ΘΕΩΡΙΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ (Σ.Ψ.)

Επιστημονική Θεωρία: “Διανοητική κατασκευή χάρη στην οποία ένας ορισμένος αριθμός νόμων συνδέεται με μια αρχή από την οποία οι νόμοι αυτοί μπορούν να συναχθούν παραγωγικά και κατά τρόπο λογικά αυστηρό…Είναι ένα σύστημα προτάσεων που συνάγονται από έναν μικρό αριθμό αρχών και που σκοπό τους έχουν να κατατάξουν τους πειραματικούς νόμους και να τους συμπυκνώσουν κατά τρόπο “οικονομικό”.

Αξιώματα: Αποδοχή ορισμένων πραγμάτων σαν δεδομένα μέσα στο χώρο με τον οποίο πρόκειται να ασχοληθεί (Αποτέλεσμα παρατήρησης/εμπειρίας, εσωτερική συνοχή) Ορισμοί: Συνδέουν τις έννοιες με παρατηρήσιμα δεδομένα καθιστώντας έτσι δυνατή τη μελέτη τους μέσα από την έρευνα ή τον πειραματισμό. Υποθέσεις: Η ικανότητα της θεωρίας να προβλέπει νέα γεγονότα ή σχέσεις τα οποία να επαληθεύονται (ή να απορρίπτονται) από την εμπειρική μελέτη.

Κριτήρια Αξιολόγησης μιας Επιστημονικής Θεωρίας Περιεκτικότητα: Να καλύπτει όλο το φάσμα ενδιαφέροντος, ό,τι είναι γνωστό στον συγκεκριμένο τομέα. Ακρίβεια και Διαύγεια: Να περιλαμβάνει έννοιες που να ορίζονται απλά και καθαρά, να είναι εύκολα κατανοητές και να αποφεύγονται οι ασάφειες. Λιτότητα: Να διατυπώνεται με απλά και λίγα λόγια. Εμπειρική Εγκυρότητα: Να υποστηρίζεται από την εμπειρία και από πειράματα και έρευνες που θέτουν σε δοκιμασία τις υποθέσεις της. Σπουδαιότητα: Να μπορεί να εφαρμόζεται και να σχετίζεται με τη ζωή και την ανθρώπινη συμπεριφορά. Διέγερση και Πρόκληση: Να διεγείρει και να προκαλεί τη σκέψη, να παράγει νέες ιδέες, να πυροδοτεί την έρευνα και να οδηγεί στην ανάπτυξη νέων θεωριών.

Επίδραση στην Συμβουλευτική Ψυχολογία α) Θεωρίες Προσωπικότητας, Ψυχοθεραπείας β) Θεωρίες Ψυχολογίας της Εργασίας, Επαγγελματικής Επιλογής Θεωρίες Σ.Ψ.: Μελετούν, ερμηνεύουν και προβλέπουν την ανθρώπινη συμπεριφορά σε διάφορες περιστάσεις. Επικεντρώνονται στην προσωπικότητα και τη συμπεριφορά του ανθρώπου. Στόχος τους είναι η αλλαγή της συμπεριφοράς. Διαφοροποιούνται μεταξύ τους ως προς τη φύση και το μέγεθος της αλλαγής στην οποία αποβλέπουν (στάσεις, συναισθήματα, αξίες, αντιλήψεις).

ΣΥΣΤΗΜΑ ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΣΗΣ ΘΕΩΡΙΩΝ Σ.Ψ. Διαφορές σε: α) Στόχους (ενόραση/κινητοποίηση) β) Διαδικασία (Έκφραση συναισθημάτων/Μάθηση)

1) Ενορατικές-Συναισθηματικές Θεωρίες  Ο άνθρωπος μπορεί να αποκτήσει ενόραση, μόνο εφόσον κατανοήσει πρώτα τα συναισθήματά του και τα εσωτερικά του κίνητρα. (Ψυχαναλυτική/Freud, Ψυχολογία του Εγώ/Erickson-Fromm, Προσωποκεντρική/Rogers)

2) Λογικές-Ενορατικές Θεωρίες  Ο άνθρωπος μπορεί, χρησιμοποιώντας τη λογική του σκέψη, να αποκτήσει ενόραση που θα τον οδηγήσει σε αλλαγή της συμπεριφοράς του. (Λογικο-Θυμική/Ellis, Συνδιαλεκτική Ανάλυση/Βerne, Ατομική Ψυχολογία/ Αdler)

3) Συναισθηματικές-Δραστικές Θεωρίες  Έμφαση στην ενεργοποίηση του ατόμου για την τροποποίηση της συμπεριφοράς του μέσα από την κατανόηση των συναισθημάτων και των εσωτερικών του κινήτρων (Μορφολογική/Perls) 4) Δραστικές-Λογικές Θεωρίες  Έμφαση σε λογικές διαδικασίες που οδηγούν σε συγκεκριμένες αλλαγές της συμπεριφοράς. Αλλαγές στα συναισθήματα επέρχεται μέσα από την τροποποίηση της συμπεριφοράς. (Θεωρία της Πραγματικότητας/Glasser, Θεωρία Χαρακτηριστικών και Παραγόντων/Williamson)