών γενών) από τον 11ο αι. Η εξουσία στο popolo (12ος-13ος αι., η πληβειακή πόλη, συντεχνίες) Οι νέοι άρχοντες (signoria) -

Η μεσαιωνική πόλη Η εξέλιξη των πόλεων από τον Μεσαίωνα ως την πρώιμη νεότερη εποχή διαφοροποιείται ανάλογα με το παρελθόν τους Στις πόλεις με ρωμαϊκό παρελθόν (κυρίως Ιταλία, Νότια Γαλλία), συνήθως διασώζεται ο ρωμαϊκός πυρήνας, η πόλη αναπτύσσεται ακανόνιστα εκτός των ρωμαϊκών τειχών και γίνεται πολυκεντρική Στις περιοχές που κατακτήθηκαν από τους Άραβες (Νότια Ιταλία, Ισπανία) οι παλαιές πόλεις συχνά συρρικνώθηκαν, αναδείχτηκαν νέα κέντρα, οι δομές των πόλεων τροποποιήθηκαν βαθιά και έγιναν πολύ σύνθετες Στις πόλεις του βορρά το πολεοδομικό σχέδιο εξαρτάται συνήθως από τις περιβαλλοντικές συνθήκες (π.χ. ποτάμια) ενώ σε αρκετές η ανάπτυξη του εμπορίου και της βιοτεχνίας και η έγκαιρη αυτονόμηση τις προικίζουν με σημαντικά κτίσματα

Ημεσαιωνική πόλη Η Γρανάδα (Νότια Ισπανία) δημιουργήθηκε από τους Άραβες τον 8-11ο αι. στα ίχνη παλαιότερου μικρού οικισμού Εξελίχθηκε σε σημαντικό κέντρο της ισλαμικής Ανδαλουσίας Ανακτήθηκε από τους χριστιανούς το 1492 Γρανάδα: Το αραβικό κάστρο-ανάκτορο της Αλάμπρα και ο καθεδρικός ναός του 16ου αι. σε σημερινή φωτογραφία

Η μεσαιωνική πόλη Η Piazza del Campo με το Palazzo Publico και το campanile Η Σιέννα, ετρουσκική-ρωμαϊκή πόλη αναπτύχθηκε μετά τη λομβαρδική κατάκτηση του 5ου αι. Στα 1115-1555 διατέλεσε ανεξάρτητη πόλη-κράτος και έπειτα εντάχθηκε στο Δουκάτο της Τοσκάνης υπό τη Φλωρεντία Χάρτης της πόλης1640

Η μεσαιωνική πόλη Η πόλη της Reims ιδρύθηκε περί το 80 π.Χ. από Γαλάτες Εντάχθηκε στη Ρωμαϊκή αυτοκρ. με προνόμια Ο πρώτος κάθεδρικός ναός χτίστηκε το 400 μ.Χ. στα ερείπια ρωμαϊκών λουτρών Η μεσαιωνική πόλη : η Reims της Γαλλίας σε γκραβούρα του τέλους του Μεσαίωνα (11ος αι.)

Η μεσαιωνική πόλη Ο καθεδρικός ναός της Reims σε πίνακα του 19ου αι. (του Domenico Queglio) και σε σύγχρονη φωτογρ.

Η μεσαιωνική πόλη To Exeter της Αγγλίας ιδρύθηκε ως ρωμαϊκό οχυρό Εγκαταλείφθηκε τον 4ο αι., ανακτήθηκε από τους Σάξωνες τον 7ο αι. και τελικά από τους Νορμανδούς τον 11ο αι. Έγινε σημαντικό εκκλησιαστικό κέντρο Σχέδιο της πόλης του 1587