ΓΙΑΝ ΧΟΥΣ Πρόγραμμα etwinning <Ο ηρωισμός> Γυμνάσιο Νιγρίτας 2013-14 Μαθητής Μπουτσιούκης Γεώργιος ΓΙΑΝ ΧΟΥΣ Ο Γιαν Χους ήταν Τσέχος (Βοημός) θρησκευτικός φιλόσοφος, μεταρρυθμιστής και από το έτος 1401 καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Καρόλου στην Πράγα.

Ως θρησκευτικός μεταρρυθμιστής ήταν επηρεασμένος από τον καθηγητή της Οξφόρδης Τζον Ουίκλιφ (Ιωάννης Ουϊκλίφφιος), αλλά η Ρωμαιοκαθολική εκκλησία θεώρησε τις διδασκαλίες του αιρετικές. Έτσι, ο Γιαν Χους καταδικάστηκε το 1415 στην Σύνοδο της Κωνστάντιας, πόλη της νότιας Γερμανίας, σε θάνατο. Κάηκε αυθημερόν ως αιρετικός στην πυρά στις 6 Ιουλίου 1415. Ο Χους υπήρξε πρόδρομος του προτεσταντικού κινήματος, και άσκησε ισχυρή επιρροή στην κεντρική Ευρώπη, και ιδιαίτερα στις διδασκαλίες του Μαρτίνου Λούθηρου. Όσοι ασπάζονταν τις θέσεις του Χους αποκλήθηκαν "Ουτρακβίτες] ή «Χουσίτες». Οι Χουσιτικοί Πόλεμοι (1419-1436) οδήγησαν στις συμφωνίες της Βασιλείας οι οποίες έδωσαν τη δυνατότητα να υπάρξει μια μεταρρυθμισμένη εκκλησία στο Βασίλειο της Βοημίας.

Το εκτενές συγγραφικό έργο του Χους απέκτησε προεξέχουσα θέση στην ιστορία της τσεχικής λογοτεχνίας. Είναι επίσης, υπεύθυνος για την εισαγωγή της χρήσης των διακριτικών (ειδικά το χάτσεκ) στην τσεχική ορθογραφία, προκειμένου να αντιπροσωπευθεί κάθε ήχος από ένα ενιαίο σύμβολο. Σήμερα ένα άγαλμα του Γιαν Χους στέκεται στην παλαιά πόλη της Πράγας Η μνήμη του τιμάται στις 6 Ιουλίου, επέτειο της εκτέλεσής του, και αποτελεί επίσημη αργία στην Τσεχία.

Μνημείο του Γιαν Χους

ΓΙΑΝ ΠΑΛΑΤΣ Ο Γιαν Πάλατς (Jan Palach) γεννήθηκε στις 11 Αυγούστου 1948 στο Βσέτατι και το 1966 γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο του Κάρλοβι για να σπουδάσει Φιλοσοφία. Τον Αύγουστο του 1969 βίωσε και αυτός, όπως και εκατομμύρια συμπατριώτες του, την κατάλυση της εδαφικής κυριαρχίας της χώρας του από τα τανκς του Κόκκινου Στρατού. Είχαν περάσει 15 μήνες κάτω από τη Σοβιετική μπότα και ο νεαρός Πάλατς σκέφτηκε μια πράξη απελπισίας για να ταρακουνήσει τις συνειδήσεις των συμπατριωτών του. Το απόγευμα της 16ης Ιανουαρίου 1969 περιλούστηκε με βενζίνη στην κεντρική πλατεία της Πράγας Βεντσεσλάς και αυτοπυρπολήθηκε, παρά τις προσπάθειες των περαστικών να τον σώσουν.

Στην τσάντα του βρέθηκε ένα σημείωμα, γραμμένο σε μαθητικό τετράδιο, που έγραφε: «Επειδή οι λαοί μας βρίσκονται στα πρόθυρα της απελπισίας, αποφασίσαμε να διαμαρτυρηθούμε για να ξυπνήσουμε τη λαϊκή συνείδηση. . Η ομάδα μας αποτελείται από εθελοντές πρόθυμους να πυρποληθούν για τον κοινό σκοπό. Επειδή μου έτυχε να τραβήξω τον αριθμό 1, έγραψα εγώ την πρώτη επιστολή κι έγινα ο πρώτος ανθρώπινος δαυλός. Απαιτούμε την κατάργηση της λογοκρισίας και απαγόρευση της «Ζπράβι» (της εφημερίδας των σοβιετικών δυνάμεων κατοχής). Αν δεν γίνουν δεκτά τα αιτήματά μας εντός πέντε ημερών, στις 21 Ιανουαρίου 1969,

κι αν ο λαός μας δεν παράσχει επαρκή υποστήριξη στα αιτήματά μας με κήρυξη γενικής απεργίας, θα ανάψει ο δεύτερος δαυλός». Υπογραφή: «Ο δαυλός Νο 1». Οι φίλοι του και οι καθηγητές του τον περιέγραψαν ως νέο επιμελή, με αίσθηση του χιούμορ και αρκετή δόση ειρωνείας ενώ οι Σοβιετικές αρχές επιχείρησαν να τον παρουσιάσουν ως ψυχοπαθή και τοξικομανή. Ο Πάλατς πέθανε στις 19 Ιανουαρίου 1969 από καθολικά εγκαύματα τρίτου βαθμού. Το παράδειγμα του Γιαν Πάλατς το ακολούθησαν και άλλοι νέοι. Τουλάχιστον επτά αυτοπυρπολήθηκαν στην Τσεχοσλοβακία, αλλά η θυσία τους έμεινε σχεδόν άγνωστη, καθώς η λογοκρισία λειτούργησε πιο αποτελεσματικά σε σχέση με την περίπτωση του Πάλατς, που ακόμη και πεθαμένος ενοχλούσε το κομμουνιστικό καθεστώς και τον νέο ηγέτη του Γκουστάβ Χούζακ. Στις 25 Οκτωβρίου 1973, η μυστική αστυνομία ξέθαψε τα οστά του, τα αποτέφρωσε και έστειλε την τέφρα στη μητέρα του

Λίγους μήνες μετά τη θυσία του, ο εξόριστος Τσέχος αστρονόμος Λούμπος Κόχουτεκ έδωσε το όνομα του Πάλατς σε ένα αστεροειδή που ανακάλυψε (1834 Palach). Μετά τη «Βελούδινη Επανάσταση» (1989), ο Πάλατς τιμήθηκε δεόντως από τη δημοκρατική Τσεχοσλοβακία με ανέγερση μνημείου στον τόπο της θυσίας του. Επίσης μία κεντρική πλατεία της Πράγας πήρε το όνομά του.