ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑΣ ΤΟΥ ΚΕΣΥΠ ΠΑΤΡΑΣ: «ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟ-ΠΑΙΓΝΙΑ» ΔΙΚΤΥΟ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΤΟΥ ΚΕΣΥΠ: «ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΜΟΥ ΕΔΩΣΑΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ» ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2013-2014

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟYΣΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΕΣ ΜΠΑΛΩΜΕΝΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΑ, ΠΕ03, ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΣΙΔΗΡΑ ΜΑΡΙΑ, ΠΕ02, ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΑΡΓΥΡΙΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΕ02 ΠΛΑΚΟΥΔΑ ΚΑΤΕΡΙΝΑ, ΠΕ02 ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΜΑΘΗΤΕΣ Β2: ΠΑΠΑΓΓΕΛΗΣ ΗΛΙΑΣ, ΠΟΛΙΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΣΙΤΗΣΤΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, ΣΤΑΙΚΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ, ΧΑΛΑΝΤΖΟΥΚΑΣ ΦΟΙΒΟΣ Γ1: ΚΑΠΟΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ, ΓΑΒΡΙΗΛ - ΜΠΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΡΙΣ Γ2: ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΑΡΙΣΤΗ, ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΕΒΙΤΑ, ΣΟΥΡΗΣ ΝΙΚΟΣ, ΣΟΦΗΣ ΝΙΚΟΣ, ΣΤΕΡΓΙΟΠΟΥΛΟΥ ΕΙΡΗΝΗ, ΤΣΑΚΟΥΜΑΚΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ, ΥΦΑΝΤΗ ΜΑΡΙΑ

ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟ-ΠΑΙΓΝΙΑ» ΜΕ ΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Το πρόγραμμα «Ελλήνων Λογο-παίγνια», που υλοποιήσαμε στο Π.Π.Γ.Π.Π. ως απόρροια της συμμετοχής μας στο Δίκτυο του ΚΕΣΥΠ «Τη γλώσσα μου έδωσαν Ελληνική», συνδέεται εκ της συστάσεώς του με τα μαθήματα της Γλώσσας και της Λογοτεχνίας. Ο «ιδρυτικός» παιγνιώδης χαρακτήρας των ερωτήσεων είλκυσε αρχικά τους μαθητές μας στην κατεύθυνση αναζήτησης ενός κώδικα που εξήρε τις ερευνητικές τους τάσεις. Επιπλέον, εξαρχής συνδέσαμε το πρόγραμμα με τη «γλώσσα» των Μαθηματικών και με την πρωτεϊκή, γενικότερα, φύση του Λόγου. Αλλά και οι Όμιλοι «Μαθηματικά και Τέχνη», «Θεατρικά πειράματα», «Τέχνη Λόγου» και «Ο δρόμος είχε τη δική του ιστορία…», που λειτούργησαν υπό την επιμέλεια των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα εκπαιδευτικών του σχολείου μας, κατεξοχήν συνέπλευσαν με τις στοχεύσεις του Δικτύου και κινήθηκαν σε παράλληλες στοχοθετικές τροχιές με το πρόγραμμα «Ελλήνων Λογο-παίγνια».

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Κεντρική μας τακτική υπήρξε η συγκέντρωσή μας σε «στρογγυλή τράπεζα», που επιτρέπει την ανατροφοδοσία του διαλόγου και την ακώλυτη επικοινωνία με τον «Άλλον». Στο πλαίσιο ενός τέτοιου κλίματος: Μελετήσαμε δοκίμια περί θεατρικού λόγου, περί νομιμότητας ή μη της μεταγραφής ενός κειμένου από την καθαρεύουσα στη Δημοτική, περί μεταφραστικής ηθικής, κ.ά. Ακόμη, μέσα από τον διάλογο και την εφαρμογή των ερωτήσεων πολλαπλής επιλογής, μας απασχόλησαν ζητήματα, όπως η σημασία των διπλοτυπιών για τη γλώσσα, η ρυθμιστική δυνατότητα της Γραμματικής, κ.ά. Κάναμε ευρεία χρήση της βιωματικής μεθόδου: Α. Θεατρικό παιχνίδι, θεατρικό αναλόγιο, θέατρο. Β. Αναγνώριση ποιητών μέσα από τα φωτογραφικά τους πορτρέτα. Γ. Σύνθεση και επίλυση κουίζ λογο-γλωσσικού ενδιαφέροντος. Τέλος, προετοιμάσαμε και πήραμε συνέντευξη από πανελληνίως γνωστούς εργάτες του πνεύματος και των Τεχνών.

ΣΗΜΕΙΑ ΕΣΤΙΑΣΗΣ – ΔΡΑΣΕΙΣ – ΠΑΡΑΔΟΤΕΑ (ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ) 1. Το δοκίμιο του Βασίλη Κατσικονούρη «Αέρας και πνοή» (Βασίλης Κατσικονούρης, … Πάλι Καλά. Ένας θεατρικός μονόλογος και μερικά πεζά, Αθήνα, Σοκόλη – Κουλεδάκη, 2010, σ. 73-77) πρόσφερε στην ομάδα υλικό προβληματισμού και το γόνιμο υπέδαφος για να αντιληφθούν την «ποιητική» λογική του συγγραφέα. 2. Το διήγημα «Έρωτας στα Χιόνια» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη αναγνώστηκε και από το πρωτότυπο και από τη μεταγραφή που επιχείρησε ο Μένης Κουμανταρέας στη Δημοτική (Μένης Κουμανταρέας, Η μέρα για τα γραπτά και η νύχτα για το σώμα, Αθήνα, Κέδρος, 1999, σ. 398-408). Ακολούθησε πυρετώδης συζήτηση σχετικά με τη νομιμότητα και την καλλιτεχνική αξία του «διαβήματος» του νεώτερου συγγραφέα.

i.Επιλέξτε τη σωστή απάντηση: Η λέξη «πολυώνυμα» αποτελείται από: Οι μαθητές της ομάδας μας: 3. Μυημένοι και καθοδηγούμενοι από την κ. Μπαλωμένου στην ιδέα του συσχετισμού Μαθηματικών και Γλώσσας, συνέθεσαν ερωτήσεις που αναδεικνύουν τη «λογική» διάσταση των αριθμών. Θεωρώντας ότι αντιπροσωπεύουν μία πρωτότυπη εφαρμογή της αρχικής ιδέας, σας παραθέτουμε ένα δείγμα: i.Επιλέξτε τη σωστή απάντηση: Η λέξη «πολυώνυμα» αποτελείται από: Α. Πολλά + ομώνυμα Β. Πολλά + μονώνυμα Γ. Πολύ + όνομα   ii. Επιλέξτε τη σωστή απάντηση: Η λέξη «Προσεταιριστική» αποτελείται από: Α. Προς + ταίρι Β. Προς + εταίρος Γ. Προς + ερίζω 4

. Παρέλαβαν ανά ομάδα φακέλους που περιείχαν πορτρέτα ποιητών και μία ενδεικτική ποιητική σύνθεση αυτών και ερεύνησαν ώστε να ταυτοποιήσουν τα στοιχεία που τους εδόθησαν. Για παράδειγμα, εντός ενός φακέλου υπήρχε η φωτογραφία του Κώστα Καρυωτάκη και το ποίημα «Σαν δέσμη από τριαντάφυλλα» από τη συλλογή του Ελεγεία και σάτιρες, 1927.

5. Συμμετείχαν ενεργά στην εκδήλωση που πραγματοποιήσαμε προς τιμήν του Θεατρικού συγγραφέα και Εκπαιδευτικού ΠΕ06 Βασίλη Κατσικονούρη, α. μελετώντας τρία έργα του –Το γάλα, τους Αγνοούμενους και Το μπουφάν της Χάρλεϋ ή Όλα καλά, β. λαμβάνοντας στην παραστασιακή ενσάρκωση, υπό μορφή θεατρικού αναλογίου, αποσπασμάτων από τα εν λόγω έργα και γ. προετοιμάζοντας, με ενθουσιασμό και σοβαρότητα, συνέντευξη από τον κ. Κατσικονούρη. Ο συνολικός χρόνος εκδήλωσης άγγιζε τις δύο ώρες.

Ο Βασίλης Κατσικονούρης με τις καθηγήτριες του Προγράμματος «Ελλήνων Λογο-παίγνια»

«Πάλι καλά…»: μαθητές του Προγράμματος και του Ομίλου Γλώσσας εν δράσει…

Ο Βασίλης Κατσικονούρης απαντώντας στις ερωτήσεις των μαθητών του Προγράμματος «Ελλήνων Λογο-παίγνια» και άλλων Ομίλων του σχολείου μας: «Τι εστί λόγος;» «Μπορεί ο θεατρικός λόγος να διδάξει ιστορία;» «τι είναι για σας πρωτεύον σε μία παράσταση, το κείμενο, ο σκηνοθέτης ή οι ηθοποιοί;» «Πώς διαφοροποιείται η νεανική φωνή σε ένα θεατρικό κείμενο;»

6. Στο πλαίσιο της συμμετοχής του σχολείου μας στο 6ο Πανελλήνιο Φεστιβάλ Χορωδιών Καρδίτσας (7-15 Μαρτίου 2014), στο οποίο το σχολείο μας συμμετείχε με τη μεικτή χορωδία των Πειραματικών Γυμνασίων που διηύθυνε η κ. Ιωάννα Μιντιλογλίτη, η κ. Πλακούδα, με μαθητές του Προγράμματος «Ελλήνων Λογο-παίγνια», πήραν συνέντευξη από τον πολύγλωσσο και φιλότεχνο παρουσιαστή καλλιτεχνικών εκδηλώσεων κ. Αλέξη Κωστάλα. Παραθέτουμε, ενδεικτικά, το αντίστοιχο υλικό:

7. Στις 10 Απριλίου, παρουσιάσαμε στην τελική εκδήλωση του ΚΕΣΥΠ που έλαβε χώρα στην Αγορά Αργύρη αποσπάσματα από τα έργα του Βασίλη Κατσικονούρη που μελετήσαμε κατά τη διάρκεια του έτους. Αυτή τη φορά, προσδώσαμε ενιαία μορφή στο εγχείρημά μας, ενώ δεν αρκεστήκαμε στην παραστασιακή διάσταση του θεατρικού αναλογίου, αποδίδοντας στο λόγο τη θεατρική του καταγωγή. Στη διάρκεια των προβών, εμβαθύναμε περαιτέρω στον βασικό μας προβληματισμό σχετικά με την ιδιοτυπία της νεανικής φωνής στο θέατρο. Παραθέτουμε σχετικό υλικό:

8. Όταν στις 8 Μαΐου Θάνος Μικρούτσικος ήρθε στην Πάτρα, καλεσμένος από το Μουσικό Σχολείο Πατρών σε τιμητική εκδήλωση, η κ. Αθανασία Μπαλωμένου με μαθητές του Προγράμματος «Ελλήνων Λογο-παίγνια» ήταν εκεί… Σας παραθέτουμε υλικό από την απολαυστική συνέντευξη:

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ – ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ – ΣΤΟΧΟΙ Όπως φαίνεται και από την τελική έκθεση που παραδώσαμε, η γενική μας εκτίμηση από την πρώτη χρονιά λειτουργίας του Δικτύου του ΚΕΣΥΠ Πάτρας «Τη γλώσσα μου έδωσαν Ελληνική», στο οποίο το Π.Π.Γ.Π.Π. συμμετείχε με το πρόγραμμα «Ελλήνων Λογο-παίγνια», είναι θετική. Πιο συγκεκριμένα, θεωρούμε ότι μέσω του προγράμματος ενθαρρύνθηκε η προσωπική σχέση των μαθητών με το λογοτεχνικό και γενικότερα το γλωσσικό φαινόμενο, προωθήθηκε η φιλαναγνωσία και η αγάπη για το λογοτεχνικό διάβασμα, ενώ, συγχρόνως, οι μαθητές μας μυήθηκαν στη γοητεία και την απειρία των γλωσσικών διαδρομών και, ενίοτε, των φιλολογικών διχογνωμιών… Για την επόμενη χρονιά, εκτιμούμε πως θα πρέπει να περιορίσουμε δραστικά την πολυσχιδία των στόχων μας, εμμένοντας σε συγκεκριμένα θεματικά πεδία. Τέλος, πιστεύουμε πως η έννοια και η λειτουργία του Δικτύου, ως δυνατότητα επικοινωνίας και συνεργασίας των εμπλεκόμενων πρέπει να ενισχυθεί ποικιλοτρόπως.