Collaborative art-making for inclusion and intercultural education Εκπαίδευση Εκπαιδευτικών Δρ. Χριστίνα Χατζησωτηρίου This project has been carried out with the support of the European Community and the Life Long Learning Programme. The content of this project does not necessarily reflect the position of the European Community, nor does it involve any responsibility on the part of the European Community.

CAREM Σκοπός: Αξιοποίηση της Συνεργατικής Τέχνης (Σ.Τ.) για καταπολέμηση της περιθωριοποίησης και προώθηση της διαπολιτισμικότητας. Στόχος: -Ανάπτυξη, αξιολόγηση, μετάφραση, αναπροσαρμογή και εφαρμογή δραστηριοτήτων Σ.Τ. που ανήκουν σε 3 κατηγορίες (Καταπολέμηση της περιθωριοποίησης/ Συνάντηση με τη διαφορετικότητα/ Δημοκρατική Ευρωπαϊκή Πολιτότητα). -Ανάπτυξη οδηγού εκπαιδευτικών, καθώς και επιμόρφωση. Ιστοσελίδα:

Συνεργασία μεταξύ 5 χωρών Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, Κύπρος Universal Learning Systems, Ιρλανδία ESTA Bildungswerk, Γερμανία Centro Per Lo Sviluppo Creativo Danilo Dolci, Ιταλία Platon Schools, Ελλάδα

Δημιουργία ομάδων εργασίας Αναζητήστε τους συναδέλφους εκπαιδευτικούς των οποίων το μήνυμα αναγράφεται στην ίδια γλώσσα με το δικό σας μήνυμα. Συζήτηση και γνωριμία με το μέλος της ομάδας που κάθεται δίπλα σας. Παρουσιάστε το μέλος της ομάδας που κάθεται δίπλα σας στην υπόλοιπη ομάδα.

Ποιος είναι Ευρωπαίος; Δραστηριότητα 1

Συνεργατικό κολάζ: Ποιος είναι ευρωπαίος; Σας δίνονται εικόνες ατόμων που διαφέρουν ως προς τα χαρακτηριστικά της εξωτερικής τους εμφάνισης και την ενδυμασία. Συζητήστε με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας σας αναφορικά στο ερώτημα-προβληματισμό «Ποιος είναι Ευρωπαίος». Αφού καθορίσετε τα κριτήρια καθορισμού, επιλέξετε ποιες από τις εικόνες παρουσιάζουν Ευρωπαίους πολίτες.

Συζήτηση - προβληματισμός: Ποιος είναι Ευρωπαίος; Πολίτης της Ευρώπης ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Χριστιανός ή Μουσουλμάνος; Οικονομικά εύρωστος ή οικονομικά εξαρτώμενος;

Ευρωπαϊκή Ταυτότητα Εθνική Ταυτότητα Κουλτούρα της χώρας υποδοχής Ταυτότητα δομημένη από το ίδιο το άτομο Υπερεθνική Ταυτότητα

Οικογενειακές Ιστορίες Μετακινήσεων Δραστηριότητα 2

Οικογενειακές Ιστορίες Μετακινήσεων Κάθε ομάδα έχει μπροστά της ένα παγκόσμιο χάρτη, καθώς και μια κόκκινη κλωστή και πινέζες. Το κάθε μέλος της ομάδας σας καλείται να τοποθετήσει πινέζες στο χάρτη που αντιστοιχούν στα μέρη που έζησαν οι παππούδες του, οι γονείς του και ο ίδιος/η ίδια και στη συνέχεια να της ενώσει με την κλωστή. Συγχρόνως, το κάθε μέλος καλείται να επεξηγεί τις αιτίες μετακίνησης ή μετανάστευσης (π.χ. γάμος, σπουδές, εργασία, πόλεμος).

Μετακινήσεις σε εθνικό επίπεδο (εντός της χώρας)

Μετακινήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Μετακινήσεις από τρίτες χώρες (εκτός Ε.Ε.)

Γραμμές μετακίνησης/μετανάστευσης Ι Πρώτη ομάδα: Δημιουργήστε συνεργατικά μια ζωγραφιά για το πώς αισθάνονται τα άτομα μόλις μετακινηθούν ή μεταναστεύσουν σε ένα καινούριο μέρος. Δεύτερη ομάδα: Δημιουργήστε συνεργατικά μια ζωγραφιά για το πώς αισθάνονται τα άτομα μόλις βρουν μια ‘ικανοποιητική’ εργασία στο νέο μέρος. Τρίτη ομάδα: Δημιουργήστε συνεργατικά μια ζωγραφιά για το πώς αισθάνονται τα άτομα όταν δημιουργούν καινούριες φιλίες στο νέο μέρος.

Γραμμές μετακίνησης/μετανάστευσης ΙΙ Τέταρτη ομάδα: Δημιουργήστε συνεργατικά μια ζωγραφιά για το πώς αισθάνονται τα άτομα που προσπαθούν μάταια να βρουν μια ‘ικανοποιητική’ εργασία στο νέο μέρος. Πέμπτη ομάδα: Δημιουργήστε συνεργατικά μια ζωγραφιά για το πώς αισθάνονται τα άτομα όταν προσπαθούν μάταια να δημιουργήσουν καινούριες φιλίες στο νέο μέρος. Τοποθετήστε τα σχέδια σας διαδοχικά σε μια σειρά προκειμένου να φτιάξετε τη γραμμή της μετακίνησης/μετανάστευσης.

Συμπεράσματα Γιατί η γραμμή της μετακίνησης/μετανάστευσης ακολουθεί δύο διαφορετικές οδούς; Ποιες είναι οι θετικές πτυχές της μετανάστευσης και ποιες οι αρνητικές; Ποιες οι συνέπειές τους στις ζωές των ατόμων; Με ποιους τρόπους θα προκαλούσατε δημιουργικά τους μαθητές σας στο να προβληματιστούν κριτικά στις έννοιες της συμπερίληψης και του αποκλεισμού;

Δραστηριότητα 3: Θεωρητική οριοθέτηση της Σ.Τ. Συζήτηση αρχικά στις ομάδες και μετά στην ολομέλεια: Ποια πιστεύετε ότι είναι η προσθετική αξία και ο θετικός αντίκτυπος της Σ.Τ. στην καταπολέμηση του κοινωνικού και σχολικού αποκλεισμού; Με ποιους τρόπους (μεθοδολογία και δραστηριότητες) θα επιχειρούσατε να προωθήσετε τη Σ.Τ. για τη συμπερίληψη στην τάξη σας;

Προσθετική Αξία της Συνεργατικής Τέχνης για τη Συμπερίληψη Τα παιδιά που συνεργάζονται στην ομάδα εικαστικών: Έχουν ένα κοινό στόχο να επιτύχουν, Μαθαίνουν να μοιράζονται τις σκέψεις τους (π.χ. στα στερεότυπα, διαπολιτισμικότητα και δημοκρατία); Μαθαίνουν να μοιράζονται τα συναισθήματά τους, και να αξιολογούν κριτικά τα συναισθήματα των άλλων, Χτίζουν σχέσεις φιλίας και εμπιστοσύνης στην ομάδα. Παιδιά που αντιμετωπίζουν μαθησιακές ή γλωσσικές δυσκολίες έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής, καθώς η εικαστική προσέγγιση διαφέρει από τις προσεγγίσεις του προφορικού λόγου.

Μεθοδολογία Σ.Τ. Διαθεματική προσέγγιση και διάχυση σε άλλα γνωστικά αντικείμενα. Στοχευμένη συνεργασία σε ομάδες που καταπιάνονται με δομημένες δραστηριότητες Σ.Τ. 3 κατηγοριών: (α) Καταπολέμηση της περιθωριοποίησης, (β) Συνάντηση με τη διαφορετικότητα, και (γ) Δημοκρατική Ευρωπαϊκή Πολιτότητα. Η ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων απαιτεί: (α) διάλογο στις ομάδες, (β) συζήτηση στην ολομέλεια της τάξης, (γ) αναστοχασμό και κριτική σκέψη, (δ) διασύνδεση με άλλες δραστηριότητες, (ε) προβολή συνεργατικών έργων (σε κοινό εκτός τάξης, όπου αυτό είναι εφικτό).

Προτεινόμενες δραστηριότητες Σ.Τ. Αφήγηση ιστοριών (π.χ. «Όταν ο Αλί συνάντησε τον Ντάνιελ…» Ζωγραφική (π.χ. Ένα Σαββατοκύριακο μαζί) Κολάζ (π.χ. Ευρωπαίοι πολίτες) Χειροτεχνία (π.χ. Κουβέρτα με πολιτισμικά στοιχεία της Ευρώπης) Βιντεοσκοπήσεις εκπομπών για την τηλεόραση Δημιουργία ντοκιμαντέρ Μαγνητοσκοπήσεις εκπομπών για το ραδιόφωνο Τραγούδια (Στιχουργική και σύνθεση) Θεατρικό παιχνίδι (π.χ. εκδίκαση υποθέσεων αναφορικά στα ανθρώπινα δικαιώματα)

Θεματικές Δραστηριοτήτων Παραβίαση και αποκατάσταση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αγώνες συγκεκριμένων ομάδων για αποκατάσταση των δικαιωμάτων τους. Συνεργασία για κοινωνικά και περιβαλλοντικά θέματα. Προώθηση της ειρήνης. Ευρωπαϊκός πολιτισμός. Ενδιαφέροντα παιδιών. Αιτίες και συνέπειες μετανάστευσης (Συναισθηματική κατάσταση εμπλεκομένων).

Δραστηριότητα 4: Παρουσίαση πρότυπων δραστηριοτήτων Σ.Τ. Η κάθε ομάδα έχει μπροστά της μία δραστηριότητα από 3 κατηγορίες (Καταπολέμηση του αποκλεισμού/ Συνάντηση με τη διαφορετικότητα/ Δημοκρατική Ευρωπαϊκή Πολιτότητα) που αναπτύχθηκαν στα πλαίσια του CAREM. Ένα μέλος της ομάδας καλείται να αναγνώσει μεγαλόφωνα τη δραστηριότητα και στη συνέχεια, τα μέλη της ομάδας καλούνται να συζητήσουν τη μεθοδολογία που θα αξιοποιούσαν για να εφαρμόσουν τη δραστηριότητα στην τάξη τους.

Δραστηριότητα 5: Μαθησιακοί στόχοι Συζητήστε στην ομάδα σας ποιοι πιστεύετε ότι είναι οι μαθησιακοί στόχοι που προκύπτουν από την εφαρμογή των δραστηριοτήτων που έχετε μπροστά σας; Στην κάθε ομάδα δίνονται εντύπως οι μαθησιακοί στόχοι που προκύπτουν από την εφαρμογή των δραστηριοτήτων του CAREM. Ακολουθεί κριτική αξιολόγηση από τα μέλη της ομάδας.

Δραστηριότητα 6: Εφαρμογή Δραστηριοτήτων Αξιοποιήστε τα υλικά που σας έχουν δοθεί προκειμένου να δημιουργήσετε συνεργατικά το ζητούμενο της δραστηριότητας που έχετε μπροστά σας. Στη συνέχεια συζητήστε: (α) με ποιους τρόπους μπορείτε να εφαρμόσετε τη δραστηριότητα στην τάξη σας, (β) ποιες άλλες δραστηριότητες μπορούν να ακολουθήσουν, (γ) με ποιες περιοχές του Α.Π. (εκτός της Εικαστικής Αγωγής) μπορείτε να συνδέσετε τη δραστηριότητα αυτή;

Δραστηριότητα 7: Διαθεματική προσέγγιση Η Σ.Τ. δεν αποτελεί αποκλειστική προσθήκη στο μάθημα της Εικαστικής Αγωγής. Μπορεί και πρέπει να διαχέεται σε άλλα γνωστικά αντικείμενα. Εφαρμογή δραστηριοτήτων σε άλλες γνωστικές περιοχές του Α.Π., όπως: Γλώσσα και Πολιτισμός, Αγωγή Ζωής/Υγείας, Γνωρίζω τον κόσμο μου, Ιστορία, κτλ. Μπορείτε να εισηγηθείτε πρακτικά παραδείγματα;

Δραστηριότητα 8: Τελικά Σχόλια και Αξιολόγηση Ποια σημεία θα συνοψίζατε ως τα σημαντικότερα για την αξιοποίηση της Σ.Τ. στην καταπολέμηση του κοινωνικού και σχολικού αποκλεισμού; Σας παρακαλούμε όπως συμπληρώσετε τα φύλλα αξιολόγησης.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!